طبق آمار رسمی، مجموع خطوط ریلی کشور در بیش از ۹۰ سال گذشته تا ابتدای دولت یازدهم ۹ هزار و ۶۰۰ کیلومتر بوده اما برابر اعلام رئیس جمهور در سال ۱۳۹۷ در حاشیه افتتاح راه‌آهن قزوین – رشت، ۲۰ درصد مسیر ریلی کشور یا به عبارت دیگر یک پنجم مسیرهای ریلی در پنج سال اول دولت تدبیر و امید ساخته و بهره‌برداری شده است.
طول پروژه های ریلی گیلان ۱۶۱ کیلومتر است و ریل‌گذاری مسیر رشت - انزلی - آستارا با جدیت پیگیری می شود تا کریدور شمال - جنوب برای اتصال بنادر و رونق تجارت و ترانزیت خارجی تکمیل شود.
دولت در پنج سال اول خدمت با ساخت یک پنجم راه آهن کشور و امسال با بهره برداری از ۶۳ طرح ریلی از جمله خواف - هرات، انقلابی در حمل و نقل ریلی ایجاد کرد و در راستای تکمیل کریدور ریلی شمال - جنوب، در استان گیلان نیز راه آهن قزوین - رشت را با ۵۳ تونل به طول ۲۲ کیلومتر و بزرگترین پل راه آهن کشور به طول هزار و ۴۳۰ متر روی سد منجیل بنا کرد.
اهمیت این پروژه به حدی است که به گفته مدیرکل راه و شهرسازی گیلان این طرح در مسیر توسعه ملی به عنوان بزرگترین و موثرترین پروژه شبکه ریلی ایران و برای اتصال مراکز استان‌ها به شبکه ریلی کشور اجرا شده است.
راه آهن قزوین - رشت به عنوان قطعه ای از کریدور شمال - جنوب در نیمه اسفندماه سال ۹۷ با حضور رئیس جمهوری و هیأت هایی خارجی به طور رسمی افتتاح شد و به صورت یک خط از ایستگاه سیاه چشمه در شمال غرب قزوین و قبل از شهر تاکستان از خط آهن اصلی تهران - تبریز جدا می شود و با گذر از روستاهای کوهین و شیرین سو در محدوده شهرهای لوشان، منجیل، رودبار، رستم آباد و امامزاده هاشم به ایستگاه رشت می رسد.
اکنون طول پروژه های ریلی گیلان بیش از ۱۶۱ کیلومتر است و ریل‌گذاری مسیر رشت - انزلی - آستارا با جدیت پیگیری می شود تا کریدور شمال - جنوب برای اتصال بنادر و رونق تجارت و ترانزیت خارجی تکمیل شود.
افزایش ۶۴ درصدی صادرات غیرنفتی از پایانه ریلی گیلان در آستارا
اتصال ریلی آستارا - آستارا بین ایران و جمهوری آذربایجان در فروردین ۹۷ تحقق یافت و گرچه هنوز به راه آهن رشت متصل نشده و دولتمردان بنا به تاکید ریاست جمهوری برای تکمیل مسیر تلاش می کنند، اما هر روز قطارهای روسی و جمهوری آذربایجان برای تخلیه و بارگیری کالا به بارانداز راه آهن آستارای استان گیلان تردد می کنند و ترانزیت بار با کامیون ها به نقاط مختلف ایران، حمل و نقل ترکیبی را رونق داده است. برابر اعلام مدیرکل ره آهن شمال ۲ طی ۱۰ ماه امسال در مجموع ۱۷۶ هزار و ۲۱۱ تن کالا از طریق پایانه ریلی آستارا به جمهوری آذربایجان صادر شده و این رقم در قیاس با مدت مشابه سال قبل ۶۴ درصد رشد نشان می دهد.
برابر اعلام مدیرکل راه آهن شمال ۲ طی ۱۰ ماه امسال در مجموع ۱۷۶ هزار و ۲۱۱ تن کالا از طریق پایانه ریلی آستارا به جمهوری آذربایجان صادر شده و این رقم در قیاس با مدت مشابه سال قبل ۶۴ درصد رشد داشته است.
