نشست کمیسیون مشترک برجام که روز سه شنبه هفدهم فروردین ماه در وین با حضور هیات هایی از ایران و گروه ۱+۴ برگزار شد، انتظارات را برای نجات برجام در ماه های پایانی دولت روحانی بالا برد. نه فقط خبرهای انتشاریافته در خصوص نشست، مثبت بود بلکه توافق صورت گرفته مبنی بر تشکیل دو نشست کارشناسی موازی میان اعضای کمیسیون مشترک برجام برای انجام رایزنی‌های فنی در حوزه رفع تحریم و هسته‌ای، از تکاپوی همه طرف ها برای احیای توافق حکایت می کرد.
بعد از نشست «انریکه مورا» رئیس نشست کمیسیون مشترک برجام و معاون مسوول سیاست خارجی اروپا آن را سازنده خواند و دیگر نمایندگان حاضر نیز آن را مثبت و موفقیت آمیز ارزیابی کردند.
در همین ارتباط حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران روز چهارشنبه و یک روز پس از نشست کمیسیون مشترک برجام در جلسه هیات دولت با بیان اینکه در روزهای اخیر شاهد فصل تازه‌ای از تجدید حیات برجام هستیم، گفت: همه کشورهایی که در برجام متعهد بودند، این روزها در وین اجتماع کرده‌اند و با ترکیب‌های مختلف، ترکیب ۱+۴ با حضور ایران، ترکیب ۱+۴ جداگانه با حضور آمریکا، به هر نحوی که بوده، اما یک صدای واحد امروز شنیده می‌شود و آن اینکه همه اطراف این توافق هسته‌ای به این نتیجه رسیده‌اند که هیچ راه‌حلی بهتر از توافق برجام و هیچ مسیری جز اجرای کامل برجام وجود ندارد.
اگر چه برداشته شدن قدم هایی رو به جلو در وین نشاط را به اعضای توافق بازگرداند اما این خبری نبود که به مذاق مخالفان برجام و نیز دشمنان منطقه ای ایران خوش آید. بنابراین دشمنان خارجی حتی تحرکات خرابکارانه را در پیش گرفتند.
مخالفت با برجام
برخی طیف ها از روزهای نخست مذاکرات هسته ای در قالب «دلواپسان» قصد داشتند مانع تداوم گفت وگوها و امضای توافق شوند. این طیف تحریم‌های ناعادلانه شورای امنیت را ناچیز شمردند و پس از برجام نیز مخالفت خود با این توافق را از هر طریق ممکن مطرح کردند. اینک نیز که مذاکرات در نشست وین شروع شده، برخی در داخل کشور از تیم مذاکراه کننده می خواهند نشست را ترک کنند چرا که لغو تحریم ها نیاز به مذاکره ندارد. از نگاه ناظران، در آستانه انتخابات ریاست جمهوری یکی از مهمترین اهداف برخی جناح های سیاسی ، ممانعت از احیای برجام و بازگشت آمریکا به توافق تا قبل از انتخابات است.
همزمان ، موج برجام ستیزی در آمریکا نیز به جریان افتاده که طیف وسیعی از این اعتراضات در بین نمایندگان جمهوریخواه کنگره است. به عنوان نمونه «جیمز اینهاف» سناتور جمهوریخواه ایالت اوکلاهامای آمریکا در بیانیه ای که پیش از نشست وین در وبگاه مجلس سنای این کشور منتشر شد به این نشست و حضور نماینده آمریکا در آن واکنش نشان داد و تهدید کرد چنانچه واشنگتن به توافق هسته ای با ایران باز گردد، ائتلاف فراحزبی در کنگره بار دیگر برجام را رد خواهد کرد.
«جان بولتون» مشاور پیشین امنیت ملی آمریکا در دوره ترامپ که مدتی از وی خبری نیست، روز چهارشنبه در توییتی نوشت: لغزش طولانی به سوی تسلیم آغاز شده است. ایران و آمریکا گفت‌وگوها را درخصوص احیای برجام که به طرز وحشتناکی در مجبور کردن ایران برای ترک همیشگی و غیرقابل بازگشت جاه‌طلبی‌های هسته‌ایش شکست خورده بود ، آغاز کرده‌اند.
کارشناسان بر این باورند که از منظر آمریکایی‌های ستیزه جو و تندرو، «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران متهم به سازش با ایرانی‌ها و امتیاز دادن است. بنابراین هرچه این مذاکرات طولانی‌تر شود به طور طبیعی فشارها از داخل ایران و آمریکا بر تیم مذاکره‌کننده نیز بیشتر خواهد بود که اصلا به نفع حاضران نخواهد بود.
سنگ اندازی منطقه ای در مسیر برجام
برخی بازیگران منطقه هستند که با احیای برجام مشکل دارند و پس از نشست موفقیت آمیز وین دست به اعتراض زدند. در همین پیوند پایگاه «حرکه الحریه و التغییر» وابسته به مخالفان نظام پادشاهی عربستان در گزارشی نوشت که بی‌اعتنایی دولت «جو بایدن» به درخواست سعودی ها برای مشارکت در مذاکرات هسته‌ای با ایران موجی از خشم را در دربار سلطنتی این کشور بوجود آورده است.
واکنش رژیم صهیونیستی ولی فراتر از اعتراض کلامی و با اقدام تروریستی و خرابکارانه همراه بود. در روز سه شنبه همزمان با مذاکرات وین، کشتی نظامی ایرانی «ساویز» مستقر در دریای سرخ در اثر حمله مین آسیب دید.
«نیویورک‌تایمز» این حمله را از از سوی اسراییل دانست و به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش کرد که اسرائیل پس از اقدام، آمریکا را مطلع کرده که به کشتی ایرانی ساویز در دریای سرخ حمله کرده اما سخنگوی وزارت دفاع آمریکا در واکنش با رد هرگونه نقش نظامیان آمریکایی در این حادثه، تاکید کرد که هیچ یک از نیروهای آمریکایی در حمله به این کشتی نقشی نداشته‌اند.
در مجموع، احیای برجام به معنی لغو تحریم ها، آزادی پول های بلوکه شده، ترمیم مراوادات و مناسبات تهران با جهان است و این موضوعی نیست که دشمنان خارجی به راحتی با آن کنار بیایند.
نظر شما