در ادامه گزارش ۱۰ اسفند ۱۳۹۹ روزنامه ایران می خوانیم: پس از همه‌گیری ویروس کرونا، اقتصاد جهان دچار یک انقباض ناگهانی شد. قرنطینه و تعطیلی‌ها، کاهش ترددها و افت قابل توجه حجم تجارت جهانی و مسائلی از این دست، اقتصاد جهان را حتی کوچک‌تر از پیش‌بینی‌ها در اوایل ۲۰۲۰ کرد. حالا متخصصان و تحلیلگران می‌گویند که با سرعت اندکی اقتصاد در مسیر بازیابی قرار گرفته و در ۲۰۲۱ مهمترین محرک اقتصادی واکسن کرونا خواهد بود.
ژانت یلن، وزیر خزانه‌داری امریکا نیز روز جمعه واکسن‌های مؤثر بر کووید ۱۹ را «قوی‌ترین محرک» اقتصاد جهانی توصیف کرده و آنطور که خبرگزاری آناتولی گزارش می‌دهد؛ او گفته است که «یک برنامه واکسیناسیون سریع و واقعاً جهانی قوی‌ترین محرکی است که می‌توانیم برای اقتصاد جهانی فراهم کنیم.»
روز جمعه گروه G۲۰، جلسه آنلاین داشتند و در این جلسه قدرتمندترین کشورهای جهان از لحاظ اقتصادی همگی تأکید داشتند که اگرچه اقتصاد جهان روند رو به رشدی را طی می‌کند اما برای ادامه یافتن آن باید توجه ویژه‌ای به کشورهای ضعیف‌تر و ترویج سریع سیاست واکسیناسیون داشت و سیاست‌های مالی و پولی برای حمایت از بهبود اقتصادی ادامه‌دار باشد.
احتمال رشد ۵.۵ درصدی تولید ناخالص داخلی جهان در ۲۰۲۱
اما اقتصاد جهان که ۴.۳ درصد در سال ۲۰۲۰ منقبض شد و یک سال سیاه و مبهم را پشت سر گذاشت، سال‌جاری میلادی را با چه شرایطی سپری می‌کند؟
کریستالینا جورجیوا، رئیس صندوق بین‌المللی پول در این باره از احتمال رشد ۵.۵ درصدی تولید ناخالص داخلی جهان در سال ۲۰۲۱ میلادی خبر می‌دهد و بر اساس برآوردهای این صندوق می‌گوید که احتمالاً در ۲۰۲۲ نیز تولید ناخالص داخلی جهان ۴.۲ درصد رشد می‌کند. با این حال او معتقد است که در مقابل دوره قبل از همه‌گیری، درآمد سرانه تجمعی در اقتصادهای پیشرفته ۱۳ درصد کاهش می‌یابد و در اقتصادهای کم‌درآمد ۱۸ درصد سقوط رخ خواهد داد. چین نیز که تنها اقتصاد پیروز ۲۰۲۰ با ۲.۳ درصد رشد مثبت بود در میان اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه، ۲۲ درصد افت درآمد را تجربه می‌کند. این درحالی است که دفتر آمار ملی چین، تولید ناخالص داخلی این کشور در ۲۰۲۱ را حدود ۸ درصد برآورد می‌کند و معتقد است که چین روند رو به رشدی را در پیش دارد.
آنطور که رویترز به نقل از رئیس صندوق بین‌المللی پول می‌نویسد، ویروس کرونا فقط شاخص‌های اقتصادی جهان را تغییر نداده است. در این میان همگرایی اقتصادهای جهان نیز افت داشته و مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول از این مسأله به عنوان یک خطر بزرگ یاد می‌کند.
ایستگاه بعد، تحریک تقاضای مردمی
اکنون کشورهای توسعه یافته جهان در حال تحریک تقاضای مصرف‌کنندگان با بسته‌های حمایتی، در کنار تسریع واکسیناسیون هستند.
