به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، حالا دیگر بیش از یک سالی هست که جهان درگیر ویروسی ناشناخته است؛ یکسالی که شاید بدبین ترین آدم‌ها هم فکر نمی کردند تا این اندازه دوام یابد و زندگی را در تمام کره زمین مختل و ارتباطات را محصور کند. در این یک سالی که گذشت همه مشاغل خرد و کلان از کووید ۱۹ آسیب دیدند و عمدتا موقتی و بعضا دائمی به تعطیلی و اختلال کشیده شدند.
بر این اساس فعالیت‌های فرهنگی و هنری شاید یکی از اولین قربانیان کرونا بودند. قربانیانی که در برخی از حوزه ها مانند برنامه و فیلمسازان، در تنگنایی دوسویه قرار گرفتند که از جهتی باید برای جامعه ای که ترغیب به انزوا می شد خوراک تولید می کرد و از سوی دیگر خود در معرض آسیب بودند. آسیبی که نگاهی به تعداد هنرمندان قربانی کرونا در یکسال گذشته گواه آن است.
از جمله مشکلاتی که این روزها برنامه‌سازان تلویزیونی و تولیدکنندگان محتواهای فرهنگی همچنان با آن دست به گریبان هستند، رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و الزامات پیشگیری از شیوع کروناست. از سویی باید برای مردمی که دائم تشویق به ماندن در خانه می‌شوند برنامه تولید شده و آنان ترغیب به گذراندن بخشی از ساعات خود از طریق تماشای تلویزیون شوند و از سوی دیگر برنامه‌سازان و تولیدکنندگان محصولات فرهنگی در این دوران تحت فشار رعایت موارد بهداشتی و حفظ سلامت عوامل هستند.
تقریباً هیچ حوزه‌ای نیست که در یک سال گذشته فارغ از هیاهوی کرونا مانده باشد؛ بلایی که همه عرصه‌ها و جغرافیای جهان را در نوردید و موجب شده شیوه زندگی تمام دنیا عوض شود؛ در این مدت رویدادهای فرهنگی و هنری بسیاری لغو یا به شیوه‌ای برگزار شد که از فلسفه وجودی اش فاصله داشت. برنامه‌سازی‌های تلویزیونی هم یکی از عرصه‌هایی بود که آسیب دید و بعضاً به رغم نیاز به گسترش و افزایش کیفیت دچار کوچکی و افت کیفیت شد.
البته عمده این برنامه ها به دلیل ماهیت تلویزیون به طورکلی نه تنها تعطیل نشدند بلکه مستمر به تولید و پخش برنامه‌هایشان ادامه دادند.
بزرگترین چالش ما دعوت از مهمانان بود
حسین علیاری تهیه کننده تلویزیون که در حال حاضر برنامه روز خوش را روی آنتن شبکه جام جم می‌برد در گفت وگو با خبرگار فرهنگی ایرنا و در اشاره به مشکلات برنامه سازی در ایام کرونا بیان کرد: آخرین تجربه تولید اثری که دارم برنامه زنده روز خوش است که هر روز صبح ساعت ۹ به وقت تهران در شبکه جام جم پخش می شد
وی افزود: ما دقیقا برنامه مان را از سال گذشته در همین موقع ها شروع کردیم که فصل اول آن دقیقا در اوج شیوع کرونا شروع شد.
به هرحال وقتی که برنامه ای برنامه ریزی و تنظیم می شود کنداکتور برای آن نوشته می شود و به ناچار باید روی آنتن برود و در حقیقت ما جزء افراد و کادرهای خدمات و کاری هستیم که همیشه باید حضور داشته باشیم؛ همانطور که اتش نشانان و افرادی که در بیمارستان ها هستند تعطیلی ندارند برنامه سازان، تهیه کنندگان و دیگر عوامل صدا و سیما نیز از مشاغلی هستند که همیشه کار می کنند.
علیاری ادامه داد: یکی از بزرگترین مشکلات ما در این ایام این بود که چون همیشه برنامه زنده داشتیم و بخشی از برنامه زنده دعوت از مهمان و کارشناسانی است که باید در استودیو حضور داشته باشند، درگیر چالش های متعددی شدیم.
دست ما بسیار بسته بود زیرا نمی توانستیم افراد را مجبور به حضور در برنامه کنیم. به همین دلیل بزرگترین چالش ما دعوت از مهمانان بود؛ برنامه ما به شکلی بود که می طلبید پیشکسوت های بازیگری و هنرپیشه ها و ورزشکاران قدیمی تر را دعوت بکنیم که این افراد بیشتر در معرض خطر بودند.
وی ادامه داد: به‌رغم اینکه این مشکلات وجود داشت بازهم به یاری خدا توانستیم دوستانی را هماهنگ کنیم که با ما همکاری و در برنامه حضور پیدا کنند ولی این دغدغه همیشه با ما بود که هر فردی که در برنامه حضور می یابد ممکن است به دلیل شرایط برنامه سازی دچار مشکل شود.
در هر برنامه زنده تلویزیونی حدود ۲۵ نفر درگیر اجرا هستند؛ ضمن این که تعدادی دیگر هم در اتاق فرمان قرار دارند و در کل فضایی تنگ و محدود است و این موضوع ریسک ابتلا به کرونا را افزایش می دهد؛ البته محدوده و گنجایش استودیو با استودیو فرق می کند یا اندازه های اتاق های فرمان با هم تفاوت دارد اما نهایتا همه این موارد یک فضای بسته است.
این تهیه کننده بیان کرد: از روز اولی که کرونا شروع شده بود شیوه‌نامه‌ها مانند امروز مشخص نبود؛ خود ما سعی می کردیم این اصول را از ابتدا رعایت کنیم مواردی چون زدن ماسک و دست ندادن.
