به گزارش ایرنا، کرونا این روزها مانند بسیاری از صنایع و مشاغل، رمق صنایع دستی و شاغلان آن را گرفته و فعالان این حوزه را با مشکلات و تنگناهای زیادی مواجه کرده است.
هنرمندان صنایع دستی استان قزوین با این حال علاوه بر دردسرهای ویروس منحوس و خسارت بار کرونا، کم توجهی و عدم حمایت های لازم و کافی از سوی مسوولان را نیز از عوامل رکود فعالیت های خود عنوان می کنند.
نبود سیاست های واحد برای حمایت از هنرمندان صنایع دستی، نبود بیمه، گرانی مواد اولیه، بالا بودن نرخ تسهیلات بانکی،کاهش قدرت خرید، تحریم ها و قاچاق از جمله مواردی است که هنرمندان صنایع دستی قزوین در گفت و گو با ایرنا از آنها به عنوان پاشنه آشیل و آفت پیش روی خود نام بردند.
البته جای امیدواری اینجاست با وجود سیاهه ای از مشکلات ریز و درشت پیش این قشر، آنان با عشق و علاقه به هنر خود ادامه داده و منتظر رسیدن روزهای بهتر و بازگشت رونق به صنایع دستی هستند.
داد هنرمندان صنایع دستی از گرانی مواد اولیه
ناهید محمدی گلیم باف که آثارش دارای نشان ملی و دارنده مهر اصالت کالا هستند در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از گران شدن بی رویه مواد اولیه به عنوان یکی از مشکلات اساسی فعالان برخی صنایع دستی از جمله گلیم بافی یاد کرد و گفت: بیشتر قیمت های مواد اولیه کار ما اعم از رنگ گیاهی و ابریشم در یکسال گذشته بین ۲ تا ۳ برابر و حتی بیشتر افزایش پیدا کرده و هزینه های تولید و خلق آثار را به شکل سرسام آوری افزایش داده است.
وی که به شکل سفارشی به فعالیت می پردازد و بیشتر سفارش دهندگان کارهای او ایرانیان مقیم اروپا هستند، همچنین گفت: از انجا که آثار من دارای نشان ملی و مهر اصالت هستند امکان استفاده از هر مواد اولیه ای را ندارم و باید از مواد اولیه بسیار مرغوب در کارهایم استفاده کنم که این موضوع هزینه های تولید را برایم بیشتر از آثار معمولی کرده است.
این فعال صنایع دستی همچنین ادامه داد: نوسانات بازار ارز در افزایش بی رویه مواد اولیه بی تاثیر نبوده و بازار صنایع دستی کشور را در کنار کرونا تحت تاثیر منفی قرار داده و داد هنرمندان را درآورده است.
این هنرمند که به مدت ۳۶ سال در عرصه صنایع دستی فعال است،اضافه کرد: متاسفانه در کشور ما ارزش هنرها و صنایع دستی چندان شناخته شده نیست و فعالان این عرصه آنطور که شایسته است، جدی گرفته نمی شوند.
این بانوی سرپرست خانوار با بیان اینکه در طول سال ها فعالیت در عرصه صنایع دستی حمایت خاصی از او نشده است،گفت: چهار سال قبل پس از مدت ها پیگیری موفق به دریافت ۴۰ میلیون تومان تسهیلات شدم که با آن موفق به اقدام خاصی برای توسعه کارم نشدم چرا که برای پیشبرد فعالیت ها و اهداف برنامه ریزی شده ناچیز و ناکافی بود.
این هنرمند از قاچاق به عنوان یکی از معضلات جدی پیش روی صنایع دستی کشور یاد کرد و گفت: اجناس کپی و نامرغوب خارجی که به شکل قاچاق وارد کشور می شوند بازار محصولات اصیل و مرغوب را به چالش کشیده و به خطر می اندازند.
