پشت پرده خاموشی‌های زمستانه برق در مازندران چیست؟

به گزارش ایرنا ، اگر چه برخی بر این باور بودند که خاموشی های زمستانی می تواند در چارچوب برنامه های پدافند غیرعامل برای تمرین و آمادگی باشد ولی از آنجایی که اصولا برنامه های از پیش تعیین شده تمرینی ، از قبل اطلاع رسانی می شود تا شهروندان آمادگی داشته باشند ، عملا ذهن ها را به سمت و سوی تحلیل های غیرواقعی و توهم توطئه برد ، غافل از این که توجه داشته باشند تهدید تداوم خاموشی ها برای استان جدی است و تنها راه جلوگیری از آن هم صرفه جویی بویژه توسط مشترکان پرمصرف است.

طبق گزارش های رسمی شرکت برق منطقه ای و شرکت های توزیع برق ، مازندران ظرفیت تولید روزانه ۲ هزار مگاوات برق را دارد ولی مصرف نامتعال در استان در فصول مختلف سال سبب می شود تا در فصل گرم و شرجی تابستان همواره با کمبود برق و گاهی خاموشی مواجه شود ولی کاهش میزان مصرف در پاییز و زمستان به یک سوم این استان را تبدیل به یک ذخیره ساز بزرگ برق می کند.

با این وصف ، زمستان امسال با سرمای بیشتر از سال های گذشته  وارد مازندران شد. روزهای نخست دی ماه دمای هوا در برخی مناطق مازندران به ۲۰ درجه زیر صفر رسید. اواخر هفته اول و اوایل هفته دوم دی ماه تقریبا تمامی مناطق کوهستانی مازندران شاهد یخبندان بودند و بیشتر مناطق جلگه‌ای هم دمای زیر صفر بامدادی را تجربه کردند.

همزمانی افزایش برق و گاز 

سرمای زیاد زمستانی که همچنان ادامه دارد سبب افزایش همزمان گاز و برق در استان شده است. افزایش مصرف گاز سبب شده است تا تامین سوخت گاز نیروگاه ها با مشکل مواجه شود و به همین دلیل هم توان تولید برق با کاهش مواجه شده است. افزایش همزمان مصرف برق هم در این وضعیت طبق گفته کارشناسان انرژی قوز بالای قوز برای شبکه برق و گاز کشور شده است. به اعتقاد این کارشناسان اصولا در فصل تابستان که میزان مصرف برق در استان افزایش می یابد ، میزان مصرف گاز پایین است و به همین دلیل هم تامین سوخت نیروگاه های گازسوز راحت انجام می شود تا بتوانند با ظرفیت بالا به تولید برق بپردازند ولی در فصل زمستان مصرف گاز به خاطر سرما چند برابر دیگر فصول سال می شود و به همین خاطر هم تامین سوخت نیروگاه ها به مشکل برمی خورد و تولید برق هم کاهش می یابد و در این میان اگر افزایش مصرف برق هم رقم بخورد ، وضعیت بغرنج می شود و راهکار حل این مشکل خاموشی و یا صرفه جویی در مصرف برق است.

بخش زیادی از برق مازند از نیروگاه های کوچک مقیاسی تامین می شود که در سال های اخیر در مناطق مختلف استان راه اندازی شده است. این نیروگاه ها عمدتا گازسوز هستند و سوخت جایگزینی ندارند. برخی از این نیروگاه ها طی هفته های گذشته به خاطر کاهش فشار گاز و اولویت پیدا کردن تامین گاز مشترکان خانگی در حالت خاموشی قرار گرفته اند و یا با کمترین ظرفیت در حال کار هستند. گذشته از این طی سال های گذشته بخش زیادی از سوخت نیروگاه های کشور مانند نیروگاه شهید سلیمی نکاء برای رعایت استانداردهای زیست محیطی تبدیل به گاز شده است و در فصول سرد سال افزایش مصرف گاز سبب نارسایی سوخت به این نیروگاه ها و در نهایت کاهش تولید برق می شود.

قطع انشعاب در انتظار پرمصرف‌ها 

خاموشی های هفته اخیر در مازندران زنگ خطری برای هوشمندی همگانی جهت صرفه جویی در مصرف برق بوده است چرا که ساعاتی پس از خاموشی های پیاپی نشستی در استانداری مازندران  با هدف مدیریت مصرف سوخت تشکیل و مقرر شد که واحدهای تولیدی، کارخانجات، هتل‌ها، رستوران‌ها، واحدهای خبازی و آموزشی، اماکن و تاسیسات دولتی و خصوصی به جز مراکز درمانی با هماهنگی شرکت پخش فرآورده‌های نفتی نسبت به دوگانه سوز کردن سامانه گرمایشی خود اقدام و از سوخت دوم در مدت زمان مشخص و همچنین مولدهای تولید انرژی استفاده کنند. 

