صحت‌سنجی بیش از پنج هزار دستگاه پایش منابع آب کشور

«یونس ظهرآبی» امروز (یکشنبه) در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار اقتصادی ایرنا افزود:‌ رشد روزافزون جمعیت از یک سو و محدودیت منابع آبی کشور از سوی دیگر، اهمیت و ضرورت حفاظت کمی و کیفی منابع آبی کشور را در مقایسه با اکثر نقاط دنیا چند برابر کرده است.

وی ادامه داد: از طرفی کیفیت مقوله‌ای است که با سرشت انسان سازگاری داشته و همراه نیاز مادی و معنوی اوست و نبود آن می‌تواند دشواری‌هایی برای وی بوجود آورد. به همین دلیل از گذشته‌های دور تلاش برای رسیدن به کیفیت و رفع دشواری‌های موجود در این راه موضوعی مطرح در جوامع انسانی بوده است.

ظهرآبی خاطرنشان ساخت: امروزه این واژه از مرحله رفع نیاز پافراتر گذاشته است زیرا با گسترش دنیای رقابت، کیفیت تنها زبانی است که می‌شود با آن در بازارهای جهانی سخن گفت  و بدیهی است کنترل کیفیت و تضمین آن بر اندازه گیری استوار است.

مدیرامور آزمایشگاه های موسسه تحقیقات آب ادامه داد: اندازه‌گیری با دقت بالا یک مرحله‌ بسیار مهم برای جمع آوری اطلاعات صحیح است که به ما کمک می‌کند تا مدیریت بهتری در زمینه منابع و مصارف داشته باشیم  براین اساس و با توجه به این مهم و با هدف سالم سازی داده‌های پایه منابع آب کشور، امور آزمایشگاه‌های موسسه تحقیقات آب در سال ۱۳۹۷ اقدام به پیاده‌سازی استاندارد بین المللی ISO/IEC ۱۷۰۲۵ کرد.

وی گفت: ‌بر طبق این استاندارد امور آزمایشگاه‌ها به دو آزمایشگاه کالیبراسیون(مربوط به پارامترهای کمی) و آزمایشگاه آزمون(مربوط به پارامترهای کیفی) تقسیم بندی می‌شود.

ظهرآبی افزود: آزمایشگاه آزمون پارامترهای کیفی آب شامل آنیون‌ها، کاتیون‌ها، کربن‌های آلی و غیرآلی، pH، رنگ‌ها، فلزات سنگین، باکتری‌ها و میکرو ارگانیسم‌ها و غیره است.

به گفته مدیرامور آزمایشگاه های موسسه تحقیقات آب آزمایشگاه آزمون شامل آزمایشگاه‌های شیمی، فلزات سنگین، رسوب شناسی، میکروبیولوژی و آزمایشگاه سیار است که در آزمایشگاه شیمی تجهیزات پیشرفته‌ای مانند کروماتوگرافی یونی، اسپکتروفوتومتر، کروماتوگرافی گازی، دستگاه اندازه‌گیری کربن آلی(TOC) برای اندازه گیری پارامترهای کیفی نظیر آنیون‌ها، کاتیون‌ها، کربن‌های آلی و غیرآلیو ...  با دقت بالا مورد استفاده قرار می گیرد.

وی ادامه داد: در آزمایشگاه فلزات سنگین از دستگاه پلاسمای القایی جفت شده(ICP) با دقت ppb جهت شناسایی مقدار فلزات سنگین استفاده شده و نیز در آزمایشگاه میکروبی از تجهیزاتی مانند انکوباتور، آکووا لیتیک(BOD Meter)، بن ماری، اتوکلاو، میکروسکوپ‌های چشمی برای شناسایی باکتری‌ها و میکرو ارگانیسم‌ها استفاده می‌شود.