وی با بیان اینکه بسیاری از هنرمندان صنایع دستی با وجود سالها تلاش و زحمت حتی از داشتن بیمه نیز محروم هستند و مظلوم واقع شده اند، اظهار داشت: با وجود این شرایط نامناسب هنوز به آینده امیدوار هستم و دست از کار نمی کشم.
سود بالای تسهیلات، مانع توسعه کار هنرمندان صنایع دستی
صمد رازقی دیگر هنرمند صنایع دستی در قزوین است که به تولید سازهای سنتی می پردازد و آثار او دارای نشان ملی و مهر اصالت هستند، او در گفت و گو با ایرنا از نبود برنامه های حمایتی موثر از فعالان صنایع دستی انتقاد کرد و گفت: تسهیلاتی که به هنرمندان صنایع دستی ارایه می شود نرخ سود بالایی دارد و خیلی از فعالان این حوزه شرایط لازم و مناسبی را برای دریافت این وام ها و بازپرداخت آن ندارند و به همین دلیل امکان توسعه فعالیت خود را پیدا نمی کنند.
این هنرمند که ۳۲ است به در عرصه صنایع دستی اشتغال دارد،افزود: متاسفانه برنامه مشخص و هدفمندی در کشور برای حمایت از صنایع دستی و هنرمندان آن وجود ندارد و عمر حمایت ها با تغییر مسوولان و عوض شدن برنامه ها کوتاه است و کسی سراغی از هنرمندان این عرصه نمی گیرد.
این فعال صنایع دستی گفت: در سال های گذشته از ما برای حضور در نمایشگاه ها دعوت می شد و همه هزینه ها نیز بر عهده دولت و برگزارکنندگان بود اما در حال حاضر برای حضور در نمایشگاه ها باید هزینه های زیادی بپردازیم که توجیه اقتصادی خوبی ندارد.
این هنرمند به موضوع تحریم ها و اثرات آن بر بازار صنایع دستی ایران نیز اشاره کرد و گفت: مساله تحریم ها نیز عامل منفی بر فروش صنایع دستی هنرمندان بوده و از سویی کاهش قدرت خرید در جامعه به دلیل مشکلات اقتصادی نیز مزید بر علت بوده تا مشکلات زیادی پیش روی صنعتگران هنرهای دستی ایجاد شود.
رازقی، نسبت به پیشبرد برنامه های جامعه تخصصی صنایع دستی قزوین نیز ابراز خوشبینی نکرد و در این خصوص گفت: وقتی برنامه و سیاست مشخصی در حوزه صنایع دستی وجود ندارد تشکیل این تشکل نمی تواند چندان اثرگذار باشد و راهی پیش ببرد.
این فعال صنایع دستی با بیان اینکه ارزش هنر فعالان این عرصه برای جامعه ناشناخته مانده و خدمتی که این قشر به هنر و فرهنگ ایران زمین می کنند آنطور که شایسته است بازگو نشده است،افزود: باید برای حفظ و رونق صنایع دستی و پی بردن به اهمیت آن در حوزه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، این مقوله را از مدارس به فرزندان خود آموزش دهیم.
این هنرمند صنایع دستی برخلاف بسیاری از فعالان این صنعت کرونا را عاملی برای رونق بازار کار خود معرفی کرد و در این رابطه گفت: صادقانه می گویم که کرونا اگرچه در مجموع بازار صنایع دستی را دچار رکود کرد اما موجب رونق کار من شد، به این علت که بسیاری از افراد در دوران محدودیت ها و لزوم بیشتر در خانه ماندن به فکر یاد گرفتن هنر موسیقی افتادند و درخواست ها و سفارش برای ساز بیشتر شد.
رازقی با بیان اینکه البته کرونا در مجموع خسارت سنگینی را به حوزه گردشگری و صنایع دستی وارد ساخت، گفت: امیدوارم با شکست کرونا و گشایش های بین المللی شاهد بازگشت رونق به صنایع دستی قزوین و کشور و راهیابی انبوه آثار هنرمندان داخلی به بازارهای جهانی باشیم.
