پیشرفت بدون ایجاد فضا ‌و فرصت برای نسل امروز و آینده محقق نمی شود

به گزارش عصر یکشنبه ایرنا، رویداد نوآورانه «لیبتک ۲» از سوی مرکز نوآوری و توسعه کسب و کارهای داده محور سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با موضوع چالش تشخیص موضوع (Topic Detection)، در حوزه فناوری‌های کتابخانه‌ای و استفاده از هوش مصنوعی به منظور پردازش داده و شناسایی موضوع آن اجرا شد. این رویداد در راستای استفاده از ظرفیت‌های موجود، به منظور رفع نیازهای کتابخانه ملی و با هدف ایجاد محیطی برای رشد و توسعه کسب و کارهای داده‌محور و مبتنی بر هوش مصنوعی برگزار شد. 
اختتامیه این رویداد عصر روز شنبه یکم خرداد ماه ۱۴۰۰ پس از داوری و بررسی نهایی مدل‌های تیم‌ها در کتابخانه ملی برگزار شد. در این برنامه اشرف بروجردی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، مظفر پاسدار شیرازی، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و برخی از داوران حضور داشتند.
معرفی آثار و ارزیابی داوری
در ابتدای این آیین ایمان کریمی، مسئول تیم ارزیابی نتایج رویداد لیبتک ۲، درخصوص نحوه داوری و ارزیابی تمامی آثاری که از سوی افراد، تیم‌ها و شرکت‌ها در حوزه فناوری‌های کتابخانه‌ای و استفاده از هوش مصنوعی به منظور پردازش داده و شناسایی موضوع آن برای این رویداد ارسال شده بود، توضیحاتی ارائه کرد.
پس از آن، چهار گروهی که به این مرحله رسیدند، «راهکار پردازش ژرف» و «دادماتک»، همچنین رضا یگانگی و محمد صدر، درخصوص فعالیت‌های خود توضیحاتی دادند. در ادامه به معرفی آثارشان پرداخته و به سوالات داوران، احسان‌الدین عسگری، مهدی خلیق رضوی، مهرنوش شمس‌فرد، مسعود اسدپور، سعیده ممتازی پاسخ دادند.
در بخش بعدی آیین اختتامیه، اشرف بروجردی بیان کرد: هیچ‌کاری بدون مشارکت جمع اصحاب علم، فن و دانش برای رسیدن به زندگی بهتر، ایجاد فرصت و فضا برای نسل امروز و نسل آینده محقق نخواهدشد.
او با اشاره به  چشم‌انداز سند ۱۴۰۰ عنوان کرد: آنچه که در این سند آمده است این بود که کشور ایران بتواند در این سال به عنوان کشور برتر در منطقه از لحاظ علمی حضور داشته‌باشد و با روش علمی و دست‌یابی به تکنولوژی جدید بتواند در منطقه اول باشد. می‌بینیم علی‌رغم همه باورها و نگاه‌ها، این دیدگاه عملیاتی نشد و حتی در بحث علم خام نیز شاید در برهه‌هایی عقب‌ماندگی‌هایی داریم.
 وی افزود: وقتی کارنامه شورای عالی انقلاب فرهنگی را نگاه می‌کنید، می‌بینید که مملو از آمار مقالات تنظیم شده است که برخی از آن‌ها شاخص هستند؛ ولی عملیاتی شدن این داده‌ها و دانش و بهره‌گیری از آن برای این که بتوانیم حرف نویی در دنیا داشته باشیم صورت نگرفت. بالعکس جوانان ما باورهای خود را به سمتی سوق دادند که در اینجا کاری نمی‌شود کرد، پس نگاه به بیرون مرزها رفت و امروزه به عنوان یکی از کشورهای بزرگ ارسال کننده دانش توسط نخبگان در کشورهای دیگر هستیم؛ به‌گونه‌ای که مالزی اعلام می‌کند بیشترین توسعه خود را مرهون مقالات دانشجویان ایرانی است.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران همچنین گفت: این امر نشان می‌دهد که باید حرکتی کنیم و ابتدا باید آن را باور کنیم. تلاش و باور جوانان روشن و واضح است و امروز که شاهد این بحث بودید مشاهده کردید که پای اصلی و ثابت توسط جوانان این عرصه شکل گرفته است. عزیزانی که تلاش شبانه‌روزی انجام دادند برای این که سازمان اسناد و کتابخانه ملی بتواند نقشی را در دنیا ایفا و عرضه کند.
او با اشاره به این که در عربستان صعودی شهری تاسیس شده که ۷۵ درصد خدماتی را که به ساکنان ارائه می‌شود ربات‌ها انجام می‌دهند، اظهار کرد: این نشان دهنده این است که ما لاجرم باید به این سمت حرکت کنیم. سازمان اسناد کتابخانه ملی ایران سال ۹۷ در تدوین اصول و سیاست‌های راهبردی خود این ضرورت را دید که باید وارد این عرصه شود؛ لذا همه باید در آن مشارکت کنند. 
وی افزود: ما باید این هوشیاری را داشته باشیم که از ذهن خلاق و انرژی وافر و تلاش جامع جوانان بهره ببریم. در واقع ما نقش آفرین نبودیم و تنها فرصت را ایجاد کردیم و تلاش را جوانان کردند. بنابراین رسیدن به این نقطه که آینده جامعه به سوی نوآوری و در دستان جوانان خلاق و نوآور در عرصه‌های مختلف است، امری ضروری است. 
