از کنار «بی‌تفاوتی» بی‌تفاوت نگذریم

به گزارش ایرنا، چند صباحی است که دیگر برای کسی مهم نیست دیگری درگیر مسائل مالی، عاطفی یا خانوادگی است یا فلان عملکرد شخصی چه مشکلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تولید می کند و باعث آسیب زدن به دیگری می شود.

افراد سر در گریبان زندگی خود، به کاهش سطح روابط خانوادگی روی آورده و عطای نشست و برخاست با اقوام را به لقای خرج و مخارج بخشیده اند؛ گویا نسبت به سرنوشت یکدیگر بی‌تفاوت شده اند. دایره این خودخواهی به داخل خانواده‌ها هم کشیده شده و اعضا تنها به مسائل خودشان اهمیت می‌دهند نمونه این رفتارها را می‌توان در شخصی شدن بیش از اندازه روابط دید.

با شیوع ویروس کرونا و تاکید بر رعایت توصیه های بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی، کاهش سطح ارتباطات اجتماعی دوچندان شده که همین امر منجر به  شدت یافتن گسترش مساله بی‌تفاوتی اجتماعی شده است.

در این مورد، سید حسن موسوی چلک رییس انجمن مددکاری ایران، با تاکید بر اینکه بی تفاوتی اجتماعی سبقه طولانی دارد و مربوط به بازه زمانی کرونا نیست اما عوامل زیادی در شدت یافتن آن در دوره کنونی دست دارند، می گوید: بیش از یکسال است که بحرانی به نام کرونا را تجربه می کنیم که با وجود تلاش ها برای پیشگیری و کاهش آسیب، تقریبا همه اجزا و ارکان زندگی را تحت الشعاع خود قرار داده است.

وی روز چهارشنبه در گفت وگو با خبرنگار حوزه زنان و خانواده ایرنا، با بیان اینکه نبود مشارکت مردم برای مسوولیت پذیری در قبال خود و اطرافیان عامل ماندگار شدن این بیماری و عدم موفقیت در مدیریت آن شده است، ادامه می دهد: یکی از مهمترین دلایل کاهش مشارکت و همکاری عمومی به مسایل اقتصادی بازمی گردد.

رییس انجمن مددکاری ایران توضیح می دهد: طولانی شدن کرونا، تاثیر منفی بر حوزه اقتصاد گذاشته است هر چند قبل از کرونا هم حال اقتصاد خوب نبود و چشم اندازی هم برای آینده وجود نداشت. بد شدن شرایط اقتصادی و اشتغال در کنار افزایش آمار فوت بر اثر کرونا و نبود امکان برگزاری مراسم مناسب سوگواری برای عزیزان باعث خستگی مردم شده که این خستگی روی رفتار و تاب آوری آنان تاثیر زیادی گذاشته و بی تفاوتی را به ارمغان آورده است. به همین دلیل مثلا در شهری مانند تهران رعایت پروتکل های بهداشتی جهت پیشگیری رو به کاهش نهاده است.

به گفته وی، این درحالی است که افراد مسوولیت پذیر در قبال خود به عنوان شهروند و در قبال اعضای خانواده و جامعه، باید بدانند اگر به عنوان عضو خانواده به هر دلیلی درگیر کرونا شوند یا فوت کنند این اتفاق به طور طبیعی بر روی چرخه زندگی آنان و اطرافیان تاثیر می گذارد. پس این بی تفاوتی نسبت به رعایت پروتکل های بهداشتی به هر دلیل موجه یا غیر موجهی، فقط تاثیر روی فرد ندارد بلکه روی خانواده و جامعه هم تاثیر می گذارد و با رعایت نکردن پروتکل های بهداشتی، زمینه ابتلا دیگران را فراهم می کنند.

ارجح دانستن فردگرایی بر توجه به مصالح جمعی تبعات ناگواری به دنبال دارد

موسوی چلک با یادآوری این موضوع که به طور رایج در بحران هایی همچون سیل و زلزله و حوداث غیرمترقبه شاهد مشارکت مردمی بودیم و خوی نیکوکاری وجود داشته اما خیلی وقت است که فردگرایی بیشتر از توجه به مصالح جمعی مبنای رفتار شده است، تاکید می کند: این مشکلی است که وجود دارد و شاهد تبعات آن در جامعه هم هستیم.

وی، با بیان اینکه شیوع این پدیده نامیمون در جامعه حکایت از خوب نبودن حال سرمایه اجتماعی می داند و توضیح می دهد: بخشی از این بی تفاوتی ها به کاهش سرمایه و اعتماد اجتماعی و گرایش افراد به فردگرایی منتج می شود که عوارض و پیامدهای ناگواری به دنبال دارد. در حالیکه هر چه چتر حمایت بیشتر شود اقشار مختلف جامعه با اعتماد به نفس بیشتری می تواند زندگی و مشارکت و با بحران ها مقابله کند اما هرچه این چتر حمایتی کمتر باشد، میزان آسیب پذیری و نااطمینانی بیشتر می شود.

رییس انجمن مددکاری ایران تاکید می کند: بودن یا نبودن مدیریت بهینه، برابری در برابر قانون، شفافیت یا پاسخگویی، اختلاس ها و بسیاری موارد دیگر تاثیر منفی بر روی اعتماد اجتماعی و گرم شدن بازار بی تفاوتی می گذارد در نتیجه مشارکت ها کاهش پیدا می کند.

وی در پاسخ به اینکه چه کنیم تا این معضل از بین برود؟ با بیان اینکه مجموعه ای از عوامل تاثیرگذار هستند، خاطرنشان می کند: اگر سیاستگذاری خوبی نکنیم و انتصاب های ما مناسب نباشد و شفافیت در پاسخگویی را نپذیریم، نمی توانیم صرفا با حرف و آموزش بگوییم مردم هوای خود و همدیگر را داشته باشید و پشت هم را خالی نکنید. فراموش نکنیم آنچه که زمینه افزایش سرمایه اجتماعی و مسوولیت پذیری در قبال دیگران را افزایش می دهد بالا رفتن شاخص های سرمایه اجتماعی است که اگر برای آن تدبیری اتخاذ نشود شرایط بدتر می شود.

« بی تفاوتی» از جمله آسیب‌های مهم در روابط انسانی و مانعی مهم در برابر ترویج سبک زندگی اسلامی محسوب می‌شود و در صورت فراگیرشدن بی تفاوتی در جامعه، در هیچ کس توانایی و عزمِ برخورد با نابسامانی‌ها و دعوت به خوبی‌ها وجود نخواهد داشت.

از: فاطمه دهقان نیری