دهه تثبیت تئاتر ایران در جهان؛غلبه کمیت بر کیفیت و قدرت‌نمایی استان‌ها

سی‌ونهمین جشنواره سراسری تئاتر فجر در شرایطی از ۱۱ بهمن فعالیت خود را آغاز کرد. رویدادی که به زعم قاطبه کارشناسان، هنرمندان، مدیران، مسئولان، متولیان امر فرهنگ و هنر و از همه مهمتر، مخاطبان این رویداد پرسابقه، شاهد برگزاری متفاوت‌ترین دوره این جشنواره خواهیم بود.

دلیل مهم این تفاوت شیوع و همه‌گیری کروناست که زیست و مناسبات زندگی انسان‌ها را دستخوش تغییر و دگرگونی کرده است و تا امروز نیز با فرازوفرودهای مختلف و تجربه موج‌های متفاوت به حیات خود ادامه داده است. قرار گرفتن چنین رویدادی در جایگاه سی‌ونهمین دوره برگزاری و تنها یک گام مانده به چهل‌سالگی‌اش نشان‌دهنده جریان‌سازی، تاثیرگذاری و پویایی این جشنواره است.

جشنواره‌ای که به‌تنهایی صفت بزرگ‌ترین و مهم‌ترین رویداد نمایشی کشور و در نگاهی عظیم‌تر در منطقه خاورمیانه را با خود یدک می‌کشد. همچنین قرار گرفتن جشنواره تئاتر فجر در تقویم جهانی رویدادهای بین‌المللی هنر نمایش، خود شاهدی دیگر بر مدعای اهمیت این جشنواره به شمار می‌رود. به همین سبب بر آن شدیم در سلسله گزارش‌هایی نگاهی داشته باشیم به دهه‌های مختلف جشنواره تئاتر فجر و در قامت کاویدن، جستن، یافتن و تعمق در قریب به ۴ دهه‌ای که این جشنواره به حیات و دوام خود ادامه داده، نگاهی به شیوه برگزاری، مدیریت ادوارمختلف آن، سیر پلکانی از رویدادی سراسری به اتفاقی جهانی و بین‌المللی، نحوه افزوده شدن و کاستن بخش‌های مختلف و برداشتن گام‌های آزمون و خطای این رویداد تا رسیدن به چنین درجه‌ای از بالندگی را مورد مداقه قرار دهیم.

نگاهی بر سومین دهه برگزاری این جشنواره از سال ۱۳۸۱ تا سال ۱۳۹۰ را می‌خوانید.

بیست‌ویکمین جشنواره تئاتر فجر؛ تولد بخش نمایشنامه‌خوانی به عنوان شیوه متفاوت اجرای تئاتری

بیست‌ویکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر توسط مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با دبیری مجید شریف‌خدایی از روز ۱ تا ۱۱ بهمن ۱۳۸۱ در تهران برگزار شد.

سالن اصلی، قشقایی، چهارسو و سایه مجموعه تئاترشهر، تماشاخانه سنگلج، تالار مولوی، کوچک، تالار وحدت و تالار هنر در بخش صحنه‌ای، باغ هنر(خانه هنرمندان)، بوستان ۱۷ شهریور، بوستان المهدی(میدان آزادی)، بوستان اوستا، بوستان بهمن، بوستان خواجوی کرمانی، بوستان دانشجو، بوستان رازی، بوستان راه‌آهن، بوستان ساعی، بوستان شهر، بوستان قیطریه، بوستان لاله(آمفی‌تئاتر، بازار گل)، بوستان ملت، کوی جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران، دانشگاه ایران در بخش خیابانی و تکیه طرشت در بخش تعزیه‌ علوی میزبان این دوره از جشنواره بودند. طراح پوستر این دوره از جشنواره حسین خسروجردی بوده‌است.

در این دوره ۴۳ اثر در بخش مسابقه، ۲۲ اثر در بخش دانشگاهی – صحنه، ۶ اثر در بخش دانشگاهی - بین‌الملل(۳ اثر از جمهوری آذربایجان، ۱ اثر از عراق، ۱ اثر از کرواسی و ۱ اثر از فرانسه)، ۹ اثر در بخش مرور(۱ اثر مشترک از ایران و آلمان)، ۴۴ اثر در بخش خیابانی، ۱۰ اثر در بخش تعزیه‌های علوی، ۱۰ اثر در بخش بین‌الملل (۲ اثر از آلمان، ۱ اثر از انگلستان، ۱ اثر از دانمارک، ۱ اثر از ایتالیا، ۱ اثر از ترکیه، ۱ اثر ازاسکاتلند، ۱ اثر از کانادا، ۱ اثر از سوییس و ۱ اثر از هند)، ۵ اثر در بخش دانشگاهی - جنبی، ۱۴ اثر در بخش خارج از مسابقه و ۸ اثر در بخش نمایشنامه‌خوانی در جشنواره شرکت داشته‌اندِ که بخش نمایشنامه‌خوانی از نوآوری‌های این دوره از جشنواره بوده است.

۹۲ اثر از تهران، ۷ اثر از اراک، ۴ اثر از اصفهان، ۳ اثر از بوشهر، ۳ اثر از شیراز، ۳ اثر از قزوین، ۲ اثر از مشهد، ۲ اثر از اهواز و از شهرهای تفرش، طالقان، تبریز، مشکین‌شهر، ایلام، یاسوج، مرند، چهارمحال و بختیاری، ملایر، پل‌دختر، زاهدان، فارسان، خواف، ایرانشهر، شازند، مریوان، قوچان، بجنورد، لاهیجان، سنندج، میناب، رشت، همدان، گنبدکاووس، گنبد، اردبیل، کرمان، آبادان، دامغان، تنکابن، خمین، خوی، بروجرد، قم، آستانه اشرفیه، زنجان، ساری و نهاوند هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشته‌اند.

در دوره بیست‌ویکم سمینارهای در جست‌وجوی تماشاگر با ۷ عنوان در خانه هنرمندان ایران، سمینار سنت در مقابل مدرنیسم با ۸ عنوان در خانه هنرمندان ایران، سخنرانی ساختار دراماتیک آثار شکسپیر در خانه هنرمندان ایران، کارگاه بداهه سازی و خلاقیت در بازیگری در پشت بام تئاترشهر، کارگاه طراحی صحنه در کارگاه دکور تالار وحدت، کارگاه نور در صحنه تئاتر، نمایشگاه ماکت‌های طراحی صحنه در سالن انتظار تالار وحدت، نمایشگاه عکس، طرح ماکت و نقاشی، نمایشگاه برگزیده عکس‌های مسابقه یک دهه عکاسی در تئاتر در سالن انتظار تئاترشهر و بزرگداشت مهدی فتحی و فخری خوروش برگزار شد. در این دوره آثار در بخش‌های نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، بازیگری مرد، بازیگری زن، طراحی صحنه، برگزیده تماشاگران، طرح و ایده (در بخش خیابانی)، بخش خیابانی آئینی موسیقایی و پوستر به رقابت پرداخته‌اند.