بروجردی ماندگاری آثار جوانان خلاق را حتمی دانست و گفت: ایران سرمایه عظیمی دارد که متاسفانه بسیاری از آن همچنان بکر و فراموش شده‌است و بهره لازم از آن برده نمی‌شود. امیدوارم روزی ایران با سربلندی نام خود را بین کشورهای توسعه یافته ثبت کند و این امر محقق نمی‌شود جز با مشارکت جمعی ‌و بهره‌گیری از دانش و تلاش شما. امیدوارم گامی که در سازمان اسناد و کتابخانه ملی برداشته شد به عنوان گام اولیه تلقی شود. به واقع مرکز نوآوری و توسعه کسب و کارهای داده محور سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران می‌تواند بهترین پایگاه برای جوانان برای عرضه خلاقیت‌های خودشان باشد.
 
کمک به توسعه هوش مصنوعی در زبان فارسی
براساس اعلام روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی،مظفر پاسدارشیرازی ضمن تشکر از داوران این رویداد بیان کرد: به یاد دارم که در نهم مرداد ماه سال ۱۳۹۷ محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در بازدید از کتابخانه ملی بحث فناوری بلاک‌چین و استفاده آن در کتابخانه ملی را مطرح کرد. همه به ویژه در مجموعه سازمان اسناد کتابخانه ملی نگاه خیال‌گونه به این موضوع داشتند. کمی بعد با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات پیرو تفاهم‌نامه‌ای که با این وزارتخانه امضا شد شروع به تنظیم برنامه نوآوری برای سازمان اسناد و کتابخانه ملی کردیم. 
وی در ادامه عنوان کرد: ما یک ضرورت انکار ناپذیری را در درون مجموعه احساس می‌کردیم و آن هم این بود که خدمات دیجیتال و سیل گسترده منابع دیجیتالی که روز به روز زاده می‌شود؛ اگر بخواهیم ماموریت‌های کتابخانه ملی را با اقتضائات امروز بازتعریف کنیم، وظیفه داریم که همه منابع الکترونیک را گردآوری، پردازش و سرویس‌دهی کنیم. اگر بنا بود این وظایف را در باب کتاب و مجله و... انجام دهیم و همچنین اگر می‌خواستیم به نحو احسن سرویس‌دهی کنیم باید به جد تعداد نیروهای سازمان و بودجه آن را افزایش می‌دادیم؛ ولی امکان این امر وجود نداشت؛ اما ضرورت استفاده از تکنولوژی بسیار احساس می‌شد.
معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به این که چالش‌ها را استخراج کرده و به کمک فناوری راهکارهای جدیدی برای آن ارائه کردند ، مطرح کرد: تیر ۹۸ اولین رویداد استارت‌آپی برگزار شد و دوستان برای بخشی از این چالش‌ها راه‌کارهایی را ارائه کردند. پس از آن متوجه شدیم اگر بخواهیم تعامل مناسبی با استارت‌اپ‌ها داشته باشیم آنچه که به عنوان گنجینه غنی زبان فارسی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی به آن می‌بالیم هنوز راه درازی دارد برای این که دیتای قابل استفاده برای گروه‌های هوش مصنوعی و... باشد. 
او در ادامه گفت: از طرفی متوجه شدیم در کنار این که گروه‌های استارت‌آپی به ما کمک کرده و چالش‌های ما را برطرف می‌کنند ما به عنوان بزرگترین گنجینه منابع فارسی جهان به خوبی می‌توانیم به آن‌ها کمک کنیم و عدم رشد زبان فارسی در هوش مصنوعی را حل کنیم. از این رو برنامه نوآوری را مفصل‌تر و جدی‌تر گرفتیم؛ با حمایت معاونت علم و فناوری مرکز نوآوری و توسعه کسب و کارهای داده محور را افتتاح کردیم تا انشاالله آن مرکز به عنوان بازوی تعامل با گروه‌های فناور و استارت‌آپ‌ها بخشی از چالش‌های سازمان را با رویکرد فناورانه حل کند.
او ضمن بیان این که بهمن سال گذشته اولین سامانه پردازش خودکار با کمک هوش مصنوعی را در کتابخانه ملی رونمایی کردند، اظهار کرد: توانستیم هوش مصنوعی را برای یکی از خدمات و فعالیت‌های سازمان به خدمت بگیریم و آن هم چیزی نبود جز فهرست‌نویسی پایان‌نامه و مقالات. در حال حاضر با دقت مناسبی به فاصله زمانی کوتاهی تا دو دقیقه فهرست را ارائه می‌کنیم. این امر افزایش سرعت و کاهش هزینه‌های چشمگیری را به همراه خواهد داشت. این سامانه پردازش خودکار علاوه بر پایان‌نامه برای مقالات نیز فعال است و درحال افزایش دقت آن برای کتاب نیز هستیم.
پاسدارشیرازی در پایان سخنان خود با اشاره به این که در تلاش برای استفاده از هوش مصنوعی برای ارتقای کیفیت و دقت رده‌بندی کتاب هستند، گفت: طبق نظرات داوران از ارائه‌هایی که امروز صورت گرفت، چند گروه خوب با دستاوردهای خوب داریم و امیدوارتر شدیم که بتوانیم به کمک هوش مصنوعی، سامانه دستیار فهرست‌نویس را برای ارتقای کیفیت فهرست تحلیلی و ارتقای دقت و افزایش سرعت و کاهش هزینه را داشته تا خدمات بهتری ارائه دهیم. امیدواریم به نوبه خود بتوانیم به توسعه هوش مصنوعی در زبان فارسی کمک کنیم.
در پایان اختتامیه رویداد «لیبتک ۲»، گروه دادماتک تیم دوم و شرکت راهکار پردازش ژرف به عنوان تیم برتر معرفی شدند.