۲۸ خرداد ۱۴۰۰، ۷:۱۳
کد خبرنگار: 2187
کد خبر: 84371283
T T
۰ نفر

برچسب‌ها

یک کارشناس: منطقه ترشیز خراسان رضوی با بحران فرونشست مواجه است

مشهد- ایرنا- یک استاد دانشگاه گفت: پدیده بیابان‌زایی در منطقه ترشیز واقع در جنوب غرب خراسان رضوی شامل شهرستانهای کاشمر، بردسکن، خلیل‌آباد و کوهسرخ با فرونشست زمین به پایان خود نزدیک می‌شود زیرا فرونشست‌ و پدید آمدن فروچاله‌ها آخرین مرحله بیابان‌زایی در زمین‌شناسی است.

هادی معماریان روز جمعه در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: بیابان‌زایی، تخریب سرزمین در مناطق خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب است که بر اثر عوامل مختلف از جمله تغییرات اقلیمی و فعالیت های انسانی به وجود می آید.

وی ادامه داد: اکوسیستم‌های سرزمینی خراسان رضوی و به خصوص منطقه ترشیز شامل شهرستان های کاشمر، بردسکن، خلیل آباد و کوهسرخ در برابر شرایط بهره‌برداری نامناسب، بسیار حساس و شکننده اند و بالقوه یا بالفعل در معرض پدیده بیابان‌زایی قرار دارند. 
این مهندس حفاظت خاک و دانشیار مرکز آموزش عالی کاشمر گفت: براساس برآوردهای انجام شده سطح کانون‌های بحران فرسایش بادی در منطقه کاشمر در سال‌های اخیر به حدود ۱۲ هزار هکتار افزایش یافته که همین موضوع در مورد بردسکن و خلیل آباد نیز صادق است.

معماریان افزود: براساس مطالعات انجام شده سه کانون گرد و غبار در جنوب کاشمر و بردسکن وجود دارد که سالیانه هزاران تن رسوبات بادی را وارد اتمسفر می کنند که ۲ کانون بر روی مراتع ضعیف و یک کانون بر روی اراضی کشاورزی عمدتاً فقیر و بایر قرار گرفته اند.

وی ادامه داد: نتایج تحقیقات من و همکارانم در سال ۱۳۹۸ نشان می دهد که حوضه آبخیز دشت کاشمر در دهه های ۸۰ و ۹۰ در بازه های زمانی ۶ و ۱۲ ماهه دچار خشکسالی هواشناسی شده و این روند در سال های اخیر تشدید شده است و خشکسالی دهه های اخیر به عنوان عامل تشدید کننده روند افزایشی بیابان زایی در منطقه عمل کرده است.

دانشیار مرکز آموزش عالی کاشمر گفت: تحلیل روند خشکسالی هیدرولوژیک (آب زیرزمینی) منطقه نیز نشان می دهد که سطح آب زیرزمینی در تمامی چاه‌های مشاهده‌ای منطقه با نرخ میانگین حدود یک متر در سال افت داشته و کل دشت در شرایط خشکسالی آب زیرزمینی قرار گرفته است.

معماریان افزود: براساس نقشه های استخراج شده، دشت کاشمر از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۷ به طور تدریجی در شرایط خطرناک قرار گرفته است به طوری که در کمتر از ۲ دهه اخیر، متوسط شوری آب زیرزمینی در مناطق شرقی دشت کاشمر به بیش از ۲ هزار واحد (میکروموس بر سانتیمتر) یعنی ۲ برابر سال ۱۳۸۴ رسیده و جبهه شوری از غرب به شرق گسترش یافته است و در دشت بردسکن وسعت جبهه شوری زیاد (بیش از ۲۰۰۰ واحد) از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸ دو برابر شده است.

وی ادامه داد: متوسط شوری دشت درونه از هفت هزار و ۵۰۰  واحد در سال ۸۸ به حدود ۹ هزار واحد در سال ۹۸ رسیده و گسترش جبهه شوری به سمت آب‌های شیرین به مرور زمان موجب بایر شدن اراضی زراعی موجود و گسترش کانون های بحران فرسایش بادی در منطقه شده است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: نتایج پیش بینی‌ها نشان می‌دهد که آینده منطقه ترشیز با افزایش شدت تغییر کاربری‌ها و تغییر اقلیم نگران‌کننده خواهد بود و موجب افزایش معنی دار فرسایش خاک تا پنج برابر میزان موجود می‌شود که این میزان بسیار بالاتر از آستانه تحمل فرسایش خاک در این منطقه است و در عمل امنیت غذایی منطقه را به شدت تهدید خواهد کرد. 
معماریان افزود: با وجود شرایط اقتصادی اسف بار موجود، تحریم‌ها و رکود اقتصادی ناشی از کرونا، میزان اتکای معاش مردم منطقه به منابع طبیعی به شدت افزایش یافته و در چند سال اخیر میزان برداشت گونه های گیاهی به خصوص دارویی و صنعتی از مراتع و عرصه‌های طبیعی قوت گرفته و همین موضوع به موازات اتکای ۸۰ درصدی مردم منطقه به کشاورزی و منابع آب و خاک سبب فشار بیش از حد به اکوسیستم و شکننده‌شدن آن شده است که خود زمینه تشدید پدیده بیابان‌زایی را فراهم می کند. 
وی ادامه داد: جدیدترین مطالعات انجام شده من و همکاران در سال ۱۴۰۰ نشان می دهد که دشت کاشمر بین سال های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ با بیشینه فرونشست ۸۰ سانتیمتری رو به رو بوده است و این یعنی بحران، واقعی است و مسلماً در این بین عواملی مانند بیکاری، فقر، توسعه ناپایدار شهری، تغییر کاربری اراضی، مشارکت پایین مردمی، و بودجه های ترمیمی قطره چکانی دولتی بر روند بیابان زایی منطقه مؤثر بوده و منجر به شکننده شدن بیشتر اکوسیستم می شود.

کاشمر در فاصله ۲۲۸ کیلومتری جنوب غرب مشهد قرار دارد. 

اخبار مرتبط

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha