به گزارش ایرنا، درست چهار سال پیش همین ایام بود که پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ولوله‌ای به جان سیاستمداران انگلیس در سوی دیگر اقیانوس آرام انداخته بود. نام «نایجل فاراژ» رهبر حزب دست راستی استقلال انگلیس به دلیل پیروزی کارزار خروج این کشور از اتحادیه اروپا (برگزیت) و رفاقتی که با ترامپ داشت، سرزبان‌ها افتاده بود.
او در جریان کارزار انتخاباتی ترامپ در 'می‌سی‌سی‌پی' آمریکا به نفع وی سخنرانی کرده و گفته بود که حتی اگر به او پول هم بدهند به هیلاری کلینتون رقیب ترامپ در انتخابات سال ۲۰۱۶ رای نخواهد داد. این سیاستمدار انگلیسی پیروزی ترامپ را یک انقلاب سیاسی بزرگ‌تر از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا دانسته و گفته بود: به نظر می‌رسد ۲۰۱۶ سال 'دو انقلاب مهم و بزرگ سیاسی' است. البته پیروزی ترامپ انقلابی بزرگ‌تر از تصمیم انگلیس به خروج از اتحادیه اروپا است.
او اولین سیاستمداری بود که برای تبریک پیروزی رئیس جمهوری منتخب راهی آمریکا شد و به نخست وزیر تازه‌کار انگلیس «ترزا می» که در پی همه‌پرسی برگزیت سکان دولت را به دست گرفته بود پیشنهاد کرد که حاضر است برای تقویت رابطه شکراب لندن و واشنگتن پادرمیانی کند. آن زمان اظهارات نخست وزیر مستعفی انگلیس دیوید کامرون که طرح ترامپ درباره ممنوعیت موقت ورود مسلمانان به آمریکا را 'تفرقه‌افکنانه، احمقانه و اشتباه ' خوانده بود بر روابط دو کشور سایه انداخته بود.
کامرون گفته بود که اگر ترامپ رئیس جمهوری آمریکا شود و به لندن سفر کند، « ما همگی علیه وی متحد هستیم». او حتی پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری حاضر به عذرخواهی از سخنانی نشد.
این وضعیت کار را برای «ترزا می» که برای تحقق ماموریت خروج انگلیس از اتحادیه اروپا به حمایت بیشتری از آمریکا نیاز داشت دشوار کرده بود. فاراژ درگفت‌وگویی با فاکس نیوز گفته بود: دولت «ترزا می» در قبال آقای ترامپ گستاخ بوده است؛ آنها اکنون بایستی تلاش کنند تا فاصله ها را بپوشانند. خدا را شکر که به پایان دوره کسی (باراک اوباما) که از انگلیس بیزار بود نزدیک می شویم. آینده روشنی در مقابل دو ملت قرار دارد.
فاراژ در چهار سال گذشته همواره شخصیت مورد علاقه ترامپ بود و حتی یکبار پیشنهاد داد که انگلیس باید به او پست بدهد. او خودش پست سفارت انگلیس در واشنگتن را مثال زده و در حساب کاربری توئیتری‌اش نوشت: «خیلی ها دوست دارند تا نایجل فاراژ سفیر بریتانیای کبیر در ایالات متحده شود. کار بزرگی را انجام خواهد داد.»
این پیشنهاد با مخالف دولت ترزا می رو برو شد و یک سخنگوی دفتر نخست وزیری در واکنش به این خبر گفت: 'پست سفارت انگلیس در واشنگتن خالی نیست. سفیر فعلی ما در آمریکا بسیار عالی است.'
خبرگزاری رویترز همان موقع در گزارشی نوشت؛ در دوران معاصر بسیار غیرمعمول است که سران کشورها آشکارا سفرای مورد نظر خود را به طرف مقابل پیشنهاد دهند. کیم داروک سفیر وقت انگلیس هم که بعدها به دلیل افشای مکاتباتش با دفتر نخست وزیری علیه ترامپ مجبور به استعفا شد، واکنشی به اظهار نظر وی نشان داد.
