به گزارش روز پنجشنبه ایرنا، سایه نوسانات اقتصادی و ویروس کرونا بر بازار صنایع‌دستی و هنرهای صنایع‌دستی، روند تولید انواع هنرصنعت‌ها در این استان را محدود کرده است و اکنون این بخش از اقتصاد خُرد نیازمند حمایت جدی است.
صنایع‌دستی و هنرهای سنتی یکی از تولیدات اولیه در هر منطقه به‌شمار می‌رود و تا آنجا اهمیت دارد که ۲۰ خردادماه به‌نام روز جهانی صنایع‌دستی و ۲۰ تا ۲۶ خردادماه به‌عنوان هفته ملی صنایع‌دستی و هنرهای سنتی نامگذاری شده است.
وجود افزون‌بر ۱۲ هزار هنرمند صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در چهارمحال و بختیاری و فعالیت مستمر پنج هزار و ۵۰۰ تا ۶ هزار نفر از این هنرمندان در فصل‌های مختلف سال نشان از اهمیت جایگاه و تنوع انواع هنرصنعت‌ها در این استان دارد.
هم‌اکنون ۵۲ رشته صنایع‌دستی شهری، روستایی و عشایری در چهارمحال و بختیاری وجود دارد که بافته‌های داری مانند فرش‌بافی، گلیم‌بافی، جاجیم‌بافی و قالی‌بافی، چوخابافی، نمدمالی، کلاه‌مالی، گیوه دوزی، سرمه‌دوزی، منبت‌کاری، سفال‌گری، خورجین‌بافی، بافت سیاه چادر، قفل‌سازی، حجاری، گره‌چینی، احجام فلزی خاتم و مشتقات آن‌ها از مهم‌ترین این رشته‌ها است.
تولید لباس‌های محلی از خطر فراموشی نجات یافت
یکی از پیشکسوتان صنایع‌دستی و هنرهای سنتی چهارمحال و بختیاری گفت: تولید لباس‌های محلی به‌ویژه لباس زنان و مردان بختیاری با همکاری اداره‌کل میراث‌فرهنگیٰ گردشگری و صنایع‌دستی استان از خطر فراموشی نجابت پیدا کرد.
پروین منصوری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: از سال ۱۳۷۰ تاکنون در رشته طراحی و دوخت لباس محلی زنان و مردان بختیاری فعالیت دارد و برای احیای این رشته تلاش‌های فراوانی انجام داده‌ام.
وی تولیدات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی را یک نوع از خودکفایی دانست و افزود: زنان بختیاری و روستایی در طول سال‌های متمادی، لباس خود را تهیه می‌کردند و نیازی به خیاط نداشتند.
این پیشکسوت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: لباس محلی زنان بختیاری و روستایی با طراحی‌های زیبا و کارهای سنگ‌دوزی، پولک و منجوق‌دوزی، یراق‌دوزی و سایر هنرها اکنون در بازار ارائه می‌شود.
وی گفت: لباس محلی زنان بختیاری و روستایی همواره با وجود سادگی، بسیار پوشیده، زیبا، پُراُبُهت و مورد پسند قشرهای مختلف جامعه بوده و هست.
منصوری به بروز مشکلاتی در حوزه تولیدات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اشاره و تاکید کرد: ضعیف بودن بازار فروش، گرانی، کمبود و کیفیت پایین مواد اولیه، دسترسی محدود به مواد اولیه مرغوب، نبود سرمایه در گردش، حمایت نشدن هنرمندان از سوی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، بیمه نبودن صنعت‌گران و مشغله فکری آنان در خصوص آینده، نبود تمایلی بین نسل جوان و فرزندان به ادامه تخصص پدران و مادران در تولید رشته‌های صنایع‌دستی و هنرهای سنتی، مهاجرت عشایر و روستاییان به شهرها و تغییر سبک زندگی آنان از مهم‌ترین مشکلات فعالان و هنرمندان این عرصه به‌شمار می‌رود.