بلومبرگ می‌نویسد: در ایالات متحده بسته‌های حمایتی در حال افزایش است. به‌طوری که درآمد امریکایی‌ها در ژانویه ۲۰۲۱ افزایش یافت و اقتصاد در حال شارژ مجدد با شدیدترین پیشبرد هزینه‌ای است. سرمایه‌گذاری تجاری در ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ شروع کاملاً خوبی داشته و برخی از مشاغل نیز احیا شده‌اند. ایالات متحده در بخش حمل و نقل بجز حمل و نقل هوایی روند سریع بازگشت به دوران پیش از بحران را سپری می‌کند.
اما در اروپا روند احیای اقتصاد کندتر از امریکاست. ترازنامه بانک مرکزی اروپا گسترش یافته اما در حالی که ایالات متحده برای تسریع در بهبودی و رهایی خود از بحران ویروس کرونا به سمت بسته محرک مالی می‌شتابد، اروپا به کندی در این مسیر حرکت می‌کند.
در آسیا کشورهایی مانند ژاپن و چین در حال آماده شدن برای دوران پس از کرونا هستند و از حالا برای افزایش هزینه‌های سوخت برنامه‌ریزی می‌کنند. آنها انتظار دارند که قیمت نفت بزودی دچار یک شوک قیمتی شود. بلومبرگ پیش‌بینی می‌کند که کشورهایی که تورم بالا را هدف قرار داده‌اند، بیشتر تحت تأثیر افزایش قیمت سوخت قرار خواهند گرفت. چین تمام مخازن ذخیره‌سازی نفت خود را پر کرده و گفته می‌شود که اکنون ذخایر نفتی چین به حدود ۱۰۰ روز واردات این کشور رسیده و بیشتر این ذخایر با نفت ارزان میانه سال ۲۰۲۰ پر شده است.
در حال حاضر قیمت نفت خام از مرز ۶۴ دلار در بشکه نیز عبور کرده و شرکت سوکار جمهوری آذربایجان پیش‌بینی می‌کند که قیمت شاخص برنت ظرف ۱۸ تا ۲۴ ماه آینده سه رقمی خواهد شد. بانک مرکزی امریکا نیز انتظار دارد قیمت نفت تا چند سال دیگر هم تحت تأثیر بهبود عوامل بنیادین و محرک‌های مالی قرار داشته باشد و به بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه صعود کند. معامله گران بازارهای آتی نفت نیز احتمال می‌دهند که تا دسامبر سال ۲۰۲۲ نفت به ۱۰۰ دلار صعود کند.
اکنون قیمت نفت ۳ برابر سقوط تاریخی ماه آوریل ۲۰۲۰ است و همین موضوع نیز فشار تورمی را در بازارهای در حال ظهور افزایش می‌دهد و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که اکثر اقتصادها نیز از تورم ناشی از افزایش قیمت نفت در امان نخواهند بود.
بازیابی آهسته در جهان
داده‌های بلومبرگ نشان می‌دهد که روند احیا، کند است. در رهایی از بحران کرونا ژاپن میان اقتصادهای پیشرفته پیشرو است و انگلیس عقب‌تر از همه است. پیش‌بینی‌ها این بود که اقتصاد جهان حرکت V مانندی را در سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ داشته باشد؛ اما حالا مشخص شده که حرکت آن U شکل است. به این معنی که بعد از سقوط یک دوره طولانی را در قعر بحران گذرانده و حالا هم با سرعت کمی در حال احیاست.
در طول این مدت، کشورهایی با اقتصاد وابسته به گردشگری بیشترین لطمه را در یک سال اخیر خورده‌اند. برای مثال فیلیپین و تایلند با بسته شدن فرودگاه‌ها و هتل‌ها بیشترین خسارت را متحمل شدند و حالا به دنبال راهی برای احیای این ظرفیت هستند.
به سبب همین وابستگی به اقتصاد گردشگری، طبق محاسبات بلومبرگ از ۴۰ اقتصاد بزرگ جهان، فیلیپین، تایلند، مکزیک، اسپانیا و ایتالیا بیشترین خسارت خالص را در جهان تجربه کرده‌اند که بازگشت‌ناپذیر است. اما بزرگترین سود در زمان رفع بیماری نیز برای این اقتصادها پیش‌بینی می‌شود. اما در نهایت همه چیز به سرعت توزیع واکسن در جهان بستگی دارد و ۲۰۲۱ سالی است که سرنوشتش را واکسن کرونا تعیین خواهد کرد.
نظر شما