همچنین در این نشست مقرر شد شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی برای افزایش انتقال سوخت از طریق حمل و نقل جاده‌ای اقدام کند و ادارات نیز از ساعت ۱۳ ظهر لوازم گازسوز و برقی خود را خاموش کنند.

مصوبه مهم این نشست که جدی بودن خاموشی های زمستانی را در صورت رعایت نکردن صرفه جویی بازتاب می دهد ، ملزم کردن شرکت‌های توزیع نیروی برق و گاز مازندران به ارسال پیامک اخطار برای مصرف کنندگان بخش خانگی و تجاری پرمصرف با تعیین میزان مصرف نرمال بود. از این شرکت های خدمات دهنده خواسته شده است تا چنانچه مشترکان پرمصرف پس از سه بار به اخطارهای صرفه جویی توجه نکردند ، نسبت به قطع انشعاب اقدام کنند . در این مصوبه از شهرداری‌ها نیز خواسته شده است با هماهنگی ماموران شرکت توزیع برق در شهرستان‌ها برای کاهش تعداد روشنایی در معابر شهری، میادین، بوستان‌ها و ، فضای سبز به جز مکان‌های حادثه‌خیز اقدام لازم را انجام دهند.

قطع روشنایی تابلوهای تبلیغاتی بین جاده‌ای و الزام واحدهای تجاری پرمصرف ازجمله شامل مجتمع‌های تجاری و فروشگاه‌ها و لوسترفروشی‌ها برای استفاده از دیزل ژنراتور در ساعت کاری روز و خاموش کردن چراغ‌ها و وسایل برقی غیرضروی، ارایه راهکار توسط شرکت گاز، برق منطقه‌ای و پخش فرآورده‌های نفتی در قالب بسته‌های پیشنهادی و تهیه کلیپ برای فرهنگ سازی در اصلاح الگوی مصرف انرژی از دیگر مصوبات مهم این جلسه بود.

افزایش ۱۰۰ مگاواتی روزانه برق  

در حالی که پیک مصرف برق مازندران در فصل زمستان ۸۰۰ مگاوات بر ساعت است اما مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق مازندران می گوید که میزان مصرف استان در روزهای گذشته تا ۹۰۰ مگاوات نیز رسیده است.

فرامرز سپری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، علت افزایش مصرف برق توسط مشترکان را استفاده همزمان وسایل‌گاز سوز و وسایل برقی ذکرکرد و گفت: پیک مصرف برق در زمستان امسال ۱۵ درصد نسبت به سال قبل افزایش داشته است.

وی با اعلام این که اولویت اصلی تامین برق مورد نیاز مشترکان خانگی هستند ، افزود : برای تحقق این مهم ناچار شدیم نسبت به قطع روشنایی تابلوهای تبلیغاتی بین جاده‌ای اقدام کنیم که در این راستا و با شناسایی نقاط دارای قابلیت، ۱۷ هزار و ۸۷۹ لامپ در برخی معابری شهری، میادین و بوستان‌های مازندران خاموش شد.

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق مازندران هشدار داد که در صورت تداوم وضعیت موجود و با هدف افزایش پایداری شبکه، برق مشترکان پرمصرف این استان قطع می‌شود.

سپری، سرانه سالانه مصرف برق مشترکان خانگی در این استان را ۲ هزار و ۴۰۶ کیلووات بر ساعت اعلام کرد و با بیان اینکه متوسط ماهانه مصرف برق مشترکان خانگی ۲۰۰ کیلووات بر ساعت است، گفت: میانگین مصرق برق مشترکان خانگی در ۲ ماهه نخست امسال۱۴۰ کیلووات، در دو ماهه دوم ۱۸۸/۵ و در دو ماهه سوم سال نیز ۳۸۱ کیلووات بر ساعت است.

وی با اشاره به افزایش پیک مصرف برق در زمستان امسال در مازندران، گفت: با بررسی‌های صورت گرفته، مصرف برق دستگاه‌های اجرایی در زمستان امسال ۱۵ درصد، ،مشترکان خانگی ۱۳/۸ و صنایع و کارخانجات نیز ۱۵/۷ درصد افزایش داشته است.

