طرح پرواربندی، ضامن تامین گوشت قرمز

فراز و نشیب قیمت گوشت قرمز، کشتار دام مولد از سوی برخی دامداران، افزایش قیمت نهاده و شوک‌های ناشی از آن، کاهش عرضه گوشت به دلیل درگیر شدن دامداران در فصل زاد و ولد، از جمله مسائلی است گه گریبانگیر حوزه گوشت قرمز و تولیدآن است.

در این میان با توجه به اصل امنیت غذایی و ضرورت تامین آن در ابعاد و بخشهای مختلف، گوشت قرمز به عنوان یکی از مهمترین اقلام پروتئینی و مصرفی محسوب می‌شود که در زنجیره و سبدغذایی خانوار نقش مهمی دارد.

منظور از پرواربندی، چاق کردن گوسفند و کسب حداکثر اضافه وزن یا تولید لاشه برای تامین گوشت است که در برگیرنده مزایای فراوان از جمله جلوگیری از کشتار دام قبل از وزن مطلوب و حفظ مراتع با جلوگیری و کاهش فشار چرای دام می‌باشد.
علاوه بر آن گوسفند حیوانی به نسبت خوش بنیه است که آب و هوای متغییر و خشک را تحمل می‌کند و با فقیرترین علوفه و غذاها راه رشد خود را ادامه می‌دهد و در مقایسه با سایر دام‌ها به جیره کمتری احتیاج دارد و بیشتر غذایی را که دریافت می‌کند صرف تولید و رشد و نمو خود می‌نماید.

حضور پررنگ عشایر در اقتصاد مقاومتی

در این میان عشایر و نقش آنان در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی با وجود سابقه تاریخی در این زمینه به خوبی روشن است، این قشر سختکوش این روزها به رغم کاهش جمعیتشان در عرصه اقتصاد مقاومتی حضور پر قدرت و بی مثال دارند.
گرچه هم اکنون ۱.۵ درصد از کل جمعیت ایران را عشایر تشکیل می دهند اما همین قشر، تولید ۲۵ درصد مواد پروتئینی به ویژه گوشت قرمز و محصولات لبنی، حدود ۴۰ درصد صنایع دستی و ۲۸ درصد دام سبک کشور را در اختیار دارند.
ساختار جامعه عشایری مبتنی بر ایل و عشیره است و بر خلاف پیدایش تمام پدیده های نوظهور در دنیای مدرن، همچنان این ساختار بکر پابرجا مانده و مهمتر از آن فرهنگ اصیل کار و کوشش در این ساختار پایدار است.
در این میان عشایر خراسان رضوی به عنوان یکی از استانهای دارای مرز مشترک با ۲ کشور، از اهمیت و حساسیت فراوان برخوردارند.
عشایر این استان در قالب ۳۵ طایفه با دارا بودن ۹۹۵ هزار راس دام و تولید سالانه ۱۷ هزار تن فراورده های دامی شامل شیر، روغن، پشم، کرک و کود حیوانی و ۴۱ هزار و ۸۰۰ مترمربع صنایع دستی شامل گلیم، قالیچه، فرش و تابلو فرش نقش بسزایی در اقتصاد خراسان رضوی دارند.

تولید کنستانتره ویژه رمز موفقیت خراسان رضوی

مدیرکل امور عشایری خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: با همکاری مرکز تحقیقات کشاورزی این استان و بکارگیری نیروهای خبره و متخصص در این زمینه تنها کارگاه تولید کنستانتره ویژه با فرمول اختصاصی در خراسان رضوی فعالیت دارد.

محمد نبوی‌فرد افزود: این کارگاه به صورت منحصر به فرد با فرمول محرمانه‌ای کنسانتره ویژه تولید می‌کند.

وی با اشاره به فواید استفاده از کنستانتره در پرواربندی دام سبک ادامه داد: تقاضا برای دریافت این کنستانتره از سوی عشایر بسیار زیاد است و به همین دلیل درصدد توسعه و افزایش طرفیت تولید آن هستیم.

