معماری تهران دوره قاجار در پنجمین قسمت «نگاه دوموس به ایران»

به گزارش روز شنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا از سفارت ایتالیا در تهران، مجله دوموس (Domus) یک مجله ایتالیایی در زمینه معماری است که در سال ۱۹۲۸ توسط جیو پونتی (Gio Ponti) طراح، نویسنده، معمار و مدرس ایتالیایی پایه‌گذاری شد و توسط هیات‌تحریریه‌ای متشکل از طراحان مطرح هر سال ۱۱ شماره از آن به زبان‌های ایتالیایی و انگلیسی منتشر و در سراسر جهان توزیع می‌شود.

این مجله از ابتدا حوزه تمرکز خود را هنر و معماری دوران مدرن  و بعدها پست‌مدرن در مناطق شهری، روستایی و حومه شهر اعلام کرد و بررسی معماری و طراحی داخلی ایتالیا با توجه به هنرهایی چون خانه‌آرایی، گل‌کاری و حتی آشپزی از دیگر ماموریت‌هایش بود.

دوموس در تمام دوران انتشار خود به معماری مدرن در دیگر کشورها نیز پرداخته و گزارش‌های مختلفی در مورد معماران مطرح کشورهای دیگر و آثار آنها منتشر کرده است. سنت توجه به معماری جهان دوموس حتی در دوران حکومت فاشیست‌ها در ایتالیا با وجود موانع مختلف ادامه داشت. این مجله از اواسط دهه ۵۰ میلادی به آثار معماری معماران ایرانی و خارجی فعال در ایران توجه و گزارش‌هایی را از آثار شاخص آنان منتشر کرد.

سفارت ایتالیا در ایران با توجه به این سابقه از ابتدای سال جاری، دست‌به کار تولید مجموعه‌ای مستند در مورد این گزارش‌ها با همکاری هیات‌تحریریه دوموس به نام نگاه دوموس به ایران (Domus Eye on Iran) شد که اولین قسمت آن در مورد ویلای برادر بزرگ کاری از علیرضا تغابنی ۱۲ مهر، قسمت دوم ۱۶ آبان‌ در خصوص طرح عملی‌نشده طراحی کتابخانه ملی ایران توسط گائتانو پش (Gaetano Pesce) معمار برجسته ایتالیایی در دهه ۷۰ میلادی و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و قسمت سوم ۲۷ آذر در مورد ساختمان صبا طراحی شده توسط سارا کلانتری و رضا صیادیان، قسمت چهارم در مورد پروژه معماری ارسی‌خانه از برادران کیوانی و قسمت پنجم به نام تهران قاجار؛ موزه آبگینه و سفالینه ایران و اقامتگاه سفیر ایتالیا در ایران بعدازظهر دیروز (جمعه ۲۹ اسفند) در محل اقامتگاه سفیر ایتالیا در ایران با حضور شمار اندکی از هنرمندان و معماران ایرانی و رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی رونمایی شد.

موزه آبگینه تهران؛ از محل زندگی قوام تا تغییر ماهیت به موزه

این قسمت ابتدا به تاریخچه بنای موزه آبگینه فعلی در خیابان ۳۰ تیر به عنوان محل زندگی احمد قوام (سیاستمدار پایان دوره قاجار و نخست‌وزیر ایران در پنج دوره) اشاره می کند که اواخر دهه ۷۰ میلادی به موزه تغییر یافت.

این بنای تاریخی که به عنوان ساختمانی مسکونی و دفتر کار قوام ساخته شده بود، توسط  هنس هالوئین (Hans Hollein) معمار و طراح اتریشی (۱۹۳۴ تا ۲۰۱۴) بازسازی شد. وی با موفقیت بنای مسکونی ساخته شده اواخر دوره قاجار (۱۲۹۱ خورشیدی) را با طراحی داخلی منحصربه‌فرد و مدرن خود درهم آمیخت. این قسمت از مستند همچنین به استند های چندوجهی (میزهای نمایشگاهی) طراحی‌شده توسط هالوئین نیز می پردازد که به زیبایی برای قرار گرفتن آثار نمایشگاه روی آنها ساخته شده‌اند.  

مثال دیگری از معماری دوره قاجار در این قسمت از مستند محل اقامت سفیر ایتالیا در ایران در فرمانیه است که دولت ایتالیا در سال ۱۹۴۰ آن را خرید. ارزش معماری این بنا به دلیل باغ بیش از ۶۱ هزار متری پیرامون ان چندبرابر شده است. مجموعه مستند نگاه دوموس به ایران بر اهمیت همکاری بین معماران ایرانی و ایتالیایی تایکد دارد که در خلق معماری امروز ایران نقش مهمی داشته اند.

همه قسمت های این مجموعه در حساب‌های کاربری سفارت ایتالیا در ایران در شبکه های اجتماعی توییتر، یوتیوب و اینستاگرام در دسترس است.