مدیریت بیماری ام اس با ۱۰ تغییر ساده در سبک زندگی

در این گزارش ۱۰ تغییر ساده در سبک زندگی را معرفی می‌کنیم که امکان بهره‌مندی از بالاترین سطح زندگی را با وجود ابتلا به بیماری MS فراهم می‌کند.

۱- غذاهای حاوی ترکیبات مغذی‌تر مانند انواع میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین، غلات کامل و اسیدهای چرب امگا ۳ را در رژیم غذایی خود بگنجانید.

۲- با انجام فعالیت بدنی مستمر، کارآیی و آمادگی جسمانی خود را افزایش دهید. این اقدام موجب افزایش انعطاف‌پذیری، بهبود تعادل و بهبود برخی از علایم بیماری از جمله بدخوابی و مشکلات شناختی می‌شود.

۳- در تمرین‌ها و فعالیت‌های تحریک‌کننده مغزی مشارکت کنید. فعالیت‌های ذهنی مانند حل جدول کلمات، شرکت در کلاس‌ها، انجام بازی‌های حافظه، فعالیت‌های اجتماعی و مطالعه مغز را ورزیده‌تر می‌کند و توانایی ذهنی لازم برای بیماران مبتلا به MS را فراهم می‌کند.

۴- مشکل بدخوابی را حل کنید تا استراحت کافی داشته باشید. بهره‌مندی از خواب کافی برای عملکرد صحیح بدن به ویژه در شرایطی که  در حال مقابله با بیماری MS هستید، امری ضروری است.

۵- پس از مشورت با پزشک از مکمل‌های ویتامین D استفاده کنید. بر اساس تحقیقات علمی، کمبود ویتامین D موجب افزایش احتمال ابتلا به MS، افزایش دفعات بازگشت بیماری و تسریع پیشرفت آن می‌شود.

۶- در صورت ابتلا به افسردگی، آن را درمان کنید. التهاب ناشی از ابتلا به MS و استرس ناشی از تحمل عوارض این بیماری منجر به بروز افسردگی می‌شود که خود یکی از عوامل اصلی گیجی است. گفتار درمانی و مصرف داروهای ضدافسردگی دو راهکار متداول برای بهبود این عارضه است.

۷ – مصرف دخانیات را ترک کنید و از افراد سیگاری فاصله بگیرید. مصرف سیگار یکی از فاکتورهای ریسک مهم تشدید و ابتلا به MS‌ محسوب می‌شود. بر اساس تحقیقات علمی، قرار گرفتن در معرض دود دست دوم سیگار نیز موجب افزایش ریسک ابتلا و تشدید بیماری MS می‌شود.

۸- یک برنامه کاهش استرس داشته باشید. استرس مزمن کیفیت زندگی را کاهش می‌دهد و در مورد مبتلایان به MS موجب بروز علایم یا تشدید آن‌ها می‌شود. کاهش استرس از طریق مصرف دارو یا سایر روش‌ها می‌تواند موجب افزایش کیفیت افراد مبتلا به MS شود.

۹- دمای محیط را کنترل کنید. افزایش و کاهش بیش از حد دما و به ویژه گرمای شدید می‌تواند موجب تشدید علایم MS و حتی بروز علایم جدید شود. در فصل گرما از دوش گرفتن با آب داغ اجتناب کنید، آب کافی مصرف کنید، از تجهیزات تهویه مطبوع استفاده کنید و در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرید.

۱۰- زندگی را ساده بگیرید. راهکارهایی را بیابید که هرروز را کمی ساده‌تر کند. ممکن است برای این منظور یک استراتژی کلی تدوین کنید یا ابزارهای ساده‌ای را خریداری کنید که امکان انجام یک یا چند فعالیت روزمره مانند باز کردن کنسرو یا آشپزی را به روش ساده‌تری فراهم کنند.
مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی پاسخ غیر متعارفی به سیستم عصبی مرکزی‌ (CNS ) می‌دهد. سیستم عصبی مرکزی شامل مغز، نخاع و اعصاب بینایی است. سیستم ایمنی بدن به طور معمول عوامل خارجی مانند باکتری ها و ویروس ها را مورد هدف قرار می دهد؛ ولی در بیماری‌های خود ایمنی، به اشتباه بافت های نرمال از بین می روند. در بیماری ام اس، سیستم ایمنی به میلین حمله می کند. میلین به غلاف چربی اطراف سلول های عصبی گفته می شود. میلین آسیب دیده سبب بوجود آمدن تصلب بافت (sclerosis) می شود که نام بیماری نیز از همین واژه گرفته شده است.

