ابهام درباره سرنوشت نظامیان آمریکا در عراق 

به گزارش ایرنا، در حالی که دولت عراق اعلام کرد که این دور از گفت وگوها منجر به جدول زمانبندی برای خروج نیروهای نظامی آمریکا از کشور شده، طرف آمریکایی می‌گوید که هیچ جدولی برای خروج تعیین نشده است.
از دیگر سو منتقدان دولت در عراق معتقدند که دور سوم گفت وگوها هیچ گونه جدول زمانبندی برای خروج نیروهای آمریکایی از کشور تعیین نکرده و اظهارات مقامات عراقی فقط برای توجیه حضور نیروهای بیگانه در کشور است.
اولین دور گفت وگوهای راهبردی بین بغداد و واشنگتن تحت فشار جریان‌های سیاسی، خواست مردمی، مرجعیت عالی دینی و گروه‌های مقاومت در عراق برای تعیین جدول زمانبندی خروج نیروهای آمریکایی از کشور حدود یکسال قبل در ۲۲ خرداد ۹۹ شروع شد.
دومین دور گفت وگوها به مناسبت سفر «مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق به واشنگتن در ۲۹ مرداد ۹۹ و سومین دور این گفت وگوها پنجشنبه گذشته ۱۹ فروردین ماه ۱۴۰۰ انجام شد.
این گفت وگوها از دوره دولت «دونالد ترامپ» آغاز شد و اینک به دوره «جو بایدن» رسیده، اما با وجود انتظارات داخلی هنوز دولت عراق گزارش دقیق و روشنی از تعداد نیروهای آمریکایی در خاک این کشور ارائه نکرده است.
قرار بود بر اساس دور دوم گفت وگوها، تعداد نیروهای آمریکایی در عراق در ابتدای سال ۲۰۲۱ به حدود دو هزار و ۵۰۰ نفر برسد و دولت الکاظمی نیز اعلام کرد که تاکنون توانسته است ۶۰ درصد نیروهای بیگانه را با گفت وگو از کشور خارج کند.
با وجود برپایی دور سوم گفت وگوهای بغداد و واشنگتن اما به نظر نمی‌رسد مساله خروج نهایی نیروهای خارجی از عراق در این دور فیصله پیدا کند و آنگونه که از اظهارات طرفین پیداست، به گفت وگوهای بعدی موکول شده است.
طبق گزارش سومین دور گفت وگوها، قرار است جلسه چهارمی در این خصوص بین بغداد و واشنگتن برگزار شود، اما زمان آن هنوز تعیین نشده است.
سه دور این گفت وگوها تاکنون با حضور وزیران امور خارجه و از طریق دستگاه دیپلماسی دو کشور انجام شده و سومین دور اواخر هفته گذشته از طریق دوربین مدار بسته با حضور «فواد حسین» وزیر امور خارجه و «قاسم الاعرجی» مشاور امنیت ملی عراق و «آنتونی بلینکن» همتای آمریکایی حسین و «دیوید هیل» دستیار وزیر امور خارجه آمریکا در امور سیاسی انجام شد.

آمریکا درصدد ترک خاک عراق نیست
عضو کمیسیون روابط خارجی در پارلمان عراق بعد از پایان دور سوم گفت وگوهای بغداد و واشنگتن گفت که آمریکا به دلیل موقعیت راهبردی که عراق دارد، نه تنها درصدد ترک خاک کشور نیست، بلکه می‌خواهد حضور خود را ریشه‌دار کند.
«محمد البلداوی» از فراکسیون «الفتح» در اظهاراتی خبری تاکید کرد که آمریکا در راستای منافع و طرحهایش برای ماندن در عراق، برنامه‌ریزی کرده است.
وی مسوولیت خروج نیروهای خارجی از عراق را در حیطه اختیارات دولت دانست و گفت که حضور نظامی آمریکا در عراق به نفع ملت ما نیست، بلکه تهدیدی علیه منافع کشور به شمار می‌رود.