هیات داوران بیست‌ویکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در بخش نمایشنامه‌نویسی، جایزه نفر نخست را به صورت مشترک به نغمه ثمینی برای نگارش نمایشنامه خواب در فنجان خالی و چیستا یثربی برای نگارش نمایشنامه زنان مهتابی مردان آفتابی و برخورد  نزدیک از نوع آخر، جایزه نفر دوم را به علیرضا نادری برای نگارش نمایشنامه چهار حکایت از چندین حکایت رحمان و جایزه نفر سوم را به حسین مهکام برای نگارش نمایشنامه آندرانیک اهدا کرد.

در بخش کارگردانی جایزه نفرات اول تا سوم به ترتیب به، کیومرث مرادی برای نمایش خواب در فنجان خالی، شبنم طلوعی برای نمایش قهوه تلخ و جایزه نفر سوم به صورت مشترک به کورش زارعی برای نمایش زنان مهتابی، مردان آفتابی و نادر برهانی‌مرند برای نمایش چیستا تعلق گرفت.

همچنین در این بخش از سوسن پرور برای کارگردانی نمایش توالت، پیمان دانشمند برای کارگردانی نمایش آبی‌ترین آسمان شهر، ساسان مهرپویان برای کارگردانی نمایش راز عروسک، میثم عبدی برای کارگردانی نمایش کمدی ارتباطات، عبدالحسین مرتضوی برای کارگردانی نمایش بشر و ملیخا، میترا علوی‌طلب برای کارگردانی نمایش بشر و ملیخا و سپیده نظری‌پور برای کارگردانی نمایش الکتر تقدیر کرد.

در بخش بازیگری مرد ضمن تقدیر از مجید رحمتی برای بازی در نمایش توالت و علی‌ سرابی برای بازی در نمایش آندرانیک جایزه نفر اول را به احمد مهران‌فر برای بازی در نمایش قهوه تلخ، جایزه نفر دوم را به کورش زارعی برای بازی در نمایش زنان مهتابی، مردان آفتابی و جایزه نفر سوم را به صورت مشترک به حمیدرضا آذرنگ برای بازی در نمایش چهار حکایت از چندین حکایت رحمان و مهران امام‌بخش برای بازی در نمایش چهار حکایت از چندین حکایت رحمان تعلق گرفت.

هیات داوران در بخش بازیگری زن، ضمن تقدیر از وفا طرفه برای بازی در نمایش زنان مهتابی، مردان آفتابی، آذر سمواتی برای بازی در نمایش الکتر و ژاله صامتی بازی در نمایش دوستت دارم با صدای آهسته جایزه نفرات اول تا سوم خود را به ترتیب به ریما رامین‌فر برای بازی در نمایش زمزمه مردگان، آناهیتا اقبال‌نژاد برای بازی در نمایش روی زمین و مژگان نوایی برای بازی در نمایش ژاندارک در آتش اهدا کرد.

بیست‌ودومین جشنواره تئاتر فجر؛ مروری بر یک دهه حضور مستمر بخش نمایش خیابانی

بیست‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به دبیری مجید شریف‌خدایی از ۳ تا ۱۳ بهمن ۱۳۸۲ در تهران برگزار شد. برگزارکننده مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر این دوره از جشنواره سیامک احصایی بوده‌است.

در این دوره ۵۰ اثر در بخش مسابقه، ۱۰ اثر در بخش مرور، ۲۳ اثر در بخش خیابانی، ۱۰ اثر در بخش تعزیه‌، ۹ اثر در بخش بین‌الملل (۳ اثر از آلمان، ۲ اثر از سوییس، ۱ اثر از ایتالیا، ۱ اثر از پرتغال، ۱ اثر از اسپانیا و ۱ اثر از انگلستان)، ۴ اثر در بخش خیابانی - مرور، ۱۶ اثر در بخش خارج از مسابقه و ۱۰ اثر در بخش نمایشنامه‌خوانی در جشنواره شرکت داشته‌اند که بخش خیابانی - مرور از نوآوری‌های این دوره از جشنواره بوده است.

۸۳ اثر از تهران، ۳ اثر از بوشهر، ۲ اثر از اصفهان، ۲ اثر از گلستان،۲ اثر از شیراز، ۲ اثر از تبریز، ۲ اثر از مشهد، ۲ اثر از اهواز، ۲ اثر از اراک و از شهرهای قم، فارسان، کرج، ماهشهر، ازنا، کرمانشاه، جیرفیت، خمین، ملایر، مشکین‌شهر، اردبیل، همدان، دهلران، یزد، گنبدکاووس، پاوه، مریوان، مرند، تفرش، رودبار و قزوین هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشته‌اند.

در دوره بیست‌ودوم کارگاه بازیگری در خانه هنرمندان ایران، نمایشگاه مسابقه عکاسی تئاتر در سالن انتظار تئاترشهر و بزرگداشت خسرو خورشیدی، فهیمه راستکار، حسین مسافرآستانه و امیر دژاکام برگزار شده است. در این دوره آثار در بخش‌های نمایش برگزیده، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، بازیگری مرد، بازیگری زن، طراحی صحنه، موسیقی، طرح و ایده(در بخش خیابانی) و عکس به رقابت پرداخته‌اند.

هیات داوران بیست‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر ضمن اهدای جایزه ویژه به نمایش می‌بوسمت و اشک به کارگردانی محمد عاقبتی، این اثر را به عنوان نمایش برگزیده جشنواره بیست‌ودوم معرفی کرد و در بخش نمایشنامه‌نویسی جایزه نفرات اول تا سوم را به ترتیب به نغمه ثمینی برای نگارش نمایشنامه شکلک، محمدامیر یاراحمدی برای نمایشنامه تیغ کهنه و حمید امجد برای نمایشنامه بی‌شیر و شکر اهدا کرد.

جایزه اول تا سوم بخش کارگردانی به ترتیب به محمد عاقبتی برای نمایش می‌بوسمت و اشک، خسرو امیری برای نمایش روی خط خاکستری و نادر برهانی مرند برای نمایش تیغ کهنه تعلق گرفت.

در بخش بازیگری مرد و بازیگری زن، پیام دهکردی برای بازی در نمایش دو نمایش تیغ کهنه و می‌بوسمت و اشک، فرزین صابونی برای بازی در نمایش سه خانه کوچک، سیروس کهوری‌نژاد برای بازی در نمایش رعنا، شبنم طلوعی برای بازی در نمایش می‌بوسمت و اشک، پانته‌آ بهرام برای بازی در نمایش شکلک و فرحناز زاویانی برای بازی در نمایش روی خط خاکستری به عنوان نفرات اول تا سوم انتخاب و معرفی شدند.