سپری پیک مصرف برق مازندران در فصل تابستان را ۲ هزار کیلووات بر ساعت و در زمستان را ۸۰۰ کیلووات بر ساعت اعلام کرد و گفت : به طور میانگین مصرف برق مشترکان در بخش‌های مختلف در زمستان امسال ۱۵ درصد افزایش داشته است.

او توضیح داد : با هدف پایداری شبکه و تامین برق مصرفی مشترکان، مقرر شد فرمانداران شهرستان‌ها نسبت به کاهش تعداد روشنایی‌ها در معابر شهری، میادین و بوستان‌ها اقدام کند ضمن اینکه دستگاه‌های اجرایی نیز باید از ساعت ۱۳ هر روز نسبت به خاموش کردن لوازم گازسوز اقدام کنند و واحدهای تولیدی، کارخانجات، هتل‌ها، رستوران‌ها، واحدهای خبازی و آموزشی، اماکن و تاسیسات دولتی و خصوصی نسبت به دوگانه سوز کردن سامانه گرمایشی خود اقدام کنند.

پاداش برای کارخانجات کم مصرف

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق مازندران همچنین گفت : مشترکانی که در فصل سرد سال مصرف برق آنان کمتر از ۸۰ و در ایام تابستان نیز ۱۵۰ کیلووات بر ساعت باشد در ردیف مشترکان کم مصرف هستند که از تعرفه رایگان نیز بهره‌مند می‌شوند.

سپری افزود: همچنین مشترکانی که در فصل سرد سال ۲۰۰ و در تابستان نیز ۴۰۰ کیلووات بر ساعت برق مصرف کنند به عنوان "خوش مصرف" و بیش از ۴۰۰ کیلووات بر ساعت برق مصرف کنند به عنوان مشترکان پرمصرف شناخته می‌شوند.

وی با بیان اینکه با بررسی‌های صورت گرفته، ۲۰ درصد مشترکان برق مازندران کم مصرف، ۳۴ درصد خوش مصرف  و بین ۳۸ تا ۴۰ درصد نیز پرمصرف هستند، گفت: با هدف تامین برق مورد نیاز مشترکان و جلوگیری از خاموشی، به صنایع و کارخانجاتی که در مصرف برق خود مدیریت کنند، پاداش پرداخت می‌شود. 

صرفه‌جویی در مصرف گاز ، مهم‌تر از برق 

اگر چه مشکل ایجاد شده به خاطر افزایش همزمان مصرف برق و گاز خودش را در خاموشی های برق نشان داده است ، ولی واقعیت این است که علت اصلی افزایش میزان مصرف گاز در کشور در فصل سرد سال است که سرمای نخستین روزهای زمستان سبب شد تا مازندران هم در رده استان های پرمصرف گاز قرار گیرد.

آمارهای شرکت گاز نشان می دهد که تامین گرما توسط مشترکان بخش خانگی و همچنین تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها، مصرف گاز در مازندران را این روزهای سرد سال افزایش داده است و برای تعادلی بخشی در این امر و جلوگیری از افت فشار، مسئولان و متولیان امر را بر آن داشت با ارایه مشوق های تشویقی، مصرف کنندگان را به سمت کاهش و یا مدیریت مصرف سوخت، ترغیب و تشویق کنند.

در همین راستا شرکت گاز اعلام کرد که هزینه گاز مشترکان کمتر از ۲۰۰ متر مکعب در ماه رایگان است و با توجه به مصوبه هیات وزیران اگر هر مشترک در ماه‌های دی، بهمن و اسفند و ۱۵ روز اول فروردین ماه ۲۰۰ متر مکعب و کمتر از آن مصرف گاز داشته باشد گاز بهای او رایگان خواهد بود ضمن این که مالیات و عوارض گازرسانی این مشترکان نیز بخشوده خواهد شد.

بر اساس اعلام شرکت گاز ، اگر زمستان امسال مشترکان نسبت به سال های ۹۶ و ۹۷ به میزان ۱۰ درصد در مصرف گاز صرفه جویی کنند، ۱۵ درصد تخفیف به آنها تعلق می‌گیرد و در صورتی که نسبت به زمان‌های یاد شده اضافه مصرف داشته باشند، ۱۵ درصد جریمه می‌شوند.

