به گزارش روز یکشنبه ایرنا، یکم ژانویه ۲۰۲۱میلادی (۱۲ دی ماه ۱۳۹۹) دومین سالگرد رسیدن به قدرت «ژائیر بولسونارو» رئیس‌جمهوری راستگرای افراطی برزیل به دنبال پیروزی در انتخابات ۲۰۱۸ در این پهناورترین کشور آمریکای لاتین بود.
بولسونارو در حالی به نیمه مسیر چهار ساله سکانداری ریاست جمهوری برزیل رسیده است که بی تردید شیوع گسترده ویروس کرونا و شکست دونالد ترامپ همتای آمریکایی او در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ باعث شده تا راست افراطی در آمریکای لاتین با پذیرش شکست های بسیار، آرام آرام به حاشیه رانده شود.
ترامپ برزیل در شوک شکست ترامپ آمریکا
بولسونارو در حالی در انتخابات ۲۰۱۸ از رقیب خود پیشی گرفت که از همان ابتدا، وعده‌های پوپولیستی و استفاده از تاکتیک‌های رفتاری و انتخاباتی مشابه دونالد ترامپ، نگرش نظامی گری، حمایت از سیاست‌های «ترامپ گونه» موجب تشدید اختلافات در این کشور شد.
شبکه خبری سی‌ان‌بی‌سی پیشتر در گزارشی پیرامون رهبران رادیکال پوپولیست جهان نوشت: از برگزیت گرفته تا انتخاب ژائیر بولسونارو به عنوان رئیس‌جمهوری برزیل، سیاستمداران و احزاب پوپولیست در سراسر جهان در ویژگی‌های مشترکی با سیاست ترامپ سهیم هستند؛ اینکه به راست تمایل دارند، ملی گرایی، سیاست‌های ضد تشکیلاتی و ضد مهاجرتی را ترویج می دهند و نسبت به جهانی شدن و چندجانبه گرایی به دیده شک و تردید می نگرند.
رسانه فرانسوی لوفیگارو نیز با اشاره به خودداری بولسونارو در تبریک پیروزی جو بایدن، رئیس دولت برزیل را «یتیم ترامپ» توصیف کرده و نوشت، او یکی از متحدان اصلی ترامپ بوده و به اذعان مشاورانش، شکست وی را همانند شکست خود پنداشته و از این رو ضربه سختی را متحمل شده است.
با رفتن ترامپ از کاخ سفید قطعا فضای گفتمانی جهانی در حوزه سیاسی به زیان رهبران پوپولیست جهان تغییر خواهد کرد. برای بولسونارو شاید باخت ترامپ بدترین شکست باشد چرا که او در برزیل برای تکمیل برنامه‌هایش به ماندن ترامپ در قدرت نیاز داشت. بولسونارو اکنون متحدی بزرگ را از دست داده است.
بحران کرونا نه؛ سرماخوردگی ساده!
با گذشت دو سال از حضور بولسونارو در سمت ریاست جمهوری برزیل، این غول آمریکای جنوبی که زمانی به عنوان قدرت بلامنازع آمریکای لاتین به شمار می‌رفت، اکنون با ثبت بیش از هفت میلیون و ۷۱۶ هزار مورد ابتلا به ویروس کرونا و همچنین افزون بر ۱۹۵ هزار مورد فوتی، با اختلاف زیاد نسبت به همسایگان خود در جایگاه نخست کشورهای درگیر به بیماری همه‌گیر کرونا در منطقه آمریکای لاتین دست و پنجه نرم می‌کند.
پافشاری‌های بولسونارو بر تصمیم گیری‌های نادرست در مدیریت فاجعه بار شیوع کرونا و اختلاف نظرها که موجب استعفای دو وزیر بهداشت در کمتر از یک ماه شد، تا جایی پیش رفت که با گذشت چند روز از ابتلای قطعی این رئیس‌جمهوری به کرونا، بولسونارو به تاثیر مثبت درمان خودسرانه خود با استفاده از داروی هیدروکسی کلروکین پرداخت و گفت: به همه کسانی که علیه هیدروکسی کلروکین بودند با تاسف باید بگویم که حال من خوب است.