سال گذشته و درست پیش از این که برنامه روی آنتن برود یکی از مجریان دچار کرونا شد؛ این خانم جزء اولین افراد مبتلا بود که یکماه در بیمارستان بستری بود؛ برنامه ما هم به همین دلیل به تعویق افتاد و اگرچه اسفند برنامه را روی آنتن بردیم این مجری را از دست دادیم و بعد هم که حالشان بهتر شد نتوانستند که با ما همکاری کنند و این یکی از مشکلاتی بود که گریبان گیر ما شد.
کرونا تمام اصول پیشین را برهم زد
علیاری با اشاره به مشکلات افراد درگیر تولید برنامه روز خوش با بیماری کرونا توضیح داد: در نهایت ادامه کار بعد از تعطیلات نوروز شروع شد و پس از آن کارشناسانی که مرتب با ما کار می کردند دچار این بیماری شدند (خدا را شکر همه آنها دوباره سلامتی‌شان را به دست آوردند) ولی کار ما به این شکل شده بود که دو، سه گروه کارشناس داشتیم که هر اتفاقی می افتاد، جایگزین شوند. دقیقا کار به این صورت شده بود که وقتی یکماه، یکماه و نیم دوره یکی از آنان طی می شد برای درمان و استراحت می رفتند و تیم دیگری جایشان را پر می کرد و از قضا در آن گروه دیگر هم دوباره کسی دچار این بیماری می شد.
وی افزود: به همین دلیل همزمان چند گروه داشتم که این افراد آماده‌باش هم بودند تا در صورت بروز مشکل جایگزین دیگری شوند.
این موارد موجب می شوند کار برای تهیه کننده هم از نظر محاسبات زمانی و محاسبات مالی و تعهدی مختل شود؛ مثلا در یک مورد که برنامه ساعت نه صبح بود، ساعت دوازده شب کارشناس برنامه (دکتر سید هادی معتمدی که روانشناس ما بود و داخل بیمارستان کار می کردند) تماس گرفتند و گفتند احساس می کنند که کرونا گرفته اند (از قضا آزمایش مثبت بود و برای دوره‌ای از ما فاصله گرفتند) و قرار شد به دلیل رعایت شیوه‌نامه‌ها و این که هر فردی نسبت به خودش و دیگران تعهد داشته باشد، در برنامه حاضر نشوند و من باید ساعت ۱۲ شب مهمان دیگری را برای برنامه ۹ صبح فردا هماهنگ می کردم.
تهیه کننده برنامه روز خوش در ادامه و با اشاره به نارسایی های برنامه سازی در دوران کرونا گفت: نکته مهم دیگر این بود که بخش بزرگی از کار ما تولید است؛ به این صورت که بخشی از برنامه کار ما این بود که به موزه ها، گالری ها و اماکن عمومی سر بزنیم و این مکان ها را معرفی کنیم یا مثلا برخی از کار ما تهیه گزارش های خیابانی بود که بنا به نوع موضوع قرار بود محله های تهران را نمایش بدهیم اما تمام موزه ها تعطیل شد یا نمی شد به راحتی در خیابان مصاحبه کرد؛ یعنی اصلا فردی برای مصاحبه وجود نداشت و همه این مسائل چالش های ما بود.
علیاری در پاسخ به این سوال که این موضوعات چقدر روی کیفیت تولید این دست برنامه هایی تا چه اندازه موثر است، گفت: شاید در این مدت برخی دوستان ما مجبور می‌شدند از منابع تامینی که از قبل و سال‌های پیش تولید شده بود، به صورت آرشیوی استفاده بکنند ولی من با توجه به اصرار و علاقه ای که به کار خودم داشتم و دوست داشتم به کیفیت کارم لطمه نخورد، به شدت پیگیر بودم.
به رغم تمام مشکلات با سازمان هایی مثل سازمان میراث فرهنگی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارتباط گرفتیم و با تمام موزه ها هماهنگ کردیم و در مقاطعی همکاری و کمک کردند تا در ایام کرونا و تعطیلی این مراکز ما بتوانیم گزارش هایی را تولید و تهیه کنیم.
وی افزود: این شرایط بسیار سخت بود زیرا ما اصولا روالی داریم که برای تولید رج میزنیم؛ مثلا یک روز خاص را تعیین می کنیم و چند موضوع را پشت سرهم می‌گیریم؛ به طبع این جریان، تمام برنامه ریزی های ما از بین می رفت و مثلا یک روز می رفتیم و صرفا یک گزارش می‌گرفتیم و این باعث افزایش هزینه برایمان می شد.
نیروهایی که غربال شدند
علیاری در انتها و در تاکید بر تفاوت فاحش برنامه سازی در ایام کرونا با دوران پیش از آن خاطرنشان کرد: تمام مشکلات و فراز نشیب هایی که در هر شغلی هست در شغل ما به دلیل ماهیت آن مقداری بیشتر است که در این ایام کرونا هم به آن اضافه شد.
ولی نکته ای که در این میان قابل توجه و اهمیت است این بود که در این مدت احساس همکاری بیش از پیش اهمیت یافت و دوستانی که پای کار بودند انگار به نوعی غربال شدند و کسانی که می شد روی آنها حساب کرد، ماندند.
وی افزود: به رغم این تعداد انگشت شمار غربال شده (شاید چهار یا پنج نفره) توانستیم پروژه های سنگین را پوشش بدیم و به هرحال خداراشکر از این بیماری هم فرار کردیم و این همدلی، همکاری و تعهدی که بین همه نسبت به کارفرما (سازمان صدا و سیما) وجود داشت کمک کرد تا بدون زدن از کیفیت کارمان را انجام دهیم.
نظر شما