بر اساس آمار و ارقام سازمان امور عشایری کشور، طبق آخرین سرشماری که ۱۱ سال قبل صورت گرفته، جمعیت عشایر کشور یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در قالب ۲۱۳ هزار خانوار عشایری ثبت شده که ۳۵ درصد صنایع دستی و ۲۵ درصد گوشت قرمز (معادل ۱۹۵ هزار تُن) کشور را تولید می کنند و بطور کلی تولید ۶ میلیون تُن انواع محصولات دامی، زراعی، باغی و صنایع دستی مربوط به آنان است.
اکنون جمعیت عشایر کشور به یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر افزایش یافت و در بعد خانواری از ۲۱۳ هزار خانوار به ۲۳۴ هزار خانوار افزایش یافت، استان فارس با ۱۵۰ هزار نفر جمعیت عشایری رتبه نخست کشوری را از لحاظ جمعیت عشایری به خود اختصاص داده و پس از آن، استان‌های خوزستان، آذربایجان غربی، چهارمحال و بختیاری و لرستان در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
آموزش عشایر در راستای تحقق عدالت آموزشی
در بخش آموزش قشر پرتلاش، بر اساس آمار دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش، از میان یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر جمعیت عشایری، بیش از ۱۸۵ هزار نفر دانش‌آموز هستند که در ۶ هزار و ۱۳۲ مدرسه با ۱۲ هزار و ۵۲۷ کلاس درس تحصیل می کنند؛ موضوعی که ضرورت توسعه آموزش عشایر و تحقق عدالت آموزشی را نمایان می‌کند.
در زمان حاضر دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر در ۲۳ استان کشور فعال است که وظیفه زیر پوشش قرار دادن دانش آموزان عشایر را به عهده دارند.
بسط و توسعه عدالت و رفع محرومیت آموزشی به واسطه گسترش انواع مدارس در مناطق کمتر توسعه یافته و عشایری از دیگر اهداف این دفتر است که با نیازسنجی، شاخص سازی و شناسایی ابعاد مولفه های آموزش و پرورش مناطق کمتر توسعه یافته یعنی محروم، مرزی، روستایی و عشایری در راستای رفع موانع و مشکلات آموزشی این مناطق فعالیت می کند.
جذب دانش آموزان عشایری و زیر پوشش قرار دادن آنها از ابتدای دولت تدبیر و امید ۷.۴۳ درصد رشد داشته است. شاید مهمترین اقدام تصویب اساسنامه عشایری است که به امضای ریاست جمهوری رسیده و این اساسنامه مهمترین سند ملی برای آموزش و پرورش عشایر است که مبتنی بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است.
رشد مدارس شبانه روزی و عشایری در ۸ سال اخیر
همچنین از ابتدای دولت تدبیر و امید تعداد مدارس شبانه روزی ۱۱ درصد رشد داشته است و ۶۰ درصد معلمان عشایری با مدرک تحصیلی کارشناسی مشغول خدمت شده اند که این آمار بسیار عالی است و در کیفیت آموزشی خیلی موثر است، تعداد مدارس کانتینری عشایری ۲۸ درصد کاهش یافته و معلمان شاغل با مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد ۳۹ درصد افزایش داشته است و کاهش تعداد سرباز معلمان از هزار و ۴۹۲ نفر در سال ۱۳۹۲ به ۵۴۳ نفر نشان از اهتمام دولت برای تسری عدالت آموزشی دارد.
علاوه بر این، به میزان ۲۲ درصد زیر پوشش قرار دادن نوآموزان پیش دبستانی در مناطق عشایری بالا رفته که این نرخ رشد، نمادی از توسعه آموزشی و گسترش عدالت در مناطق محروم است و برگزاری اردوی سراسری دانش آموزان عشایری کشور و زیارت اولی ها و اجرای پروژه تامین امنیت نیروی انسانی در استان های سیستان و بلوچستان، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، کرمانشاه و خوزستان و در سال جاری کرمان از دیگر دستاوردها به شمار می رود.