وی با اشاره به اعمال تحریم‌های ظالمانه استکبار جهانی علیه جمهوری اسلامی ایران و تاثیر آن بر تولیدات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی افزود: بسیاری از مواد اولیه مورد نیاز در رشته طراحی و دوخت لباس محلی زنان و مردان بختیاری مانند یراق، پولک، منجوق، سنگ‌های قیمتی و انواع پارچه‌هایی مثل مخمل، ژرژه، حریر، زری و ساتن به‌علت همین تحریم‌ها، کمیاب، گران‌قیمت و نامرغوب شده‌اند.
وی یادآور شد: در رشته‌های مختلف صنایع‌دستی و هنرهای سنتی به‌علت گرانی مواد اولیه، نوسانات اقتصادی و کاهش سفارش تولید، مشکلاتی مانند از بین رفتن ثبات بازار، برای تولیدکنندگان پدیدار شده است.
وی گفت: دولت باید با حمایت بیشتر از زنان و مردان هنرمند به‌خصوص بازنشستگان و فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی این عرصه و همچنین با رونق اقتصادی در مناطق محروم، آن‌ها را در راستای دستیابی به توسعه پایدار هدایت کند.
تولیدات مرتبط با رشته گوهرتراشی ارزان است
یکی از هنرمندان فعال ساخت جواهرات سنتی، گوهرتراشی و تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی در چهارمحال و بختیاری نیز گفت: آموزش، تولید، خرید و فروش تولیدات گوهرتراشی با قیمت ارزان قابل ارائه است.
جاسم نصیری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: زیورآلات سنتی یکی از رشته‌های زیرمجموعه در صنایع‌دستی و هنرهای سنتی است که تمامی قشرهای جامعه با هر نوع سلیقه و هر قدرت خریدی می‌توانند آن را تهیه کنند.
وی افزود: در رشته گوهرتراشی به‌عنوان یکی از مشاغل خانگی، می‌توان با کمترین هزینه نسبت به تهیه تجهیزات مورد نیاز اقدام کرد و آموزش‌های رشته گوهرتراشی ارزان و ورود هنرمندان به بازار خرید و فروش محصولات این رشته تضمینی است.
وی یادآور شد: تهیه مواد اولیه یکی از مشکلات موجود در این بخش است که باید از استان‌های همجوار و یا به‌صورت وارداتی تهیه شود.
استاد ساخت جواهرات سنتی، گوهرتراشی و تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی در چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: برای بازاریابی تولیدات این رشته صنایع‌دستی و هنرهای سنتی باید تلاش‌های بیشتری به‌منظور ورود به بازارهای خارجی انجام شود.
این فعال صنایع دستی استان گفت: برای کاهش این مشکل می‌توان از بستر فضای مجازی و فروش آنلاین بهره‌گیری و نسبت به تحول اقتصادی در این بخش اقدام کرد.
وی با اشاره به شیوع ویروس کرونا و کاهش ورود گردشگران و مسافران خارجی به کشور و چهارمحال و بختیاری یادآور شد: متسافنه خرید تولیدات صنایع‌دستی از سبد خرید خانوارها حذف و فعالان این عرصه با مشکلات فراوانی مواجه شده‌اند.
وی گفت: سرمایه‌گذاری و تبلیغات برای بازاریابی داخلی و خارجی، بهره‌مندی از توان کارشناسان و متخصصان برای شناسایی و بازاریابی فروش محصولات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در کشورهای خارجی، اختصاص تسهیلات برای حضور هنرمندان در نمایشگاه‌های خارجی و آموزش روش‌های بازاریابی خارجی می‌تواند به رونق این بخش کمک کند.
دوخت‌های سنتی در چهارمحال و بختیاری احیا شد
یکی دیگر از فعالان صنایع‌دستی و هنرهای سنتی فعال در رشته سرمه‌دوزی سنتی زیرمجموعه رودوزی‌های الحاقی در چهارمحال و بختیاری نیز گفت: با تلاش‌های فراوان در طول ۱۴ سال گذشته، دوخت‌های سنتی در استان احیا شد.
وجیهه اسداللهی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: انتظار می‌رود بانوان دوزنده در حوزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی همکاری بیشتری با تولیدکنندگان داشته باشند تا بتوان استان را در این زمینه بهتر و بیشتر معرفی کرد.