در همین رهگذر به نظر می‌رسد دیدگاه برخی رسانه‌ها و شخصیت‌های عراقی مبنی بر وقت‌کشی آمریکایی‌ها برای ترک نکردن خاک عراق با گزارش برخی از نشریات آمریکایی از جمله «میرکوری» که در رسانه‌های عراق هم بازتاب داشت؛ همخوانی دارد.
این نشریه نوشته است که ماموریت نیروهای آمریکایی در عراق به نیروهای «آموزش دهنده» و «مشورتی» تغییر یافته است؛ امری که اجازه باز توزیع نیروهای باقی مانده را در عراق بعد از پایان سومین دور گفت وگوهای راهبردی بین دو کشور می‌دهد.
به نوشته این نشریه آمریکایی، زمانبندی بازتوزیع نیروهای خارجی در گفت وگوهای راهبردی بعدی که قرار است در آینده برگزار شود، تعیین خواهد شد بدون اینکه زمانبندی دور چهارم گفت وگوها مشخص باشد.
«جان کربی» یکی از سخنگوهای مرتبط در دولت آمریکا به این رسانه گفته است: بیانیه مشترک دو کشور بعد از پایان دور سوم گفت وگوها به معنی توافق بر سر خروج نیروهای آمریکایی از خاک عراق نیست.
این نشریه آمریکایی تاکید کرد که تمامی شواهد و قرائن حاکی است که هیچ جدول زمانبندی برای خروج نیروهای باقی مانده آمریکا از خاک عراق تعیین نشده است.
در این گزارش به حجم حضور کنونی نیروهای آمریکایی در خاک عراق و پشتیبانی عملیاتی آن اشاره نشده است.
در همین ارتباط یکی از تحلیلگران عراقی با ارسال یادداشتی برای خبرنگار ایرنا در بغداد نوشته است که مسئله خروج نیروهای آمریکایی از خاک عراق یک نیرنگ بیش نیست.
«محمد صادق الهاشمی» رییس «مرکز پژوهش‌های راهبردی العراق» گفته است: آنچه در دور سوم گفت وگوهای راهبردی اتفاق افتاده، حفظ پایگاه‌های نظامی آمریکا در عراق با فریب و نیرنگ «تغییر توصیف قانونی نیروهای آمریکایی» از نیروهای «ائتلاف بین المللی» به نیروهای «آموزش دهنده» است.
وی اضافه کرد: اگر قرار است توصیف قانونی نیروهای آمریکایی تغییر کند، باید اولا پایگاه‌های آمریکایی برچیده شده و تحویل دولت عراق شوند و دوم اینکه نیروهای آمریکایی این پایگاه‌ها را ترک کرده و در مقابل دولت عراق پایگاه‌هایی برای آموزش دادن این نیروها و حفاظت از آنها در نظر بگیرد.
به گفته وی، باید تحرکات، نقل و انتقال، تعداد و سلاح‌های آمریکایی به خارج عراق براساس توافق و زیر نظر سازمان ملل باشد، زیرا توصیف نیروهای آمریکایی به آموزش دهنده تغییر یافته، اما در عمل هیچ یک از این امور اتفاق نیفتاده است.
وی نظارت کامل ارتش عراق بر نیروهای باقی مانده آمریکایی و الزام ایالات متحده به ارائه فهرستی از نیروهای آموزش دهنده خود به عراق را مورد تاکید قرار داد و تصریح کرد: آمریکا باید از کنترل آسمان عراق دست بردارد که هنوز هیچ کدام از اینها حاصل نشده است.
در این خصوص عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق هم گفته است که آمریکا از طریق گفت وگوی راهبردی می‌کوشد که همواره یک فقره را در این گفت وگوها بگنجاند و آن اینکه، آسمان عراق همواره زیر کنترل آمریکا باشد.
