به گزارش ایرنا، نخست وزیر اتیوپی در اوج این حساسیت ها و بدون توجه به تبعات منفی این کار اعلام کرد که کشورش تسلیم فشارهای داخلی و خارجی نمی شود و آبگیری مرحله دوم سد «النهضه» (رنسانس) در زمان مقرر انجام خواهد شد.
«آبی احمد» در اظهاراتی که روز گذشته (شنبه) مطرح شد تاکید کرد که با وجود همه فشارهای خارجی و داخلی مرحله دوم آبگیری سد النهضه در زمان مقرر انجام می شود و در این باره تسلیم هیچ تهدیدی نخواهد شد.
سد النهضه که در ۱۵ کیلومتری مرز اتیوپی با سودان به روی رود نیل ساخته شده در صورت آبگیری کامل و راه اندازی، بزرگترین نیروگاه برق آبی آفریقا و هفتمین سد بزرگ جهان خواهد بود.
دو کشور مصر و سودان در پایین رود نیل از مخالفان جدی سد النهضه به شمار می روند و از چند سال گذشته تا کنون در باره عواقب آبگیری کامل این سد به اتیوپی هشدار داده اند.
آبگیری کامل این سد تهدید جدی علیه حیات مصر است به طوری که در همین پیوند نیز «عبدالفتاح السیسی»، رئیس جمهوری این کشور پیشتر گفته بود که آبگیری یک طرفه سد النهضه تامین آب ۱۰۰ میلیون مصری را تهدید می‌کند.
السیسی آذر ۹۹ در اظهارتی که در پایان سفر خود به فرانسه داشت در مصاحبه اختصاصی با روزنامه «فیگارو» گفته بود که رود نیل برای مصر حیاتی است و اختلافات با اتیوپی بر سر ساخت سد «رنسانس» یا النهضه بسیار طولانی شده است.
او تاکید کرده بود که لازم است تا یک راه حل عادلانه در آبگیری سد النهضه و بهره برداری از آن تعریف شود به طوریکه از منافع مصر، اتیوپی و سودان نیز محافظت شود.
رئیس جمهوری مصر در تازه ترین اظهار نظر خود در باره سد النهضه که ۱۸ فروردین ۱۴۰۰ عنوان شد، با دیگر اتیوپی را تهدید کرد و خطاب به آدیس آبابا گفت که به سهمیه ما از آب رود نیل دست درازی نکنید زیرا همه گزینه ها مطرح است.
السیسی که در آیین گشایش یکی از ایستگاه های تصفیه آب در کشورش سخن می گفت، با تاکید بر این نکته که «موضعش را تغییر نخواهد داد»، اظهار کرد که اتیوپی حق رشد و توسعه دارد اما حق ندارد حق مصر را نادیده بگیرد و قاهره می کوشد به هر قیمتی که شده از فرصت ها برای استفاده از سهمیه آب خود از رود نیل استفاده کند.
وی با اشاره به اینکه «مصری ها حق دارند نگران سهمیه خود از آب رود نیل باشند» تاکید کرد که مذاکره با اتیوپی در مورد موضوع سد النهضه بهترین گزینه است و مشورت با مقامات سودان در خصوص این پرونده پیچیده میان قاهره و خارطوم ادامه دارد.
قاهره به دنبال شکست آخرین دور مذاکرات کنگو در مورد سد النهضه بار دیگر هشدار داد که تمامی گزینه ها در خصوص حمایت از سهمیه خود از آب رود نیل مطرح است.
از سوی دیگر وزیر آبیاری سودان نیز یک هفته پیش از این اظهارت السیسی، توضیح داد که هیات مصری از پیشنهاد سودان در خصوص انتخاب و تعیین ناظران بین المللی در خصوص این پرونده حمایت و پشتیبانی کرد.
اواسط فروردین گذشته نشستی میان مقام های مصر، سودان و اتیوپی در «کینشازا» پایتخت کنگو برگزار شد که هیج دستاوردی برای طرفین نداشت.
وزارت خارجه اتیوپی در پی این نشست با صدور بیانیه ای اعلام کرد که حاضر نیست وارد توافقنامه ای شود که حق این کشور از سهمیه آب رود نیل را در حال حاضر و آینده نادیده بگیرد.
این در حالی است که وزارت خارجه مصر ،اتیوپی را به سرسختی و مخالفت با قوانین بین الملل متهم کرد و با صدور بیانیه اعلام کرد که هیات اتیوپی پیشنهاد مشارکت اتحادیه اروپا و آمریکا و سازمان ملل در مذاکرات را نپذیرفت و همچنین تلاش های کنونی اتحادیه آفریقا و سایر پیشنهادها را نپذیرفت.