بیست‌وسومین جشنواره تئاتر فجر؛ سومین تجربه برگزاری غیررقابتی

بیست‌وسومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دبیری فرهاد مهندس‌پور از روز ۱ تا ۱۰ بهمن ۱۳۸۳ در تهران و بعد از ادوار هشتم (۱۳۶۸) و یازدهم (۱۳۷۱) برای سومین دوره در طی ادوار حیات این رویداد به صورت غیررقابتی برگزار شد. برگزارکننده این دوره مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر این دوره از جشنواره رضا عابدینی و ساعد مشکی بودند.

سالن اصلی، قشقایی، کارگاه نمایش و کافه تریا مجموعه تئاترشهر، تماشاخانه سنگلج، تالار مولوی، کوچک، خانه نمایش، خورشید، نو، تالار وحدت و تالار هنر در بخش صحنه‌ای،محوطه تئاترشهر در بخش شبیه‌خوانی، تالار تجربه خانه هنرمندان ایران در بخش ویدئو آرت و تالار گفت‌وگو خانه هنرمندان ایران در بخش نمایشنامه‌خوانی میزبان این دوره از جشنواره بودند.

در این دوره ۶۱ اثر در بخش صحنه‌ای ایرانی، ۱۴ اثر در بخش صحنه‌ای خارجی (۲ اثر از آلمان، ۲ اثر از لهستان، ۲ اثر از فرانسه، ۲ اثر تولید مشترک ایران و آلمان، ۱ اثر از هلند، ۱ اثر از ارمنستان، ۱ اثر از کانادا، ۱ اثر از ژاپن، ۱ اثر از انگستان و ۱ اثر تولید مشترک اسکاتلند و فلسطین)، ۱۸ اثر در بخش مرور، ۷ اثر در بخش تمرین - اجرا، ۳۱ اثر در بخش خیابانی، ۸ اثر در بخش ویدئو - تئاتر، ۱۰ اثر در بخش شبیه‌خوانی و ۱۵ اثر در بخش نمایشنامه‌خوانی در جشنواره شرکت داشته‌اندِ که بخش تمرین - اجرا از نوآوری‌های این دوره از جشنواره بوده است.

۹۱ اثر از تهران، ۴ اثر از شیراز، ۳ اثر از قم، ۳ اثر از کرمانشاه، ۲ اثر از اراک، ۲ اثر از قزوین، ۲ اثر از آبادان، ۲ اثر از اردبیل و از شهرهای شاهرود، ماهشهر، یزد، گناوه، ملایر، شاهین‌شهر، اسلام‌شهر، سنندج، محلات، تاکستان، بابل، ارومیه، اصفهان، دهدشت، ایلام، گنبدکاووس، تربت حیدریه، کرج، بوکان، مشهد، همدان، قشم، تبریز، ده چشمه، گرگان، لاهیجان، مریوان، خرمشهر، لنگرود، دهلران، بروجن، رودبار، اراک، تفرش، سمنان و سبزوار هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشته‌اند.

در دوره بیست‌وسوم سمینار گفت‌وگوی تئاتر ایران و جهان با ۱۵ عنوان در کتابخانه تئاترشهر و خانه هنرمندان ایران، میزگرد سیستم‌های تئاتری با ۳ عنوان،  نمایشگاه عکس نمایش شب خواهران برونته و بزرگداشت مهین عباسی طالقانی (اسکویی)، رضا کرم‌رضایی، ایرج راد، علی منتظری مقدم، محمد جمالپور، مهدی متوسلی و غلامحسین نوری نکاح (حسین نوری) برگزار شده است.

بیست‌وچهارمین جشنواره تئاتر فجر؛ دومین تجربه غیررقابتی به شکل مستمر

بیست‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دبیری حسین مسافرآستانه۳۰ دی تا ۹ بهمن ۱۳۸۴ در تهران و به صورت غیررقابتی برگزار شد. برگزارکننده این دوره اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر این دوره از جشنواره سیامک احصایی و داوود منطق بودند.

سالن اصلی، چهارسو، قشقایی، کارگاه نمایش ، سالن ۲ و سایه مجموعه تئاترشهر، تماشاخانه سنگلج، تالار مولوی، فردوسی، نو، تالار وحدت و تالار هنر در بخش صحنه‌ای و باغ هنر(خانه هنرمندان)، بوستان دانشجو، بوستان راه‌آهن، بوستان شهر، بوستان لاله (بازار گل)، بوستان ملت، پارک خیام، تئاترشهر، خانه فرهنگ فدک، فردوسی، فرهنگسرای بهمن، فرهنگسرای شفق، مولوی و وحدت در بخش خیابانی میزبان این دوره از جشنواره بودند.

در این دوره ۶ اثر در بخش تولیدات جدید، ۱۷ اثر در بخش بین‌المللی(۵ اثر از آلمان، ۱ اثر از اسپانیا، ۱ اثر از ترکمنستان، ۱ اثر تولید مشترک ایران و فرانسه، ۱ اثر از مجارستان، ۱ اثر از صربستان، ۱ اثر از کرواسی، ۱ اثر از روسیه، ۱ اثر از هلند، ۱ اثر از اسلوونی، ۱ اثر از سوریه، ۱ اثر از سوئیس، ۱ اثر از رمانی و ۱ اثر آذربایجان)، ۱۹ اثر در بخش منتخب تولیدات تهران، ۱۲ اثر در بخش منتخبان آثار برتر جشنواره‌های استانی، ۴ اثر در بخش تجربی، ۶ اثر در بخش پایان‌نامه‌های برتر دانشکده‌های هنر تهران، ۲۶ اثر در بخش خیابانی، ۱۱ اثر در بخش فیلم(بزرگداشت برشت؛ ۹ اثر از آلمان، ۱ اثر از ایتالیا و ۱ اثر مشترک آلمان و هلند) و ۲ اثر در بخش نمایشنامه‌خوانی(برنامه نشست برشت) در جشنواره شرکت داشتندِ.

۵۰ اثر از تهران، ۲ اثر از اصفهان، ۳ اثر از تبریز و از شهرهای کرمانشاه، خوی، رودسر، سقز، بروجن، زاهدان، مراغه، قم، زنجان، دهدشت، شیراز، اراک، ساوجبلاغ، ساری، صومعه‌سرا، فسا، خرمشهر، سیاهکل، بوشهر، مریوان و ملایر هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشته‌اند.

در دوره بیست‌وچهارم سمینار بزرگداشت برشت با ۱۰ عنوان در خانه هنرمندان ایران، سخنرانی تولید مشترک تئاتر، نمایشگاه ماسک علی اصغر خطیب‌زاده در سالن انتظار تئاترشهر، ۱۰ عنوان کارگاه و بزرگداشت جابر عناصری، حسین کسبیان، سعید کشن‌فلاح و محمد چرمشیر برگزار شده است.

بیست‌وپنجمین جشنواره تئاتر فجر؛ جشنواره بزرگداشت‌ها با برگزاری ۲۹ بزرگداشت

بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دبیری زنده‌نام سعید کشن‌فلاح ۱۸ تا ۲۷ دی ۱۳۸۵ در تهران برگزار شد. برگزارکننده این دوره اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر این دوره از جشنواره محمد فدوی بود.

