به گزارش روز یکشنبه ایرنا، سرزمین هندوستان یکی از قدیمی‌ترین کشورها و تمدن‌های موجود در جهان است که با مردم ایران از لحاظ ریشه‌های تاریخی و تمدنی نزدیکی بسیار دارد. نوروز در هند با فرهنگ های متفاوتی آمیخته شده است.
هند کشوری است با هزاران سنت و آداب و رسوم منحصر بفرد از جمله انواع مراسم سنتی و جشن‌ها و آیین‌ها و اعیاد و تعطیلات که دارای تقویم خاص هستند.
ادیان مختلفی در هند رواج دارد که پیروان هر مذهب و فرهنگی نوروز را به سبک خود جشن می‌گیرند. در هندوستان زنده شدن طبیعت به عنوان نوروز یا سال جدید جشن گرفته می‌شود.
نقل می شود که نهرو رهبر جنبش استقلال هند، اعتقاد داشته است «ایران و هند مانند دو برادری هستند که در کوچکی از هم جدا افتاده و سال ها از یکدیگر دور بوده اند، اما وقتی بزرگتر شدند یکدیگر را پیدا کرده اند».
جشن نوروز میان پارسیان هند
یکی از سرزمین‌هایی که ایرانیان بی‌شماری به آنجا مهاجرت کرده و ساکن شدند، هندوستان است. در تاریخ تقریباً ۸۵۰ ساله حکومت اسلامی در شبه قاره هند که بیشتر پادشاهان و سلسله‌ها از ایران و خراسان و فارسی‌زبانان بودند، نه تنها زبان فارسی گسترش شایانی یافت، بلکه فرهنگ ایرانی نیز در آنجا پیشرفت زیادی داشت.
در میان دیگر مراسم، اعیاد و جشن‌ها؛ عید نوروز را ایرانیان با برنامه های خاصی برگزار می‌کنند. معمولاً ایرانیان ساکن هندوستان در این زمان از سال، لباس زرد می‌پوشند که رنگ بهار و طبیعت است و جشن‌های گوناگونی بر پا می‌کنند. در طول تاریخ بین گروه های مختلف مردم پارسی ساکن این کشور در برگزاری مراسم و جشن‌ها اختلافات و تفاوت هایی ایجاد شده و هر ملتی این مراسم را طبق فرهنگ خود برگزار کرده است.
از زمان غزنویان به این سو، جشن‌های ایرانی به ویژه نوروز میان مردم شبه قاره هند به خصوص در دربارها رایج شد و این رواج در دوران تیموریان و دیگر سلسله‌های ترک به اوج رسید. یکی از عواملی که به این رواج و شیوع کمک بسیار سازنده‌ای کرد، وجود پارسیان و زرتشتیان مهاجر به هند بود.
جشن نوروز از آغاز حکومت اسلامی در هند همیشه از ارزش بالایی برخوردار بوده و در تاریخ‌نگاری‌ها، شرح حال‌ها و اشعار به چشم می خورد و در دربار سلاطین بابری، به اوج شکوه در برگزاری این جشن‌ها رسید. اکبرشاه گورکانی با گرایشی که به تقویم خورشیدی داشت و بر اثر هم‌نشینی با پارسیان هند و در اثر نفوذ آداب و سنن باستانی این قوم، از سال ۹۲۲ هجری دستور داد برابر با تقویم خورشیدی، جشن‌های ایرانی را برگزار کنند.
در این دوران جشن نوروز در هند ۱۹ روز به طول می‌انجامید و در این روزها و شب‌ها آذین‌بندی، چراغان کردن و آتش‌بازی در نهایت شکوه برگزار می شد. روز پیش از شروع جشن و آخرین روز جشن نیز به تبادل هدایا و پرداخت صدقه و اهدای نوروزانه اختصاص داشت.
در هند سال نو ایرانی با دو نام شناخته می‌شود، "نوروز" یا "پاتتی" و بیشتر در دو ایالت گجرات و ماهاراشترا رواج دارد. اما در کشمیر نیز این جشن همه ساله برگزار می‌شود.
در کشمیر هند گروهی از هندوهای این منطقه از دیرباز همزمان با نوروز، جشنی به نام (نوره) برگزار می‌کنند که شباهت زیادی با نوروز ایرانیان دارد.
تهیه لباس‌های نو، طبخ غذاهای متنوع، تزیین خانه و محله، برگزاری مراسم جشن و شادمانی و دید و بازدید از اقوام و فامیل از جمله آیین‌های جشن نوروز در هندوستان به شمار می‌آید که بخشی دیگر از رسوم نوروزی مشترک بین هند و دیگر کشورها در این حوزه است.