این تحولات ترزا می را بر آن داشت تا یک هفته پس از برگزاری مراسم تحلیف ریاست جمهوری، شال و کلاه کند و به عنوان اولین رهبر جهان راهی واشنگتن شود تا با مستاجر جدید کاخ سفید تجدید میثاق کند. سفری که نه دستاوردی برای دولت او نداشت که بعدها به دلیل شتابی که در این سفر به خرج داد مورد سرزنش قرار گرفت.
ترامپ در دوره نخست وزیری «می» ۲ بار به لندن سفر کرد و هر بار، علاوه بر موجی از حواشی جنجال برانگیز و اعتراضات مردمی چیزی از نگرانی‌های لندن درباره اراده واشنگتن برای جبران خسارت‌های اقتصادی ناشی از برگزیت کم نکرد. در عوض شکاف بین دو کشور بر سر مسائل روابط دو جانبه و چند جانبه بیشتر و عمیق تر شد.
نکته مشترک سفرهای ترامپ به لندن، علاقه زیادی بود که او به بوریس جانسون نشان می‌داد. جانسون یک هفته پیش از اولین سفر ترامپ به انگلیس در تیرماه سال ۹۷ در اعتراض به سیاستهای ترزا می از وزارت امور خارجه استعفا کرده بود. او طرح ترزا می برای خروج از اتحادیه اروپا را «یک جنس کثیف جلا داده شده» خواند و از این مقام کناره‌گیری کرد.
هفت روز بعد رئیس جمهوری آمریکا هم در مصاحبه‌ای جنجالی با روزنامه «سان» انگلیس عنوان کرد « ترزا می» در زمینهٔ مذاکرات برگزیت 'حرف مرا گوش نداد' و به نصیحت من عمل نکرد؛ با این وضعیت، یعنی آنچه «برگزیت نرم» خوانده می‌شد، خبری از قرارداد اقتصادی ویژه با آمریکا نخواهد بود. اما مهم‌ترین بخش این مصاحبه اظهار نظر او درباره بوریس جانسون بود که گفته بود، وزیر خارجه مستعفی انگلیس می‌توانست نخست‌وزیر بهتری باشد.
جانسون جایگزین فاراژ برای ترامپ شد
سفر سال بعد ترامپ به لندن (۱۳۹۸) با انتخابات درونی حزب محافظه کار هم زمان شد. زمانی که توان «ترزا می» برای ادامه مسیر برگزیت ته کشیده بود و ترامپ رسما به استقبال نامزدی جانسون رفت.
طبیعتا جانسون با کوله‌باری از تجربه در حوزه رسانه، پارلمان، شهرداری و وزارت امور خارجه گزینه بهتری برای ترامپ تا نایجل فاراژ بود و به همین خاطر روابط لندن - واشنگتن پس از پیروزی او در انتخابات پارلمانی، جان تازه‌ای گرفت.
جانسون رگ خواب ترامپ را یاد گرفته بود و بر خلاف ترزا می، تلاش کرد تا به جای تشدید اختلافات عدیده دو طرف، نقاط مشترک دو کشور را برجسته کند. او در اولین اقدام تیم دولت را از میان طرفداران ترامپ انتخاب کرد تا وفاداری خود را دراین رابطه به نمایش بگذارد.
جیکوپ ریس‌موگ معاون پارلمانی نخست وزیر انگلیس یکی از طرفداران سرسخت برگزیت و ترامپ است که در یادداشتی برای نشریه تایمز لندن رئیس جمهوری آمریکا را نزدیک‌ترین متحد انگلیس در دوران پسابرگزیت خواند و نوشته بود که نقش ایالات متحده پس از خروج رسمی لندن از اتحادیه اروپا مهم و مرکزی‌تر خواهد شد.
خود جانسون هم در این مدت از پروژه‌های پر سود اقتصادی با چین که خلاف نظر ترامپ بود چشم‌پوشی کرد. مهم‌ترین آن طرح احداث اینترنت پرسرعت نسل پنجم با همکاری شرکت چینی هوآوی بود که جانسون به رغم وعده حزب محافظه‌کار برای تقویت زیرساخت اینترنت کشور از ادامه این پروژه با هوآوی دست کشید.