سالن اصلی، چهارسو، قشقایی، کارگاه نمایش و سایه مجموعه تئاترشهر، تماشاخانه سنگلج، تالار مولوی، تماشاخانه مهر، خانه هنرمندان ایران، نو، تالار وحدت و تالار هنر در بخش صحنه‌ای و تئاترشهر، فرهنگسرای بهمن، فرهنگسرای نیاوران و مولوی در بخش خیابانی میزبان این دوره از جشنواره بودند.

در این دوره ۲۸ اثر در بخش تولیدات صحنه‌ای ایران، ۹ اثر در بخش بین‌المللی(۲ اثر از آلمان، ۲ اثر از فرانسه، ۱ اثر از لهستان، ۱ اثر تولید مشترک تایلند و فرانسه، ۱ اثر از اتریش، ۱ اثر از روسیه و ۱ اثر تولید مشترک ایران و ایتالیا)، ۱۱ اثر در بخش منتخبین جشنواره‌های تئاتر مناطق، ۱ اثر در بخش ویژه سال پیامبر اعظم، ۸ اثر در بخش جشنواره جشنواره‌ها، ۲۴ اثر در بخش منتخب تولیدات خیابانی ایران و ۴ اثر در بخش کودک و نوجوان در جشنواره شرکت داشتندِ.

۴۷ اثر از تهران، ۳ اثر از اصفهان، ۲ اثر از قم، ۲ اثر از مشهد، ۲ اثر از گرگان، ۲ اثر از سنندج، ۲ اثر از رشت و از شهرهای اراک، دهدشت، آبادان، یاسوج، مسجد سلیمان، خمین، بوشهر، دهلران، کرمانشاه، خرمشهر، پاکدشت، بندرعباس، ملایر، سیاهکل، ایلام و بناب هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشتند.

در دوره بیست‌وپنجم، دو عنوان سخنرانی در تالار حمید سمندریان دانشگاه تهران، هم‌اندیشی نگاهی به پشت سر(هم‌اندیشی نمایندگان رسانه‌های جمعی با مدیران جشنواره بیست‌وپنجم)، ۵ عنوان کارگاه و بزرگداشت فرشید ابراهیمیان، سیاوش تهمورث، داوود رشیدی، تاجبخش فنائیان، جواد افشین‌نژاد، فاتح بادپروا، علی تفضلیان، علی حاج‌علی‌عسگری، عبدالرضا حیاتی، حسن دادشکر، حسین راضی، علی‌نقی رزاقی، علی رضایی، رضا صابری، اردشیر صالح‌پور، ایرج صغیری، صادق عاشورپور، همایون علی‌آبادی، محمد غیاثوند، داوود فتحعلی‌بیگی، حسین فدایی‌حسین، محمود فرهنگ، ابراهیم کریمی، داوود کیانیان، محمود گبرلو، مهدی لزیری، مریم معترف، عظیم موسوی و محمدهادی نامور برگزار شده است.

در این دوره آثار در بخش‌های نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، بازیگری مرد، بازیگری زن، طراحی صحنه و موسیقی به رقابت پرداخته‌اندِ.

هیات داوران بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجرضمن انتخاب نمایش کوچ امیر به کارگردانی محمدرضا فرضی‌نژاد به عنوان نمایش برگزیده این دوره، در بخش نمایشنامه‌نویسی جایزه خود را به حمیدرضا آذرنگ برای نگارش نمایشنامه خیال روی خط موازی، جایزه کارگردانی را به همایون غنی‌زاده برای نمایش ددالوس و ایکاروس و جوایز بازیگری مرد و بازیگری زن این دوره از رویداد را به ترتیب به حمید مظفری برای بازی در نمایش نوای اسرارآمیز و مریم موسوی برای بازی در نمایش مرگزار سیاه و سرخ شیارهای اهدا کرد.

بیست‌وششمین جشنواره تئاتر فجر؛ پاگشای بخش چشم‌انداز تئاتر ایران

بیست‌وششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دبیری مجید سرسنگی ۱۷ تا ۲۶ بهمن ۱۳۸۶ در تهران برگزار شد. برگزارکننده این دوره اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر این دوره از جشنواره داود منطق بود.

سالن اصلی، چهارسو، قشقایی، کارگاه نمایش، کافه تریا و سایه مجموعه تئاترشهر، تماشاخانه سنگلج، تالار مولوی، خانه هنرمندان ایران (تالار استاد ناصری، تالار استاد انتظامی، تالار بتهوون و اتاق نیلوفر)، تالار فرهنگ، فرهنگسرای ابن سینا، فرهنگسرای بانو، فرهنگسرای خاوران، حوزه هنری(تالار مهر)، دانشگاه هنر(تالار فارابی)، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان(تالار گلستان و تالار بوستان)، مجموعه فرهنگی هنری اسوه(سالن شماره یک)، پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران(سالن استاد سمنئریان و سالن صمیمی مفخم)، دانشکده سینما تئاتر(پلاتو مرکزی)،  فرهنگسرای بهمن(تالار شهید آوینی)، تالار محراب، پارکینگ تالار وحدت، تالار وحدت و تالار هنر میزبان این دوره از جشنواره بودند.

در این دوره ۲۰ اثر در بخش مرور تئاتر ایران در سال ۱۳۸۶، ۱۷ اثر در بخش مسابقه بین‌الملل (۶ اثر از ایران، ۲ اثر از سوئیس، ۱ اثر از لهستان، ۱ اثر از فرانسه، ۱ اثر از ارمنستان، ۱ اثر از روسیه، ۱ اثر از آلمان، ۱ اثر تولید مشترک ایران و فرانسه، ۱ اثر تولید مشترک ایران و هند، ۱ اثر تولید مشترک ایران و مکزیک و ۱ اثر تولید مشترک ایران و ایتالیا و پرتغال و کره)، ۸ اثر در بخش چشم‌انداز تئاتر ایران در سال ۱۳۸۷، ۹ اثر در بخش تجربه‌های دانشجویی، ۴ اثر در بخش تجربه‌های دانشگاهی(اساتید)، ۲۵ اثر در بخش برگزیدگان جشنواره‌های نمایشی کشور، ۳ اثر در بخش ویژه انقلاب اسلامی، ۴ اثر در بخش ویژه تئاتر ملل (۱ اثر از ایران، ۱ اثر از چین، ۱ اثر از ویتنام و ۱ اثر از سنگاپور)، ۳۱ اثر در بخش تئاتر خیابانی، ۸ اثر در بخش نمایشنامه‌خوانی، ۳۸ اثر در بخش رادیویی و تلویزیونی(۸ اثر در بخش تلویزیونی، ۴ اثر در بخش تصاویر نمایش‌های صحنه‌ای، ۶ اثر در بخش نمایش‌های رادیویی، ۲ اثر در بخش نمایش‌های شنیداری و ۱۸ اثر در بخش تئاتر دانش‌آموزی) و ۲۸ اثر در بخش تئاتر فراگیر(۶ اثر در بخش خیابانی، ۱۰ اثر در بخش کودک و نوجوان، ۶ اثر در بخش ارتش و ۶ اثر در بخش پلیس) در جشنواره شرکت داشته‌اندِ؛ که بخش چشم‌انداز تئاتر ایران و تئاتر فراگیر از بخش‌های جدید این دوره از جشنواره بودند.