این هنرمند که آثار خود را به خارج از کشور نیز صادر می کند،افزود: کارهایم را علاوه بر بازار داخلی به مشتریانی از کشورهای ایتالیا، انگلستان، روسیه، آمریکا و کانادا نیز صادر کرده ام.
ارزش معنوی صنایع دستی به جامعه بازگو نشده است
حسین فلسفی پور هنرمند رشته کاشی های سنتی که محصولات خود را بیش از ۱۰ کشور جهان از جمله ایتالیا،ترکیه، اسپانیا، بلاروس و سوریه صادر می کند و آثارش دارای نشان ملی و مهر اصالت است نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از کم توجهی مسوولان نسبت به هنرمندان صنایع دستی گلایه کرد و گفت: من سالها در خارج از کشور به کار تولید کاشی های سنتی اشتغال داشتم اما چندسالی است که به زادگاهم برگشته ام و در اینجا کارم را دنبال می کنم اما در این مدت هیچ حمایت و دلگرمی را برای ادامه کار شاهد نبوده ام.
این هنرمند صنایع دستی با بیان اینکه قدمت سفال های قدیمی کشف شده در دشت قزوین به حدود پنج هزار سال قبل بازمی گردد،ادامه داد: ما معادن زیادی برای تولید کاشی های سنتی و سفال های سنتی فاخر داریم که اقدامی برای فعال سازی و کارگشایی در آنها نشده در حالی که از این ظرفیت ها باید برای اشتغالزایی، رونق اقتصادی و معرفی هنر این سرزمین به جهان استفاده شود.
فلسفی پور که سابقه ۴۸ سال فعالیت در عرصه صنایع دستی را گفت: پس از بازگشت به کشور به فکر راه اندازی یک کارگاه بزرگ تولید کاشی های سنتی و معرق افتادم و برای این کار در اراضی که مالک آن بودم اقدام کردم و پس از دوندگی های زیادی سال ۹۷ با حضور مسوولان این طرح کلنگ زنی شد، اما کاغذبازی های اداری و عدم حمایت لازم موجب شد تا این کار بلاتکلیف به حال خود رها شود و به ناچار فعالیت هایم را در یک کارگاه دنبال کنم.
وی با بیان اینکه رقم عجیب و غریب ۴۰۰ میلیون تومان را برای انتقال برق به کارگاهی که راه اندازی نشد از من مطالبه شد،گفت: این فقط یک قلم هزینه درخواستی بود و موجب شد تا طرحم برای ایجاد کارگاه به سرانجام نرسد با وجود آنکه مسوولان در دوره های مختلف به این طرح سرزده و به من برای راه اندازی آن قول مساعد دادند.
فلسفی پور با بیان اینکه به دلیل عدم توانایی تامین وثیقه امکان دریافت تسهیلات مورد نظر (۲ میلیارد تومان) را برای توسعه فعالیت خود پیدا نکردم،اضافه کرد: در سن ۶۳ سالگی به مادیات فکر نمی کنم بلکه بسیار دوست دارم تا هنر کاشی کاری سنتی در قزوین و کشور زنده بماند و احیا شود اما بدون حمایت های لازم در رسیدن به این هدف موفق نبوده ام.
این هنرمند با بیان اینکه برخی کشورهای خارجی از جمله ایتالیا حاضر است برای حضور من در آن کشور و آموزش کارم به آنها هزینه بالایی بپردازد،گفت: برای احیا و ترویج هنرکاشی کاری سنتی و کمک به معلولان مددجویان بهزیستی به جمعی از این افراد آموزش دادم تا عدم حمایت از این افراد موجب دلسردی آنها شد.
