این روزها این ویروس خطرناک در همه نوع چینی، انگلیسی، هندی و آفریقایی هم اکنون استان هرمزگان را درنوردیده و مسوولان دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان نسبت به شیب صعودی کرونا در این استان روزانه هشدار می‌دهند که همه مردم به رغم تمامی مشکلات آن، این ویروس کشنده را جدی بگیرند.
کرونا در این روزها دیگر سن وسال نمی شناسد و ضمن کاهش سن مبتلایان، فراگیری افراد در مناطق شهر و روستایی بیشتر شده بطوریکه رفت وآمد از شهرها به روستاها وبرعکس آن محدود شده وهمین امر می تواند مشکلات ومعضلات اجتماعی و اقتصادی هم بیشتر کند.
وضعیت کرونا در هرمزگان نگران کننده است
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان گفت:با وجود تلاش های بسیار از سوی نیروهای بهداشت و درمان و همچنین همکاری بالای اصناف و برخی از مردم در رعایت پروتکلهای بهداشتی،به دلیل بی توجهی بعضی ها ، شاهد طغیان بالای کرونای انگلیسی در هرمزگان هستیم که این وضعیت به شدت نگران کننده است.
دکتر فاطمه نوروزیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در یک هفته گذشته شاهد افزایش بیش از ۴۰ درصدی موارد ابتلا و بستری در بیمارستان های هرمزگان بودیم که بسیاری از مبتلایان از میان جوانان بودند.
وی با بیان اینکه کرونای انگلیسی از کشندگی و سرایت پذیری بسیار بالایی برخوردار است، افزود: در حال حاضر ۵۶۰ مبتلا به کرونا در بیمارستان های هرمزگان بستری هستند که از این شمار ۱۴۰ نفر تنها در شبانه روز گذشته بستری شدند و هم اکنون ۸۱ نفر از بستری های تحت مراقبت های ویژه قرار دادند و وضعیت ۱۷ نفر از آنها وخیم گزارش شده است.
سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان تصریح کرد: متاسفانه در در شبانه روز گذشته دو نفر دیگر در هرمزگان بر اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست دادند و شمار جان باختگان به یک هزار و ۳۰۴ نفر رسید.
وی سن فوتی های کرونا در ۲۴ ساعت گذشته را ۳۸ و ۶۹ سال اعلام کرد و گفت: هر روز شاهد درگیر شدن بیشتر گروه های جوان با این ویروس کشنده هستیم که متاسفانه بخشی از آن به دلیل بی توجهی نسل جوان به رعایت پروتکلهای بهداشتی و سهل انگاری در این زمینه است.
این مقام مسوول تصریح کرد: اکنون موارد مثبت روزانه شناسایی شده در استان به بیش از هزار نفر رسیده که در طول همه گیری کرونا در استان بی سابقه است و در شرایط حاضر تنها راه در امان ماندن از ابتلا به کرونا، رعایت پروتکلهای بهداشتی به ویژه شستشوی مکرر دستها و استفاده از دو ماسک و پرهیز از حضور در تجمع و دورهمی ها است.
دکتر نوروزیان با بیان اینکه در حال حاضر تمام مناطق هرمزگان درگیر ویروس کرونا هستند، گفت : در میان تمام مناطق، چهار شهرستان میناب، بندرلنگه، پارسیان و بندرعباس افزایش بیش از حد شمار مبتلایان و بستری بیماران کرونایی را دارند.
کرونا مهمترین مساله خانوارهای هرمزگانی
در کنار تمامی پیامدهای خطرناک آن و هشدارهای مکرر از سوی مسوولان دانشگاه علوم پزشکی استان و مسوولان اجرایی استان؛ اما از نگاه جامعه‌شناختی نمی‌توان مشکلات اجتماعی و فشارهای اقتصادی ناشی از کرونا که بسیاری از خانواده‌ها به ویژه ساکنان حاشیه‌ای شهرها را متاثر کرده است را نیز نادیده گرفت.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد بندرعباس نیز گفت: از ابتدای شیوع کرونا مهمترین مساله‌ای که خانواده‌ها را در استان هرمزگان را درگیر خود کرد، تحت تاثیر قرارگرفتن مشاغل و وضعت معیشتی آن‌هاست و با شیوع گسترده‌تر این بیماری در روزهای اخیر، این وضعیت ادامه دارد.