۹۳ اثر از تهران، ۳ اثر از اصفهان، ۳ اثر از تبریز، ۳ اثر از کرج، ۲ اثر از قم، ۲ اثر از مشهد، ۲ اثر از زاهدان، ۲ اثر از ملایر، ۲ اثر از شیراز، ۲ اثر از خمینی‌شهر، ۲ اثر از بروجن، ۲ اثر از مریوان و از شهرهای ساوجبلاغ، شاهرود، زنجان، یاسوج، بوشهر، شهرکرد، خمین، کوهدشت، ساری، سقز، قشم، سیاهکل، میناب، دهلران، لاهیجان، سنندج، کاشان، کرمانشاه و ایلام هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشتند.

هیات داوران بیست‌وششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر ضمن انتخاب نمایش ننه‌دلاور به کارگردانی روبرتو چولی از آلمان به عنوان اثر برگزیده این دوره از رویداد، جایزه بخش نمایشنامه‌نویسی را به ایوب آقاخانی برای نگارش نمایش امپراطور و آنجو اهدا کرد. 

در بخش کارگردانی جایزه به پاول ژکوتاک برای کارگردانی نمایش چه مرد ظالمی از لهستان اهدا شد.

در بخش بازیگری مرد، علی سرابی برای بازی در نمایش ماچیسمو از ایران و  ساشا گرساک برای بازی در نمایش راشومون از سویس و در بخش بازیگری زن، سهیلا گلستانی برای بازی در نمایش یرما  و  دبرا لامی برای بازی در نمایش ماکاندو از فرانسه به عنوان نفرات برگزیده انتخاب شدند.

بیست‌وهفتمین جشنواره تئاتر فجر؛ در نوردیدن رکورد کمیت با بیش از ۲۶۰ نمایش

بیست‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دبیری حسین مسافرآستانه از ۲ تا ۱۱ بهمن ۱۳۸۷ در تهران برگزار شد. برگزارکننده این دوره اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر اصلی این دوره از جشنواره مهدی پاکدل بود.

سالن اصلی، چهارسو، قشقایی، کارگاه نمایش  و سایه مجموعه تئاترشهر، تماشاخانه سنگلج، تالار مولوی(تالار اصلی و تالار کوچک)، تماشاخانه مهر حوزه هنری، تالار شماره یک مجموعه فرهنگی هنری اسوه، تالار محراب، خانه نمایش اداره تئاتر، تالار وحدت و تالار فردوسی در بخش صحنه‌ای، محوطه تئاترشهر، پارک اندیشه، پارک لاله و پارکینگ تالار وحدت در بخش خیابانی، تالار کنفرانس مجموعه تئاترشهر در بخش نمایشنامه‌خوانی و تالار استاد انتظامی خانه هنرمندان ایران در بخش رادیو تئاتر میزبان این دوره از جشنواره بودند.

در این دوره ۲۱ اثر در بخش مرور تئاتر ایران در سال ۱۳۸۷ و برگزیدگان جشنواره‌های مناطق، ۱۷ اثر در بخش مسابقه بین‌الملل(۶ اثر از ایران، ۳ اثر از لهستان، ۱ اثر از انگلستان، ۱ اثر از فرانسه، ۱ اثر از گرجستان، ۱ اثر از کانادا، ۱ اثر از آلمان، ۱ اثر از هلند، ۱ اثر از تاجیکستان و ۱ اثر از مجارستان)، ۱۸ اثر در بخش چشم‌انداز تئاتر ایران در سال ۱۳۸۸، ۹ اثر در بخش تجربه‌های نو، ۹ اثر در بخش جشنواره جشنواره‌ها، ۳ اثر در بخش خارج از مسابقه بین‌الملل(۲ اثر از تهران و ۱ اثر از فرانسه)، ۵ اثر در بخش تئاتر ملل(ویژه کشورهای اسلامی)، ۱۰ اثر در بخش آثار موضوعی، ۱۲ اثر در بخش خیابانی(مسابقه ویژه انقلاب اسلامی)، ۱۶ اثر در بخش خیابانی(برگزیدگان سومین جشنواره سراسری تئاتر خیابانی مریوان)، ۹ اثر در بخش تولید متون نمایشی و نمایشنامه‌خوانی، ۱۳۲ اثر در بخش رادیویی و تلویزیونی(۸۵ اثر در بخش نمایش‌های رادیویی و ۴۷ اثر در بخش نمایش‌های تلویزیونی) و ۱۰ اثر در بخش رادیو تئاتر در جشنواره شرکت داشته‌اندِ.

۱۱۰ اثر از تهران، ۱۷ اثر از اصفهان، ۱۵ اثر از مشهد، ۱۰ اثر از همدان، ۸ اثر از یزد، ۷ اثر از مازندران، ۶ اثر از شیراز، ۶ اثر از گیلان، ۵ اثر از زاهدان، ۵ اثر از سنندج، ۴ اثر از بوشهر، ۴ اثر از اهواز، ۴ اثر از ارومیه، ۳ اثر از یاسوج، ۳ اثر از رشت، ۲ اثر از قم، ۲ اثر از خرمشهر، ۲ اثر از اراک، ۲ اثر از ملایر، ۲ اثر از لاهیجان، ۲ اثر از خرم‌آباد، ۲ اثر از ایلام، ۲ اثر از مریوان و از شهرهای تبریز، فردوس، گچساران، هشتگرد، قزوین، خمین، زنجان، بهشهر، ماهشهر، ملایر، ورامین، سیاهکل، خمینی‌شهر، بروجن، کرج، گنبدکاووس، سقز، دهلران، چهارمحال و بختیاری، کیش، بجنورد، مهاباد و ساری هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشته‌اند.

در دوره بیست‌هفتم سمینار تئاتر در کشورهای اسلامی در تالار کنفرانس تئاترشهر، ۴ نشست تخصصی در تالار کنفرانس تئاترشهر و تالار بتهوون خانه هنرمندان ایران، ۴ عنوان کارگاه آموزشی در تالارهای خانه هنرمندان ایران و طبقه هفتم تالار وحدت، ۷ عنوان ارائه مقاله، بزرگداشت پرویز پورحسینی، هما روستا، رضا صابری و منصور براهیمی، ۳۰ پاسداشت برای هنرمندان و یادمان برای احمد آقالو، رضا ارحام صدر، رامین سلیمان‌پور، خسرو شکیبایی و جواد خدادادی برگزار شده است.