کم اهمیت جلوه دادن‌ها و ساده انگاری‌های بولسونارو از شیوع همه‌گیری کووید-۱۹ سبب شد تا از آغاز شعله ور شدن آتش کرونا در برزیل، موجی از انتقادها متوجه وی شود. هرچند خصیصه بولسونارو در نگاه به دنیا از قاب مورد نظر خود سبب شد تا حتی به رغم آغاز طرح‌های ملی واکسیناسیون در برخی کشورهای آمریکای لاتین، این اظهار نظر از مقام عالی سیاسی آسیب دیده ترین کشور منطقه تیتر رسانه‌ها شود: کاری که همسایگان انجام می‌دهند برایم اهمیتی نداشته و من را تحت فشار قرار نمی‌دهد.
پس از اعلام سازمان جهانی بهداشت مبنی بر شناسایی ویروس کرونا به عنوان همه‌گیری جهانی، بولسونارو نه تنها کووید-۱۹ را «سرماخوردگی ساده» نامید بلکه هیچ علاقه ای به توقف اقتصاد برزیل نداشت. رئیس جمهوری راست گرای افراطی برزیل همانند همتای آمریکایی خود روش‌های درمانی نامتعارفی را برای مقابله با ویروس کرونا پیشنهاد کرده و با اعمال قرنطینه نیز مخالف است.
به عقیده کارشناسان اگرچه شیوع ویروس کرونا همچون سایر کشورهای جهان، اقتصاد برزیل را نیز دستخوش پیامدهای شدید کرد اما پیش از این دوران و در پایان نخستین سال ریاست جمهوری بولسونارو نیز شرایط اقتصادی این کشور در رکود به سر می‌برد. به این ترتیب بولسونارو تا کنون نتوانسته به وعده «رونق اقتصادی» به عنوان یکی از اصلی ترین شعارهای پیش از انتخابات جامه عمل بپوشاند.
شکست سنگین بولسونارو در انتخابات شهرداری‌های برزیل
همزمان با روزهای دشوار بولسونارو در پذیرش واقعیت شکست همتای آمریکایی اش در انتخابات ریاست جمهوری، رای دهندگان برزیلی در حالی روز یکشنبه (۲۹ نوامبر/ نهم آذر ماه) برای انتخاب شهردار حدود ۶۰ شهر پای صندوق‌های رای رفتند که بولسونارو در ریودوژانیرو به عنوان ریشه دارترین پایگاه انتخاباتی او، شکست تحقیر آمیزی را متحمل شد.
به این ترتیب «مارسلو کریوا» شهردار ریودوژانیرو با شکست در دور دوم انتخابات، جای خود را به «ادواردو پائس» داد؛ پائس به عنوان پیروز در انتخابات شهرداری‌ها گفت این پیروزی میانه روی بر رادیکالیسم است.
ژائیر بولسونارو با حضور در یکی از حوزه های رای‌گیری با تکرار ادعاهای همتای آمریکایی خود مبنی بر بروز تقلب در انتخابات آمریکا گفت: من منابع اطلاعاتی در اختیار دارم که در آنجا واقعا تقلب زیادی صورت گرفته است، اما کسی در مورد آن صحبت نمی‌کند. وی همچنین گفت، برای به رسمیت شناختن پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا کمی صبر خواهد کرد.
بولسونارو همچنین با انتقاد از نظام رای گیری الکترونیکی بر بازگشت این کشور به نظام رای گیری کاغذی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۲ تاکید کرد.
اگر چه بولسونارو به عنوان نماینده حزب راست افراطی در سال ۲۰۱۸ به پیروزی رسید اما دو سال بعد از این پیروزی، در انتخابات شهرداری‌ها شاهد مخالفت برزیلی‌ها با سیاست‌های راست افراطی بودیم.
نظر شما