امکان تولید کنستانتره برای دام سبک خراسان رضوی

مدیرکل امور عشایری خراسان رضوی با بیان اینکه هم اکنون ۷.۵ میلیون راس دام سبک در این استان داریم که در صورت تامین مواد اولیه قادربه تامین و تولید کنتسانتره ویژه برای همه این تعداد هستیم گفت: با تامین و تولید این کنستانتره ضریب تبدیل دام سبک از ۱۲ کیلوگرم مصرف علوفه به ۶ کیلو مصرف کاهش خواهد یافت.

وی افزود: در حال حاضر ۷۴ کارخانه تولید خوراک دام در استان فعالیت دارند که همه آنها با ۳۰ درصد ظرفیت خود در حال فعالیت هستند و می‌توان با خرید یک یا دو کارخانه از این تعداد کنستانتره مد نظر را تولید کرد.

نبوی فرد ادامه داد: نیاز کل دام سبک خراسان رضوی به کنستانتره ۵۰۰ هزار تن در سال است که با فعالیت سه کارخانه قادر به تامین و تولید این میزان هستیم.

وی گفت: به این ترتیب علاوه بر سودآوری برای دامدار، کاهش میزان علوفه مورد نیاز، کاهش وابستگی به واردات، کاهش زمان پرواربندی، فقط با تولید کنتسانتره ویژه امکان پذیر است و به راحتی می‌توان اقدام به افزایش تولید و حتی صادرات گوشت قرمز هم نمود.

کاهش زمان پرواربندی

مدیرکل امور عشایری خراسان رضوی با بیان اینکه در مناطق روستایی بره گوسفند ۲ ماه شیر مادر می خورد و مدت پرواربندی هشت ماه است افزود: در این روند به ازای هر ۱۲ کیلو علوفه، یک کیلو اضافه وزن محقق می‌گردد که به نام ضریب تبدیل شناخته می‌شود.
وی ادامه داد: با اجرای طرح پرواربندی در جامعه عشایری خراسان رضوی و با استفاده از کنستانتره ویژه، مدت پرواربندی از هشت ماه به ۱۲۰ روز کاهش یافته و در این مدت پرواربندی دام به صورت کامل انجام شده و به وزن مناسب برای کشتار می رسد.

نبوی فرد گفت: علاوه بر کاهش مدت پرواربندی، ضریب تبدیل از ۱۲ کیلوگرم مصرف علوفه نیز به ۶ کیلو گرم کاهش می‌یابد.

وی با بیان اینکه هم اکنون مصرف کنستانتره ویژه و اجرای طرح پرواربندی در جامعه عشایری موجب تداوم سوددهی برای دامداران در این بخش شده است، افزود: در حالی که سایر دامداران به دلیل افزایش بی رویه هزینه‌های تولید که مهمترین آن نهاده مصرفی است در حال تجربه تنشهای اقتصادی و مالی هستند، عشایر خراسان رضوی همچنان سود ۲۵ درصدی خود را از پرورش دام سبک دارند.

مدیرکل امور عشایری خراسان رضوی با بیان اینکه هم اکنون ۸۰ میلیون راس دام سبک در مناطق عشایری کشور وجود دارد ادامه داد: تولید و توزیع این کنستانتره برای کل جامعه عشایری بسیار مقرون به صرفه و سودآور خواهد بود.

وی گفت: از ابتدای امسال ۵۰ هزار تن علوفه شامل ۲۰ هزار تن جو و ۳۰ هزار تن کنستانتره ویژه بین عشایر استان توزیع شده و با اجرای طرح پرواربندی جمعیت دامی عشایر این استان در سال جاری افزایش یافته و به بیش از یک میلیون راس دام سبک رسیده است.

نبوی فرد افزود: پارسال با اجرای این طرح ۴۲۶ هزار و ۸۰۳ راس دام از این طریق با کنسانتره منحصر به فرد تولیدی در تنها کارگاه تولید استان خراسان رضوی تغذیه و پروار شدند.

