سیدکمال‌الدین میرجعفریان عصر چهارشنبه در کارگروه مقابله با گرد و غبار که در محل استانداری برگزار شد، با بیان اینکه گرد و غبار موجود در خراسان رضوی ناشی از مناطق خارج از این استان و یا کشورهای همسایه خراسان رضوی است، بر لزوم استیفای کامل حقوق استان در مقابله با پدیده گرد و غبار تاکید و دستگاه های اجرایی متولی این بخش را مکلف کرد که با بررسی های لازم، خسارات و تاثیرات ناشی از پدیده گرد و غبار را مستندسازی کرده و آن را در قالب جذب اعتباراتی از صندوق توسعه ملی و یا ایجاد اعتباراتی در ردیف های بودجه ای مربوط به محیط زیست پیگیری کرده و سهم خراسان رضوی از این اعتبارات را افزایش دهند.
وی ادامه داد: بسیاری از سندها برای مشکلات و مخاطرات طبیعی تهیه و تنظیم شده است اما از اینکه سندهای مزبور به چه نحو باید اجرا شود و تاثیر آن چگونه است، غافل شده ایم لذا باید شناخت درست و دقیقی نسبت به پدیده گرد و غبار در استان داشته و منشا آن را بیابیم تا براساس آن درمان مناسب را پیدا کرده و در زمان مناسب توسط دستگاه های اجرایی مربوطه به انجام برسانیم.
میرجعفریان با اشاره به سند آمایش سرزمینی کشور و خراسان رضوی گفت: در این سند ظرفیتها و تهدیدها در هر منطقه مشخص شده است تا براساس آن هدفگذاریها و فعالیتها انجام گیرد، یا سند آمایش سرزمینی کامل نیست و یا اراده ای برای انجام آن وجود ندارد که قطعا اجرای این سند به درستی انجام نگرفته است وگرنه همه مخاطرات، محدودیتها و تهدیدها و ظرفیتهای هر منطقه در سند آمایش تبیین شده است.
معاون استاندار خراسان رضوی اظهار داشت: سند آمایش سرزمینی استان باید توسط دستگاه های اجرایی متولی در حوزه گرد و غبار مروری دوباره شود تا مواردی از آن که اجرا نشده، مشخص و برای انجام آن برنامه ریزی شود، هرچند متولی اصلی پایش این سند سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان است که باید اقدامات اجرا شده منطبق بر این سند را بررسی کند.
میرجعفریان بیان کرد: در مسائل زیست محیطی باید جوانب موضوع بررسی شود، سهم گرد و غبار در آلایندگی ها و مشکلات ناشی از آن بر سلامت مردم توسط دستگاه های اجرایی متولی مشخص شود، اینکه چقدر آلایندگی هوا ناشی از گازهای متصاعد از سوختهای فسیلی است، یا اینکه چقدر از ناراحتی های تنفسی از گرد و غبار نشات می گیرد، اینکه اگر ارتفاع غبارها چقدر بالاتر باشد قطر ریزگردها کمتر می شود و مسائلی از این دست باید مدنظر متولیان قرار گیرد.
وی اضافه کرد: زمانی که میزان تاثیر گرد و غبار بر سلامت مردم مشخص شود، می توان منابع مالی درخوری برای مقابله با آن تعریف کرد و برای استان از مرکز کشور اعتبار گرفت.
وی بیان کرد: سازمان جهاد کشاورزی و اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی به جای اینکه خسارت ناشی از جاری شدن سیل را به کشاورزان بدهند، به دنبال جذب منابع در فرآیندهای آبخیزداری و مدیریت روانابها باشند و میزان گرد و غبار به وجود آمده از بازمانده سیل و میزان فرسایش خاک را اندازه گیری کنند که اگر این موارد به صورت دقیق رصد و سهم هر یک از دستگاه های اجرایی در این مورد مشخص و در سند تبیین شود، سهم اعتبارات خراسان رضوی برای مقابله با گرد و غبار نیز افزایش می یابد.
معاون استاندار خراسان رضوی گفت: اعتباراتی که در موضوع مقابله با ریزگردها به این استان اختصاص می یابد در برابر حجم خسارات ناشی از آن کم است، لذا کمیته فنی و تخصصی باید سهم هر یک از دستگاه های اجرایی را در این موضوع مشخص کرده و با مهندسی ارزش، میزان اعتبار مورد نیاز و اولویت بندی فعالیتها را انجام دهد.
میرجعفریان، مهمترین فعالیت برای مقابله با ریزگردها را اجرای طرحهای آبخیزداری دانست و افزود: اگر دغدغه کمبود آب و اجرایی شدن سند سازگاری با کم آبی وجود دارد، باید اجرای طرحهای آبخیزداری در اولویت قرار گیرد، روانابها کنترل و از هدررفت آب و فرسایش خاک جلوگیری شود.
وی با تاکید بر اینکه نباید فعالیت های کشاورزی و دامداری در سایه موضوع گرد و غبار قرار گیرد، گفت: مدیران دستگاه های اجرایی باید مردم را در امر مقابله با گرد و غبار مشارکت داده و ذینفع قرار دهند تا کشاورزان و دامداران زمین را متعلق به خود دانسته و در مولفه های تقویت خاک اعم از احیای زمین ناشی از چرای بی رویه دام، نوع شخم زدن ها و مسائلی از این دست همکاری لازم را داشته باشند.
