آیا آل سعود از سعد حریری قطع امید کرده است؟

حریری که حدود پنج ماه است از سوی "میشل عون" رییس جمهور لبنان و تایید شکننده پارلمان این کشور مکلف به تشکیل کابینه لبنان برای چهارمین بار شده، به جای نگاه به داخل برای تشکیل کابینه خود، چشم به بیگانگان به ویژه کشورهایی برای تشکیل کابینه دارد که در سال های اخیر ثابت کرده اند که منافع ملت لبنان برای آنها اهمیتی ندارد.

کشورهایی همچون آمریکا، فرانسه و عربستان سه کشوری هستند که در چند دهه اخیر دخالت های بیشماری در جهت تامین منافع رژیم صهیونیستی در لبنان کرده اند و هربار که عروس خاورمیانه خواسته به آرامش برسد، خواب او را پریشان کرده اند.

 حریری روز جمعه در حالی بدون اعلام پیشین به آنکارا سفر و با اردوغان دیدار کرد که طی ماه های اخیر نتوانسته دولت لبنان را تشکیل دهد.

طبق اعلام کاخ ریاست‌ جمهوری ترکیه، در این دیدار دو ساعته و پشت درهای بسته، دو طرف در خصوص توسعه همکاری‌های عمیق مشترک و روابط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و تجاری گفت ‌وگو کردند.

آن‌گونه که محافل لبنانی اعلام کرده اند، حریری پیش از سفر به آنکارا، بارها برای دیدار با "محمد بن سلمان" تلاش کرده، اما پاسخی از ریاض دریافت نکرده است، از این رو نخست وزیر مکلف لبنان دست خود را در مقابل ترکیه که سیاست های مخالف منطقه ای با عربستان دارد دراز و با فردی دیدار کرده که از سوی دولت سعودی متهم به دخالت در امور داخلی کشورهای عربی است.

روزنامه رأی الیوم در خصوص سفر حریری به ترکیه نوشته است، ریاض و ابوظبی همواره حساسیت بالایی به نفوذ ترکیه  در کشورهای عربی و از جمله لبنان دارند و سفر حریری به آنکارا می‌تواند مقدمه‌ای برای تبدیل اردوغان به یک بازیگر اساسی در فضای سیاسی و در میان گروههای اهل سنت لبنان با مرجعیت جریان المستقبل باشد، اما سؤالی که مطرح می‌شود این است که حریری با چه تضمین و دلیلی به جای حضور در ریاض، به استانبول رفته است؟.

برخی منابع لبنانی معتقدند که سفر حریری به استانبول، اولین ثمره اقدام فرانسه و ترکیه برای تنش‌زدایی است، به طوریکه در روزهای گذشته فضای سیاسی میان آنکارا و پاریس مثبت بوده و دو کشور گام‌هایی برای حل و فصل اختلافات برداشته‌اند.

بنابراین احتمال اینکه امانوئل ماکرون، حریری را به استانبول فرستاده، وجود دارد و ماکرون فردی است که طرح تشکیل دولت لبنان و انجام اصلاحات مورد نظر خود را در این کشور به پیش می‌برد.

از سوی دیگر برخی محافل می‌گویند که ریاض و ابوظبی در حال سرمایه‌گذاری بر روی "بهاء حریری" برادر سعد هستند تا پایگاه مردمی او را در لبنان ایجاد کرده و وی را به حاشیه ببرند، بنابراین سفر سعد حریری به ترکیه می‌تواند با هدف ایجاد توازن و مقابله با تلاش‌های ریاض و ابوظبی جهت به حاشیه بردن وی باشد.

کارشناسان مسایل منطقه معتقدند که سفر حریری به آنکارا می تواند یک روی دیگر نیز داشته باشد که احتمال دارد این سفر با چراغ سبز ریاض انجام شده باشد.

نکته مهمی که در اینجا وجود دارد این است که سفر حریری به ترکیه فارغ از هر نتیجه ای که داشته باشد، نشان دهنده آن است که وی به جای نگاه به داخل و توانایی های داخلی همواره چشم به بیگانگان دارد؛ یک روز گوش به فرمان فرانسه می باشد، یک روز آمریکا و یک روز هم عربستان و امروز هم ترکیه.

اگر حریری بر ظرفیت های داخلی تکیه می کرد و به اطراف خود با دقت می نگریست، می توانست در لبنان افراد و گروه هایی را مشاهده کند که حاضرند برای آبادی و آزادی سرزمین خود، جانشان را نیز فدا کنند.