«کریم العلیوی» افزود که واشنگتن با تمام توان می‌کوشد که در گفت وگوها، عراق را فقط به خرید سلاح از آمریکا و گرایش نیافتن به سمت روسیه و چین مجبور کند.
وی ادامه داد که اعتماد کردن به پرواز نیروهای موسوم به ائتلاف بین المللی به مفهوم عدم اجرای قانون پارلمان عراق برای خروج نیروهای آمریکایی از خاک کشور است.   

آمریکا به دنبال توجیه حضورش در عراق است
دبیرکل «عصائب اهل الحق» از زیرشاخه های سازمان «الحشدالشعبی» وابسته به نیروهای رسمی نظامی عراق گفت که دولت آمریکا به دنبال یافتن توجیه برای ادامه حضور نیروهای نظامی اشغالگر خود در عراق است.
شیخ «قیس الخزعلی» پس از دور سوم گفت وگوی راهبردی عراق با آمریکا با انتشار توییتی نوشت: نباید اجازه داد که آمریکا پیش ‌شرط‌های خود را بر عراق تحمیل کند.
وی در واکنش به اظهارات مقامات دولت عراق از جمله وزیر امور خارجه کشورش بیان داشت: صحبت در رابطه با احتیاج به نیروهای نظامی خارجی اهانت به موسسات نظامی و امنیتی و در راس آنها نیروهای ارتش و الحشد الشعبی بوده و عراق بی نیاز به نیروی خارجی است.
الخزعلی حضور نیروهای آمریکایی در عراق را اشغالگری عنوان کرد و بهترین راه (بی نیازی عراق) را قدرتمندی نیروی هوایی عراق و تجهیز کامل نیروی هوایی و آموزش خلبانان و جنگنده‌های « F-۱۶ » و نه اتکا به نیروهای خارجی برشمرد.
وی با اظهار اینکه عراق بدون احتیاج به جنگجویان خارجی و تنها با استفاده از نیروهای خود توانست بر گروه تروریستی «داعش» و کسانی که از آن پشتیبانی می‌کردند، پیروز شود، ابراز داشت: امروز به اعتراف همگان، ارتش عراق در کنار نیروهای مبارزه با تروریسم و پلیس فدرال و الحشد الشعبی قدرتمندتر از قبل هستند.
دبیرکل عصائب الحق همچنین نوشت که شهروندان عراقی شریف و با غیرت اجازه ادامه فعالیت پایگاه‌های نظامی آمریکا را نخواهند داد و حضور نیروهای رزمی و پایگاه‌های آمریکایی در «عین الاسد» و «الحریر» اشغالگری آشکار است.

ابهام در نتیجه گفت وگوی دور سوم
بعد از پایان دور سوم گفت وگوهای راهبردی بغداد و واشنگتن، ابهام گویی برخی مقامات مرتبط بر ابهام این دور از گفت وگوها افزود.
در حالی وزیر امور خارجه عراق همچنان از اعلام نیاز به آمریکایی‌ها سخن گفته که در مقابل مشاور امنیت ملی عراق، اعلام بی نیازی به نیروهای آمریکایی کرده است.
در مقابل نخست وزیر عراق از ادامه روند گفت وگوهای راهبردی بدون تعیین سقف زمانبندی برای پایان آن سخن گفت.
سخنگوی وزارت امور خارجه عراق در اظهاراتی متعاقب پایان دور سوم گفت وگوهای راهبردی به رسانه دولتی عراق گفته است که نیروهای خارجی براساس یک جدول زمانبندی مشخص، در خارج از این کشور مستقر می‌شوند.
«احمد الصحاف» افزود که نیروهای باقی مانده آمریکا در داخل تعدادی از پایگاه‌های عراقی باقی می‌مانند و دیگر هیچ نیروی نظامی خارجی در کشور وجود نخواهد داشت.