در این دوره آثار بخش مسابقه بین‌الملل در بخش‌های موسیقی، طراحی صحنه، بازیگری زن، بازیگری مرد، کارگردانی و جایزه بزرگ به رقابت پرداخته‌اندِ. همچنین در این دوره مسابقه عکس نیز برگزار شده است.

هیات داوران بیست‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر جوایز خود در بخش مسابقه بین‌الملل را ترتیب به آنی ریشتا برای بازی در نمایش مریض خیالی از فرانسه در بخش بازیگری زن؛ قربان صابر برای بازی در نمایش رستم و سهراب از تاجیکستان در بخش بازیگری مرد؛ توماس شوایگن برای کارگردانی نمایش قصر از آلمان در بخش کارگردانی اهدا کرد و جایزه بزرگ این دوره از جشنواره به نمایش رستم و سهراب به کارگردانی سلطان عثمانوف از تاجیکستان تعلق گرفت.

بیست‌وهشتمین جشنواره تئاتر فجر؛ برگزاری نخستین بازار تئاتر ایران

بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دبیری حسین پارسایی از روز ۲ تا ۱۱ بهمن ماه ۱۳۸۸ در تهران برگزار شد. برگزارکننده این دوره اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر اصلی این دوره از جشنواره یحیی پاکدل بود.

سالن اصلی، چهارسو، قشقایی، کارگاه نمایش و سایه مجموعه تئاترشهر، تماشاخانه سنگلج، تالار مولوی، تماشاخانه مهر حوزه هنری، خانه نمایش اداره تئاتر، تالار هنر، تماشاخانه ایرانشهر (تالار شماره ۱ و ۲)، تالار وحدت و تالار فردوسی در بخش صحنه‌ای، محوطه تئاترشهر، بوستان باغ هنر و پارکینگ تالار وحدت در بخش خیابانی، تالار کنفرانس مجموعه تئاترشهر در بخش نمایشنامه‌خوانی و تالار استاد انتظامی خانه هنرمندان ایران در بخش نمایش‌های رادیویی میزبان این دوره از جشنواره بودند.

در این دوره ۱۰ اثر در بخش مرور تئاتر ایران در سال ۱۳۸۸، ۱۱ اثر در بخش برگزیدگان جشنواره‌های مناطق، ۱۸ اثر در بخش مسابقه بین‌الملل(۸ اثر از ایران، ۳ اثر از لهستان، ۱ اثر از سوئیس، ۱ اثر از ایتالیا، ۱ اثر از برزیل، ۱ اثر از چک، ۱ اثر از کره جنوبی و ۱ اثر مشترک از ایران و آلمان)، ۱۶ اثر در بخش چشم‌انداز تئاتر ایران در سال ۱۳۸۹، ۵ اثر در بخش تجربه‌های نو، ۱۰ اثر در بخش جشنواره جشنواره‌ها، ۱۳ اثر در بخش میهمان، ۶ اثر در بخش تئاتر ملل(کشورهای آمریکای لاتین و عضو اکو (آذربایجان، تاجیکستان، ونزوئلا، قزاقستان، ترکیه و کلمبیا)، ۱۰ اثر در بخش میهمان بین‌الملل (۶ اثر از تهران، اثر از ارمنستان، ۱ اثر از روسیه، ۱ اثر از یونان و ۱ اثر از چین)، ۳۰ اثر در بخش تئاتر خیابانی، ۹ اثر در بخش تولید متون نمایشی و نمایشنامه‌خوانی، ۶۹ اثر در بخش رادیویی و تلویزیونی(۵۲ اثر در بخش نمایش‌های رادیویی و ۱۷ اثر در بخش نمایش‌های تلویزیونی) و ۵ اثر در بخش رادیو تئاتر در جشنواره شرکت داشتند.

۸۴ اثر از تهران، ۱۴ اثر از ساری، ۱۲ اثر از شیراز، ۴ اثر از مشهد، ۴ اثر از اصفهان، ۴ اثر از بندرعباس، ۴ اثر از همدان، ۴ اثر از کرمان، ۳ اثر از مریوان، ۳ اثر از رشت، ۲ اثر از اردبیل، ۲ اثر از کرمانشاه، ۲ اثر از قم، ۲ اثر از ملایر، ۲ اثر از زاهدان، ۲ اثر از گیلان، ۲ اثر از خراسان جنوبی و از شهرهای شاهرود، دهلران، بندرلنگه، آذربایجان غربی، اهواز، ماهشهر، تبریز، گرگان، خارک، مسجد سلیمان، میناب، مرند، دامغان، هشتگرد، آستانه اشرفیه، خرمشهر، لاهیجان، سقز، تفرش، بجنورد، ارومیه، اردبیل، قزوین، فارس و خوزستان هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشته‌اند.

در دوره بیست‌هشتم، بزرگداشت آتیلا پسیانی، محمدرضا خاکی، بهروز غریب‌پور، مریم معترف، محمدهادی نامور، فتانه دادخواه و ابراهیم حقیقی برگزار شد.

همچنین نخستین بازار تئاتر ایران با مدیریت محمد اطبایی در طبقه دوم تالار وحدت برگزار شد. در این بازار، ۵۰ گروه ایرانی به معرفی آثار خود به ۵۴ میهمان بازار شامل مدیران جشنواره‌ها و کمپانی‌ها پرداختند.

اجرای پرده‌خوانی با مضامین مبارزات منتهی به پیروزی انقلاب پیش از شروع اجراهای صحنه‌ای در سالن انتظار تالار اصلی تئاترشهر، تالار وحدت، تماشاخانه ایرانشهر، تالار مولوی، تالار چهارسو و سایه از بخش‌های ابداعی این دوره از جشنواره بوده است.

در این دوره آثار بخش مسابقه بین‌الملل در بخش‌های موسیقی، طراحی صحنه، بازیگری زن، بازیگری مرد، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، جایزه ویژه هیئت داوران و جایزه بزرگ به رقابت پرداختند.

 هیات داوران بیست‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر جایزه ویژه خود را به خاطر طراحی بدیع و تأثیرگذار به رضا ثروتی کارگردان نمایش مکبث و جایزه بزرگ جشنواره را به نمایش خنکای ختم خاطره به کارگردانی نیما دهقان اهدا کرد.

همچنین جوایز نفرات برتر دیگر بخش‌ها به ترتیب به ستاره پسیانی برای بازی در نمایش خانه ایران در بخش بازیگری زن، فابریزیو پوگلیزه برای بازی در نمایش دکتر فرانکشتاین از ایتالیا در بخش بازیگری مرد، حمیدرضا آذرنگ برای نگارش نمایشنامه خنکای ختم خاطره در بخش نمایشنامه‌نویسی و نیما دهقان برای کارگردانی نمایش خنکای ختم خاطره در بخش کارگردانی اهدا شد.

