آیا سعد حریری به آخر خط رسیده است؟

حریری که هنوز هم در سفرهای خارجی برای کسب نظر دیگر کشورها برای نحوه چینش اعضای کابینه خود می باشد، تاکنون حتی نتوانسته نظرات برخی از همپیمانان «جریان ۱۴ مارس» و گروه های لبنانی که خودش رهبری آنها را به عهده دارد، برای تشکیل کابینه لبنان همراه کند.

چندی پیش به محض اینکه "میشل عون" رییس جمهوری لبنان به ابتکار "نبیه بری" رئیس پارلمان این کشور درخصوص ساختار دولت لبنان که تشکیل کابینه با حضور ۲۴ وزیر را پیشنهاد کرده بود، پاسخ داد، حریری راهی امارات متحده عربی شد تا از «محمد بن زاید آل نهیان» ولیعهد ابوظبی بخواهد مجوز تشکیل دولت لبنان را از «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی برای وی بگیرد!. اگر سعد حریری در این سفر به هدف خود برسد، احتمال تشکیل دولت در لبنان در زمانی کوتاه زیاد است، اما در غیر این صورت بن بست سیاسی این کشور همچنان ادامه خواهد داشت و حریری باید به دنبال بهانه جدیدی به منظور طولانی تر کردن بحرانی سیاسی این کشور باشد.

سعد حریری پس از کناره گیری از جایگاه نخست وزیری لبنان در اواخر مهرماه سال ۹۸ که به دلیل اعتراضات مردمی در اثر فساد حاکم در کابینه اش مجبور به استعفا شد، اعلام کرده بود، تا زمانی که میشل عون رییس جمهوری لبنان باشد، او به هیچ وجه نخست وزیری لبنان را دوباره نخواهد پذیرفت، سخنانی که در همان زمان به مذاق حامیان آمریکایی، فرانسوی و سعودی حریری خوش نیامد و وی را برای به عهده گرفتن پست نخست وزیری لبنان (برای بار چهارم) تحت فشار گذاشتند.

اما با گذشت شش ماه از مکلف شدن حریری برای تشکیل کابینه لبنان، به دلیل ناتوانی وی برای تشکیل کابینه این کشور، برخی طرف ها و گروه های سیاسی این کشور تصمیم به جایگزینی فرد دیگری گرفته اند.

یک منبع رسمی در لبنان با اشاره به سفر اخیر حریری به امارات اعلام کرد که گزینه جایگزین وی برای احراز پست نخست وزیری لبنان آماده است.

منابع سیاسی لبنان در عین حال اعلام کرده اند، با توجه به اصرار میشل عون رئیس‌جمهوری این کشور برای انجام تحقیقات جنایی و حسابرسی دقیق در امور مالی، تشکیل دولت لبنان در زمانی نزدیک بعید به نظر می رسد، چرا که سعد حریری نخست وزیر مکلف و متحدان وی موافق رسیدگی به حساب‌های مالی نیستند.

علاوه بر آن یک منبع رسمی لبنانی گزارش داد، گذشته از حسابرسی به امور مالی یک مانع بزرگ دیگر نیز در برابر مأموریت حریری برای تشکیل کابینه وجود دارد و آن فشار آمریکا و عربستان سعودی برای عدم حضور «جنبش حزب الله» در دولت آینده لبنان است، موضوعی که حریری قادر به انجام آن نیست؛ بنابراین امید به تشکیل دولت توسط وی ضعیف به نظر می‌رسد.

این منبع تصریح کرد، سعد حریری توانایی ادامه دادن این وضعیت و بن بست سیاسی را ندارد و بنابراین اقدامات مناسب در زمان مناسب انجام خواهد شد و می‌توان گفت در حال حاضر فرد جایگزین برای حریری آماده است؛ البته منبع مذکور از افشای جزئیات در این زمینه خودداری کرده است.

به اعتقاد منابع لبنانی، اگر حریری از امارات باز گردد و در دیدار با میشل عون شروط قبلی خود برای تشکیل دولت لبنان را مطرح کند به این معناست که او قصد تشکیل دولت را ندارد که در این خصوص باید سریعا تصمیم گیری شود تا اوضاع نابسامان این کشور ادامه نیابد.

تلاش همزمان میشل عون برای تشکیل دولت و اعلام اسامی مفسدان اقتصادی لبنان در یک سال و نیم گذشته با بدترین بحران اقتصادی این کشور از زمان پایان یافتن جنگ داخلی سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰ مواجه است، بحرانی که در دوران نخست وزیری سعد حریری و به دلیل اختلاس های فراوان و نامدیریتی به وجود آمد و موجب اعتراضات خیابانی لبنانی ها و در ادامه منجر به استعفای وی شد. در کنار این بحران انفجار تابستان گذشته بندر بیروت که زیان بیش از ۱۰ میلیارد دلاری به این بندر وارد کرد و یک هفته پس از آن دولت «حسن دیاب» مجبور به استعفا شد، از دیگر مشکلات این کشور بشمار می رود.  

به غیر از بلاتکلیفی دولت لبنان که در شرایط بحران اقتصادی این کشور لطمات جبران ناپذیری به مردم و کشور وارد کرده، ادامه فساد اداری و اقتصادی در این کشور و تحریم های آمریکا، شرایط سختی را به لبنانی ها تحمیل کرده به حدی که رئیس جمهوری این کشور خواستار اقدام عملی در مبارزه با فساد و اعلام اسامی مفسدان و تعمیم ندادن اتهام‌ها به کل طبقه سیاسی لبنان شده است.

میشل عون شنبه گذشته در توییتی نوشت، «تعمیم دادن اتهامات فساد به کل طبقه سیاسی (لبنان) در واقع برای گمراه کردن افکار عمومی است و اولین گام واقعی در راه مبارزه با فساد، اعلام آشکار اسامی مفسدان و اشاره صریح به نام آنها است».

عون تصریح کرد که «تعمیم دادن اتهام فساد به سود مفسدان است، چرا که باعث ناشناس ماندن مفسد واقعی شده و گمراه کردن علنی افکار عمومی است».

رئیس جمهوری لبنان بارها در بیشتر اظهارات و سخنرانی‌های خود هشدار داده که فساد در این کشور نهادینه و سازمان‌دهی شده بوده و در قدرت و دولت ریشه‌ دوانده است.

کارشناسان مسایل منطقه معتقدند که تشکیل نشدن دولت لبنان از سوی سعد حریری روند طولانی به خود گرفته و موجب افزایش مشکلات این کشور شده است و شرایط امروز لبنان به جهت مشکلاتی که در سطرهای بالا به آنها اشاره شد، دیگر توان تحمل این روند را ندارد و دولت لبنان باید هرچه سریعتر از سوی حریری یا معرفی فرد جدیدی تشکیل شود تا به اوضاع نابسامان این کشور پایان دهد.