پیام سفر منطقه‌ای ظریف چه بود؟

به گزارش خبرنگار ایرنا، «محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران از یکشنبه تا جمعه هفته گذشته به کشورهای جمهوری آذربایحان ، روسیه ، ارمنستان ، گرجستان و ترکیه سفر و با همتایان خود و مقامات عالی این کشورها مذاکرات فشرده ای را برگزار کرد و این گفت و گو ها حامل پیام تحکیم همگرایی منطقه ای و تحکیم همکاری کشورهای منطقه برای تقویت صلح و ثبات در منطقه بود. 

 این سفر با رایزنی‌های چندجانبه، راهبردی و پراهمیت در قلمرو تمامی‌ بازیگران و کنشگران منطقه‌ای و محلی در اقلیم قفقاز شکل گرفت و به گفته کارشناسان  نقطه عطفی برای تکوین تحولات شگرف در راستای استقرار و تحکیم صلح در منطقه شد.

 «همکاری شش جانبه» مهمترین پیام و نتیجه این سفر بود که مورد موافقت مقامات همه کشورهای همسایه ایران ، جمهوری آذربایجان ، ترکیه ، ارمنستان ، روسیه و گرجستان قرار گرفت و در صورتی که شکل عملی آن تحقق یاید نتیجه آن تامین امنیت، رونق اقتصادی و گسترش روابط فرهنگی بین تهران، مسکو؛ آنکارا، باکو، ایروان و تفلیس خواهد بود.    

به گفته رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران همکاری‌های شش جانبه برای منطقه و برای ایران اهمیت ویژه ای خواهد داشت. همچنین این ابتکار می‌توان مرحله جدیدی از احیای ساختارهای توسعه و رفاه را برای همه مردم منطقه در این شرایط بسیار حساس و خطیر بین المللی به همراه داشته باشد.

این  سفر منطقه ای ظریف تحکیم همگرایی منطقه ای با مشارکت ارمنستان و جمهوری آذربایجان دو کشور همسایه ایران (دو کشوری که تا این اواخر دشمن خونی یکدیگر بوده و هزاران نفر از نیروهای دو طرف در جنگی خونین در قره باغ کشته شده بودند) به عنوان هدف اصلی سفر منطقه ای ظریف بود.

مساله قره باغ از موضوعات اصلی دیدار محمد جواد ظریف و سرگئی لاوروف وزیران خارجه ایران و روسیه بود و در مذاکرات دو طرف، موضوع همگرایی ایران، روسیه، ارمنستان، گرجستان، ترکیه و جمهوری آذربایجان در فرمت شش جانبه برای توسعه همکاریها در وهله اول در عرصه های سیاسی و اقتصادی بررسی شد در این مورد ایرنا دیدگاه دو کارشناس ارشد روسیه را جویا شد.  

همگرایی در فرمت شش جانبه امری ضروری

الکساندر ماریاسوف از کارشناسان سیاسی مطرح در باشگاه سیاسی والدای روسیه در باره امکان مشارکت شش جانبه برای گسترش همکاریها در منطقه قفقاز خاطرنشان کرد: ایران و روسیه از قدرت های بزرگ در همسایگی منطقه قفقاز جنوبی و دریای خزر هستند و مسوولیت بسیار مهمی برای تامین ثبات و فراهم اوردن امکان شکوفایی اقتصادی این منطقه بر دوش دارند.

 سفیر سابق روسیه در ایران در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: سفر وزیر خارجه ایران به کشورهای منطقه و روسیه در راستای همین مسوولیت و تلاش های مسکو و تهران برای تامین ثبات منطقه قفقاز انجام گرفت و وی مذاکراتی با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه داشت که با توجه به اظهارات دو طرف، این مذاکرات بسیار سودمند بودند.

ماریاسوف  معتقد است که مشارکت ایران و روسیه در فرمت شش جانبه با کشورهای منطقه در وهله اول ارمنستان و جمهوری آذربایجان می تواند به رفع سریع پیامدهای دردناک جنگ اخیر ۴۴ روزه بین این دو کشور کمک کند و شرایط برای آغاز همکاریهای اقتصادی گسترده در منطقه را فراهم کند.

فرصتی گرانبها برای تبدیل خصومت ها به همکاری

 ایرینا فئودورووا کارشناس ارشد اندیشکده شرق شناسی آکادمی علوم روسیه نیز با اشاره به مذاکرات وزیران خارجه ایران و روسیه درباره مساله قره باغ اظهار داشت: امروز فرصت بسیار مهمی برای حل مسائل منطقه قفقاز جنوبی و تبدیل خصومت ها در این منطقه به همکاری و تعامل بوجود آمده است و این فرصت گرانبها را نباید از دست داد.

فئودورووا در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به این نکته اشاره کرد که مناقشه قره باغ امکان مداخله قدرت های فرامنطقه ای در امور منطقه قفقاز را فراهم کرده بود که این دخالت خارجی می تواند کل منطقه و منطقه دریای خزر در همسایگی آن را بی ثبات کند.