بیست‌ونهمین جشنواره تئاتر فجر؛ گشترش دامنه تئاتر از تهران به دیگر استان‌ها

بیست‌ونهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دبیری محمد حیدری از روز ۲۳ بهمن تا ۱ اسفند ماه ۱۳۸۹ در تهران، آستانه اشرفیه، بجنورد، بندر انزلی، رشت، کرج، گرگان و لاهیجان و از ۱۶ تا ۲۱ بهمن ۸۹ بخش فجر استانی با مشارکت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در استان‌های البرز، خراسان شمالی، گلستان و گیلان برگزار شد. برگزارکننده این دوره اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر اصلی این دوره از جشنواره مرتضی اتابکی بوده‌است.

سالن اصلی، چهارسو، قشقایی، کارگاه نمایش و سایه مجموعه تئاترشهر، تماشاخانه سنگلج، تالار مولوی، تماشاخانه مهر حوزه هنری، خانه نمایش، تالار هنر، تالار وحدت، تالار محراب، مجموعه فرهنگی آزادی، مرکز تولید تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، طبقه همکف تالار وحدت، تالار دهداری فرهنگسرای رازی، خانه هنرمندان ایران و تالار فردوسی در بخش صحنه‌ای، محوطه تئاترشهر، بوستان باغ هنر و پارکینگ تالار وحدت در بخش خیابانی، کارگاه نمایش مجموعه تئاترشهر در بخش نمایشنامه‌خوانی و سالن انتظار تالار اصلی و تالار چهارسو تئاترشهر، تئاتر مولوی و تالار وحدت در بخش پرده‌خوانی انقلاب میزبان این دوره از جشنواره بودند.

در این دوره ۲۰ اثر در بخش مرور تئاتر ایران در سال ۱۳۸۹ (۱ اثر مشترک از ایران و آلمان)، ۱۲ اثر در بخش برگزیدگان جشنواره‌های مناطق، ۱۲ اثر در بخش مسابقه خیابانی، ۱۷ اثر در بخش مسابقه بین‌الملل(منتخباتی از هر بخش)، ۱۵ اثر در بخش بین‌الملل(۵ اثر از ایتالیا، ۳ اثر از آلمان، ۱ اثر از سوئیس، ۱ اثر از لهستان، ۱ اثر از یونان، ۱ اثر از چک، ۱ اثر از استونی، ۱ اثر از کره جنوبی و ۱ اثر از چین)، ۱۹ اثر در بخش چشم‌انداز تئاتر ایران در سال ۱۳۹۰، ۹ اثر در بخش تجربه‌های نو، ۱۳ اثر در بخش جشنواره جشنواره‌ها، ۲۳ اثر در بخش میهمان، ۴ اثر در بخش پایان‌نامه‌های برتر دانشجویی، ۱۴ اثر در بخش فجر استانی(۱ اثر از جمهوری آذربایجان)، ۲۵ اثر در بخش خیابانی و ۱۲ اثر در بخش تولید متون نمایشی و نمایشنامه‌خوانی در جشنواره شرکت داشتندِ.

۹۲ اثر از تهران، ۴ اثر از کرمانشاه، ۴ اثر از کرج، ۳ اثر از ملایر، ۲ اثر از اصفهان، ۲ اثر از بندرعباس، ۲ اثر از هشتگرد، ۲ اثر از دهلران، ۲ اثر از تبریز، ۲ اثر از مشهد و از شهرهای رشت، زنجان، بندر ترکمن، بروجن، سیاهکل، مریوان، سنندج، قزوین، رودان، ممسنی، شهرکرد، بجنورد، قم، خمین، لاهیجان، یاسوج، مهاباد، شاهین‌شهر، تنکابن، فارسان، اردبیل، ارومیه، یزد، کرمان، شیراز و ساری هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشته‌اند.

در دوره بیست‌ونهم، بزرگداشت محمدعلی کشاورز، فریده سپاه‌منصور، محمود عزیزی و یدالله آقاعباسی برگزار شده است. همچنین دومین بازار تئاتر ایران با مدیریت علی راضی در طبقه دوم تالار وحدت برگزار شد. در این بازار، ۳۶ گروه نمایشی ایرانی در فرصتی ۲۰ دقیقه‌ای امکان معرفی تولیدات خود را به ۴۶ میهمان بازار داشتند.

در این دوره آثار بخش مسابقه بین‌الملل در بخش‌های موسیقی، طراحی صحنه، بازیگری زن، بازیگری مرد، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، جایزه ویژه هیئت داوران و جایزه بزرگ هیئت داوران به رقابت پرداختند.

هیات داوران بیست‌ونهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر جوایز نفرات برتر در این دوره از رویداد را در بخش بازیگری مرد به مسعود دلخواه برای بازی در نمایش روال عادی؛ در بخش بازیگری زن به ایلنا رینولد برای بازی در نمایش آنتیگونه از استونی؛ در بخش نمایشنامه‌نویسی به رضا گوران برای نگارش نمایشنامه ابرهای پشت حنجره؛ در بخش کارگردانی به کلودیا سوراس برای نمایش‌های «لِو» و (a+b=۳) اهدا کرد.

همچنین هیات داوران ضمن تقدیر از گروه نمایش وُیتسِک به خاطر اجرایی هماهنگ و منسجم، جایزه ویژه خود را به به گروه نمایش عجایب المخلوقات به کارگردانی رضا ثروتی اهدا کرد. در نهایت جایزه بزرگ هیات داوران به گروه نمایش پاندورا ۸۸ از آلمان رسید.

سی‌امین جشنواره تئاتر فجر؛ تثبیت جایگاه تئاتر ایران در عرصه بین‌الملل

سی‌امین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با دبیری رحمت امینی ۵ تا ۲۲ بهمن ۱۳۹۰ در استان‌های تهران و بخش فجر استانی با مشارکت ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی البرز، کرمانشاه، لرستان، خراسان شمالی و گلستان برگزار شد. برگزارکننده این دوره اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و طراح پوستر اصلی این دوره از جشنواره محمد جهانی‌مقدم برگرفته از صورتک‌های سفالی اثر مهدی حیدری بود.

سالن اصلی، چهارسو، قشقایی، کارگاه نمایش و سایه مجموعه تئاترشهر، تماشاخانه سنگلج، تالار مولوی، تماشاخانه مهر حوزه هنری، خانه نمایش، تالار هنر، تالار وحدت، تالار حافظ، تالار استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر، دانشگاه هنر و خانه هنرمندان ایران در بخش صحنه‌ای، محوطه تئاترشهر، محوطه کاخ گلستان، بوستان باغ هنر و پارکینگ تالار وحدت در بخش خیابانی و تالار کنفرانس مجموعه تئاترشهر در بخش نمایشنامه‌خوانی میزبان این دوره از جشنواره بودند.