او همچنین طرح ۱۸ میلیارد پوندی نیروگاه هسته‌ای هینکلی پوینت واقع در منطقه سامرست در سواحل جنوب انگلیس را که از سوی شرکت فرانسوی 'الکتریک دو فرانس'( ای دی اف') و گروه نیروگاه اتمی جنرل چین تامین مالی می شود و پروژه احداث خط ریلی پر سرعت «آچ‌اس۲» با مشارکت چین را معلق نگه داشت.
با این حال برخی هم حزبی‌های بوریس جانسون که مواضع نزدیکی به سیاستهای کاخ سفید دارند، بر لزوم صفر شدن مشارکت چین در تمام پروژه های اقتصادی این کشور به ویژه در حوزه زیرساخت‌های ملی تاکید کردند.
«ایان دانکن اسمیت» رهبر پیشین حزب حاکم محافظه کار که در انعکاس سیاستهای ضد چینی واشنگتن پیشرو است، عنوان کرد: دولت باید درباره راهبرد انرژی کشور تجدید نظر کند. وی با بیان اینکه انگلیس نیازی به فناوری چین برای تاسیس نیروگاه‌های هسته‌ای در این کشور ندارد، پکن را حکومتی غیر مسئول و غیر قابل اعتماد خواند.
«باب سیلی» از دیگر نمایندگان ارشد حزب محافظه کار هم در اظهار نظری توسعه همکاری‌های اقتصادی با چین را رد نکرد اما تصریح کرد که این کشور نباید در زیرساخت‌های ملی و حساس انگلیس ورود کند. همچنین «توبیاس الوود» رئیس کمیته پارلمانی دفاعی انگلیس خواستار تجدید نظر کلی در خصوص سیاست خارجی دولت در روابط با چین شد.
در واقع شاید بتوان ادعا کرد که اگر انگلیس خسارت‌های اقتصادی ناشی از تحمل سیاستهای ترامپ را محاسبه کند، میزان آن دست کمی از زیان‌های مالی برگزیت و بحران کرونا نداشته باشد.
نیروهای ضد ترامپ در انگلیس جان گرفتند
تحولات اخیر در واشنگتن و اتهام رئیس جمهوری آمریکا به تحریک هوادارانش در ماجرای آشوبی که در کنگره رخ داد جان تازه‌ای به نیروهای مخالف ترامپ در انگلیس دمیده است.
رئیس سابق مجلس عوام انگلیس دونالد ترامپ را مایه شرمساری آمریکا دانسته که به دلیل تحریک هوادارانش برای حمله به ساختمان کنگره باید برکنار شود.«جان برکو» که در دوران خدمتش از مخالفان سرسخت ترامپ بود در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی اسکای بیان داشت که رفتار تحریک آمیز رئیس جمهوری آمریکا برکسی پوشیده نیست و مایه انزجار جهانیان شد.
رئیس سابق مجلس عوام انگلیس تصریح کرد که دونالد ترامپ مقصر اصلی شوربختی است که در آن گرفتار شده و تقلای او برای خروج از این وضعیت، برای فریب افکار عمومی و اهانت به شعور مردم است. وی با بیان اینکه ترامپ باید می‌دانست که آتش بیار معرکه شده و تشویق مردم برای تجمع در مقابل ساختمان کنگره منجر به درگیری و خشونت می‌شود، افزود: به نظر من تغییر لحن او اصلا چنگی به دل نمی‌زند و نمی‌توان کلامش را باور کرد. او مایه شرمساری خود، دولت و دمکراسی آمریکاست و باید با استناد به متمم ۲۵ قانون اساسی آمریکا برکنار یا استیضاح شود.
این سیاستمدار کهنه‌کار انگلیسی ترامپ را فردی خود شیفته و شبه فاشیست خواند که جامعه جهانی از او خسته و به ستوه آمده‌اند.