وی افزود: این در حالی است که تولیدات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در سبد خرید خانوارها قرار ندارد و تنها جنبه تزئینی داشته و از درآمد پایینی برخوردار است.
اسداللهی تصریح کرد: هم‌اکنون مواد اولیه رشته سرمه‌دوزی سنتی مانند سرمه، تراش ملیله و مروارید با قیمت گران از کشورهای هندوستان و چک‌اسلواکی وارد اما ترمه از یزد تامین می‌شود.
هنرمند فعال صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در رشته سرمه‌دوزی سنتی چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: متاسفانه شیوع ویروس کرونا و کاهش ورود گردشگران باعث شد تا فروش محصولات و تولیدات کم شود اما از این فرصت برای بازاریابی و فروش محصولات به‌صورت اینترنتی بهره‌گیری شد.
وی گفت: باید زمینه صادرات محصولات و تولیدات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی چهارمحال و بختیاری به استان‌های دیگر و کشورهای خارجی با هدف افزایش درآمد، رونق اقتصادی و بهبود وضعیت معیشتی فعالان این عرصه فراهم شود.
اسداللهی تاکید کرد: البته برگزاری نمایشگاه‌های خارجی در بازاریابی برای فروش تولیدات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی به‌منظور ارزآوری در کشور مؤثر است.
سنتی بودن مزیت اصلی رشته گره‌چینی است
یکی دیگر از هنرمندان صنایع‌دستی و هنرهای سنتی چهارمحال و بختیاری گفت: مزیت اصلی رشته گره‌چینی در سنتی بودن، اصالت در کار و استفاده از آن در بخش‌های اصلی ساختار معماری سنتی ایران است.
احسان حکیم‌آذر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: گران بودن شیشه رنگی به‌علت وارداتی بودن آن هزینه تمام شده تولیدات را افزایش می‌دهد و آشنا نبودن مردم با رشته گره‌چینی سنتی و کار گره با ابزارآلات و ماشین ابزارهای امروزی از مشکلات این رشته هنری به‌شمار می‌رود.
حکیم‌آذر تصریح کرد: فعالیت در رشته گره‌چینی به‌علت سختی تامین مواد اولیه شیشه رنگی، ابزارآلات مرغوب دستی و بخشی از ابزار برقی سبک خارجی با مشکلاتی همراه است.
تنها هنرمند رشته گره‌چینی در چهارمحال و بختیاری و احیاء کننده این هنرصنعت در استان با ۱۷ سال تخصص در حوزه چوب و ۱۰ سال فعالیت تخصصی در رشته گره‌چینی اظهار داشت: فروش تولیدات این رشته بین گردشگران داخلی به نسبت بهتر از مشتری‌های خارجی است.
وی گفت: حمایت عملی از سوی میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و تشکیل شرکت شهرک‌های تولیدی صنایع‌دستی و هنرهای سنتی می‌تواند بیشتر هنرمندان این حوزه را از مستاجری کارگاه و محل فعالیت نجات دهد.
حکیم‌آذر تاکید کرد: در این صورت می‌توان با تاسیس شهرک‌های صنایع‌دستی تعامل و همکاری بیشتری بین رشته‌های مختلف صنایع‌دستی و هنرهای سنتی ایجاد کرد.
۱۸۶ میلیارد ریال تسهیلات در حوزه صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری پرداخت شد
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری نیز گفت: در سال گذشته ۱۸۶ میلیارد ریال تسهیلات به فعالان صنایع‌دستی این استان پرداخت شد.
مهرداد رئیسی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: با پرداخت این میزان تسهیلات زمینه اشتغال مستقیم یک‌هزار و ۳۲۵ نفر در رشته‌های مختلف صنایع‌دستی و هنرهای سنتی چهارمحال و بختیاری فراهم شده است.
وی افزود: در سال گذشته ۳۰۰ هنرمند صنایع‌دستی استان به صندوق بیمه روستائیان و عشایر کشور معرفی شد و از این تعداد ۲۱۳ نفر بیمه شدند.
