استاد دانشگاه:پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی، ضرورت دارد

حسین مرزبان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به پیشینه مبادلات تجاری در قرن‌های اخیر افزود: جهان امروز از قرن ۱۸ و ۱۹ به بعد دنیای تجارت است، یعنی کشورها باید تجارت کنند تا امور اقتصادی زندگی مردم تداوم داشته باشد.
وی با بیان اینکه اولین تجارت دنیا بر پایه ایجاد خطوط تلگراف شکل گرفت، گفت: ایجاد خطوط تلگراف بین کشورها باعث شد که پول بین ملت های دنیا رد و بدل شود و بعد از آن با گسترش تجارت پارچه، ماشین آلات، ابزار و کالا در بین کشورهای جهان جابه جا شد و در این بین موضوع انتقال پول نیز همیشه قابل توجه تجار و سرمایه گذاران بوده است.
استاد اقتصاد دانشگاه شیراز ایجاد بانک جهانی و صندوق بین المللی پول را با هدف برطرف کردن این نیاز ضروری عنوان کرد و گفت: تجار و دولت‌ها همواره از پشتیبانی بانک جهانی و صندوق بین المللی پول بهره می‌برند و کسری منابع مالی خود را جبران می‌کنند.
وی توسعه سیستم انتقال پول در دنیای امروز را امری اجتناب ناپذیر و ضروری عنوان کرد و ادامه داد: متناسب با افزایش مبادلات کالا در سطح جهان، باید زیربنای پولی مالی هم توسعه یابد.
مرزبان اضافه کرد: تا چندی قبل، کشورها مراودات مالی و اقتصادی داشتند ولی متوجه شدند که در میان مناسبات تجاری موجود، مواردی سالم نیست و بعضی تجارت‌ها مانند مواد مخدر، تسلیحات غیر مجاز و یا تامین مالی تروریست ها تخریب کننده جوامع بشری است و نمی‌توانستند در قبال این تجارت غیرسالم بی تفاوت باشند و در بستر مبادلات مالی جهان، تجارت سیاه و غیرمجاز و ضدبشری نیز جریان داشته باشد؛ از این رو جلوگیری از انتقال مراودات ناسالم و پولشویی را خواستار شدند.

پولشویی در لباسشویی
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز به دیرینگی ریشه کلمه پولشویی پرداخت و توضیح داد: زمانی در کشور آمریکا فروش مشروبات الکلی ممنوع شد و افرادی که این کالا را می‌فروختند باید اعلام می کردند چگونه به این پول دست یافته‌اند که به همین دلیل این پول را در واحدهایی که به صورت خانگی اقدام به شست و شوی لباس می کردند انتقال می‌دادند که پس از آن، کلمه پولشویی در اقتصاد جهان مرسوم شد و جای خود را باز کرد.
وی گفت:‌ نمی‌توان اجازه داد که پول‌های کثیف جابه جا شود و به همین دلیل دنیا این موضوع را دنبال می کند و در پی آن چندین کنوانسیون جهانی مانند گروه ویژه اقدام مالی موسوم به FATF، پالرمو و امثال آن ایجاد شد تا جلو نقل و انتقالات مالی غیر مفید گرفته شود.
مرزبان ادامه داد: قاچاقچیان مواد مخدر و خلافکاران جهان نیز در ادامه با ایجاد این کنوانسیون‌ها به دنبال راه حل تازه رفتند و ارز دیجیتال را ایجاد کردند که اکنون هزینه تمام اقدامات غیرقانونی از طریق پول دیجیتال جابه جا می شود.

کینه ورزی دشمنان نباید به خروج از میز مذاکره منجر شود
این عضو هیات علمی دانشگاه شیراز با بیان اینکه برخی ابرقدرت‌های جهان از طریق کانال‌هایی مانند FATF و سازمان ملل به دنبال ضربه زدن به منافع بعضی کشورها برای انتقال مراودات مالی هستند گفت: در این شرایط که کشور ما با چنین موردی مواجه شده است عقلانینیست که ما خودمان را از سر میز مذاکره بیرون ببریم و باید به دنبال راه‌حل‌هایی باشیم که با مذاکره و دیپلماسی کارآمد هم به حقوق ملت ایران دست یابیم و هم از حقوق همفکران و ملت‌های منطقه دفاع کنیم.
وی بیان کرد: زمانی که کشورها سازوکار دیگری را برای انتقال پول انتخاب می‌کنند ناگزیر به صرف هزینه‌های بیشتر می‌شوند به گونه‌ای که بیش از ۲۵ درصد این پول باید صرف هزینه انتقال و سهم خواهی‌ها شود.
استاد اقتصاد دانشگاه شیراز اظهار داشت: برخی گروه‌های سیاسی داخلی و عده‌ای که قصد تسویه حساب با دولت دارند در این شرایط به روش‌های غیرمتعارفی روی می آورند که در نهایت به زیان کشور و منافع همه مردم تمام می شود.
مرزبان ادامه داد: "بازل "برنامه‌ای برای شبکه بانکی است که ریسک عملیات را اعلام و ذخایر را براثر ریسک تعیین می کند که همه کشورهای دنیا به بازل پیوسته و آن را اجرا می کنند اما متاسفانه ایران در برنامه بازل نیست چون یکسری قراردادها در سیستم بانکی ازجمله مشارکت در سود و ... ایجاد کرده ایم که مربوط به وظایف بانکی نیست و در عملیات شرکت های سرمایه گذاری تعریف شده و به همین دلیل ایران نمی تواند به بازل بپیوندد چون سیستم بانکی کشور به عنوان بانک در دنیا شناخته نشده و از سازمان های ریسکی محسوب می‌شود.