پرواربندی مصداق حقیقی اقتصاد مقاومتی

وی با بیان اینکه هر کیلو وزن گوسفند معادل ۵۰۰ گرم گوشت دارد ادامه داد: بر این اساس برای تولید هر کیلو گرم گوشت قرمز در جامعه روستایی ۲۴ کیلو و در جامعه عشایری با پرواربندی معادل ۱۲ کیلو علوفه مصرف می‌شود.

مدیرکل امور عشایری خراسان رضوی گفت: به این ترتیب سالانه ۹۰ هزار تن علوفه یا جو کمتری برای تولید میزان مشخصی از گوشت قرمز تولیدی، مصرف می‌شود که این میزان برداشته شدن بار سنگینی از روی دوش دولت و حرکت در جهت اقتصاد مقاومتی محسوب می‌شود.

وی افزود: علاوه بر آن به ازای تولید هر کیلو جو باید ۱۳۰۰ لیتر آب مصرف شود که با توجه به صرفه جویی ۹۰ هزار تنی در مصرف جو برای تولید گوشت قرمز در این طرح، حدود ۱۲۰ میلیون متر مکعب آب صرفه جویی می شود.

نبوی فرد ادامه داد: با توجه به تنش آب و خشکسالی در استان صرفه جویی این میزان آب نیز می تواند مصداق دیگری از تحقق اقتصاد مقاومتی باشد.

وی با اشاره به جذب ۶۰ درصد تسهیلات اختصاصی پرواربندی تبصره ۵۲ ویژه عشایر این استان گفت: تسهیلات سرمایه در گردش پرواربندی از محل صندوق توسعه ملی بند ب تبصره ۵۲ با هدف رونق و جهش تولید در اختیار عشایر قرار گرفته است.

مدیرکل امور عشایری خراسان رضوی افزود: شایر نقش مهمی در اقتصاد، امنیت غذایی و تامین نیازهای پروتئینی کشور دارند به همین منظور برای تقویت و حمایت از تولید، تسهیلات پرواربندی در اختیار این قشر قرار گرفته است.

پرواربندی به معنای تغذیه دام لاغر، سبک وزن، جوان و تبدیل آن به دام چاق در مدت مشخص است و طبیعی است که سود به دست آمده از طریق فروش دامهای پروار شده باید همیشه از هزینه‌های نگهداری بیشتر باشد تا این کار صرفه اقتصادی داشته باشد.

مدیرکل عشایر خراسان رضوی ادامه داد: پارسال ابتدا ۱۸۰ میلیارد ریال تسهیلات تبصره ۵۲ به عشایر این استان اختصاص یافت که به طور کامل جذب شد و با توجه به توان و انگیزه بسیار عشایر استان و به دلیل عدم جذب این تسهیلات توسط برخی استانهای کشور بیش از ۲ برابر تسهیلات اختصاص داده شده برای خراسان رضوی معادل ۴۲۰ میلیارد ریال جذب و در مسیر تولید قرار گرفت.

وی گفت: امسال نیز ۶۹ میلیارد ریال به این بخش اختصاص یافته که تاکنون ۶۰ درصد آن جذب شده است و عشایر این استان متقاضی اختصاص بیشتر این تسهیلات هستند.

نبوی فرد افزود: تسهیلات مورد اشاره با کارمزد ۱۰ درصد، یک ساله و تضمین لازم توسط بانکهای عامل برای عشایر در نظر گرفته شده و به همین دلایل هم در سال ۹۸ برخی استانهای عشایری کشور به موقع نتوانستند این تسهیلات را جذب کنند.

وی ادامه داد: به رغم سختی جذب این تسهیلات، عشایر خراسان رضوی توانستند در سال ۹۸ بیشترین جذب را نسبت به سایر استانها داشته باشند و این آمادگی وجود دارد تا حداقل به میزان سال گذشته تسهیلات پرواربندی به عشایر این استان اختصاص داده شود.