رئیسی تصریح کرد: در سال گذشته سه نمایشگاه در شهرهای شهرکرد، لردگان و آلونی با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی برگزار شده و در این مدت ۱۹ هنرمند فعال در حوزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی چهارمحال و بختیاری در دو نمایشگاه مجازی شرکت کرده‌اند.
وی یادآور شد: در سال گذشته ۸۵ هزار و ۲۵۲ دلار انواع تولیدات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی از چهارمحال و بختیاری به خارج از کشور صادر شده است.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: از این میزان صادرات ۴۴ هزار و ۶۸۰ دلار مربوط به تولیدات نمدی و ۴۰ هزار و ۵۷۲ دلار مختص صادرات چمدانی است..
وی گفت: صنایع‌دستی صادر شده از چهارمحال و بختیاری به کشورهای فرانسه، دبی، ترکیه، ایالات متحده عربی و عراق و شامل انواع نمد، نقره، مصنوعات نقره و سنگ‌های قیمتی، نیمه‌قیمتی و زینتی مانند فیروزه، عقیق، شرف‌الشمس و کوارتز بوده است.
رئیسی تاکید کرد: در سال گذشته ۷۵۸ نفر آموزش‌های صنایع‌دستی را فرا گرفتند که از این تعداد ۱۱۴ نفر در دوره‌های آموزشی مربوط به شاغلان، ۵۴۴ نفر در دوره‌های آموزش عمومی و ۱۰۰ نفر در دوره آموزش‌های کار و دانش شرکت کردند.
وی افزود: در سال گذشته هشت تفاهم‌نامه صنایع‌دستی بین اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری و اداره‌کل فنی و حرفه‌ای، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، پارک علم و فناوری، شرکت پست، بنیاد شهید و امور ایثارگران، اداره‌کل زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی، اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی و شهرداری شهرکرد منعقد شده است.»
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: ۲ موزه جدید صنعت و دستباف‌های محلی در شهرکرد راه‌اندازی شد.
وی یادآور شد: در موزه دستباف‌های محلی سعی شده آثاری مانند جاجیم، گلیم، نمد، فرش، خور، خورجین، ویریس و شیردنگ جمع‌آوری و به‌نمایش درآمده است.
رئیسی اظهار داشت: در موزه صنعت نیز با همکاری وارثان استاد اسدالله رحیمی و یکی از هنرمندان رشته آهنگری در شهرکرد و مشارکت ۲۰۰ میلیون ریال، آثار صنعتی و سنتی بومی چهارمحال و بختیاری جمع‌آوری و به‌نمایش گذاشته شد.
وی گفت: تاکنون ۴۷ اثر صنایع‌دستی از چهارمحال و بختیاری مُهر اصالت دریافت کرده و فراخوان ششمین دوره داوری مُهر اصالت ملی سال ۱۴۰۰ نیز صادر شده است.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری تاکید کرد: تاکنون هفت اثر صنایع‌دستی استان در حوزه نمد، قفل و احجام فلزی نیز مُهر یونسکو را دریافت کرده‌اند.
وی افزود: استفاده از مواد مصرفی مرغوب در تولید، حفظ حقوق مالکیت معنوی در طراحی و تولید، توجه به کیفیت مطلوب اثر درفرآیند تولید و محصول نهایی و همچنین رعایت طراحی مناسب و اصولی از مهم‌ترین معیارهای ارزیابی آثار در ششمین دوره داوری مُهر اصالت محصولات صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری به‌شمار می‌رود.
وی با اشاره به ضوابط مشارکت در برنامه نشان مرغوبیت محصولات صنایع‌دستی یادآور شد: آثار دارای تولید انبوه و نیمه‌انبوه در این برنامه ارزیابی می‌شود و هر هنرمند تنها مجاز به ارسال ۲ اثر در سال ۱۴۰۰ است.
رئیسی اظهار داشت: گواهی مُهر اصالت ملی فقط مخصوص اثر است و مختص تولیدکننده نیست.
به گزارش ایرنا، ۲۰ خرداد روز جهانی صنایع‌دستی و ۲۰ تا ۲۶ خرداد به عنوان هفته صنایع‌دستی و هنرهای سنتی نامگذاری شده است.
نظر شما