معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری از اسفند ۱۳۹۷ با ایجاد سامانه انتخاب برترین کارآفرینان زن بر روی سایت این معاونت زمینه ای را فراهم کرد تا مردم و جوامع محلی با کارکرد بانوان کارآفرین پرانگیزه و ناشناخته اقصی نقاط کشور و آثار تلاش های آنها آشنا شوند.
بانوان کارآفرین علاقمند به شرکت در این رقابت برای اینکه فعالیت و عملکرد خود را در معرض داوری مردم قرار بدهند سوابق و فعالیت های خود را در سامانه مورد نظر بارگذاری می کنند و افراد به تفکیک فعالیت در شهرها و روستاها با رای مردم انتخاب می شوند.
در هشتمین دوره برگزاری این رقابت از میان ۱۱۰ بانوی کارآفرین کشور که در این سامانه ثبت نام کردند و آثار و سوابق خود را به منصه نمایش گذاشتند، ۲۰ بانو با رای مردم به عنوان زنان کارآفرین برگزیده انتخاب شدند.
در این لیست ۲۰ نفره زنان برگزیده کارآفرین ملی، نام ۲ بانوی مازندران قرار دارد که فاطمه نعمتی آلاشتی به عنوان برگزیده شهری و لیلا خداکرمی نیز به عنوان برگزیده بخش روستایی انتخاب شدند، زنانی که با نگاه به نوع کار و سوابق فعالیتشان می توان انها را در زمره سنت شکنان و احیاگران حرفه‌های خود قلمداد کرد.
بانوان جوانی که با پشت‌پازدن به بسیاری از محدودیت ها و نگاه های جنسیتی فراتر از این مقوله ها به کارهایی دست زدند که شاید کمتر بانویی جرات و توان چنین کارهایی را داشته باشند.
تبلور عزم مردانه کار در بانوی مازندرانی
با شنیدن بتون ریزی و بلوک ریزی کمتر کسی است که ذهنش به فعالیت یک زن در این حرفه ای کشانده شود، چراکه در توصیف خلقت و روحیات زنان واژه‌های ظرافت و لطافت همراه است اما لیلا خدا کرمی این چهارچوب‌ها و باورهای عمومی را شکست پا در این حرفه مردانه گذاشت.
او برغم اینکه در نخستین روزها و سالهای فعالیتش در این حرفه تنها بانوی شاغل در این زمینه بود کمتر نگاه مردانه ای می توانست به این باور برسد که یک زن بتواند در این حرفه پابرجا بماند اما او همانطور که با کار خود ایستادگی و توانش را در این کار نشان داد توانست طوری فعالیت کند که اکنون بعد از حدود ۲۰ سال فعالیت اعتماد همکاران و رقبای مردانه خودش را در انتخابات اتحادیه شهرستان خودش جلب کند و اکنون به عنوان رییس فرآورده های بتنی شهرستان نوشهر مشغول خدمت شود.
او متولد سال ۱۳۵۹ است و پس از فراغت از تحصیلات دانشگاهی و اخذ مدرک مهندسی کامپیوتر وارد شغلی در این عرصه شد.
خداکرمی از همان ابتدا روحیه کارآفرینی در او نهادینه بود طوری که خودش می گوید بعد از فراغت از تحصیل مجوز یک شرکت کامپیوتری گرفته و با راه اندازی شرکت به عنوان یک کارفرما وارد این عرصه شد.
این بانوی کارآفرین برگزیده ملی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: پس از حدود سه سال فعالیت در عرصه کامپیوتری مسیر فعالیتم با تغییر مسیر زندگی شخصی ام تغییر کرد و پس از ازدواج با همسرم تشویق شدم که وارد شغل او شوم.
همسر خداکرمی در زمینه تولید تیرچه بلوک فعالیت می کرد و این باعث شد تا او نیز به این حرفه گرایش پیدا کند و با وجود تمام دیدگاهها در این زمینه که شغل، شغلی مردانه است بی تفاوت به این دیدگاه ها وارد این حرفه شد و البته ورودش با موفقیت همراه بود.
خداکرمی افزود : در تمام دوران کاری و فعالیتم دیدگاههای جنسیتی در مورد مشاغل را رد کردم و همواره به این اعتقاد دارم که وقتی هرکسی می تواند توانایی خود را در بخشی بروز دهد فرقی نمی کند که آن شغل چه باشد همانطور که وقتی وارد این حرفه شدم تنها بانوی تولیدکننده تیرچه بلوک در مازندران بودم.
وی با این عنوان که در ابتدای کارم کمتر همکاران در این عرصه بنده را باور داشتند، ادامه داد: اما من که این باور را داشتم می توانم همچون مابقی فعالان این عرصه کار کنم مسیر خود را ادامه دادم و اکنون حدود ۱۰ کارگر نیز در کارگاه تیرچه بلوک من مشغول به کار هستند.