غذاهای نوروزی
یکی از غذاهای نوروزی که مورد علاقه‌ی بسیاری از افراد در هند می‌باشد، فالوده است که ترکیبی از شیر و گلاب است. همچنین از دیگر غذاهای معروف راوا است.
این غذا با پخت سوجی (راوا) ، شکر و شیر درست می‌شود که یک غذای شیرین مانند حلوا است.
غذاهای معروف دیگر هند در این ایام ماهی نادور و مرغ و شلغم است. ماهی نادور با سرخ کردن ماهی تهیه و سپس با نادور که ساقه نیلوفر است پخته می‌شود و ادویه‌های گرم به آن اضافه می‌شود. برای تهیه مرغ شلغم، شلغم و مرغ خشک کاملاً سرخ می‌شوند.
نوروز یکروزه پارسیان
بزرگداشت نوروز برای برخی خانواده‌های پارسیان مهمتر از بقیه است. هفت سین که پارسیان آن را "میز" (نه سفره) می‌خوانند، در برخی خانه‌ها چیده می‌شود.
رسم است که پارسی‌ها روز نوروز از صبح خانه را تمیز کرده و با کندر خوشبو می‌کنند. همچنین خانه با تزییناتی از آرد برنج به شکل پروانه تزیین داده می‌شود. تزییناتی هم با گچ سفید در ورودی خانه پارسی‌ها کشیده می‌شود، چون باور دارند آن‌ها فرشته‌های نگهبان را به داخل خانه و آتشدان هدایت می‌کنند.
در روز نوروز صبحانه سنتی متشکل از "راوو" و "سو"خورده می‌شود. راوو فرنی و سو رشته‌های شیرینی است که با پودینگ و کشمش و بادام پخته می‌شود.
سال نوی پارسی هر ساله توسط پارسیان هند جشن گرفته می‌شود. زرتشتیان هندی این جشن را با انجام تمام آداب و مراسم آن گرامی می‌دارند. بخش عمده‌ای از پارسیان در قسمت غربی هند زندگی می‌کنند و از این رو، جشن‌های نوروزی در این منطقه بیشتر به چشم می‌خورد.
پارسیان همچنین از مهمانان با پاشیدن گلاب و برنج پذیرایی می‌کنند و پس از آن با استفاده از تیلاک زدن (همان نشانه قرمز روی پیشانی زنان و مردان هندی) مراسم ادامه می‌یابد. صبحانه معمولا شامل سو (ورمیشل پخته‌شده در روغن و میوه‌های خشک‌شده) است که همراه با ماست سرو می‌شود و مورد علاقه پیرها و جوانان است. پس از صبحانه، زمان دیدار با معبد آتش برای دعا کردن فرا می‌رسد. دعاگویان خاصی که با عنوان جَشَن خوانده می‌شوند، آتش مقدس و چوب صندل را نگه می‌دارند. در پایان این جشن مذهبی، تمام پارسیان اجازه دارند به یکدیگر تبریک سال نو بگویند. پس از بازگشت به خانه، غذاهای خوشمزه و لذیذ خاصی به‌عنوان نهار پخته می‌شوند.
جشن هولی
جشن هولی همان جشن نوروز میان پیروان دین هندو است. این جشن به مدت پنجاه روز در فصل بهار برگزار می‌شود. هندوها در معابد هر روز از گولال (پودر رنگی) برای استحمام مذهبی خدایان استفاده می‌کنند. آیین این جشن طی دو روز به برگزار می‌شود.
هولی (جشن رنگ‌ها) یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین جشن‌های هند است که همه ساله برگزار می‌شود و به نشانه زنده شدن طبیعت و فرارسیدن فصل بهار و پیروزی نیکی بر بدی است. مردم از تمام طبقات اجتماعی با پاشیدن آب‌های رنگی یا پودر رنگی به یکدیگر این آیین را با شور و شادی برگزار می‌کنند.
این جشن قرن ها قبل از میلاد مسیح در هند مرسوم بوده است و بنا به گفته تاریخ نویسان این روز توسط بیشتر آریایی ها در شرق هند جشن گرفته می شد که با انجام این جشن، سال نو می شد و فصل بهار که شروع دوباره حیات در طبیعت است آغاز می شد. روز قبل از هولی آخرین شب سال بوده است.