ظهرآبی با بیان اینکه در برخی مناطق بر اساس اطلاعات بدست آمده، آزمایشگاه وجود نداشته و امکان تاسیس و تجهیز نیز وجود ندارد گفت: به منظور تسریع و تسهیل در حضور عاجل در مناطق بحرانی که حوادث ویژه و ناگهانی و بعضاً غیر قابل پیش‌بینی موجب تاثیر و تخریب کیفیت منابع آب مختلف سطحی و تحت الارضی می‌ شود وجود آزمایشگاه سیار مجهز که بتواند در حداقل زمان در محل حاظر شده و به سرعت نسبت به انجام آزمایشها و اندازه‌گیری و ارائه نتایج و گزارش اقدام کند، ضروری است.

مدیرامور آزمایشگاه های موسسه تحقیقات افزود: در آزمایشگاه سیار این امور امکان اندازه‌گیری پارامترهای دما، pH  و EC  با دستگاه مولتی پارامتر، آزمون قلیائیت در فنل فتالئین، متیل اورانژ و قلیائیت کل توسط دستگاه تیتراتور و آنالیز نیترات، نیتریت، فسفر کل آمونیاک، آمونیوم، سیانید، سولفید، COD و... با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر وجود دارد.

وی ادامه داد: همچنین از آزمایشگاه سیار می‌توان برای تثبیت نمونه‌ها و فیلتراسیون استفاده کرد که تاکنون در این امور بیش از ۱۰ پروژه از نظر کیفی شامل پروژه تهیه فرمولاسیون عامل کاهنده تبخیر و بررسی آثار کیفی و کمی آن شرکت آب و نیرو،  پایش کمی و کیفی رودخانه و چشمه های پایین دست سد سیمره، پایش کیفی آب سرشاخه های دز به قمرود،   بررسی تاثیرات احتمالی تغییرات حجم آب دریاچه زاینده رود بر کیفیت آن و آنالیز کیفی مورد بررسی قرار گرفته است.

ظهرآبی افزود: همچنین پایش دریای خزر در  پروژه مرکز ملی مطالعات دریای خزر، انعقاد قرارداد با آبفا شهری استان سمنان در خصوص پایش کیفی آب چاه های استان، انجام خدمات آزمایشگاهی برای آب منطقه ای کردستان، اردبیل و خراسان رضوی، انجام آزمون‌های شیمیایی حدود هزار و ۳۰۰ نمونه ارسالی از پروژه کارست آذربایجان شرقی، پایش کمی و کیفی تونل نوسود و  پایش کمی و کیفی سد داریان از دیگر موارد مورد بررسی بوده است.

مدیرامور آزمایشگاه های موسسه تحقیقات‌آب وزارت نیرو در باره آزمایشگاه کالیبراسیون گفت: این آزمایشگاه پارامترهای کمی مربوط به صحت سنجی ادوات پایش منابع آب شامل پارامترهای دما، رطوبت، فشار، بادسنجی، جهت باد، دبی‌سنجی آب(مولینه)، باران سنجی، درون‌چاهی، ارتفاع سنجی، و تششع سنجی را شامل می شود.

وی ادامه داد: کالیبراسیون به عمل و فعالیتی گفته می شود که برای تست صحت و میزان خطای تجهیزات اندازه گیری چه در ابزاردقیق و چه اتوماسیون صنعتی انجام می‌شود فراگیری روش اندازه گیری کمیت‌های گوناگون و در نگاهی وسیعتر کالیبراسیون دستگاه‌ها، راهی برای نیل به این خواسته است.

ظهرآبی خاطرنشان ساخت: آزمایشگاه کالیبراسیون در کمیت‌های دما، رطوبت، فشار، بادسنجی، جهت باد، دبی‌سنجی آب(مولینه)، باران سنجی، درون‌چاهی، ارتفاع سنجی، و تششع سنجی فعالیت می کند و تاکنون بیش از پنج‌هزار دستگاه  از نظر کمی مورد صحت‌سنجی قرار گرفته است.

مدیرامور آزمایشگاه های موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو گفت: آزمایشگاه کالیبراسیون این مجموعه در برخی از پارامترها اعم از باران‌سنجی، سطح سنجی رودخانه، جهت باد، بادسنجی و دبی سنجی آب به عنوان تنها مرجع صحت‌سنجی این ادوات در کشور شناخته می‌شود.