اطلاعات و روش‌های منسوخ شده را مبنا قرار ندهیم 

این استاد دانشگاه پیوستن ایران به تعهدات و کنوانسیون های مالی دنیا را ضروری و لازمه تجارت جهانی عنوان کرد و گفت: صادرات و واردات نیاز به تبادلات ارزی و پولی دارد که به همین دلیل بالاخره ایران ناگزیر به پذیرفتن مقررات پولی و مالی جهانی است اما برخی اقتصاددانان یا کم سواد هستند یا اطلاعات منطبق بر واقعیت‌های موجود جهانی را در اختیار قرار نمی‌دهند.
وی ادامه داد: این افراد با علم اقتصاد روز دنیا آشنا نیستند؛‌ این قشر سالیان زیادی است که روی کاهش نرخ بهره کار می‌کنند درحالی که این تئوری‌های دهه هفتادی سالهاست که به کل رد شده است.
مرزبان اضافه کرد: در حال حاضر از این تئوری‌های منسوخ شده برای راهبرد اقتصادی کشور بهره می گیریم و در عین حال که می خواهیم جنس وارد کشور کنیم با مشکل مواجه هستیم و یا اگر صادرات کنیم جنس را تحویل سفارش دهنده می‌دهیم ولی نمی توانیم پول آن را دریافت کنیم و اینجاست که زمینه فعالیت سوءاستفاده گران و اختلاسگران مهیا می‌شود.
این استاد دانشگاه شیراز در ادامه بر ضرورت مذاکره با کشورهای غربی در حوزه مباحث بانکی اقتصادی تاکید کرد و گفت: می توان مذاکره کرد و برنده هم بود و باید کار را به افرادی که خبره و نخبه ارتباطات بین الملل هستند سپرد.
وی بیان کرد:با رویکرد کنونی و نپذیرفتن کنوانسیون های اقتصادی جهانی مشکلات بانکی با خارج تداوم دارد و منحصر به روی کار آمدن دولت اصلاح طلب یا اصولگرا هم نیست،باید علم و عقل بر مراودات جهانی خصوصا در حوزه اقتصاد حاکم باشد و مقررات دنیا را بپذیریم و با جهان سازگار باشیم.
مرزبان گفت: نپذیرفتن قدرت اقتصاد جهانی، نفس کشور را می گیرد و زندگی همه مردم را با مشکل جدی مواجه می کند ولی اگر می خواهیم ملت خوشحال و راضی و پایه های حکومت باشند لازم است امور مالی جامعه برقرار باشد و معیشتشان با مشکل مواجه نباشد.

عضو هیات علمی دانشگاه شیراز پیوستن ایران به FATF را امری واجب و ضروری دانست و افزود: نپذیرفتن این موضوع باعث زیان‌های جبران‌ناپذیر برای کشور خواهد شد و از این رو، ایران باید به FATF و سایر اتحادیه‌های جهانی بپیوندد.
وی ادامه داد: می‌توان به این اتحادیه‌ها پیوست و برای تامین اعتبار فعالیت‌های منطقه‌ای نیز چاره‌اندیشی کرد اما نمی‌توان برای یک اولویت کوچکتر، اولویت بزرگتری را فدا کرد.
مرزبان اضافه کرد: زمانی که کشور ما نتواند ارز حاصل از فروش نفت و عواید حاصل از فروش سایر تولیدات داخل را وارد کشور کند نمی‌توان هزینه چرخیدن مملکت را تامین کرد که  در پی آن آسیب جدی به مملکت وارد خواهد شد.

از ماه گذشته که رهبر معظم انقلاب با درخواست حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی رییس جمهوری برای تمدید زمان بررسی لوایح «پالرمو» و «سی اف تی» با هدف پیوستن تهران به گروه ویژه اقدام مالی موافقت کردند، بار دیگر این موضوع سر زبان ها افتاده و موافقان و مخالفان آن به بیان دیدگاه های خود در این زمینه می پردازند.
لوایح مذکور عبارتند از اصلاح قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم، اصلاح قانون مبارزه با پولشویی، الحاق ایران به کنوانسیون جرایم سازمان‌یافته فرا ملی (پالرمو) و الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم(CFT).
از چهار لایحه اشاره شده لوایح «اصلاح قانون مبارزه با تروریسم» و «اصلاح قانون مبارزه با پولشویی» به تصویب رسیده اند اما لوایح الحاق ایران به پالرمو و سی اف تی که در دی ماه سال ۹۸ و در پی تصویب مجلس و رد شورای نگهبان به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال شد، همچنان بلاتکلیف باقی مانده اند.
مهمترین رخدادی که می تواند کشورمان را همردیف با کشورهای کم ریسک جهان قرار دهد، الحاق ایران به اف ای تی اف و به دنبال آن، خروج تهران از لیست سیاه این گروه ویژه مالی است. ضمن اینکه پیوستن به اف ای تی اف با مزیت هایی همچون بهره گیری ایران از اعتبار اسنادی (LC) به جای سیستم حواله در معاملات خارجی، اعتماد بانک های جهانی به نظام بانکی ایران، بهبود روابط ایران با ۱۹۴ کشور عضو اف ای تی اف و غیره همراه است.
حتی دسترسی به غذا و دارو نیز که آمریکا مدعی خارج بودن آنها از دایره تحریم ها است، در صورت تدام حضور ایران در لیست سیاه دشوار به نظر می رسد؛ موضوعی که طی ماه های اخیر در دوره سخت کرونا برای دستیابی ایران به دارو و واکسن خود را نشان داد.