وی، فلسفه تشکیل جامعه تخصصی صنایع دستی قزوین را اقدامی خوب و موثر دانست و گفت: البته هنوز برای اینکه عملکرد این تشکل را بررسی کنیم بسیار زود است، اما اگر این تشکل برای اینکه افرادی خود را تبلیغ و مطرح کرده و در جمع مسوولان عکس یادگاری بگیرند باید گفت که هیچ اثربخشی برای صنایع دستی قزوین نخواهد داشت در غیر این صورت می توان به اهداف و برنامه های آن امیدوار بود.
فلسفی پور با بیان ارزش کار هنرمندان صنایع دستی باید به وسیله رسانه ها و دستگاه های فرهنگی برای جامعه شناخته شود، گفت: البته بی مهری ها موجب نشده تا از اهداف خود بازبایستیم و در همین ماه های اخیر و با وجود همه مشکلات با چهار کشور خارجی جدید برای صادرات محصولات خود مذاکره کرده و به توافق رسیده ایم.
این هنرمند یکی از چالش های صنایع دستی در کشور را معرفی نکردن ارزش معنوی آن برای جامعه دانست و با بیان اینکه نباید اجازه دهیم صنایع دستی اصیل ایرانی دچار مرگ و فراموشی بشوند، ادامه داد: تولید فقط به صنعت محدود نیست و حمایت از تولید باید در سایر بخش ها از جمله صنایع دستی که معرف تاریخ و فرهنگ و هویت ماست به طور ملموس مشاهده شود.
فلسفی پور گفت: با امید زنده هستیم و امیدواریم با عبور از سختی ها و مشکلات رونق و شکوه به صنایع دستی قزوین و ایران بازگردد.
گام های مختلف دولت برای حمایت از صنعتگران و هنرمندان صنایع دستی
سید میثم حصاری، معاون میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه به دلیل محدودیت های مالی و اعتباری امکان حمایت صفر تا ۱۰۰ دولت از کسب و کارهای صنایع دستی وجود ندارد،افزود: وزارت میراث فرهنگی سیاست گذار و تسهیل کننده است و تا جای امکان برای رونق صنایع دستی می کوشد و تلاش دارد تا از طریق آموزش و برگزاری نمایشگاه ها هنرهای دستی حفظ و احیا شوند و در این راستا نیز دولت گام های مختلفی را برداشته است.
این مسوول به تاثیرات مخرب کرونا بر صنایع دستی اشاره کرد و گفت: بخشی از تسهیلات حمایتی و جبرانی دولت که مربوط به مشاغل آسیب دیده است به فعالان صنایع دستی اختصاص دارد و هنرمندان قزوین متقاضی نیز از تسهیلات درنظر گرفته شده بهره مند شده اند.
حصاری گفت: کرونا اقتصاد جهانی به ویژه مشاغل گردشگری و مرتبط با آن از جمله صنایع دستی را به شدت تحت تاثیر قرار داده و این یک مساله جهانی است و محدود به کشور ما و استان قزوین نمی شود و امیدواریم با مهار این ویروس و بیماری کووید ۱۹ بتوانیم رونق را به صنایع دستی خود بازگردانیم.
این مسوول اضافه کرد: از طریق تفاهم نامه با بیمه اجتماعی روستاییان، عشایر و کشاورزان برای بیمه کردن هنرمندان صنایع دستی قزوین اقدام کرده ایم و صنعتگران ما امکان استفاده از مزایای این بیمه دولتی را از جمله گرفتن مستمری بازنشستگی را دارند.
حصاری در ادامه برپایی نمایشگاه ها را نیز یکی از حمایت های دولت از فعالان صنایع دستی عنوان کرد و با اشاره به برگزاری نمایشگاه بین المللی گردشگری و صنایع دستی در تهران از ۵ تا ۸ اسفند ماه جاری،گفت: از محل اعتبارات اداره کل میراث فرهنگی استان با هدف معرفی صنایع دستی قزوین در این نمایشگاه اقدام به تهیه غرفه کرده ایم و هنرمندان قزوینی با پرداخت نیمی از هزینه ها امکان حضور در این نمایشگاه را پیدا کرده اند.