به گفته غلامحسین ولدی، در این بازه زمانی در مجموع ۳۱۶ هزار و ۱۶۷ تن کالا از طریق پایانه ریلی آستارا حمل و نقل شده و نسبت به ۳۰۲ هزار و ۹۵۲ تن ترانزیت کالا در مدت مشابه سال گذشته چهار درصد رشد داشته است و همچنین در این مدت ۱۲۵ هزار و ۸۶۳ تن کالا از همان پایانه ریلی وارد شده است.
عمده کالاهای ترانزیتی و وارداتی در پایانه ریلی آستارا چوب، الوار، عدس، گندم و جو بوده و مقصد اصلی بارهای ترانزیتی کشور عراق اعلام شده و سیمان، کلینر، مواد شیمیایی، کاشی، آهن آلات و لوازم خانگی نیز عمده کالاهای صادراتی بوده و اغلب به جمهوری آذربایجان صادر شده است.
همچنین بنا بر اعلام سازمان جهاد کشاورزی گیلان، متوسط سهم صادرات محصولات کشاورزی از کل صادرات طی پنج سال اخیر از ۴۲ به ۵۵ درصد افزایش یافته و میانگین سالانه ارزش صادرات کشاورزی از گیلان ۳۰۰ میلیون دلار است.
تلاش برای تکمیل زیرساخت های ریلی گیلان تا خرداد ۱۴۰۰
تکمیل راه آهن قزوین - رشت و اتصال آن به بنادر گیلان در حاشیه دریای خزر از اولویت های وزارتخانه راه و شهرسازی است و با وصل به ریل آستارا محقق خواهد شد تا علاوه بر تسریع و تسهیل صادرات و واردات کالاها ترانزیت از طریق روسیه و کشورهای شمالی به شبکه داخلی برقرار شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور، امتداد خط آهن رشت- کاسپین را ۳۷ کیلومتر و میزان پیشرفت فیزیکی عملیات زیرسازی آن را حدود ۶۰ درصد اعلام کرده است.
به گفته خیرالله خادمی، قطعه ۶ این مسیر با ۱۷ کیلومتر طول و حدود ۷۶ درصد پیشرفت فیزیکی در حال اجراست و شرکت پیمانکار تلاش می کند تا قطعه هفت این پروژه که ۳۴ درصد پیشرفت دارد به محدوده منطقه آزاد انزلی برسد. استاندار گیلان با اشاره به ۷۵ درصد میانگین پیشرفت فیزیکی قطعه های شش و هفت راه آهن رشت – کاسپین – انزلی، برای اتصال این خط ریلی به بندر کاسپین و منطقه آزاد انزلی ابراز امیدواری کرده و از نبود مشکلات مالی در سر راه اجرای این طرح بزرگ خبر داده است.
او اعتبار هزینه شده این پروژه را ۳۲۰ میلیارد تومان با ارزش روز بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان اعلام کرده و از نیاز به بیش از ۴۰۰ میلیارد تومان دیگر برای تکمیل آن خبر داده و گفته است: حدود ۶ کیلومتر مسیر ریل گذاری شده و باید ۳۲ کیلومتر زیرسازی و تا پایان بهار سال ۱۴۰۰ بهره برداری شود.
استاندار گیلان نیز با اشاره به ۷۵ درصد میانگین پیشرفت فیزیکی قطعه های شش و هفت راه آهن رشت – کاسپین – انزلی برای اتصال این خط ریلی به بندر کاسپین و منطقه آزاد انزلی ابراز امیدواری کرده و از نبود مشکلات مالی در سر راه اجرای این طرح بزرگ خبر داده است.
ارسلان زارع این پروژه و خط ریلی رشت - آستارا را از طرح‌های ملی و حیاتی توصیف کرده که برای گیلان نیز از منظر اشتغال آفرینی و درآمدزایی از محل ترانزیت کالاها حائز اهمیت است و با وجود دشواری هایی نظیر شرایط اقلیمی و نیاز به حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار متر مکعب خاک و مصالح، بر تکمیل آن طبق زمانبندی تاکید کرده است.