این کارشناس روس معتقد است که نباید به آمریکا و برخی قدرت های غربی اجازه حضور در منطقه قفقاز داده شود و چنین وضعیتی می تواند زمینه برای بی ثباتی و فعالیت تروریست ها در منطقه را فراهم کند که برای همه کشورهای منطقه ازجمله ایران و روسیه شرایط ناگواری بوجود خواهد آمد.

سفیر ایران در تفلیس هم گفت: ابتکار سفر منطقه‌ای وزیر امور خارجه ایران نقطه عطفی در تکوین تحولات شگرف در راستای استقرار و تحکیم صلح در منطقه قفقاز شد.
 

هماهنگی مواضع ایران و روسیه در برجام

علاوه بر تحکیم همگرایی بین کشورهای منطقه در سفر ظریف، گفت و گو پیرامون برجام و تاکید بر موضع ثابت ایران در این مورد با توجه به آغاز دوره جدید ریاست جمهوری آمریکا هم در سفر به روسیه مورد تاکید قرار گرفت به به طوری که برجام از موضوعات مهم در مذاکرات ظریف و لاوروف بود. 

وزیر امور خارجه ایران در مسکو در این مورد موضع ایران با توجه به شروع بکار دولت جدید در آمریکا به خبرنگار ایرنا گفت: آنچه برای ما در دولت جدید آمریکا مهم است و به آن توجه خواهیم کرد رفتار دولت بایدن در حذف عملی تحریم هایی هست که  در دوران ترامپ بر جمهوری اسلامی ایران تحمیل شد.

ظریف با بیان اینکه ترامپ در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد و به تحریم ایران پرداخت و آمریکا حتی کشورهایی را که برجام را رعایت می کردند مجازات کرد اظهار داشت:: ما یک سال صبر کردیم بر اساس برجام تلاش کردیم و می خواستیم کشورهای اروپایی را وادار کنیم که آن را اجرا کنند. درسال ۲۰۱۹ اعلام کردیم که تعهدات خود را کاهش می دهیم و در همان سال با رعایت استراتژی شروع به کاهش تعهدات خود کردیم. متاسفانه کشورهای اروپایی نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند.  

وی ادامه داد: اگر طرف آمریکایی به تحریم های خود پایان دهد و از مداخله در همکاری های اقتصادی ایران با جهان خودداری کند و ما شاهد نتایج این اقدام آنها باشیم تهران به اجرای تعهدات خود در برجام خواهد پرداخت.

وزیر خارجه روسیه نیز که کشورش از حامیان اصلی برجام است در نشست خبری مشترک با ظریف پس از مذاکرات با وی خاطرنشان کرد که با طرف ایرانی درباره برجام گفت و گو کرده است و دو طرف در موضوع توافق هسته ای موضع واحدی دارند.  

وی ادامه داد: ما اتفاق نظر داریم که همه شرکت کنندگان در برجام باید در اجرای معامله هسته ای مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت مشارکت داشته باشند و امیدواریم تلاش ها برای حفظ برجام به ثمر بنشیند و آمریکا به آن بازگردد.

توسعه همکاریهای دوجانبه از تولید مشترک واکسن تا گسترش نیروگاه هسته ای بوشهر

بخش مهمی از مذاکرات وزیر امور خارجه ایران با همتای روسی خود به توسعه همکاریهای دو کشور اختصاص داشت و موضوعات مختلف ازجمله حمل و نقل، انرژی و موضوعات همکاریهای اقتصادی ایران و روسیه را شامل می شد.

 وزیر امور خارجه ایران در نشست خبری با لاوروف از ثبت واکسن روسی کرونا با نام "اسپوتنیک وی" در ایران خبر داد و گفت که واکسن روسی اسپوتنیک وی روز گذشته در ایران ثبت و از سوی مقامات بهداشتی ایران تایید شد و امیدواریم بزودی بتوانیم این واکسن را هم خریداری کنیم و هم از طریق موسسات مربوطه ایران و روسیه، تولید مشترک آن را داشته باشیم.

لاوروف نیز در ادامه نشست خبری با ظریف به همکاری ایران و روسیه در عرصه مبارزه با ویروس کرونا اشاره و اضافه کرد: در عرصه مبارزه با کرونا سازمان های مربوطه ایران و روسیه در تماس هستند. 

بلوک اول نیروگاه هسته ای بوشهر با ظرفیت تولید یکهزار مگاوات برق هسته ای از چند سال پیش به بهره داری رسیده و برق تولیدی این مرکز هسته ای بخشی از نیازهای ایران به نیروی برق را تامین می کند.

 ایران و روسیه درباره احداث فاز دوم و سوم نیروگاه هسته ای بوشهر با مشارکت روس اتم و پیمانکاران ایرانی موافقت کرده اند و بر اساس اطلاعات موجود بتون ریزی واحد دوم در حال انجام است و میدانی هم برای احداث بلوک سوم نیروگاه هسته ای بوشهر تعیین شده است.

مسائل مربوط به احداث این دو بلوک نیروگاه هسته ای بوشهر در مذاکرات ظریف و لاوروف مطرح و دو طرف درباره آن گفت و گو کردند.