هولی همچنین جشن بزرگی برای کشاورزان است. باتوجه به این که این زمان، فصل درو محصول در هند است. به نوعی جشن فراوانی و نعمت نیز می باشد. در این روز مردم صورت های همدیگر را توسط پودرهای رنگی رنگ می کنند و یا آب های رنگی به طرف همدیگر می پاشند.
اما در سال جاری به دلیل شیوع ویروس کرونا، دولت هند قصد دارد مردم این کشور را ترغیب به ماندن در خانه و برگزاری این جشن به صورت محدود کند.
یکی دیگر از جشن‌های نوروزی در هند جشن "لوهری" است که نوید دهنده آمدن فصل بهار و پایان زمستان است.
ریشه مذهبی نوروز برای مسلمانان هند
روز نوروز برای مردم کشمیر به خصوص مسلمانان شیعه روز ویژه‌ای است که بیشتر با دعاها و مراسم خاص مذهبی و در برخی موارد با دید و بازدید خویشاوندان همراه است.
شیعیان هند نوروز را از چشم‌انداز مذهبی می‌بینند. نه تنها در کشمیر، بلکه در شهرهای دیگر از جمله لکنو که مرکز شیعیان به شمار می‌رود نیز مراسم ویژه‌ای برای نوروز برپا می‌شود.
قداست نوروز برای شیعیان هندی به این دلیل است که بر اساس اسناد اسلامی، اتفاق‌های بسیاری در تاریخ پیامبران و همچنین امامان معصوم در این روز افتاده است. بر پایه این اعتقادات آفرینش جهان و خلقت آدم در نوروز انجام شده، کشتی نوح در کوه جودی آرام گرفته، پیامبر اسلام کعبه را از بت‌ها پاک کرده و مهمتر از همه اینکه غدیر خم یا معرفی حضرت علی به عنوان جانشین پیامبر اسلام (هجدهم ذی الحجه) با نوروز مصادف بوده است. به همین دلیل، بعضی مسلمانان هند روز نوروز را روزه می‌گیرند و در نیایش مخصوص این روز که نمازی دو رکعتی است، شرکت می‌کنند.
همچنین مسلمانان شیعه محل زندگی خود را چراغانی می‌کنند، قصیده‌هایی که به امام علی (ع) منتسب شده را می‌خوانند و برای او نذری می‌دهند. مسلمانان هند معتقدند که دعاهای نوروزی برای تمام سال برآورده می‌شود. این سنت‌ها در نوروز پاکستان هم مشابه است.
از نمایش حیوانات تا بازی‌های سنتی و کشوری و بین المللی مانند کـشتی، دوومـیدانی، هـاکی، فوتبال، تنیس و همچنین اسب‌سواری و اسب‌دوانی و نیزه‌بازی و کبدی، تئاتربازی، آکـروبات‌بازی در جشنی که در فصل بهار گرفته می شود، می توان نام برد.
سـرودهای مخصوصی هم در فصل بهار خوانده می‌شود و گردن‌بندهایی از گل‌های زرد بر گردن می آویزند.
در برخی نقاط هندوستان پرچم‌های بلند رنگارنگ به دست گرفته، در یـک مـیدان وسیع گرد هم می‌آیند و به پایکوبی می‌پردازند و در یک میدان وسیع که مـعمولا فـضای سـبز یا چمن است، تمام روز را تا عصر به همین صورت می‌گذرانند و به یـکدیگر تـبریک می‌گویند و نزدیک غروب به خانه‌هایشان برمی‌گردند.
برگزاری جشن نوروز میان ایرانیان مقیم هند
خانه تکانی، چهارشنبه سوری، سفره هفت سین، دید و بازدید، سیزده بدر و شعرخوانی از سوی ایرانیان مقیم هندوستان از جمله مراسمی است که در طول آغازین روزهای سال نو برگزار می‌شود.
همچنین در روزهای اول، دوم و سوم سال نو، سفارت و خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران از ایرانیان، استادان فارسی زبان هندی و شهروندان افغان مقیم دهلی نو دعوت به عمل می‌آورند که در این مراسم معمولا پس از سخنرانی میهمانان با خوراکی های این ایام پذیرایی می‌شوند.
در سیزده بدر ایرانیان به "نهرو پارک"در جنوب دهلی نو می‌روند و در کنار یکدیگر آخرین روز عید را سپری می‌کنند.
در سایر شهرهای هند نیز که جمعیت ایرانیان از جمله دانشجویان در آن‌ها حضور دارند، انجمن‌های اسلامی دانشجویی مراسمی را برای جشن نوروز برگزار می‌کنند.
نظر شما