«مریم الصادق المهدی» وزیر خارجه سودان نیز به نوبه خود گفت: اتیوپی اصرار دارد تا به تحرکات یک جانبه خود و همچنین به دومین مرحله پر کردن سد النهضه ادامه دهد و در واقع با این رویکرد خود در حال نقض قوانین بین الملل است.
مصر در تامین ۹۰ درصد از آب آشامیدنی خود به رود نیل متکی است و هرگونه کاهش حقابه این کشور، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی ویرانگری بر قاهره خواهد داشت، این در حالی است که آدیس‌آبابا تاکید دارد که سد النهضه با سرمایه‌گذاری ۴.۶ میلیارد دلاری در تبدیل این کشور به قطب انرژی منطقه نقش‌آفرین است و می‌تواند علاوه بر درآمدزایی منجر به ریشه کنی فقر در این کشور شود.
از سوی دیگر سودان نیز برنامه اتیوپی برای آغاز مرحله دوم آبگیری سد النهضه را تهدید مستقیم علیه امنیت ملی خود می داند.
«یاسر عباس» وزیر منابع آبی سودان بهمن ۹۹ گفته بود که اگر دومین آبگیری سد رنسانس در ژوئیه ۲۰۲۰۱ به پایان برسد این تهدید مستقیم برای امنیت ملی ما است.
وی افزود: این موضوع نیمی از جمعیت ساکن در سودان مرکزی را از نظر آبیاری پروژه های کشاورزی و تولید برق از سدهای «رصیرص» و «مروی» تهدید خواهد کرد.
عباس گفت: در صورت عدم توافق الزام آور در مورد مقدار آب جاری از سد رنسانس و تبادل اطلاعات روزانه بهره برداری از سد رصیرص غیرممکن خواهد بود و سد مروی نیز ۳۰ درصد از انرژی الکتریکی تولید شده خود را از دست می دهد که این بر ایستگاه های آب آشامیدنی تأثیر منفی می گذارد.
آدیس آبابا نیز اعلام کرد که به هدف خود برای پر کردن سد در نخستین سال آن رسیده است و این کار را بدون اینکه منتظر توافق با خارطوم و قاهره در مورد این موضوع بحث برانگیز باشد، ادامه می دهد.
اتیوپی در مرحله نخست، آبگیری این سد را به حجم ۴.۹ میلیارد متر مکعب به اتمام رساند.
سودان، مصر و اتیوپی نزدیک به یک دهه است که در مورد مدیریت و پر کردن مخزن سد النهضه که آدیس آبابا بر رود نیل ساخته در حال مذاکره هستند اما تاکنون توافقی بین طرفین حاصل نشده است.
این پروژه که در سال ۲۰۱۱ به بهره برداری رسید در صورت تکمیل و آبگیری کامل بزرگترین تأسیسات برق آبی در آفریقا خواهد بود. دو کشور پایین دست یعنی سودان و مصر از اینکه این سد تأسیسات آنها را تهدید کند هراس دارند.
سودان میانجیگری سازمان ملل، اتحادیه آفریقا و ایالات متحده را در این مورد پیشنهاد می کند. تاکنون چندین دور مذاکره در این باره میان آدیس آبابا، قاهره و خارطوم با میانجیگری و ابتکار کشورهای مختلف از جمله آمریکا، کشورهای عرب حوزه خلیج فارس و اتحادیه عرب انجام شده اما تاکنون به هیچ نتیجه مثبتی نرسیده است.
مصر پیشتر نیز از شورای امنیت سازمان ملل متحد خواسته بود که مانع اقدامات یکجانبه ای شود که می‌تواند فرصت دستیابی به یک توافق را تحت‌الشعاع دهد.
با وجود این اختلاف ها و در میان حساسیت های دو کشور مصر و سودان، نخست وزیر اتیوپی روز گذشته (شنبه) تاکید کرد مرحله دوم آبگیری سد النهضه در موعد مقرر انجام خواهد شد.
آبی احمد در سخنانی گروه‌های داخلی و خارجی را به کوشش برای تهدید ثبات اتیوپی متهم و تاکید کرد: این فشارها مانع از آبگیری سد النهضه نخواهد شد.
وی گفت که علیرغم همه توطئه‌ها و فشارها، آدیس آبابا مصمم به آغار مرحله دوم آبگیری سد النهضه در زمان مقرر است.
نظر شما