سیدرضا هاشمی‌زاده در گفت‌وگو با ایرنا افزود: کرونا از جمله پدیده‌های هزاره سوم است که برای نخستین بار یک ویروس از خانواده کرونا، پاندومی جهانی(همه‌گیری جهانی) ایجاد کرده و پیامدها و تاثیرات منفی در مسایل و مشکلات اجتماعی و فرهنگی به ویژه برای قشرهای کم‌درآمد جامعه به وضوح قابل مشاهده است.
وی ادامه داد: با تغییرات گسترده و همه‌گیری سریع آن، جامعه امروزی نمی‌داند با این پدیده چگونه برخورد کند، بنابراین اگر برنامه درستی برای این موضوع نداشته باشیم در حوزه‌های مختلف دچار مشکلات بیشتری خواهیم بود.
این جامعه‌شناس ارتباطات بیان داشت: طبق هشدار مسوولان دانشگاه علوم پزشکی، محلات سورو، پیامبر اعظم، تپه الله اکبر، الهیه و کوی ملت در بندرعباس روند افزایشی بیشتری نسبت به دیگر مناطق این شهر در حوزه شیوع کرونا دارند و این مساله یک هشدار جدی در حوزه بهداشت و درمان و هم مسائل اجتماعی است.
هاشمی‌زاده با اشاره به روند صعودی کرونا درهرمزگان و اینکه کارگران و زنان سرپرست خانوار درمعرض این ویروس قرار دارند، عامل اساسی در افزایش آمار مبتلایان به کرونا در این محله‌ها را مسائل اقتصادی و معیشتی عنوان کرد و افزود: این مساله اهمیت مقابله مؤثر با نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی و بهداشتی در این محلات را پررنگ‌تر کرده است.
مردم به حمایت‌های اقتصادی و نشاط اجتماعی نیاز دارند
مشکلات اجتماعی و اقتصادی که امروز و در دوران کرونا در کشور شاهد آن هستیم مربوط به امروز و دیروز نیست بلکه بستر آنها از سالیان قبل ایجاد شده اما امروز کرونا این شکاف‌های اجتماعی، اقتصادی و فاصله طبقاتی زندگی ساکنان مناطقی از شهرها و محلات حاشیه‌نشین هرمزگان را نمایان‌تر کرده است.
این استاد ارتباطات با بیان اینکه؛ رسانه‌های استان به مشکلات اجتماعی و زیرساختی شهری مردم این محله‌ها و مناطق به ویژه منطقه تپه الله‌اکبر و شهرک پیامبراعظم(ص) بندرعباس به صورت عمیق و ریشه‌ای نپرداخته‌اند، گفت: ساکنان این مناطق از طبقات اجتماعی کم‌درآمدتر بوده و نیازمند حمایت‌های جدی هستند.
هاشمی‌زاده، یکی از نیازهای جدی مردم مناطق پرخطر وحاشیه‌ای که دچار خسارت‌های کرونا شده‌اند را حمایت‌های اقتصادی و نشاط اجتماعی دانست و گفت: بسیاری از افراد در جامعه ما دچار روزمرگی شده‌اند درحالی که با کاهش فشارهای اجتماعی تحمیل‌شده بر مردم و افزایش نشاط اجتماعی می‌توان از سطح افسردگی ناشی از مشکلات و ضررهای اقتصادی آن کاست.
وی یادآورشد: با توجه به کمبود امکانات بهداشتی درمانی در برخی از مناطق شهری و روستایی و اینکه فرهنگ مراجعه به مراکز درمانی در بین برخی از مردم کمتر است، رسانه‌ها می‌توانند در راستای توسعه سلامت مردم، مشکلات و کاستی‌ها را رصد و به صورت ویژه مطالبه‌گری کنند.
کرونا یک مساله اجتماعی که فاصله‌های طبقاتی را آشکارتر کرد
عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه هرمزگان در این باره به ایرنا گفت: نزدیک به یکسال و نیم از ورود کرونا به کشور گذشته است و برای همه محرز شده که کرونا درحقیقت چالش‌های از پیش موجود نظام اجتماعی را آشکار کرده به تعبیری کرونا بستر و شرایطی را به جامعه تحمیل کرده که برخی از این چالش‌ها و مشکلات آشکارتر شده است.
یاسر رستگار درخصوص چالش‌های کرونا در هرمزگان از نگاه جامعه‌شناسی اظهارداشت: کرونا بیش از هر چیز یک مساله اجتماعی است، شیوع این بیماری با توجه به ارتباطات انسانی در انتقال و سرایت بیماری، بعد اجتماعی مهمی از این بیماری است و به راحتی می‌توان آن را به عنوان یک مساله اجتماعی تلقی نمود و بعد اجتماعی مهم دیگر این بیماری، پیامدهای آن در سطوح فردی، گروهی، جامعه‌ای و جهانی و همچنین در ابعاد زمانی کوتاه مدت، میان مدت و درازمدت است.