در لبنان سازمان و جنبش مقتدری همچون حزب الله وجود دارد که نه تنها در این کشور تاثیر گذار می باشد، بلکه منطقه به وجود آن افتخار می کند و تاثیرات اقدامات آن نه تنها در لبنان بلکه در کشورهایی همچون سوریه و عراق در مقابله با گروه های تروریستی همچون داعش و تحریر الشام (النصره) برای مردم این کشورها آرامش و امنیت به ارمغان آورده است.

جنبشی که حتی به رغم دانستن ناتوانایی های حریری دوباره برای تامین منافع ملی لبنانی ها به نخست وزیری دوباره حریری رای مثبت داده تا شرایط لبنان با روی کار آمدن وی و رفع تحریم ها بهتر شود، اما حریری برای خوشایند بیگانگان در آخرین لیست کابینه ارایه شده خود به میشل عون، نام وزرای مطرح حزب الله را حذف کرد که رییس جمهور لبنان این لیست را نپذیرفت.

موضوع قابل توجه این که حریری در حالی در پنج ماه گذشته در تکاپوی تشکیل کابینه لبنان بوده که برخی از احزاب جریان ۱۴ مارس و همراهان وی نیز یعنی  دو "حزب سوسیالیست ترقی خواه" به رهبری "ولید جنبلاط " و حزب "نیروهای لبنانی" به سرکردگی "سمیر جعجع" یا همان فالانژهای لبنان اعلام کرده اند که با نخست‌وزیری دوباره حریری مخالف می‌باشند.

نکته مهمی که در این جا وجود دارد این است که لبنان و لبنانی ها امروز نیاز به دولتی مقتدر و غیروابسته دارند تا این کشور بحران زده را سر و سامان دهد.

لبنان در چند سال گذشته و به ویژه در ۱۶ ماه اخیر با مشکلات فراوانی روبه رو بوده که فساد دستگاه اجرایی این کشور و خروج برنامه‌ریزی شده مقادیر زیادی از ذخیره ارزی و به دنبال آن استعفای سعد حریری در پنجم آبان ماه سال گذشته و در ادامه شیوع ویروس کرونا و در آخر هم انفجار مهیب بندر بیروت در تاریخ ۱۴ مرداد ماه از عمده مشکلات این کشور بوده است، انفجاری که در یک انبار حاوی دو هزار و ۷۵۰ تن نیترات آمونیوم صورت گرفت و نزدیک به ۲۰۰ نفر کشته و بیش از شش هزار زخمی برجا گذاشت و علاوه بر آن بسیاری از ساختمان‌های اطراف این بندر به طور کامل ویران شد که استاندار بیروت میزان خسارت‌های وارده در اثر این انفجار را بیش از ۱۰ میلیارد دلار اعلام کرد.

یکی دیگر از مشکلات مردم لبنان که در اثر انفجار بندر بیروت پیش آمد و این کشور بحران زده را بیشتر غرق در بحران کرد، استعفای "حسان دیاب" نخست وزیر ملی گرای لبنان با فشارهای جریان وابسته ۱۴ مارس و کشورهای فرانسه، آمریکا و عربستان بود که یک هفته پس از انفجار مهیب بندر بیروت اتفاق افتاد.

از دیگر مشکلات جدی و عمده لبنانی‌ها، دخالت کشورهایی همچون فرانسه، عربستان و آمریکا در امور داخلی و حمایت این کشورها از برخی جریان‌های فاسد داخلی لبنانی است، جریان‌هایی که بیشتر به منافع کشورهای یاد شده فکر می‌کنند تا به منافع لبنانی‌ها. اقدامات جنگ‌طلبانه رژیم صهیونیستی علیه لبنان نیز از دیگر مشکلات بارز کشور لبنان و لبنانی‌ها به شمار می‌رود.

مشکل اساسی و فعلی لبنان دخالت‌های آمریکا در امور این کشور و پیروی عربستان و برخی کشورهای اروپایی و منطقه، از سیاست واشنگتن می‌باشد، به این معنا که اگر توطئه‌ها و تحریم‌های آمریکا علیه لبنان که در مسیر تأمین منافع رژیم صهیونیستی می‌باشد، کاهش یابد، مشکلات لبنان نیز به طور خودکار کاهش خواهد یافت.

حال باید منتظر بود و دید که آیا سعودی ها به دنبال حذف سعد حریری هستند و وی با رفتن به آنکارا و دیدار با اردوغان، مقامات ریاض را که سال ها از او علیه منافع لبنانی ها حمایت کرده اند، دور زده و یا با چراغ سبز عربستان به آنکارا سفر کرده است؟