طرح‌های موشکی آمریکا و تشدید تقابل با روسیه

به گزارش ایرنا، روسیه اخیرا در حالی ضمن هشدار به آمریکا در مورد مسئله ایجاد زرادخانه جدید موشک‌های کوتاه و میان برد و استقرار موشک در مناطق جدید درجهان تاکید کرد که اگر واشنگتن در این راستا مصمم باشد و طرح هایش را پیاده کند، روسیه ساکت نخواهد نشست.

در هفته های اخیر مقام های پنتاگون از اقدام های عملی برای اجرای برنامه مواضع موشکی جدید در مناطق مختلف جهان و استقرار موشک های کوتاه و میان برد سخن به میان آورده اند که قبلا در قرارداد منع موشک های هسته ای کوتاه و میان برد منع شده بود.

این موضوع خشم کرملین را به دنبال داشته و ممکن است تنش‌ها میان مسکو- واشنگتن را در دوره ریاست جمهوری جو بایدن تشدید کند.

روسیه اعلام کرده است که آمریکا همچنین در راستای ساخت مجموعه های موشکی جدید از جمله موشک های مافوق صوت گام برمی دارد و ارتش آمریکا گروه های عملیاتی جدید برای استقرار موشک ها و امکان بکارگیری آن تشکیل می دهد که یک گروه در منطقه آسیای دور و اقیانوس آرام و گروه دیگر در اروپا مستقر خواهد شد.

بحث تنش‌های موشکی میان روسیه- آمریکا و هم‌پیمانانش سالهاست که به عرصه‌ای تقابلی میان طرفین تبدیل شده و مسکو بارها به جامعه جهانی هشدار داده که طرح های توسعه‌طلبانه موشکی واشنگتن در مناطق مختلف جهان، صلح و ثبات بین المللی را در مخاطره قرار می دهد.

روسیه و آمریکا طی سالهای اخیر در دو بخش استقرار موشک های آمریکایی در نقاط مختلف جهان و همچنین تمایل برخی کشورها برای خریداری سیستم دفاع موشکی اس-۴۰۰ روسیه اختلافات جدی داشته اند.

برای نمونه دولتهای پیشین و کنونی آمریکا از ترکیه به عنوان یک عضو ناتو برای خرید سیستم دفاع موشکی اس-۴۰۰ روسیه به شدت انتقاد کرده و همواره به دنبال تحت فشار گذاشتن دولت آنکارا بودند. آمریکا و هم پیمانانش معتقدند که استقرار سیستم پیشرفته دفاع هوایی اس-۴۰۰ روسیه در ترکیه خطری برای امور دفاع هوایی اعضای ناتو محسوب می شود.

مسئله مورد اختلاف طرح تنش آلود آمریکا برای استقرار موشک هایش در نقاط مختلف جهان است که هدف نمایش قدرت برای نشان دادن به رقبایش به ویژه روسیه و چین بوده است.

مقامات روسی بارها نسبت به این مسئله تاکید کرده اند که این اقدامات مُخرب واشنگتن در راستای صلح و امنیت جهانی نخواهد بود و موجب بروز تنش‌هایی میان کشورها با کشورهای میزبان این موشک ها خواهد شد.

وزارت خارجه روسیه چندی پیش اعلام کرد که مسکو به هرگونه استقرار موشک های آمریکایی در خاک ژاپن واکنش نشان می دهد و اقدام متقابل انجام خواهد داد.

روسیه پیشتر عنوان کرده بود که استقرار موشک های میان برد آمریکایی در منطقه آسیا- اقیانوسیه ممکن است موجب رقابت تسلیحاتی جدید در جهان شود که پیامدهای غیرقابل پیش‌پبینی به همراه خواهد داشت.

از زمانیکه دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا این کشور را از معاهده قوای هسته ای میان برد میان واشنگتن- مسکو خارج کرد، آمریکا یک جانبه به دنبال اجرایی کردن طرح های موشکی خود مغایر با تعهداتش در تحت این معاهده بوده است.

پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد پیمانی است که در سال ۱۹۸۷میلادی  بین ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (و پس از فروپاشی شوروی با روسیه) امضا شد.

پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد همه موشک‌های هسته‌ای و متعارف و سکوهای پرتاب آن‌ها را تا فاصله ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتر (کوتاه‌برد) و ۱۰۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلومتر (میان‌برد) حذف کرد. این پیمان، موشک‌های دریایی را پوشش نمی‌داد.  در مه ۱۹۹۱ (میلادی)، دو هزار و ۶۹۲ موشک نابود شد. به دنبال آن به مدت ۱۰ سال از سایت‌های هسته‌ای بازرسی شد.

ولادیمپر پوتین رئیس جمهوری روسیه نیز سال گذشته  طی نشستی آشکارا اعلام کرد که مسکو اقدامات متقابل را در برابر استقرار هرگونه موشک آمریکایی در منطقه اسیا- اقیانوسیه انجام خواهد داد.

مارک اسپر وزیر دفاع دولت پیشین آمریکا نیز در حالی پیشتر اعلام کرده بود که واشگتن به دنبال افزایش  شمار موشک هایش در اروپا و آسیا است که تحلیلگران این استراتژی کاخ سفید را مخرب و ناقض قوانین بین المللی می دانند.