وی با بیان اینکه تا جای امکان تلاش داریم تا مواد اولیه مورد نیاز هنرمندان صنایع دستی به آسانی و با قیمت مناسب به دست آنها برسد،افزود: تشکیل کنسرسیوم و انجمن ها با هدف تهیه مواد اولیه مورد نیاز رشته های صنایع دستی می تواند هزینه های مواد اولیه را کاهش دهد که این مهم باید مورد توجه فعالان این رشته قرار بگیرد.
این مسوول همچنین گفت: هنرمندان صنایع دستی بسته به نوع و حجم فعالیت خود امکان دریافت تسهیلات را دارند اما مسلم است که دریافت وام بانکی نیازمند یکسری الزامات از جمله تضامین است و چشم پوشی از آن غیرممکن است.
حصاری به تشکیل جامعه تخصصی فعالان صنایع دستی قزوین در سال جاری نیز اشاره کرد و گفت: این تشکل می تواند ضمن پیگیری مسایل و مشکلات فعالان صنایع دستی، به رونق و پویایی هنرهای دستی استان منجر شده و فضای بهتری را برای فروش و عرضه و حتی صادرات آثار هنرمندان استان فراهم کند.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی قزوین گفت: برخی ضعف ها در حوزه صنایع دستی ساختاری است و تلاش داریم تا آنرا مرتفع کنیم که از جمله آنها ضعف بسته بندی است.
این مسوول با بیان اینکه وقتی یک خارجی که به ایران و قزوین سفر می کند، پیش از خرید صنایع دستی علاقه مند است اطلاعاتی را راجع به آن محصول و ویژگی های آن کسب کند اما اغلب به دلیل نداشتن بسته بندی به زبان خارجی موفق به این کار نمی شود، گفت: ضعف بسته بندی و بازاریابی در صنایع دستی ما مشهود است و در سال های اخیر تلاش کرده ایم تا با برگزاری دوره های آموزشی این خلاء ها را مرتفع کنیم.
حصاری با بیان اینکه با وجود شیوع کرونا و لزوم رعایت پروتکل های بهداشتی و تعطیلی بیشتر کلاس های آموزش حضوری، آموزش صنایع دستی به علاقه مندان در استان قزوین تعطیل نشد،ادامه داد: با محدود کردن کلاس های حضوری به یک یا ۲ نفر و همچنین ارایه آموزش های مجازی اجازه ایجاد خلاء آموزشی را ندادیم.
این مسوول در ادامه بازار صنایع دستی سعدالسلطنه قزوین را جزو بهترین و بزرگترین بازارهای صنایع دستی کشور نام برد و گفت: با جدیت به دنبال ثبت جهانی این مجموعه هستیم و با تحقق آن، این بازار می تواند فرصت بسیار خوبی برای معرفی صنایع دستی قزوین و رونق فروش داخلی و خارجی آن باشد.
وی اظهار داشت: در زمینه قاچاق نیز ضمن تشدید مبارزه با قاچاق از جمله صنایع دستی، باید فرهنگ سازی کنیم که مردم صنایع دستی اصیل و فاخر را به اجناس مشابه و نامرغوب خارجی ترجیح بدهند.
حصاری با بیان اینکه خواسته ها و انتظارات فعالان صنایع دستی به حق است اما تلاش های دولت و یک وزارتخانه یا یک دستگاه استانی برای رونق صنایع دستی کافی نیست و باید نهادهای فرهنگی و رسانه ها و گروه های مردمی نیز به این موضوع کمک کنند،گفت: با تشکیل جامعه تخصصی صنایع دستی، تقویت بسته بندی و بازاریابی و همچنین ثبت جهانی بازار صنایع دستی سعدالسلطنه به آینده صنایع دستی قزوین بسیار امیدوار هستیم.
نظر شما