در این دوره ۲۱ اثر در بخش مرور و برگزیدگان تئاتر مناطق، ۲۱ اثر در بخش مسابقه بین‌الملل و ۱۹ اثر در بخش مسابقه ایران(منتخباتی از هر بخش)، ۹ اثر در بخش مسابقه خیابانی، ۱۵ اثر در بخش بین‌الملل(۴ اثر از فرانسه، ۲ اثر از ایتالیا، ۱ اثر از آلمان، ۱ اثر از سوئیس، ۱ اثر از تونس، ۱ اثر از آذربایجان، ۱ اثر از ژاپن، ۱ اثر از ترکیه، ۱ اثر از چین و ۱ اثر تولید مشترک ایران و مجارستان)، ۹ اثر در بخش چشم‌انداز تئاتر ایران در سال ۱۳۹۱، ۶ اثر در بخش تجربه‌های نو، ۹ اثر در بخش نگاه ویژه، ۲۶ اثر در بخش میهمان، ۱ اثر در بخش محیطی، ۲۱ اثر در بخش فجر استانی(۱ اثر از ترکیه، ۱ اثر از آذربایجان و ۱ اثر از فرانسه)، ۲۴ اثر در بخش خیابانی، ۹ اثر در بخش نمایشنامه‌خوانی و ۱۴ اثر در بخش رادیو تئاتر در جشنواره شرکت داشتندِ.

۸۲ اثر از تهران، ۳ اثر از شیراز، ۴ اثر از لاهیجان، ۳ اثر از ملایر، ۳ اثر از مشهد، ۳ اثر از دهلران، ۲ اثر از زاهدان، ۲ اثر از کرمانشاه، ۲ اثر از بجنورد، ۲ اثر از بیرجند، ۲ اثر از اردبیل، ۲ اثر از کرج و از شهرهای ساری، چهارمحال و بختیاری، قشم، فولادشهر، نظرآباد، سنندج، مراغه، فردوس، رودان، اصفهان، اراک، هشتگرد، یاسوج، رشت، سبزوار، میناب، مریوان، تفرش، سقز، مرند، گنبدکاووس، گیلان، گلوگاه، بندرعباس و خلخال هر کدام با یک اثر در جشنواره حضور داشتند.

در این دوره جشنواره بزرگداشت جمشید مشایخی، اسماعیل خلج، شیرین بزرگمهر و احمد جولایی برگزارشد. سومین بازار تئاتر ایران با مدیریت نسیم سلیمان‌پور در طبقه دوم تالار وحدت برگزار شد. در این بازار، ۳۴ گروه ایرانی و ۲۸ میهمان بین‌المللی حضور داشتند.

در این دوره آثار بخش مسابقه ایران در بخش‌های موسیقی، طراحی صحنه، بازیگری زن، بازیگری مرد، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، جایزه ویژه و جایزه بزرگ پرداختندِ.

هیات داوران سی‌امین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر جوایز نفرات برتر در این دوره از رویداد را در بخش بازیگری مرد ضمن تقدیر از گروه بازیگران نمایش پری و حسین امیدی برای بازی در نمایش به مراسم مرگ داداش خوش آمدید جایزه خود را به حمیدرضا آذرنگ برای بازی در نمایش خون رقصه؛ در بخش بازیگری زن ضمن تقدیر از گیتی قاسمی و نسیم ادبی بازیگران نمایش خون رقصه جایزه خود را به ثریا شیرزادی برای بازی در نمایش مرگ کسب و کار من است از کرمانشاه؛ در بخش نمایشنامه‌نویسی ضمن تقدیر از خیرالله تقیانی‌پور برای نگارش نمایشنامه پری و صحرا رمضانیان برای نگارش نمایشنامه مرگ کسب و کار من است، جایزه خود را به سلما رفیعی برای نگارش نمایشنامه به مراسم مرگ داداش خوش آمدید و در بخش کارگردانی ضمن تقدیر از حسین پاکدل برای کارگردانی نمایش عشق و عالیجناب و آرش دادگر برای کارگردانی نمایش بازگشت افتخارآمیز مردان جنگ، جایزه خود را به سمانه زندی‌نژاد برای نمایش به مراسم مرگ داداش خوش آمدید اهدا کرد.

به گزارش ایرنا، جشنواره تئاتر فجر به‌عنوان مهم‌ترین رویداد رقابتی و جشنواره‌ای در عرصه هنر تئاتر و بازتاب‌دهنده‌ آینه تمام‌نمای هنر انقلاب در ایام یوم‌الله دهه فجر امسال (۱۳۹۹) در شرایط سی‌ونهمین دوره خود را با دبیری حسین مسافرآستانه پشت سر می‌گذارد که شرایط شیوع و گسترش ویروس کرونا در کشور مختصات برگزاری جشنواره‌ها و فعالیت‌های هنری به‌ویژه در عرصه تئاتر را با شرایط بسیار ویژه‌ای مواجه کرده است.

تعطیلی فعالیت‌های نمایشی به‌ویژه تماشاخانه‌ها و سالن‌های میزبان آثار نمایشی از یک‌سو و ازسوی دیگر برگزاری بخش اعظم این رویداد به‌عنوان مهم‌ترین رویداد عرصه تئاتر کشور در بستر فضای مجازی، ویژگی‌های این دوره جشنواره را متمایزتر از ادوار دیگر ساخته است.

همچنین دو محور «رادیوتئاتر» و «فیلم‌تئاتر» به‌عنوان دو بستر متفاوت تولید آثار نمایشی و ارائه آن به مخاطبان برای نخستین‌بار به‌عنوان بخش‌های اصلی و استوانه این جشنواره تعریف شده است.

همچنین با اعلام دکتر سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر بازگشایی مجدد تالارهای نمایشی از ابتدای بهمن‌ماه با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و استفاده از ظرفیت محدود و حداکثر ۵۰ درصدی نمایش‌ها، سی‌ونهمین جشنواره تئاتر فجر را به یکی از معدود رویداد عرصه هنری کشور در قالب جشنواره‌های هنری فجر بدل ساخته که به شکل محدود میزبان مخاطبان خواهد بود.

در کنار دو بخش یادشده (رادیوتئاتر و فیلم‌تئاتر) به‌عنوان دو ستون اصلی جشنواره تئاتر فجر در گام سی‌ونهم؛ اختصاص بخش «سرباز انقلاب» به مناسبت نخستین سالروز شهادت سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی و ترور ناجوانمردانه شهید محسن فخری‌زاده باعث شده‌است که این رویداد بعد از مدت‌ها یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های محتوایی خود را بر حوزه تئاتر مقاومت و دفاع مقدس به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین بن‌مایه‌های گفتمان فرهنگی انقلاب قرار دهد.

از دیگر بخش‌های این دوره از جشنواره می‌توان به بخش «نمایش‌های میدانی و  خیابانی»، «بخش دیگر گونه‌های اجرا»، «بخش رقابتی آثار صحنه‌ای»، «بخش رقابتی برگزیدگان جشنواره‌های استانی» و «بخش رقابتی نمایشنامه‌نویسی» اشاره کرد. سی‌ونهمین جشنواره سراسری تئاتر فجر به دبیری حسین مسافرآستانه در تهران در حال برگزاری است.