کارشناسان بر این باورند که هرچند آمریکا و روسیه می توانند در مورد مسئله موشکی با یکدیگر مذاکره کنند اما خروج آمریکا از معاهده موشک های هسته ای میان برد و به تبع آن خروج روسیه از آن، شرایط را پیچیده و خطرناک می کند و همچنین رویکرد تنش‌آلود کاخ سفید در این راستا طرفین را از نزدیک شدن به کنار گذاشتن اختلافات دور می کند.

با توجه به اینکه آمریکا ابتدا از این معاهده خارج شده، مسکو توجیه قابل قبولی برای خروج از آن داشته و این اقدام واشنگتن نشان می دهد که سیاستهای کاخ سفید برپایه تقویت صلح و امنیت جهانی نبوده است.

آمریکا سالهاست با هدف تهدید کشورهای مخالف و رقیبش به ویژه روسیه و چین، برنامه های موشکی جدیدی را در دستور کار خود قرار داده تا بتواند در برابر دیگر قدرتهای جهان در این زمینه برتری داشته باشد.

از جمله اقدامات واشنگتن در این راستا تولید و توسعه موشک های هایپرسونیک( موشک های با سرعت ابرصوت) بوده است. این موشک ها قابلیت این را دارند که با سرعت بسیار زیاد مسافت‌های طولانی را در حریم های هوایی به شدت حفاظت شده طی کند و اهدافش را مورد هدف قرار دهد.

این راهبرد واشنگتن در استقرار  و استفاده از چنین موشک هایی می تواند کشورهایی همچون روسیه را به تکاپو برای مقابله با آنها بیندازد و قطعا تنش هایی را در جامعه جهانی ایجاد خواهد کرد.

تارنمای شبکه سی ان ان در این زمینه عنوان کرد: روسیه و چین نیز هر دو در حال  توسعه تسلیحات با سرعت ابرصوت هستند و این در حالی است که روسیه اخیرا از آزمایش موفقیت آمیز یک موشک در این نوع خبر داده است. این در حالی است که آمریکا روز گذشته از ناکامی در یک آزمایش موشک هایپرسونیک خود که از یک بمب افکن پیشرفته بی- ۵۲ رها شده بود، خبر داد.

در این میان آمریکا بر تسلیحات هایپرسونیک متعارف که بر کشتی‌ها، زمین و پلتفرم های هوایی مستقر می شوند، متمرکز است. پنتاگون قصد دارد از این نوع موشک ها به طور رسمی در ناوگان هوایی، دریایی و زمینی خود طی سالهای آتی استفاده کند.

مسئله مورد اختلاف دیگر میان مسکو و واشنگتن در بحث موشکی، طرح استقرار سامانه های دفاع موشکی آمریکا در برخی مناطق جهان از جمله آسیا و شرق اروپا بوده که روسیه می گوید این سامانه ها علیه امنیت ملی مسکو است.

این در حالی است که مقامات نظامی آمریکا مدعی‌اند که هدف استقرار این سامانه‌های دفاع موشکی حفاظت از خاک امریکا و هم پیمانانش در برابر تهدیدهای بالقوه بوده است اما این طرح سامانه های دفاع موشکی آمریکا طی سالهای اخیر موجب ایجاد تنش هایی با روسیه شده است.

پیش از این روسیه از آمریکا خواسته بود در راستای کنار گذاشتن طرح های استقرار سامانه های دفاع موشکی در برخی مناطق دنیا گام بردارد تا زمینه برای حل و فصل اختلافات دوجانبه بر سر مسائل موشکی فراهم شود اما دولتمردان آمریکایی که همواره سیاستهایشان بر پایه ایجاد تنش در جهان بوده، به این درخواست مسکو پاسخ مثبت نداده اند.

همکاری های موشکی آمریکا با برخی از کشورها با هدف مهار قدرت روسیه و چین نیز از جمله دیگر موارد اختلاف میان مسکو- واشنگتن بوده است. تلاش آمریکا برای در اختیار گذاشتن انواع موشک های میان برد و دوربرد به هم پیمانانش به ویژه در اروپا و هم پیمانانش در ناتو موجب نگرانی روسیه شده و مسکو این اقدام را گامی منفی در راستای امنیت منطقه توصیف کرده است.

در این میان روسیه نیز بیکار ننشسته و چند ماه پیش خبری منتشر شد مبنی بر استقرار سیستم دفاع موشکی اس- ۵۰۰ روسیه برای مقابله با طرح های موشکی آمریکا.

اواخر آذر سال گذشته رسانه های روسی گزارش دادند که سامانه جدید پدافند موشکی اس-۵۰۰ موسوم به «پرومتی» با ویژگی های خاص که قرار است از سال ۲۰۲۱ به ارتش روسیه تحویل شود باعث نگرانی رقیب آمریکایی اش شده است.

تولید انبوه سامانه پدافند موشکی اس-۵۰۰ در روسیه آغاز شده است و انتظار می رود این سامانه پدافند موشکی با توانمندی هدف قرار دادن دستگاه های فضایی از جمله ماهواره ها و موشک های فضایی در سال آینده به ارتش روسیه تحویل شود که برتری این کشور در عرصه پدافند موشکی بر آمریکا را برای چند سال آینده تضمین خواهد کرد. روس ها معتقدند که سامانه پدافند موشکی اس-۵۰۰ با داشتن قابلیت ها و توانمندی هایی بر سیستم های پدافند موشکی آمریکایی پاتریوت و تاد برتری دارد.