زمانی که پوشش میلین یا بافت های عصبی آسیب می بینند، ارسال پیام‌های عصبی مختل می‌شود که عوارض مختلفی دارد.

بیماری MS انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
- ام اس پیشرونده مقدماتی
در این نوع، نشانه‌های بیماری به طور پیوسته از زمان تشخیص بیماری سیر صعودی دارند. حمله‌ها مشخص نیستند و هیچ علامت بهبودی وجود ندارد. حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از بیماران، به این نوع از بیماری مبتلا می‌شوند. معمولا بیماری ام اس در افرادی که این مرحله را تجربه می‌کنند، دیر و در حدود ۴۰ سالگی تشخیص داده می‌شود.
- نوع عودکننده – فروکش کننده
حدود ۹۰ درصد از بیماران، به این نوع مبتلا هستند. معمولا نشانه‌های اولیه بیماری در این افراد، در اوایل بیست سالگی دیده می‌شود. پس از آن در دوره‌های مختلف، بیماری عود می‌کند و در بین دوره‌ها، بیمار بهبودی نسبی دارد. معمولا بیمارانی که به این نوع مبتلا هستند، وارد مرحله دیگری از بیماری به نام پیشرونده ثانویه می‌شوند.
- ام اس پیشرونده ثانویه
در این نوع، علایم بیماری به طور پیوسته سال‌ها وجود دارد و هیچ عود یا بهبودی حاصل نمی‌شود. معمولا این حالت ۱۰ تا ۲۰ سال پس از تشخیص بیماری اتفاق می افتد. این نوع از بیماری معمولا منجر به از کار افتادگی بیماران می شود.
- نوع پیشرونده عودکننده
این نوع از بیماری بسیار نادر است و در آن بیماری در دوره های مشخص عود می کند و از یک حمله تا حمله بعدی، نشانه های بیماری شدیدتر می شود. حدود ۵ درصد از افراد به این نوع از بیماری مبتلا هستند.
محققان دانشکده پزشکی هاروارد گزارشی مبنی بر علایم اولیه ام اس ارایه کرده اند و به افراد هشدار می دهند که این علایم را جدی بگیرند:

۱-مشکلات بینایی
بیماری ام اس با حمله به اعصاب بینایی، سبب تاری دید، دوبینی و حرکات غیر قابل کنترل چشم می شود.

۲-مشکلات تعادل
مشکلات عدم تعادل و سرگیجه از مهمترین علایم ام اس است. معمولا عدم تعادل هنگام راه رفتن، عبور از مانع یا هنگام بلند شدن از حالت خوابیده دیده می شود.

۳-سوزن سوزن شدن و خواب رفتن انگشتان دست و پا

۴-تغییرات ناگهانی دمای بدن اعم از کاهش یا افزایش

۵-تغییرات مداوم در عملکرد دستگاه گوارش
یبوست، اسهال، نفخ و افزایش وزن از جمله اختلالات عملکرد دستگاه گوارشی هستند که می توانند از علایم اولیه ام اس باشند.

۶-مشاهده چرخشی هر یک از علایم ذکر شده در موارد یک تا پنج
می توان علایم ذکر شده مانند تاری دید، عدم تعادل، تغییر دمای بدن و برای مثال یبوست را به طور چرخشی تجربه کرد که این نیز می تواند از علایم ابتلا به ام اس باشد.

۷-ضعف عضلانی
ضعف و گرفتگی عضلات که اصطلاحا اسپاسم نامیده می شود، از علایم ام اس است. عدم هماهنگی عضلات نیز می تواند از علایم ام اس قلمداد شود.
۸-مشکلات شناختی و عدم تمرکز

۹- خستگی مفرط
در حال حاضر بیش از ۲.۳ میلیون نفر در سراسر جهان به ام اس مبتلا هستند و میزان آن در زنان تقریبا سه برابر مردان است.
منابع:
پایگاه خبری دانشکده پزشکی هاروارد
پایگاه خبری کلینیکی مایو