وی با بیان اینکه زنجیره انتقال کرونا در واقع یک زنجیره اجتماعی است و به ارتباطات انسانی وابسته است، ادامه داد: کرونا برای گروه‌های حاشیه نشین شهری و برای قشرهای فرودست جامعه خطرناک‌تر و کشنده‌تر است اما امروز به صراحت می‌توانیم بگوییم که کرونا طبقاتی عمل می‌کند و گروه‌های فرودست را بیشتر در معرض تهدید و از بین می‌برد.
این استاد دانشگاه از کرونا به عنوان آشکارکننده شکاف‌های اقتصادی و فاصله طبقاتی زندگی بخشی زیادی از ساکنان حاشیه نشین در شهرها و روستاهای هرمزگان از جمله در حاشیه نشینان شهر بندرعباس نام برد و ابرازداشت: مهمترین و حرفه‌ای‌ترین راه پیشگیری از ویروس کرونا درخانه ماندن است و همه بر روی آن اتفاق نظر دارند اما این استراتژی‌ترین راه پیشگیری برای بخشی از قشرهای جامعه امکان‌پذیر نیست.
رستگار با بیان اینکه نگاه آسیب‌شناسانه به خسارت‌های کرونا و مسائل اجتماعی ناشی از آن باید بیان واقعیت‌ها و به صورت واقع‌بینانه باشد، گفت: به عنوان مثال در مناطقی از شهر بندرعباس و محلات حاشیه‌نشین امکان درخانه ماندن به هیچ وجه وجود ندارد و دلیل مهم این مساله نیز به مشکلات اقتصادی خانواده‌ها برمی‌گردد.
قشر ضعیف نیازمند رفاه بیشتر و نشاط اجتماعی است
بحران کرونا به شیوه‌های متفاوت، مسائل اقتصادی، اجتماعی و روانشناختی مردم ایران را تحث تاثیرگذار خود قرار داده و چالش‌های اجتماعی و ضررهای اقتصادی فردی بسیاری را بر خانواده‌ها به ویژه بر قشر کم‌درآمد جامعه تحمیل کرده که نمی‌توان از بیان این واقعیت‌ها چشم‌پوشی کرد.
این جامعه‌شناس توضیح داد: خانواده‌هایی در همین شهر بندرعباس زندگی می‌کنند که از پس تامین هزینه‌های حداقلی هم بر نمی‌آیند و تامین بسیاری از اقلام بهداشتی نیز برای آنها میسر نیست که این مساله در کوتاه مدت می‌تواند به سلامت خانواده‌ها آسیب برساند این درحالی است که مردم به ویژه قشر ضعیف نیازمند رفاه بیشتر و نشاط اجتماعی هستند و باید بیش از گذشته مورد حمایت باشند.
وی در این باره بیان داشت: نشاط اجتماعی، احساس امنیت، امید به آینده و میزان مشارکت اجتماعی از جمله مؤلفه‌هایی تاثیرگذار در افزایش نشاط اجتماعی هستند؛ اما متأسفانه در جاهایی می‌بینیم که این مؤلفه‌ها با مشکلات جدی روبه‌رو است و بخش‌های حاشیه‌ای شهرهای استان به ویژه در محلات حاشیه‌ای شهر بندرعباس که به گفته دانشگاه علوم پزشکی آمار کرونا در این محله‌ها روبه افزایش می‌باشد، از این نشاط اجتماعی محروم هستند.
رستگار ادامه داد: کارگران روزمزد و زنان سرپرست خانوار و افرادی که معیشت آنها به کار دست‌فروشی می‌گذرد، امکان درخانه ماندن برای آنها وجود ندارد و بیشتر مشکلات این قشر از جامعه از نوع اقتصادی است که به تبع آن فشار روحی و روانی بر آنها وارد می‌کند و بر توانایی و عملکرد آنها نیز تاثیر می‌گذارد.
عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه هرمزگان گفت: جدای از بحث‌های اقتصادی، اساسا خانه‌هایی که در مناطق حاشیه وجود دارد، مثل یک خانه شیک و متوسط شهری نیست که بتوان مدت زیادی در آن ماند، زیرا این خانه‌ها به قدری کوچک، محقر و خالی از امکانات اولیه است که اگر ساکنان آن درآمدی هم داشته باشند، نمی‌توانند در این خانه‌های کوچک و بدون امکانات مناسب، برای پیشگیری از کرونا مدت زیادی دوام بیاورند.
