مرحله دوم مرمت منار سلجوقی بسطام انجام می‌شود

حامد عادل روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا، با بیان اینکه مرمت منار سلجوقی در ۲ مرحله اجرا می‌شود ،افزود:  مرحله نخست در سال ۹۷ آماده و پس از انجام مطالعات و بررسی های میدانی و آزمایشگاهی، بستر منار در سال ۹۸ تقویت شد.

وی با اشاره به حساس تر بودن طرح مرمت بخش بالایی منار در مرحله دوم، اظهار داشت: طراحی گام دوم مرمت نیز انجام و ملات و مصالح آن آزمایش و تکنیک های اجرایی آن بررسی شد.

مدیر پایگاه میراث فرهنگی بسطام و خرقان تصریح کرد: با انجام آزمایش مصالح می توان درباره نوع ملات و مشخصات فنی مصالحی که قرار است به کارگیری شوند و همچنین شیوه ترکیب آن ها تصمیم گرفت.

عادل یکی از ویژگی های خاص منار سلجوقی بسطام را داشتن پی طاقی شکل عنوان کرد و گفت: پی طاقی شکل نه تنها در این منطقه دیده نمی شود بلکه در ایران بسیار کم است و دلیل به کار بردن آن نیز سست بودن خاک است.
وی ادامه داد: پایه های منار روی این طاق گذاشته شده  و طاق نیز می توانست به بهترین شکل نیروهای وارده را به دو طرف انتقال دهد.
عادل یادآور شد:  بخشی از این ساختار در عملیات‌هایی آسیب دیده و مشخص است که عملیات ترمیم به طور کامل به شکل ابتدایی با سنگ لاشه و شفته و ناهماهنگ با تکنیک اصلی انجام شده است.

مدیر پایگاه میراث فرهنگی بسطام و خرقان نداشتن دکل چوبی را هم یکی از ویژگی های منحصر به فرد منار سلجوقی برشمرد و افزود: پس از انجام آزمایش مشخص شد مقاومت ملات و مصالح به کار رفته در منار بسیار به یکدیگر نزدیک است و همین موضوع یکی از دلایل ماندگاری این اثر تاریخی است.

عادل ادامه داد: بیشتر بودن اختلاف مقاومت بین ملات و مصالح مناری که هم جنبان است و هم سازه ای در قسمت میانی خود ندارد، می توانست در هنگام حرکت به این بنا آسیب برساند.

وی با بیان اینکه تصمیم گرفته شد ماده ساختمانی به کار رفته در منار شبیه سازی و از همان ملات استفاده شود، افزود: برای ساخت این ملات با توجه به آزمایش های طیف سنجی (پراش پرتو ایکس XRD) و ( فلوئورسانس پرتو ایکس XRF) از ترکیب گچ نیم‌کوب به نسبت زیاد و چند نوع ماده ساختمانی دیگر در حجم پایین استفاده می شود.

عادل در خصوص مصالح مورد استفاده نیز گفت: می توان آجرهایی با ابعاد مورد نظر ساخت اما ترجیح بر این است که آجرهایی تهیه کنیم که از نظر مقاومتی و حتی دوره تاریخی تا حد امکان به مشخصات مصالح اثر مورد نظر نزدیک تر باشند.

وی یادآور شد: اجرای مرحله دوم مرمت  به زودی  از پله ها آغاز می شود و پس از آن ترمیم بخش جابه جا شده قسمت بالایی منار بر روی بام در دستور کار قرار می گیرد.

مجموعه تاریخی بسطام واقع در مرکز این شهر در شمال شاهرود شامل بخش هایی چون امامزاده محمد (ع)، آرامگاه بایزید بسطامی، خانقاه یا صومعه بایزید، مسجد دوم بایزید، مسجد جامع بسطام، منار بسطام، گنبد غازان خان، دالان و ایوان الجایتو ، برج کاشانه و مدرسه شاهرخیه است.

بایزید بسطامی عارف نامی قرن دوم و سوم هجری است و بقعه این عارف به همراه آرامگاه امامزاده محمد (ع) در قرن هشتم به دستور غازان خان ساخته شده است.