بحران کرونا و کاهش ۹۴درصدی ورود گردشگر در سال ۹۹

به گزارش روز چهارشنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا، سال گذشته که به نوروز نزدیک می‌شدیم، هیچکس باور نمی‌کرد ویروس کرونا این میهمان ناخوانده قرار است تا نوروز ۱۴۰۰ هم در شهرهای ما جا خوش کند، کرونا آرام آرام آمد، کوچه‌به‌کوچه، شهربه‌شهر به هر جایی که دلش می‌خواست سر زد و نفر به نفر را جان گرفت.

سال ۱۳۹۹ سال سختی برای گردشگری ایران بود؛ در سالی که گذشت حوزه خدمات سفر و گردشگری در میان صنایع مختلف بیشترین آسیب را از شیوع و همه‌گیری ویروس کرونا دید، آمار جهانی نشان می‌دهد سفرهای بین‌المللی در منطقه آسیا حدود ۸۲ درصد کاهش داشته است؛ در ایران نیز با توجه به سخت‌گیری‌ها و محدودیت‌های کرونایی حدود ۹۴ درصد سفرهای بین‌المللی کاهش پیدا کرد.

این در حالی بود که یک سال قبل از کرونا (۲۰۱۹) بیش از یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر در سطح جهانی سفر کردند و حدود ۱.۵ تریلیون دلار گردش مالی در صنعت گردشگری ایجاد شد، صنعتی که برای صدرنشینی در صنایع پول ساز جهان چهار سال تا سال ۲۰۲۵ را هدف‌گذاری کرده بود به یک‌باره به شرایط ۲۰ سال قبل خود بازگشت.

طی ۱۰ سال گذشته رشد صنعت گردشگری افزایش پیدا کرد و از هر پنج شغل جدیدی که ایجاد شد یک شغل آن مربوط به صنعت گردشگری است؛ طبق آمار ۱۰,۵ درصد GDP دنیا به حوزه سفر و گردشگری اختصاص داشت؛ در حالی که رشد اقتصاد جهانی قبل از کرونا ۲.۵ درصد بوده، صنعت گردشگری رشد ۳.۵ درصدی را ثبت کرد، در حقیقت سرعت رشد گردشگری از سایر حوزه‌های اقتصادی، یک درصد سریع‌تر بوده است.

آمار ورودی گردشگر در ۷ ماه سال ۹۹ 

اگر چه ورود گردشگر در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۲ (ابتدای دولت یازدهم) رشد دو برابری را نشان می‌دهد و سال ۹۸ رکورد ورودی ۸میلیون و ۶۶۰ هزار گردشگر ثبت شد، اما شیوع کرونا علاوه بر وارد کردن خسارتی در حدود ۲۲هزار میلیارد تومان کاهش بیش از ۹۰درصد ورودی را ایجاد کرد. با نگاهی به آمار ۷ماه سال ۱۳۹۹، در مهرماه حدود ۷۰هزار گردشگر وارد ایران شده اند، در صورتی که در مدت مشابه سال گذشته حدود ۸۹۳هزار نفر به ایران سفر کرده بودند.

آمار نشان می‌دهد کمترین تعداد ورود گردشگر با ثبت ورود ۱۹هزار و ۳۴ گردشگر مربوط به فروردین ۱۳۹۹ است؛ روندی که در ماه های پس از آن با بیش بسیار ملایم کمی افزایشی شد اما هیچ گاه به رکوردهای ۶ ماه اول سال ۱۳۹۸ نرسید؛ در اردیبهشت ماه کمی بیش از ۲۵هزار و ۳۷۰ گردشگر، خرداد با ۳۵هزار ۷۱۴ گردشگر، در تیر و مرداد - که فصل گردشگر ایران است- به ترتیب ۴۷هزار و ۱۲۲ و ۴۷ هزار و ۹۸۰ گردشگر به ایران آمدند. این در حالی است که تیر و مرداد  ۱۳۹۸ در هر ماه بیش از یک میلیون گردشگر خارجی به ایران سفر کرده بودند که به طور کلی در هفت ماهه سال ۹۸ حدود ۵ میلیون ۸۹۱هزار گردشگر به ایران سفر کرده بودند و شیوع کرونا و محدودیت‌هایی که برای سفر ایجاد شد در هفت ماه سال ۹۹ ورود حدود ۳۱۲هزار گردشگر به ایران ثبت شده است.