وی اظهار داشت: تلاش برای جلب مشارکت مردم در احیای زمین و مقابله با پدیده گرد و غبار باید به هر طریقی از سوی سازمانهای متولی به وزارتخانه ها منعکس شده و در رایزنی با آنها ضمن اجرای این طرح در خراسان رضوی، آن را به الگویی در کشور تبدیل کنند.
خسارت سالانه ۱۳۰ میلیارد تومانی کانونهای فرسایش بادی
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: مجموع خسارات وارده ناشی از کانونهای بحرانی فرسایش بادی در استان به منابع اقتصادی و زیستی و زیرساختها، سالانه بیش از ۱۳۰ میلیارد تومان برآورد شده است.
محسن فنودی افزود: کانونهای بحرانی به آن بخش از مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی اطلاق می شود که به منابع زیستی، اقتصادی و غیره منطقه خسارت وارد می کند.
وی اظهار داشت: از مجموع ۱۱.۷ میلیون هکتار گستره استان، بیش از ۸.۱ میلیون هکتار، معادل حدود ۷۰ درصد آن را عرصه های منابع طبیعی دربر می گیرد که اراضی بیابانی استان بیش از ۵.۵ میلیون هکتار، معادل ۵۰ درصد آن و ۱۸.۴ درصد از بیابان های کشور است، خراسان رضوی با ۵۷۴ هزار هکتار، بیشترین سطح جنگل های بیابانی کشور را دارد.
وی بیان کرد: مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی بیشتر در جنوب خراسان رضوی واقع شده اند که شامل ۲.۴۷ میلیون هکتار شامل ۹ منطقه اصلی در ۲۴ شهرستان و کانونهای بحرانی فرسایش بادی استان ۱.۲۶ میلیون هکتار در قالب ۳۰ کانون و در ۲۲ شهرستان واقع است.
مدیرکل منابع طبیعی خراسان رضوی گفت: عمده ترین مشکلات متاثر از بهره برداری های بی رویه از منابع طبیعی و ناپایداری های جوی را می توان وقوع سیلابهای مخرب همراه با فرسایش آبی در اراضی بالادست، کاهش بارندگی و تشدید خشکسالی ها و بروز پدیده فرسایش بادی در اراضی پایین دست و مناطق بیابانی برشمرد که مراکز اقتصادی، نظامی، مسکونی، تاسیسات ترابری و غیره را مورد تهدید قرار داده و خسارت جبران ناپذیری را به این مراکز و در یک کلام اکوسیستم های حیاتی وارد می کند.
فنودی بیان کرد: متوسط بارش سالانه خراسان رضوی حدود ۲۰۷ میلیمتر محاسبه شده و این در حالی است که میانگین بارندگی کشور ۲۴۳ میلیمتر و متوسط بارش جهان ۷۸۰ میلیمتر برآورد شده است. بارندگی های خراسان رضوی حدود یک چهارم متوسط بارش جهانی بوده و جزو مناطق کم باران جهان محسوب می شود.
وی اضافه کرد: توزیع بارندگی ها در خراسان رضوی یکنواخت نبوده و به طور کلی مقدار آن از شمال به جنوب استان کاهش می یابد، کمترین بارش متوسط سالانه خراسان رضوی در خواف به مقدار ۱۲.۰۴ میلیمتر بوده و بیشترین مقدار بارش در قوچان به میزان ۳۰۸ میلیمتر محاسبه شده است.
مدیرکل منابع طبیعی خراسان رضوی گفت: مجموع اعتبارات مصوب این استان در سال ۹۸ از محل صندوق توسعه ملی مقابله با گرد و غبار حدود ۱۳ میلیارد تومان بود که کل مبلغ تخصیص یافته در این سال به ۲۷ میلیارد تومان رسید و ۱۰۰ درصد پروژه ها اجرا شد، اما اعتبارات مصوب ملی بیابانزدایی از محل درآمدهای عمومی اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی در سال گذشته سه میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان بود.
وی پروژه های اجرا شده مربوط به مقابله با گرد و غبار در خراسان رضوی را سه هزار و ۸۰۰ هکتار نهالکاری توام با آبیاری و مراقبت، پنج هزار و ۲۰۰ هکتار کنترل رواناب، سه هزار و ۸۷۵ هکتار قرق، چهار هزار هکتار مدیریت چرای دام، سه هزار هکتار مدیریت جنگلهای دست‌کاشت، ۵۰ کیلومتر ساخت تله رسوب‌گیر و ۲۰ کیلومتر ایجاد بادشکن غیرزنده ذکر کرد.
فنودی گفت: برنامه امسال اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی شامل ۱۱ پروژه برای مقابله با بیابان زایی و تثبیت شنهای روان با اعتبار حدود ۶۰ میلیارد تومان در عرصه حدود ۳۴۱ هزار و ۲۰۰ هکتار است.
مدیرکل منابع طبیعی خراسان رضوی، تخصیص اعتبار لازم برای مطالعات صحرای «قره قوم» ترکمنستان و دریاچه «آرال» ازبکستان از محل اعتبارات ملی یا بین المللی را خواستار شد و بر لزوم آغاز هر چه سریعتر مطالعات و عملیات اجرایی بیابانزدایی در کانونهای مربوطه تاکید کرد.
نظر شما