مسیری که برای بانوان هموار شد
خداکرمی را می توان الگوی بانوان دیگر مازندران در این حرفه و شغل برشمرد چرا که بنا به گفته خودش پس از سالها فعالیت در این زمینه و آنزمانی که تنها بانوی شاغل در این حرفه بود اکنون ۳۴ بانو دیگر وارد این عرصه شدند و مبادرت به راه اندازی کارگاره تیرچه بلوک کردند.
تلاش و پشتکار خداکرمی تنها به اینجا خاتمه نیافت و او با اتکا به این باور که " می توانم " در سال ۱۳۸۹ وارد اتحادیه فراورده های بتنی نوشهر شد و به عضو این اتحادیه درآمد ، همان اتحادیه و شغلی که تمام اعضایش مردان بودند و اما در این وادی عضویت ثابت نماند و بار دیگر بدنبال طی کردن پله های ترقی برای ریاست اتحادیه خیز برداشت.
خیزشی که منجر به انتخاب او شد و از سال ۱۳۹۹ به عنوان رییس فرآورده های بتنی شهرستان نوشهر انتخاب شد و این بار انتخابش هم آغاز راه دیگر برای ارتقای هم رسته هایش بود و اقدامات او برای ارتقا و رشد این حرفه کمتر شناخته شده جامعه اثرات خود را نیز داشته است.
خداکرمی گفت : پس از انتخاب به عنوان رییس اتحادیه برنامه هایی برای کاهش پیچ و خم اداری در اخذ مجوز و فعالیت برداشتم مساله ای که خود من در آغاز کارم با آن مواجه بودم.
وی داشتن حداقل زمین یکهزار متری را به عنوان یکی از بندهای صدور مجوز فعالیت در این عرصه اشاره و تصریح کرد: در حالیکه برخی از متقاضیان بدلیل کمبود این میزان زمین پشت سد اخذ مجوز باقی مانده بودند.
به گفته این بانوی کارآفرین طی جلساتی که با ارگانهای متولی صدور مجوز داشتم آنها را مجاب کردم که می توان در فضای کمتر نیز فرصت اشتغال را فراهم کرد و این مساله باعث شد تا این بند تعدیل یابد.
ردپای دیدگاه مثبت دولت تدبیر و امید به بانوان
وی گفت : اثرات حذف این بند از مجوز باعث شده تا تعداد اعضای اتحادیه از ۶۰ نفر اکنون به ۲۱۰ نفر افزایش یافته است و تعداد بیشتری کارگاه تیرچه بتن در نوشهر راه اندازی شود تا جوابگوی نیازهای بخش عمرانی و ساخت و سازها باشد.
خداکرمی عنوان کرد: با راه اندازی هر یک از این کارگاه های جدید برای حدود هفت نفر اشتغال ایجاد شده است که چه بسیار از شاغلان در این عرصه را جوانان تشکیل می دهند.
وی از برنامه آتی خود به ارائه پیشنهاد به استانداری مازندران مبنی بر صدور اجازه برای بکارگیری اتباع خارجی در این کارگاهها خبر داد و گفت : با توجه به سختی و زیان آور بودن برخی از بخش های این کارگاه ها کمتر نیروهای بومی برای فعالیت در این بخش رغبت نشان می دهند که این مساله با بکارگیری اتباع خارجی قادر به رفع شدن است.
این بانوی فعال مازندران با اشاره به اینکه در مسیر اخذ مجوز و فعالیت بامشکلاتی مواجه بود که از آن جمله عدم پذیرش یک زن به تنهایی در این حرفه افزود : اما با روی کارآمدن یک بانو بر مسند ریاست اداره صنعت شهرستان باعث شد تا این چهارچوب قدیمی شکسته شود و دیگر یک زن نیازی به داشتن مشاور برای دریافت مجوز نداشته باشد.
وی همچنین به حضور دیگران بانوان در پست های مدیریتی که توانستند در تسهیل کارها و مشکلاتش یاری برسانند اشاره و تصریح کرد : بنده بالشخصه باور و قبول توانایی زنان از سوی دولت را حس کردم و اثرات آن را در کار خود دیده ام.
احیاگر صنایع دستی مازندران
فاطمه نعمتی آلاشتی، اما دیگر بانوی مازندرانی که توانست عنوان برگزیده کارآفرین کشوری را کسب کند بانویی پرورش یافته در دامان شهر سنتی و قدیمی آلاشت که از همان کودکی چشمان و ذهنش با زیبایی های هنر آشنا شد.
او که سالها در همان آلاشت نظاره گر جاجیم بافی، ابریشم بافی و نمدبافی مادربزرگ های خود بود روح و طبعش با این هنرهای عجین شد تا با وجود اینکه کمتر جوان امروز به این سنت ها روی خوش نشان می دهد او به این سمت گرایش پیدا کرد و احیاگر این هنرها در شهرستان سوادکوه شد.