اقدامات و برنامه‌های انجام شده حوزه گردشگری

اگر چه کرونا در یک سال گذشته درآمد گردشگری را متوقف کرده است، اما سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری متوقف نشد و طرح‌های حوزه گردشگری و صنایع‌دستی رونمایی و به بهره‌برداری رسید؛ هم اکنون حدود ۲۲۰۰ طرح زیرساخت گردشگری در داخل کشور در حال احداث است، این طرح‌ها نشان می‌دهد استقبال سرمایه‌گذاران داخلی به سمت گردشگری افزایش یافته و با چشم‌اندازی که برای صنعت گردشگری در ۱۰ سال آینده ترسیم شده، روند پرشتابی برای شناسایی ظرفیت‌ها و مقاصد جدید گردشگری و مشارکت عمومی شکل گرفته است.

کرونا با همه خسارت‌هایی که در صنعت گردشگری برجای گذاشت، اما فرصت بازبینی و بررسی زیرساختی در این حوزه را هم برای سیاستگذاران و برنامه‌ریزان و هم برای مجریان و فعالان این عرصه ایجاد کرد، توسعه خدمات الکترونیک و آنلاین، آگاهی‌بخشی و آموزش، آشنایی عمومی با مقاصد جدید، تطبیق استاندارها و ضوابط، بازسازی و طراحی‌های داخلی تاسیسات از جمله اتفاقاتی بود که در این یک سال در حوزه گردشگری بیشتر مورد توجه قرار گرفت.

تدوین و تصویب و ابلاغ سند راهبردی گردشگری به عنوان یکی اسناد مهم و بالادستی این صنعت در اولین سال فعالیت وزارت تازه تاسیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی یکی از گام‌های ارزشمند در حوزه گردشگری است که در چارچوب یک نقشه راه، می‌تواند وظایف و تکالیف حدود ۲۶ دستگاه مرتبط با گردشگری را به‌عنوان یک موضوع فرابخش و چند وجهی در کنار وزارت میراث‌فرهنگی، تبیین و روشن کند، البته این سند راهبردی نیازمند یک برنامه ملی است که تمام احکام راهبردی در قالب ابزار و شرح خدمات و وظایف باید تشریح شود که پیش‌بینی می‌شود در اواسط سال ۱۴۰۰ این برنامه نیز آماده و ابلاغ شود.

حساب‌های اقماری گردشگری یکی دیگر از اقداماتی بود که به موقع برنامه‌ریزی و اجرا شد، اینکه با جزییات مشخص شود هر کدام از اجزا و ارکان صنعت گردشگری در تحولات و رشد اقتصادی کشور و همچنین زندگی مردم و جوامع محلی چه نقش و تاثیری دارند و سهم آماری و نموداری واحدهای صنفی و اقتصادی از تولید، خدمات، صادرات و ارزش افزوده اقتصادی به تفکیک روستاها، شهرها و استان‌ها تعیین شود، علاوه بر شفاف‌سازی مالی به نظام سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی کشور در بخش دولتی و خصوصی در این حوزه کمک می‌کند.

با همه شرایط سختی که در سه سال تحریمو فشار حداکثر اقتصادی ( از ۱۳۹۷ تا کنون) و در ادامه آن سال شیوع کرونا (۱۳۹۹) ،روند رشد و توسعه صنعت گردشگری کشور از حرکت نایستاد، به گونه‌ای که تعداد تخت‌های اقامتی کشور به بیش از ۴۷۱ هزار تخت رسید و در مقایسه با قبل از آغاز دولت یاززدهم و دوازدهم به حدود ۲ برابر افزایش یافت؛ تعداد اتاق‌های واحدهای اقامتی هم با رشد ۱۱۰ درصدی به بیش از ۲۲۰ هزار و ۲۰۰ اتاق رسیده است.