برنامه ریزی برای تکمیل پایانه ریلی آستارا تا پایان سال ۱۴۰۰
نقطه پایانی کریدور ریلی شمال - جنوب، راه آهن و بارانداز آستارا در منتهی الیه غرب استان گیلان و مرز جمهوری آذربایجان است و این پروژه عظیم در واقع زمانی به طور کامل به بار خواهد نشست که راه آهن و بارانداز آستارا به عنوان دروازه تجاری ایران و اوراسیا تکمیل شود.
رئیس جمهوری نیز بر اتصال ریل رشت به آستارا تاکید کرده و مسئولان امر عملیات اجرایی آن را با قوت پیگیری می کنند و معاون بازرگانی و بهره برداری شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران پیشرفت فیزیکی پایانه ریلی آستارا در مرز جمهوری آذربایجان را ۶۰ درصد اعلام و بر تکمیل آن تا پایان سال ۱۴۰۰ ابراز امیدواری کرده است.
رئیس جمهوری بر اتصال ریل رشت به آستارا تاکید کرده و مسئولان امر نیز عملیات اجرایی آن را با قوت پیگیری می کنند و معاون بازرگانی و بهره برداری شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران پیشرفت فیزیکی پایانه ریلی آستارا در مرز جمهوری آذربایجان را ۶۰ درصد اعلام و بر تکمیل آن تا پایان سال ۱۴۰۰ ابراز امیدواری کرده است.
مرتضی جعفری میزان صادرات، واردات و ترانزیت کالاها را از این پایانه ریلی از ابتدای سال جاری تا ۱۵ بهمن ماه، ۴۰۰ هزار تن اعلام و بر افزایش به یک میلیون تن در سال بعد از تکمیل پروژه ابراز امیدواری کرده است.
عباس صابر فرماندار آستارا نیز پایانه ریلی این شهرستان را با توجه به منافع ملی آن، پروژه ای مهم قلمداد و بر استقرار شرکت انبارهای عمومی، گمرک و نیروهای مرزبانی در پایانه تاکید کرده و از شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران خواسته است تا حفاظت فیزیکی محدوده خط ریلی آستارا را در دستور کار قرار دهد.
غلامرضا مرحبا نماینده آستارا در مجلس شورای اسلامی هم خواستار رفع موانع ۶۰ میلیون دلار سرمایه گذاری جمهوری آذربایجان در طرح های ریلی آستارا و گیلان شده تا با تسریع تکمیل طرح ها، هدف های اقتصادی و تجاری برون مرزی از این منطقه به طور کامل محقق شود.
استاندار گیلان در اردیبهشت ماه ۹۹ از برنامه ریزی و هدفگذاری برای ۶۰۰ میلیون دلار صادرات کالای غیر نفتی از استان طی امسال (سال جهش تولید) خبر داده بود و با اعلام اینکه در سال گذشته این هدفگذاری ۵۰۰ میلیون دلار بوده و انتهای سال به بیش از ۵۸۰ دلار رسیده، نسبت به تحقق صادرات مدنظر در سال ۹۹ ابراز امیدواری کرده بود.
اکنون امسال تا بهمن ماه، ۵۹۱ میلیون دلار صادرات تحقق یافته است و بنا بر ارزیابی اداره کل گمرک آستارا میزان صادرات استان تا پایان سال از مرز رقم تعیین شده عبور خواهد کرد.
با وجود اینکه از اول امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا، بسیاری از مرزهای کشور بسته شده بود، گمرکات استان گیلان بصورت شبانه روزی فعال بود و این توفیق اقتصادی، نه فقط به قابلیت های تولیدی، مرزی و ترانزیتی این استان بلکه به دوراندیشی و هدفگذاری دولت تدبیر و امید در تکمیل زیرساخت های صادراتی از جمله راه آهن مربوط می شود.
برای گیلان که دروازه تجاری ایران با اوراسیا به حساب می آید، تکمیل و توسعه زیرساخت ها بخصوص راه آهن از هر نظر حائز اهمیت است و همانگونه که اهتمام دولت در این راستا تا امروز مشهود و ملموس بوده، ریل گذاری برای آبادانی و پیشرفت روزافزون این استان ادامه خواهد داشت.
گزارش از عیسی پاشاپور
نظر شما