رستگار اضافه کرد: درخانه‌هایی کوچک و با امکانات پایین که میزان تماس افراد نیز بیشتر می‌باشد، بدیهی است که کرونا نیز در این مناطق شیوع بیشتری داشته باشد و قدرت خرید لوازم بهداشتی مناسب برای ساکنان این مناطق نیز بسیار پایین است و از طرفی چون سبک زندگی گروه‌های ساکن در این مناطق که عمدتا کارگر و سرپرست خانوار هستند، ریسک ابتلا را بالا می‌برد.
خصلت تقدیرگرایانه درمناطق حاشیه‌ای بندرعباس آسیب‌زاست
تعطیلی کسب و کارها، نداشتن درآمد و یا کاهش درآمد، بیکاری، ناتوانی در پرداخت اقساط و به تعویق افتادن آنها، افزایش اجاره‌خانه‌ها و مشکلات آن، اجاره مغازه در کنار نداشتن پس‌انداز همه دست به دست هم داده تا بار مشکلات ناشی از دوران کرونا پررنگ‌تر شود؛ هرچند که آسیب‌های اجتماعی و مشکلاتی که امروز و در دوران کرونا شاهد آن هستیم مربوط به دیروز و امروز نیست بلکه مشکلات و چالش‌های اجتماعی، امروز با شیوع کرونا و حمله‌های غافلگیرکننده آن، خود را بیش از گذشته نمایان کرده است.
اما موضوعی که بارها مورد اشاره قرار گرفته و اکثریت مردم، روان‌شناسان و استادان حوزه‌های اقتصادی، روانشناختی و جامعه‌شناسان بر آن اتفاق نظر دارند؛ اینکه کارگران و دستفروشان به عنوان فعالان مشاغل ساده و نیروهای فعال در بخش خدمات که ۵۰ درصد جمعیت شاغل کشور را تشکیل می‌دهند، از جمله مشاغل آسیب‌پذیر در پی شیوع کرونا هستند.
این جامعه‌شناس در سخنان پایانی خود در خصوص چالش‌های اجتماعی ناشی از ویروس کرونا به مفهوم تقدیرگرایی به عنوان یکی از خصلت‌های فرهنگی رایج در دنیا اشاره کرد و بیان داشت: این مفهوم نوعی باور فرهنگی متاثر از ساختارهای اجتماعی، واقعیت‌ها و شرایط فرهنگی است و آنچه تقدیرگرایی را در بین افراد تشدید می‌کند، احساس درماندگی و ناتوانی است.
رستگار گفت: در تمامی دنیا افرادی که فقر و خشونت اقتصادی را به طور عمیق تجربه و افرادی که زندگی‌های واقعی خود را برباد رفته می‌بینند اساسا تقدیرگراتر می‌شوند و کسی که با فقر ساختاری دست و پنجه نرم می‌کند، یا کسی که در زندگی چیز زیادی برای از دست دادن ندارد، طبیعی است ترس از دست دادن هم نداشته باشد؛ بنابراین این شخص از کرونا نمی‌ترسد و برای این دسته از افراد کرونا نیز مثل سایر بحران‌ها(فقر، بیکاری و اعتیاد) هم عرض قرار بگیرد.
به گفته این استاد دانشگاه هرمزگان، در سالهای اخیر و به خصوص بعد از شیوع ویروس کرونا احساس تقدیرگرایانه قوت بیشتری به خود گرفته و در مناطق حاشیه‌ای بندرعباس نیز به دلیل پایین بودن سطح آگاهی ذهنی و سطح تحصیلات افراد این مفهوم وجود دارد، و نمی‌توان آن را منکر شد.
وی افزود: این خصلت تقدیرگرایانه درموضوع کرونا می‌تواند بسیار آسیب‌زا باشد، زیرا در صحبت‌هایی که با گروه‌های حاشیه‌نشین شهری داشتم و پژوهشی را در این باره انجام دادم، چون معتقدند ته آن مرگ است و از این زندگی راحت می‌شوند به همین دلیل نیاز اعتقادی به رعایت نکات بهداشتی در خود نمی‌بینند، لذا ضرورت حمایت‌های اجتماعی از سوی مسوولان و نهادهای اجتماعی و فرهنگی در این مناطق را دوچندان می‌کند.
نظر شما