مازندران طی سال های گذشته همواره با کمبود گاز و قطعی یا افت فشار گاز در فصل زمستان مواجه بود. علت این وضعیت قرار داشتن استان در مسیر پایانی خط لوله گاز سراسری از یک سو و تامین بخشی از گاز استان از گاز خریداری شده ترکمنستان بوده است.

با این وصف بهره برداری از خط لوله انتقال گاز از استان سمنان به مازندران با هدف پایداری گاز مشترکان استان‌های شمالی و گازرسانی به روستاهای ییلاقی واقع در جنگل های هیرکانی با یکهزار میلیارد تومان اعتبار سبب شد تا طی ۲ سال گذشته قطعی گاز از استان رخت بر ببندد.

اجرای خط لوله ۴۲ اینچ انتقال گاز دامغان - کیاسر - ساری از زمستان سال ۸۶ و پس از نخستین بدعهدی کشور ترکمنستان در تامین گاز مورد نیاز کشورمان در دستور کار قرار گرفت ولی تا پایان عمر دولت دهم تنها ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشت. با جریان روزانه ۴۰ میلیون متر مکعب گاز در خط لوله ۴۲ اینچ دامغان - ساری ، علاوه ایجاد پایداری در شبکه گاز خانگی ، ۱۳ میلیون متر مکعب گاز مورد نیاز کارخانه های سیمان ، صنایع چوب و کاغذ و نیروگاه نکا به عنوان واحدهای صنعتی مهم استان تامین و گاز مورد نیاز برای یک واحد پتروشیمی نیز ذخیره شد.

روابط عمومی شرکت گاز مازندران میانگین مصرف روزانه گاز در ایام فصل سرد سال در این استان را ۲۸ تا ۳۰ میلیون مترمکعب ابرآورد و علام کرد که این میزان در صورت برودت و سرمای زیاد هوا به ۳۴ میلیون مترمکعب نیز افزایش می‌یابد که ادامه این روند علاوه بر بروز مشکل در تامین گاز مشترکان بخش خانگی، باعث ایجاد محدودیت برای صنایع، کارخانجات و واحدهای تولیدی می‌شود.

بر اساس گزارش این روابط عمومی ، با هدف پایداری در شبکه و جلوگیری از افت فشار گاز، به تمامی نیروگاه‌ها، کارخانجات، صنایع و واحدهای تولیدی اعلام شد که باید از سوخت جایگزین استفاده کنند و با بررسی صورت گرفته، این واحدها برای تامین سوخت مورد نیاز مشکلی ندارند.

در این گزارش تاکید شد که با توجه به برودت هوا نیاز است مشترکان به منظور جلوگیری از افت فشار و یا قطع احتمالی گاز با استفاده صحیح از وسایل گرمایشی، زمینه استفاده دیگر شهروندان را از نعمت گاز طبیعی در ایام سرد سال فراهم کنند.

این گزارش می‌افزاید: با هدف صرفه جویی در مصرف گاز طبیعی، مشترکان علاوه بر استفاده از وسایل گرمایشی استاندارد، در منازل خود نیز از لباس گرم استفاده کنند تا از این طریق به سایر هموطنان در دیگر مناطق که سرما و برودت هوا زیاد است امکان استفاده از نعمت گاز را بدهند.
پوشاندن کامل درزهای پنجره و کانال کولر برای جلوگیری از خروج هوای گرم در فصل زمستان از جمله نکات حایز اهمیتی است که با رعایت آن می‌توان از هدر رفتن انرژی جلوگیری کرد و اگر هر مشترک تنها به میزان پنج درصد در مصرف گاز صرفه جویی کند دیگر شاهد افت و یا قطعی گاز طبیعی نخواهیم بود.

شرکت گاز مازندران یک میلیون و ۵۶۰ هزار مشترک خانگی، تجاری و صنعتی را زیرپوشش داد. هم‌اکنون ۹۹/۵ درصد از جمعیت مناطق شهری و ۹۴/۵ درصد از مناطق روستایی و در مجموع ۹۷/۵ درصد مناطق مختلف مازندران از نعمت گاز طبیعی بهره‌مند هستند.

طبق آمار از سه هزار و ۶۱۳ روستای مازندران تاکنون به ۲ هزار و ۳۰۸ روستا گازرسانی شد و عملیات گازرسانی به ۲۵۲ روستای دیگر  نیز در دست اجرا است.
استان مازندران ۲۲ شهرستان ، سه هزار روستا و حدود سه میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت دارد.