نعمتی آلاشتی سال ۱۳۵۵ در آلاشت، شهر جاجیم بافی کشور متولد شد و می گوید که از همان ابتدای زندگی با این هنرهای سنتی آشنا شدم و اینکه چطور زنان منطقه با ریسیدن پیله کرم ابریشم، نخ تولید می کردند و یا با پشم گوسفندان صنایع دستی تولید می کردند.
او پیرو همین طبع هنرورش تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته طراحی دوخت ادامه دارد و پس از فارغ التحصیل از دانشگاه در شهر پل سفید مشغول به کار خیاطی و کارهای هنری از جمله جاجیم بافی کرد.
این بانوی کارآفرین که به دلیل شرایط زندگی در دهه ۸۰ حدود هفت سال را در شهرهای جنوبی کشور سکونت داشت از این فرصت برای فراگیری دیگر هنر صنایع دستی آن منطقه صرف کرد.
او چرم دوزی آن منطقه را فراگرفت و پس از بازگشت به مازندران به همراه صنایع دستی مازندران این هنر را نیز ترویج داد و در سال ۱۳۹۲ با راه اندازی کارگاه "میها" (در گویش مازندرانی به معنای هوای مه آلود) در شهد "پل‌سفید" آموزش صنایع دستی را آغاز کرد.
کارگاهی محقر در دل کوهستان
او با مجوزی که از اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران اخذ کرد در کارگاه ۲۰ متری خود در شهر پل سفید شروع به آموزش صنایع دستی مازندران و جنوب کشور کرد و علاوه بر جاجیم بافی، ابریشم بافی، لاک تراشی مازندران، چرم دوزی استان های جنوب کشور را آموزش می دهد.
نعمتی آلاشتی اضافه کرد : تاکنون حدود ۳۰۰ نفر در دوره های آموزشی صنایع دستی این کارگاه شرکت کردند و اکنون به عنوان نمایندگان این صنایع دستی به شمار می روند.
او گفت : با این کارهای آموزشی انجام شده بنا به گفته مسئولان میراث فرهنگی صنایع دستی در حال نابودی مازندران احیا شد و امیدواری برای باقی ماندن و انتقال این هنرهای به نسل های دیگر بوجود آمده است.
کارآفرین ملی از پوست اندازی صنایع دستی و روی آوردن این دست ساخته ها به سمت کاربردی شدن به عنوان یکی از عمده ترین اهدافش در برپایی این کارگاه برشمرد و گفت : هم اکنون کیف، کوله پشتی و دیگر لوازم مورد استفاده مردم با این صنایع دستی ساخته می شود و به فروش می رسد.
سنگ های جلوی پای احیای صنایع دستی
وی با اشاره به کار پراهمیت مجموعه اش در زنده نگه داشتن بخشی از صنایع دستی کشور، گفت که بدون حمایت و رفع دست اندازهای پیش رو این حرکت برای احیا به کندی پیش می رود.
به گفته نعمتی آلاشتی یکی از اصلی ترین دغدغه های تولیدکنندگان مجموعه اش را فراهم نبودن زیرساخت برای فروش محصولات خود عنوان کرد و افزود: این فضا و امکان وجود دارد که برای مثال در مکان های شلوغ از جمله میدان اصلی شهر پل سفید با ایجاد غرفه ها زمینه برای فروش محصولات فراهم شود.
وی ادامه داد: این شهر در ورودی و خروجی مازندران قرار دارد مسیر عبور مسافران زیادی است که فراهم شدن این غرفه ها می تواند بخش عمده مشکلات صنعتگران هنرهای دستی را برطرف کند.
وی با اشاره به اینکه پیگیری های زیادی با ارگان های شهری از جمله شهرداری برای این منظور انجام شده است، افزود : اما هنوز اتفاقی در این زمینه رخ نداده است و فعالان این حوزه به امید محقق شدن این مساله هستند.
برگزیده کشوری کارآفرینی همچنین به گرایش و رغبت خوب اهالی منطقه به فراگیری هنرهای دستی به عنوان یکی از نکات مثبت در این زمینه نام برد و گفت : اما با همه اینهمه استقبال مجبوریم در فضای کوچک ۲۰ متری کارگاه فعالیت بکنیم در حالیکه فضای مورد نیاز برای این امر ۲۰۰ متر می باشد .
وی از مسئولان خواست تا سالها تلاش این گروه هنرمند احیای صنایع دستی را برای مکانی برای برپایی فروشگاه عرضه محصولات و نیز فضایی برای تولید محصولات را بی پاسخ نگذارند و در این زمینه یار گر باشند .
فاطمه آلاشتی نعمتی و لیلا خدا کرمی نمونه ای از بانوان فعال و کارآفرین مازندران هستند که با تلاش های خود همپای مردان در عرصه های تولید و کار فعالیت می کنند .
نظر شما