اصفهان دارای ۹۶۰۵ خانوار عشایری
طبق آمار اداره کل امور عشایر استان اصفهان، ۹هزار و ۶۰۵ خانوار عشایری در استان اصفهان زندگی می‌کنند که این تعداد شامل ایلات قشقایی، بختیاری و عرب جرقویه هستند، آنان در شهرهای بویین میاندشت، فریدن و چادگان واقع در غرب استان ۲۷ هزار نفر عشایر ایل بختیاری و در سمیرم، دهاقان و شهرضا در شمال استان ۲۴ هزار نفر از ایل قشقایی و محمدآباد و نصرآباد در شرق اصفهان سه هزار نفر عشایر از طایفه عرب جرقویه سکونت دارند.
عشایر استان در بالغ بر ۶۰ درصد از منابع ملی و عرصه‌های طبیعی این خطه حضور دارند و ییلاق و قشلاق می کنند.
بهبود شاخص‌های توسعه عشایر اصفهان تا ۶۰ درصد
بر اساس آمار و اطلاعات موجود، شاخص‌های توسعه عشایر اصفهان که قبل از انقلاب اسلامی کمتر از پنج تا ۱۰ درصد بود این رقم بعد از انقلاب اسلامی به حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد افزایش یافت که یکی از مهم ترین شاخص‌ها آموزش و سوادآموزشی بود.
در همین ارتباط مدیرکل امور عشایر اصفهان گفت: میزان آموزش و سواد در ایلهای مختلف عشایری استان اصفهان متفاوت است و در این زمینه ایل بختیاری در مقایسه با ایل قشقایی نیازمند کلاس ها و آموزش های بیشتری برای سواد آموزی و همچنین حضور بیشتر دانش آموزان در کلاس های درس است.
مختار اسفندیاری در گفت و گو با ایرنا درباره دلایل این موضوع افزود: معلمانی که در استان فارس مشغول هستند به دلیل حضور در شهرستان‌های عشایری جنوب اصفهان مانند شهرضا، دهاقان و سمیرم به تدریس در بین عشایر ایل قشقایی می‌پردازند اما حضور معلمان خوزستانی در بین عشایر ایل بختیاری واقع در غرب استان کمتر است و به همین دلیل شاهد آموزش کمتری در بین آنان بوده‌ایم.
وی درباره حل این چالش که از سال ۹۷ آغاز شد، خاطرنشان کرد: بر همین اساس با برنامه‌ریزی و هماهنگی های صورت گرفته و با مشارکت بیشتر آموزش و پرورش و استانداری مقرر شد که معلمان بیشتری در شهرستان‌های ایل بختیاری حضور پیدا کنند و روند تدریس به فرزندان را بیش از گذشته افزایش دهند.
فعالیت ۹۰ کلاس و مدرسه عشایری در اصفهان
مدیرکل امور عشایر اصفهان با بیان اینکه توسعه آموزشی مرهون تلاش و پیگیری است اضافه کرد: در زمان حاضر بالغ بر ۹۰ مدرسه عشایری در مقیاس های کوچک و بزرگ در استان فعال است و توانستند در مقاطع مختلف تحصیلی راهگشای دانش آموزان باشند.
اسفندیاری خاطرنشان کرد: می‌توان گفت که میزان سواد آموزی در بین ایل قشقایی بالای ۸۵ درصد تا ۹۰ درصد می‌رسد و در بین ایل بختیاری این رقم حدود ۸۰ درصد برآورد می شود.
وی اظهارداشت: البته به دلیل شیوع ویروس کرونا روند آموزش در مدارس عشایری با اختلال روبرو شد و همین امر سبب شده که تا حدی دانش‌آموزان نتوانند دوره‌های خود را به خوبی بگذراند.
نظر شما