کیم داروک سفیر پیشین آمریکا درانگلیس هم می‌گوید که لندن از روابط تنگاتنگ با رئیس جمهوری آمریکا پشیمان شده است. او بیان داشت؛ به عنوان کسی که سال‌ها در مقام سخنگویی دولت فعالیت داشته، ملاحظات مسئولین انگلیس را در موضع گیری صریح علیه واشنگتن درک می‌کند اما روابط لندن با ترامپ ترک خورده است.
این دیپلمات کهنه‌کار انگلیسی تصریح کرد: «ترامپ با تحریک هوادارانش برای تجمع مقابل کنگره چه انتظاری داشت؟ اینکه آرام باشند و بعد از دقایقی روانه خانه شوند؟ بی تردید این یک اقدام تحریک آمیز و رویدادی هولناک بود که به اعتبار آمریکا در سراسر جهان صدمه زد.»
چهارشنبه گذشته تنها ساعتی بعد از پایان سخنرانی ترامپ نشست کنگره با ریاست مایک پنس آغاز شد اما در همان ساعات اولیه خبری نمایندگانی که در حال تایید آرای الکترال کالج بودند را به ترس و لرز انداخت و آن هجوم حامیان ترامپ به ساختمان کنگره بود.
توقف نشست مشترک مجلس نمایندگان و سنای آمریکا برای شمارش آرای گزینشگران انتخابات ریاست جمهوری که با یورش هواداران دونالد ترامپ به داخل ساختمان کنگره متوقف شد واکنش‌های بین‌المللی را در پی داشت و بسیاری از سران و مقامات عالی جهان ضمن سرزنش اقدام ترامپ و هوادارانش در به راه انداختن شورش، نسبت به وقایع واشنگتن ابراز نگرانی کردند.
با هجوم طرفداران ترامپ به ساختمان کنگره و تلاش برای ورود به ساختمانی که در حال شمارش آرای الکترال کالج بودند، تمام درهای کنگره قفل شد و نیروهای امنیتی در برابر شورشیان به صف کشیدند.
در تیراندازی ها درجریان این شورش، دست کم چهار نفر کشته و دهها نفر هم زخمی شدند که تعدادی از آنها از نیروهای پلیس هستند. دست کم ۵۳ نفر هم در جریان شورش بازداشت شدند. تعدادی نیروی پلیس هم در این درگیری زخمی شدند.
بوریس جانسون در اولین واکنش به این حادثه، رفتار هواداران ترامپ را نشانه رفت و آن را شرم‌آور خواند. اما یک روز بعد از روی عمد یا غیر عمد در نشست خبری روزانه دولت درباره تحولات کرونا حاضر شد و به سووالات درباره موضع لندن نسبت به رفتار ترامپ در حادثه کنگره پاسخ داد.
او بیان داشت که آمریکا در تمام طول زندگی او نماد چیزهای مهم مانند آزادی و دمکراسی بوده است. او رئیس جمهوری آمریکا را مقصر تحریک هوادارانش برای شورش علیه کنگره و ادعای تقلب در انتخابات معرفی کرد و افزود: به اعتقاد من این رفتارها کاملا اشتباه است و من تحریک مردم را برای رفتار شرم‌آوری که در کنگره رخ داد، بی قید و شرط محکوم می‌کنم.
در همین حال چهار موسسه خیریه در انگلیس، سیاستهای ضدمهاجرتی وزیر کشور دولت جانسون را به باد انتقاد گرفته و نژاپرستانه و خشونت‌آمیز خوانده‌اند. آنها در نامه‌ای به پریتی‌پتل هشدار داده‌اند که ادامه سیاستهای تبعیض‌آمیز علیه ورود آوارگان مناطق جنگ زده به این کشور می تواند او را به سرنوشت شوم ترامپ دچار سازد.
به این ترتیب به نظر می‌رسد که جانسون در مقطعی نه چندان دور، به سنت دیرینه پوست‌اندازی دولت متوسل شود و برای نزدیک شدن به مستاجر جدید کاخ سفید، تحولات پسابرگزیت را بهانه کرده و تعدادی از اعضای دولت را که به سیاستهای ترامپ نزدیک بودند برکنار کند.
نظر شما