«قاسم الاعرجی» مشاور امنیت ملی عراق در نشست مطبوعاتی همراه با فواد حسین وزیر امور خارجه در پایان دور سوم گفت وگوی راهبردی با آمریکا اظهار کرد که ایالات متحده به «خروج تعداد قابل توجهی از نیروهای خود از عراق» و نیز برچیدن پایگاهایش در این کشور تعهد داده است.
در مقابل «یحیی رسول» سخنگوی ارتش عراق نیز گفته است که نخست وزیر دستور تشکیل کمیته‌ای برای اجرای گفت وگوهای فنی آتی با آمریکایی‌ها به منظور موافقت با ساز و کار و زمانبندی‌ها برای بازنشر نیروها را داده است.
این در حالی است که در بیانیه مشترک دو کشور که پس از نشست مجازی وزیران خارجه آمریکا و عراق صادر شد، تاکید شده است که پایگاه‌ها زیر سیطره آمریکا، تحت مالکیت نیروهای عراقی است و همچنین طرفین بر حضور مستشاری آمریکا در عراق توافق کردند.
در بخش دیگری از این بیانیه، حضور نیروهای آمریکایی در عراق تا زمان پایان یافتن نیازهای پشتیبانی و اطلاعاتی بغداد مورد اشاره قرار گرفته است.
نخست وزیر عراق نیز در جلسه اخیر هیأت وزیران به خروج ۶۰ درصدی نیروهای آمریکایی از ابتدای کار دولتش تاکنون اشاره کرد و بیان داشت که این حضور تا رفع کامل نیاز نیروهای عراقی به انواع جنبه‌های نظامی ادامه خواهد داشت.
وزیر امور خارجه عراق نیز پس از پایان سومین دور گفت وگوها بیان داشت که عراق به توانمندی‌های آمریکا در زمینه آموزش، تسلیحات، تجهیزات و ارتقا دانش نیاز دارد.
فواد حسین بر همین اساس گفته است که عراق به هماهنگی و همکاری امنیتی دو جانبه با آمریکا ادامه می‌دهد.
این اظهارات وزیر امور خارجه عراق در کنار سخنان مشاور امنیت ملی این کشور که اعلام بی نیازی از خدمات نظامی آمریکا کرده، به تردیدها نسبت به این دور از گفت وگوها در عراق دامن زده است. 
نخست وزیر عراق پنجشنبه گذشته در توئیتی اعلام کرد که نتایج دور سوم گفت‌وگوی راهبردی با آمریکا، دروازه بازگشت عراق به روال عادی است.
«سید عمار حکیم» رهبر «جریان حکمت ملی» و از چهره‌های موثر عراق نیز در توئیتی نوشته است که نتیجه مثبت گفت وگوهای راهبردی بین عراق و ایالات متحده آمریکا نشان دهنده توانمندی، ملی‌گرایی و حرفه‌ای بودن تیم مذاکره کننده عراقی در ترسیم آینده روابط بین دو کشور است.
با کنار هم قرار دادن برداشت‌های منتقدان دولت از دور سوم گفت وگوها در کنار موافقان و همچنین برداشت آمریکایی‌ها از این دور از گفت وگوها، ابهام‌ها بیشتر شده است، هرچند قرینه‌ها بیشتر بر حضور آمریکا در عراق دلالت دارد.

این در حالی است که بیش از یک سال از مصوبه پارلمان عراق مبنی بر الزام به خروج اشغالگران از کشور می‌گذرد؛ موضوعی که هنوز جامه عمل به خود نگرفته است.
بر همین اساس برخی صاحب نظران عراقی معتقدند، احتمالا دور چهارم و پنجم گفت وگوها هم بدون اینکه سقف مشخصی برای پایان این گفت وگوها دستکم در دولت کنونی عراق وجود داشته باشد، بدون نتایج عملی و بطور مشخص در رابطه با موضوع حضور نظامیان آمریکایی در کشور، ادامه خواهد یافت.