ابتکار نبیه بری؛ مهم‌ترین گزینه روی میز برای تشکیل دولت لبنان

به گزارش ایرنا به نقل از رسانه های لبنانی، درخواست ها برای حل و فصل بحران سیاسی کنونی لبنان و تسریع در تشکیل دولت جدید با تکیه بر ابتکارعمل «نبیه بری» رئیس پارلمان ادامه دارد.

هدف از این ابتکار عمل نزدیک کردن دیدگاههای نهاد ریاست جمهوری و «میشل عون» رئیس جمهوری لبنان و «سعد حریری» نخست وزیر مامور تشکیل دولت این کشور است.

رئیس جمهور لبنان روز روز ۲۲ اکتبر ۲۰۲۰ میلادی ( اول آبان ۹۹) درپی رایزنی با جریان ‌های سیاسی پارلمان، سعد حریری را مامور تشکیل دولت جدید لبنان کرد اما اختلاف نظر دوطرف و پافشاری بر مواضع درخصوص نوع ترکیب کابینه تاکنون مانع از تشکیل دولت شده است.

رئیس جمهوری لبنان یکم خردادماه جاری در نامه‌ای به پارلمان این کشور از تاخیر در تشکیل دولت جدید انتقاد کرد و گفت: اکنون ثابت شده که (سعد حریری) نخست وزیر مامور تشکیل دولت ناتوان از تشکیل کابینه ای است که قادر به نجات و تماس سودمند با نهادهای مالی خارجی و صندوق‌های بین‌المللی و کشورهای کمک کننده به منظور تدوین برنامه کمک به لبنان جهت نجات این کشور از وضعیت ناگوار فعلی باشد. او همه مهلت‌های معقول برای تشکیل دولت را نادیده گرفته است.

این درحالی است که تلاش های برخی دیگر از مسئولان بلندپایه و شخصیت ها و جریان های سیاسی برای نزدیک کردن دیدگاهها به منظور تشکیل دولت ادامه دارد که جدی ترین آن در حال حاضر ابتکارعمل نبیه بری به شمار می رود که بعد از نامه عون مطرح شد.

سعد حریری نخست وزیر مامور تشکیل دولت لبنان در جدیدترین اظهارنظر خود گفت که اولویت او تشکیل دولت است اما در عین حال افزود که ممکن است در صورت ناتوانی در تشکیل دولت کناره گیری کند.

حریری در این باره تصریح کرد: اولویت من تشکیل دولت است و نه کناره گیری. گزینه من فرار از مسئولیت پذیری نیست. تشکیل دولت می‌ تواند در نجات لبنان تاثیرگذار باشد.‌

بری که چندی پیش با حریری دیدار کرد، به محض پایان این دیدار، «علی حسن خلیل» معاون سیاسی رئیس مجلس لبنان و «حسین خلیل» معاون سیاسی دبیرکل حزب‌الله را مأمور مذاکره با «جبران باسیل» داماد رئیس جمهوری و از شخصیت های سیاسی مهم لبنان کرد.

درحالی که برخی امیدها برای حل و فصل بحران لبنان زنده شده بود، اخیرا بگو مگوهای تندی میان «نبیه بری» و «میشل عون» روسای مجلس و جمهوری این کشور در ارتباط با تشکیل دولت انجام گرفت.

پس از اظهارات سه شنبه این هفته میشل عون، رئیس جمهوری لبنان، در واکنش به رایزنی ها و کوشش های نبیه بری با گروه ها و جریان های لبنانی برای دستیابی به راهکاری به منظور برون رفت از بحران تشکیل کابینه، انتقادهای تندی را روانه رئیس مجلس لبنان کرد، نبیه بری نیز یک روز بعد به تندی پاسخ وی را داد.

این درحالی است که مجادلات داخلی میان نبیه بری با احزاب سیاسی به دلیل انعطاف وی هیچگاه به مرحله تندمزاجی نرسیده است.

رئیس جمهوری لبنان با انتقاد از حریری و بری، این پیام را به دو طرف مخابره کرد که مسیر تشکیل دولت تنها از مجرای  کاخ «بعبدا» می گذرد که وی در آن ساکن است.

این بگو مگو و انتقادها سپس در سایه درخواست ها برای حل و فصل اوضاع و تسریع در تشکیل دولت و پایبندی به ابتکارعمل بری آرام گرفت و حریری گفت که اولویت او تشکیل دولت است.

همزمان یک منبع لبنانی به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت که ابتکارعمل نبیه بری همچنان پابرجاست و در نتیجه از نظر حزب الله نیز این طرح پابرجا می باشد.

در این میان، فراکسیون «وفاداری به مقاومت» وابسته به حزب الله در پارلمان لبنان نیز در بیانیه ای بر تداوم گفت وگوها برای دستیابی به تفاهم بین جریان های سیاسی در امر تشکیل دولت لبنان تاکید کرده و گفته است که تشکیل دولت همچنان نخستین تدبیر است که می تواند وخامت اوضاع را متوقف کرده و گام های لازم برای بهبود اوضاع کشور در جنبه ها و زمینه های مختلف را آغاز کند.

این فراکسیون افزوده است: امتیازدهی متقابل یک ضرورت برای همگان به شمار می رود؛ درحالی که سرسختی باعث توقف راهکارها، پیچیده شدن رسیدن به راه حل ها و فرصت سوزی می شود.

