آمریکای ترامپ؛ بی‌اعتبارتر از همیشه

به گزارش یکشنبه ایرنا، «دونالد ترامپ» که حالا بعد از به آشوب کشیدن پایتخت و حمله هوادارنش به کنگره، پذیرفته که در روز چهارشنبه و پیش از مراسم تحلیف کاخ سفید را ترک کند، در انتخاب ریاست جمهوری ایالات متحده مدعی بود که قصد دارد این کشور را به دوران اوج قدرتش در گذشته بازگرداند و با شعارهای عوام فریبانه ای از این دست توانست آرای قابل توجهی را در انتخابات ۲۰۱۶میلادی به دست آورد. وی پس از آنکه زمام امور را به دست گرفت شعار «اول آمریکا» را محورهای سیاست خارجی دولت خود قرار داد و در این راستا به مقابله با هر آن چیزی برخاست که به زعمش برخلاف منافع کشورش بود.

ترامپ برای اجرای بهتر طرح های منفعت طلبانه خود تیمی از سیاستمداران افراطی مانند «جان بولتون» و «مایک پمپئو» را در سمت های مشاور، دستیار و وزیر به کار گمارد تا یکصدا شعار یکجانبه گرایی سرداده و برای همه کشورها چه همپیمان و چه رقیب خط و نشان بکشند. اما این تلاش که با خروج از دهها پیمان بین المللی، وضع قوانین سخت مهاجرتی، افزایش تعرفه های گمرکی و تهیه لیست های جدید تحریم همراه بود، نتیجه ای جز تشدید تنش با همپیمانان، مصمم‌تر شدن رقبا، همبستگی بیشتر دشمنان و افزایش نفرت از آمریکا در سراسر جهان نداشت.

با گذشت چهار سال از اجرای این سیاست شکست خورده، امروز آمریکا شاهد یکی از بی اعتبارترین دوره های خود در عرصه بین المللی است. در اروپا همپیمانان دیرینه واشنگتن به فکر تشکیل جبهه واحد اروپایی برای پیشبرد مسائل جهانی هستند. آنها هرچند قصد کنار گذاشتن آمریکا را ندارند اما با تجربیاتی که از دوران ترامپ به دست آورده اند، قصد دارند از موضع قدرت و به عنوان نیروی مستقل، نقش خود را ایفا کنند.

همچنین رقبایی مانند روسیه و چین با اراده ای مصمم تر در برابر تمامیت خواهی واشنگتن قدعلم کرده و با نقش آفرینی بیشتر در عرصه های سیاسی و اقتصادی در حال پشت سرگذاشتن آمریکایی هستند که زمانی یگانه ابرقدرت جهان به شمار می رفت.

به این ترتیب دوره زمامداری ترامپ تلنگری برای تمامی کشورهای جهان بود تا با همکاری بیشتر و تمرکز بر نقاط اشتراک، از گسترش یکجانبه گرایی دیوانه وار آمریکایی ها که طی چند دهه اخیر بزرگترین بحران های امنیتی، سیاسی و اقتصادی جهان را رقم زده است، مانع شوند. در ایالات متحده نیز که این روزها منتظر روی کار آمدن رئیس جمهوری جدید است، ایده توجه صرف به منافع خود رنگ می بازد.

«جو بایدن» با معرفی تیم سیاست خارجی خود اعلام کرده که قصد دارد اعتبار کشورش را در عرصه جهانی بازیابد. این امر مستلزم تلاشی مضاعف و کاری طاقت فرسا است، با این حال بر کسی پوشیده نیست روند تقابل با آمریکا که با سیاست های ترامپ در جهان کلید خورده است، متوقف نخواهد شد.

نمونه این تقابل، واکنش ها به اقدامات اخیر وزارت خارجه دولت رو به زوال ترامپ است که قبل از پایان دوره ریاست جمهوری وی هر روز تصمیمات جدیدی برای برهم زدن قواعد بین المللی اتخاذ می کند. نشریه استاندارد با اشاره به این مسئله می نویسد: «مایک پمپئو» وزیر خارجه ترامپ از چند روز پایانی خود استفاده می کند تا اثری دیگر از خود برجای بگذارد. او تقریباً هر روز گام های جدیدی برمی دارد. تایوان، کوبا، خاورمیانه و ایران اهداف او هستند. این اقدامات موجب می شود که «آنتونی بلینکن» جانشین تعیین شده او فضای کمتری برای مانور داشته باشد.

هفته گذشته ایالات متحده تحریم های جدیدی را علیه ونزوئلا وضع کرد و یک روز بعد نیز تحریم های دیگری علیه مقامات هنگ کنگ وضع شد. روز بعد، خشم پکن برانگیخته شد: پمپئو قانونی ۴۳ ساله را که روابط بین نمایندگان دولت ایالات متحده و تایوان را محدود می کند، به حالت تعلیق درآورد. همچنین کوبا که نزدیک شدن آن به ایالات متحده در دوره بایدن نگران کننده است، هدف قرار گرفت و هاوانا از روز دوشنبه بار دیگر در فهرست کشورهای حامی تروریسم جا گرفت.

پمپئو یکی از مهره های کلیدی سیاست خارجی دولت ترامپ و عملا بازوی اجرایی شعار «اول آمریکا» به شمار می رود و وجهه آسیب دیده واشنگتن در عرصه بین المللی معلول تلاش های افرادی مانند اوست. پمپئو که در این سال ها به سایر کشورها در مورد ارزش های دموکراسی و انتخابات آزاد آموزش می داد در مقابل حوادثی که پس از انتخابات ریاست جمهوری در کشورش رخ داده، حرفی برای گفتن نداشته است.

او حتی به ادعاهای تقلب در انتخابات از سوی ترامپ و اقدامات خشونت بار هوادارانش واکنشی نشان نداده و از آن برائت نجسته است. رسوایی که این روزها واشنگتن را بر سر زبان ها انداخته، چهره واقعی داعیه داران دموکراسی نظیر ترامپ و پمپئو را برملا کرده است.

در پایان این دوران سیاه برای آمریکایی ها، ترامپ و تیم افراطی اش نه تنها در عملی کردن شعار «اول آمریکا» ناتوان بودند بلکه اعتبار ایالات متحده را در بین متحدانشان نیز به پایین سطح رساندند تا جایی که اروپایی ها تمایلی به ملاقات با پمپئو ندارند. بنابر اعلام وزارت امور خارجه لوگزامبورگ سفر پمپئو به این کشور که قرار بود آخرین سفر اروپایی او باشد، لغو شده است. دیپلمات های اروپایی به رویترز گفته اند دلیل اصلی لغو این سفر، بی میلی همتایان اروپایی وزیر امور خارجه آمریکا از ملاقات با او بوده است و آشوب های اخیر در واشنگتن نیز بهانه خوبی برای اروپایی ها شد تا دست رد به سینه وزیر خارجه آمریکا بزنند.