به گزارش ایرنا، حدود یکهزار کیلومتر مرز بین کشورهای ایران و پاکستان میتواند ظرفیتی مناسب برای مردمان این سرحدِ طولانی باشد و این، دولتمردان هستند که میتوانند چنین ظرفیتی را شکوفا کنند یا اینکه با بیتفاوتی از کنارش عبور کرده و بر فقیرتر شدن مردم دوطرف مرز دامن بزنند. روز گذشته (چهارشنبه) یکم اردیبهشتماه سال ۱۴۰۰ دولتهای ایران و پاکستان با قیچی کردن یک روبان قرمز در سرحد (مرز) پیشین-مند، نشان دادند که دیپلماسی مبتنی بر احترام متقابل میتواند شکوفایی اقتصادی هر دو کشور و مردمان مرزنشینشان را به دنبال داشته باشد.
بله، نوار قرمزی که دیروز قیچی شد، ماحصل سالها گفت و گو و تعامل بود و این دیپلماسی، مسیری را هموار کرد که میتواند گذرگاههای رسمی این دو کشور را تا ۱۰ ترمینال افزایش دهد. ۲۹ آذرماه سال گذشته پایانه رسمی مرز ریمدان در ۱۲۰ کیلومتری بندر چابهار افتتاح شد و امروز خبرِ برپایی جشن افتتاح گذرگاه پیشین، سرخط اخبار رسانهها شده است.
مرز پیشین به علت قدمت و نزدیکی آن به آبادی ها و شهرهای پاکستان از جمله روستای ردیگ در کنار نقطه صفر مرزی، بخش مند پاکستان در فاصله ۲۰ کیلومتری مرز، بخش تمپ در فاصله ۶۰ کیلومتری، مرکز شهرستان تربت در فاصله ۱۲۰ کیلومتری و شهر و بندر مهم و اقتصادی کراچی پاکستان در فاصله ۶۰۰ کیلومتری که با ساخت جاده جدید این فاصله به ۴۰۰ کیلومتر کاهش مییابد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران به همراه جمعی از معاونان و مدیران وزارتخانههای امور خارجه، صنعت، معدن و تجارت و سازمان راهداری کشور عصر سهشنبه (31 فروردینماه) با استقبال احمدعلی موهبتی استاندار سیستان و بلوچستان و جمعی از مدیران محلی وارد چابهار شد.
وی ابتدا از پروژه شهر جدید تیس و طرح یکهزار واحدی مسکن چابهار بازدید کرد و سپس با حضور در بندر شهید بهشتی منطقه آزاد از نزدیک وضعیت تجهیز این بندر اقیانوسی را مورد بررسی قرار داد، همان بندری که بیشتر مردم تصور میکنند آن را هندیها احداث کردهاند در حالی که بندر توسط دولت خودمان احداث شده است و یک شرکت هندوستانی متعهد شده اسکله آن را به امکاناتی همچون جرثقیل تجهیز و برای چند سال به عنوان اپراتور از آن امکانات بهرهبرداری و بعد از پایان قرارداد، تمامی تجهیزات را به بندر واگذار کند، ضمن اینکه تاکنون تنها ۱۹ درصد از تعهد این شرکت محقق شده است.
و اما روز گذشته در نخستین روز اردیبهشتماه، سومین پایانه مرزی رسمی ایران و پاکستان با حضور مقامات ایرانی و پاکستانی در نقطه صفر مرزی پیشین افتتاح شد. در این آیین وزیر راه و شهرسازی کشورمان به عنوان رییس ایرانی کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی دو کشور آمادگی ایران را برای برگزاری بیست و یکمین اجلاس کمیسیون همکاریهای مشترک اقتصادی ایران و پاکستان اعلام و ابراز امیدواری کرد که بازگشایی گذرگاه مرزی پیشین - مند به عنوان سومین مرز رسمی میان دو کشور دوست و همسایه، آیندهای روشن برای همکاری فزاینده اقتصادی دو کشور باشد.
جدای از اینکه ما تاکنون نتوانستهایم سهم قابل توجهی از بازار ۲۰۰ میلیون نفری پاکستان داشته باشیم باید متوجه این موضوع بود که پاکستانِ امروز، بخشی از حوزه تمدنی ایرانی و اسلامی بوده و درواقع این کشور یک جمهوری اسلامی است «جمهوری اسلامی پاکستان» از طرفی باید گفت که ایران و پاکستان به لحاظ تاریخی، فرهنگی و مذهبی بسیار به هم نزدیک هستند و این بدین معناست که در حوزههای اقتصادی و صادرات و واردات هم میتوانند به خوبی همکاری داشته باشند و یکی از ملزومات این همکاریها، افزایش گذرگاههای رسمی بین دو کشور است که بخش اصلی آن به همت دولتهای دو کشور محقق شده است.
رویکردی همهجانبه در ذیل سیاست خارجی کلان
وزیر راه و شهرسازی در مراسم افتتاح پایانه پیشین اظهار داشت: ما با همسایگانمان روابط خویشاوندی و برادری داریم و گسترش روابط اقتصادی نزدیک با این همسایگان به مثابه رویکردی همه جانبه در ذیل سیاست خارجی کلان تعریف شده است و متکی بر بهرهگیری از همه ظرفیتهای کشور به ویژه نواحی مرزنشین بوده که موجب تعمیق و پیوند دوجانبه و چندجانبه منطقهای خواهد شد.
اسلامی با بیان اینکه پاکستان همواره از منزلت بالایی برای مردم و دولتمردان ایران برخوردار است گفت: اکنون جشن و شادمانی مردم بلوچستانِ پاکستان و مردم سیستان و بلوچستان ایران که همجواری و قرابت آنها ریشه تاریخی دارد را شاهد هستیم و بهرهگیری از ظرفیتهای بیشمار مرزی موجب توسعه روابط و مناسبات و اشتراکات درهم تنیده و ناگسستنی دو کشور خواهد شد.
او بر «بهرهگیری از ظرفیتهای بیشمار مرزی» تاکید کرد، یعنی ایران در بخشهای مختلفی همچون صنعت و معدن و کشاورزی ظرفیتهای خوبی در مناطق مرزی خود دارد و قطعا کشور پاکستان هم ظرفیتهای اقتصادی مختلفی دارد که میتوانیم با گسترش تعاملات، تبادلاتمان را در این حوزهها افزایش دهیم.
راهاندازی گذرگاه پیشین - مند، یک دستاورد تاریخی
خانم «زبیده جلال خان» وزیر صنایع دفاعی پاکستان به عنوان رییس هیات این کشور در مراسم افتتاح سومین مرز رسمی با جمهوری اسلامی ایران از گشایش گذرگاه پیشین-مند به عنوان یک دستاورد بزرگ و تاریخی برای دو کشور یاد کرد که تعهد دولت «عمرانخان» برای تحکیم روابط با ایران را نشان میدهد.
وی نیز بر این موضوع تاکید کرد که تهران و اسلامآباد در مسیر تعمیق روابط دیرینه قدم برمیدارند و تحولات اخیر در مرزهای مشترک، مظهر عزم و تعهد آنان برای تحکیم مناسبات به ویژه اهمیت بهبود زندگی مرزنشینان دو کشور است.
پُرواضح است که بلوچستانهای هر دو کشور، محرومیتهایی هم در حوزههای مختلف دارند که باز هم افزایش دوستیها و تعاملات، میتواند کمک شایان توجهی هم به محرومیتزدایی بلوچستانِ ایران و هم بلوچستانِ پاکستان کند.
مهم این است که ایران و پاکستان توانستهاند با گفتمان مبتنی بر احترام متقابل، سه گذرگاه رسمی بین سرزمینهای خود ایجاد کنند و درواقع الان زمینه بهرهمندی از آن بازار پرجمعیتی که در بالا به آن اشاره کردیم فراهم شده است.
اگر پاکستان با پنج کشور هممرز است، ایران با ۱۵ کشور مرز خشکی و آبی دارد و این زمینه هم برای پاکستان فراهم شده تا بتواند با کشورهای دیگری از طریق زمینی و ریلی مراودات تجاری برقرار کند و همین رفت و آمدها به تنهایی معیشت اهالی این مسیرها را تحت تاثیرات مثبتی قرار خواهد داد.
پس اگر بخواهیم برآیند سفر وزیر راه و شهرسازی به مرز پیشین در جنوب سیستان و بلوچستان را به صورت خلاصه و عصاره بگوییم، ماحصل این سفر در یک جمله بیان میشود « دیپلماسیِ منجر به معامله بُرد بُرد، ایران و پاکستان را در مسیر شکوفایی اقتصادی قرار داد»