به گفته این فراکسیون، شایسته است که اختلاف دیدگاهها بین مسئولان عاملی برای بازنگری در افکار و داده ها و بازنگری در ارزیابی اوضاع و مواضع برای رسیدن به یک تفاهم مشترک باشد.

فراکسیون وفاداری به مقاومت در بیانیه خود همچنین تاکید کرده است: پیچیدگی ها به هر اندازه هم که برسد، لازم است که مسئولان به تلاش ها در جریان بحران ها ادامه دهند زیرا این امر می تواند در دل شهروندان امید ایجاد کند زیرا عرصه تلاقی بین طیف ها و جریان های لبنانی را گسترش می دهد؛ بویژه که لبنان نیازمند گفت وگو و تفاهم مثبت بین فرزندانش برای حفظ منافع عالی کشور و بستن راه به روی فرصت طلبان و جلوگیری از تلاش آنها برای برهم زدن اصول ثابت وفاق ملی است.

در همین پیوند، روزنامه «الشرق الاوسط» نوشته است که به نظر می‌آید لبنان برای پایان بن بست سیاسی راهی جز اجرای ابتکارعمل پیشنهادی نبیه بری در پیش ندارد.

این روزنامه به نقل از یک نماینده پارلمان لبنان که خواست نامش فاش شود، افزوده است که «پاتریک دورل»، مشاور رئیس‌جمهوری فرانسه و از مسئولان پرونده لبنان در پاریس، با جدیت در حال پیگیری ابتکارعمل بری و تماس با مقام های لبنانی برای پیشبرد این ابتکارعمل به عنوان آخرین کوشش برای جلوگیری از فروپاشی کامل لبنان است.

در سایه بحران سیاسی در امر تشکیل دولت، لبنان از اواخر سال ۲۰۱۹ با بحران اقتصادی شدیدی دست و پنجه نرم می کند.

از آغاز بحران اقتصادی اخیر ارزش پول ملی لبنان نزدیک به ۹۰ درصد سقوط کرده و بیکاری به شدت افزایش یافته است.

بهای کالاهای اساسی و نرخ تورم به شکل سرسام آوری افزایش یافته و نهادهای مدنی و کارشناسان اقتصادی می‌گویند که حدود نیمی از جمعیت لبنان اکنون زیر خط فقر هستند.

دولت لبنان سال گذشته اعلام کرد که قادر نیست بدهی‌های خارجی خود را بپردازد و ذخایر ارزی بانک مرکزی این کشور که اقتصادش به شدت به واردات وابسته است، به شدت کاهش یافته است.

جامعه بین‌المللی و نهادهای مالی مانند بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول کمک مالی به لبنان را به انجام اصلاحات سیاسی و اقتصادی عمیق و تشکیل دولت مستقل از نفوذ احزاب و گروه‌های سیاسی مشروط کرده‌اند.

دولت پیشین لبنان در پی انفجار مهیب اوت ۲۰۲۰ در بندرگاه بیروت استعفا کرد ولی به عنوان دولت موقت امور جاری کشور را اداره می‌کند.

در آن انفجار بیش از ۲۰۰ نفر کشته و حدود شش هزار نفر زخمی شدند و هزاران ساختمان مسکونی و تجاری ویران شد و یا به شدت آسیب دید.

«جوزف عون» فرمانده ارتش لبنان پنجشنبه شب نسبت به شرایط بحرانی اقتصادی کشورش هشدار داد و گفت که ادامه فروپاشی اقتصادی و مالی در لبنان به فروپاشی نهادهای دولتی از جمله نهادهای نظامی منجر خواهد شد ودر نتیجه لبنان کاملا به لحاظ امنیتی در معرض خطر قرار خواهد گرفت.

این درحالی است که دولت فرانسه در آخرین ورود خود به خط بحران لبنان از تلاش برای کمک انسانی به منظور تداوم حیات اقتصادی این کشور سخن گفته است.

درهمین راستا، «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری لبنان گفت که با شرکای بین المللی برای ایجاد سازوکاری مالی به منظور تضمین خدمات عمومی در لبنان تلاش می کند.

مکرون گفت: ما عملا با شماری از شرکا در جامعه بین المللی همکاری می کنیم تا در یک مقطع، در صورت عدم وجود دولت، بتوانیم در حفظ یک سیستم تحت محدودیت های بین المللی موفق شویم که امکان تأمین مالی فعالیت های اساسی و حمایت از لبنانی ها را فراهم می کند.

روزنامه الشرق الاوسط به نقل از یک منبع وزارتی لبنانی بدون ذکر نام نوشت: پاریس بعد از اطمینان از عدم توانایی خود برای ایجاد تحولی در سطح دولتی لبنان (تشکیل دولت)، نگاه جدیدی را در قبال اوضاع لبنان با هماهنگی اتحادیه اروپا و حمایت آمریکا در دستور کار قرار داده است که روی دو بخش اجتماعی و اقتصادی متمرکز است.

با توجه به آرام گرفتن دوباره تنش های سیاسی اخیر و تاکیدها بر ابتکارعمل پیشنهادی نبیه بری برای حل بحران سیاسی باید منتظر ماند و دید که آیا در هفته های پیش رو، جریان ها و طرف های سیاسی لبنان با اتکا به این طرح خواهند توانست به توافقی دست یابند و در سایه آن دولت جدید تشکیل شود یا اینکه بن بست سیاسی درسایه وخیم ترشدن اوضاع اقتصادی این کشور همچنان ادامه خواهد یافت.