چه کسانی عامل تداوم بحران سیاسی لبنان هستند؟

به گزارش ایرنا، «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان اخیرا ابتکارعملی را برای حل بحران سیاسی و ایجاد توافق بین نهاد ریاست جمهوری و «میشل عون» رئیس جمهور و «سعد حریری» نخست وزیر مامور تشکیل دولت این کشور مطرح کرده است.

سعد حریری گفته است که اولویت او تشکیل دولت است اما در عین حال افزود که ممکن است در صورت ناتوانی در تشکیل دولت کناره گیری کند.

رئیس پارلمان لبنان به نوبه خود ضمن ابراز نگرانی درباره اوضاع امنیتی کشور گفته است که طرح ابتکاری او برای تشکیل دولت لبنان همچنان پاپرجاست و تا زمانی که ابتکار قابل قبول دیگری در دسترس نباشد، درباره آن تجدید نظر نخواهد کرد.

وی با تأکید بر حمایتش از سعد حریری برای تشکیل دولت همچنین گفته است که پایبندی او به حریری به این دلیل است که وی از حمایت نمایندگان پارلمان، دار الفتوا و انجمن روسای دولت‌های سابق و هوادارانش برخوردار است.

نبیه بری با بیان اینکه لبنان تاب تعویق تشکیل دولت را ندارد، تصریح کرده است: نمی توان منتظر انتخابات پارلمانی حتی انتخابات زودهنگام بود زیر امکان برگزاری آن تا کمتر از سه یا چهار ماه وجود ندارد که در این صورت کشور ممکن است کاملا از هم فروبپاشد.

وی گفته است: اگر سعد حریری از تشکیل کابینه کناره گیری کند، این یک فروپاشی کامل خواهد بود و من از لحاظ امنیتی نگران هستم.

رئیس جمهور لبنان روز ۲۲ اکتبر ۲۰۲۰ میلادی ( اول آبان ۹۹) درپی رایزنی با جریان ‌های سیاسی پارلمان، سعد حریری را مامور تشکیل دولت جدید لبنان کرد اما اختلاف نظر نهاد ریاست جمهوری و حریری و پافشاری بر مواضع درخصوص نوع ترکیب کابینه تاکنون مانع از تشکیل دولت شده است.

این درحالی است که «جبران باسیل» رئیس جریان ملی آزاد لبنان و داماد میشل عون رئیس جمهور به عنوان یکی از احزاب دارای نفوذ در تشکیل دولت در آخرین موضعگیری خود خواستار داوری «سید حسن نصرالله» دبیرکل «جنبش حزب الله» برای حل و فصل اختلافات جریان‌های سیاسی لبنان در خصوص تشکیل دولت آینده این کشور شد.

باسیل تصریح کرد که «امروز می‌خواهم نه تنها از یک دوستم یعنی سید حسن نصرالله کمک بگیرم، بلکه بالاتر از آن می‌خواهم که ایشان نقش داور را در این موضوع ایفا کند، زیرا من به وی و صداقتش درباره موضوع حق و حقوق اطمینان دارم. وی می‌داند که ما هدف قرار گرفته‌ایم و هر اتفاقی که می‌افتد، برای ضربه زدن به ما است؛ وی می‌داند که ما در زمینه موضوع (تشکیل) دولت از بسیاری از موارد صرف نظر کردیم».

در همین حال، دبیرکل حزب الله لبنان شب گذشته در جدیدترین سخنان تلویزیونی خود با تاکید بر لزوم تداوم تلاش برای حل بحران سیاسی این کشور و تشکیل دولت آینده در سریعترین زمان ممکن گفت: ما پاسخ به دعوت باسیل را آغاز کرده ایم و می خواهیم که دست یاری بدهیم و از حقوق همه لبنانی ها دفاع می کنیم و این وظیفه ما است.

وی تاکید کرد: من در موقعیت شخصی نیستم که بخواهد در مواردی از این دست نقش داور را بازی کند. آنچه توسط باسیل پیشنهاد شده است، درخواست کمک یکی از دوستان است و ما تلاش در این زمینه را آغاز کرده ایم.

دبیرکل حزب الله تصریح کرد: هدف، رسیدن به جایی است که عون و حریری را راضی کند، بنابراین در صورت توافق، دولت می تواند تشکیل شود. ما در مسئله دولت بی طرف نیستیم و در کنار حق می ایستیم.

این درحالی است که در سایه تلاش های جریان های سیاسی داخلی لبنان برای نزدیک کردن دیدگاهها به منظور حل و فصل داخلی بحران و تشکیل دولت، برخی بازیگران خارجی با حمایت برخی جریان های داخلی و رسانه های آنها وارد عمل شده و بدنبال تاثیرگذاری و حتی کارشکنی در روند تشکیل دولت برآمده اند.

برخی تحلیلگران مسائل لبنان، سفر اخیر حریری به امارات را که دومین سفرش در طول شش ماه اخیر به شمار می رود، در این راستا ارزیابی کرده اند.

این سفر دومین سفر سعد حریری در چند ماه گذشته به امارات بوده است. نخست‌وزیر مکلف لبنان هفتم دی ماه سال گذشته (1399) نیز به امارات سفر و با "محمد بن زاید" ولیعهد ابوظبی دیدار کرده بود.

روزنامه البناء به نقل از منابع سیاسی لبنانی نوشت که محمد بن زاید به حریری در سفر اخیرش توصیه کرد که بدون جلب رضایت کامل «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی اقدامی برای تشکیل دولت انجام ندهد زیرا چنین اقدامی باعث عصبانیت بن سلمان خواهد شد و به سود حریری نیست.

حریری پیش از این همچنین در درچارچوب سفرهای خارجی خود با مقامات سعودی نیز که مهمترین حامی جریان المستقبل به ریاست خودش است، دیدار کرده بود.

همزمان برخی جریان ها و رسانه های وابسته به آنها در داخل لبنان با اتهام زنی به حزب الله تلاش کرده اند که این حزب را مسئول کارشکنی در تشکیل دولت معرفی کنند؛ امری که دبیرکل حزب الله آن را رد کرده است.

در همین راستا، دولت آمریکا نیز به دخالت های خود در امور داخلی لبنان بویژه مسئله تشکیل دولت ادامه داده است. «دوروتی شیا»‌ سفیر آمریکا در بیروت هفته گذشته با حریری دیدار کرد که درباره محتوای آن مطلبی به بیرون درز نکرد و فقط خود حریری در توییتی بعد از دیدار نوشت که آخرین تحولات و اوضاع عمومی مورد بحث قرار گرفته است.

آخرین مورد دخالت آمریکا نیز مصاحبه روز گذشته «دوروتی شیا»‌ سفیر آمریکا در بیروت با شبکه لبنانی الجدیده بود که با خشم لبنانی ها بویژه در شبکه های اجتماعی روبرو شد و آنها هشتک «#تلفزیون _السفیرة» (تلویزیون خانم سفیر)‌ را ترند و این اقدام شبکه تلویزیونی الجدیده را محکوم کردند.

برخی کاربران به این نکته اشاره کرده اند که مصاحبه سفیر آمریکا در بیروت با الجدید آن هم ساعاتی قبل از سخنرانی شب گذشته دبیرکل حزب الله لبنان خود حکایت از نگرانی دوروتی شیا به عنوان "محافظ و افسر ارتباطی آمریکا از میزان تاثیرگذاری و قدرت اقناع کنندگی سخنان دبیرکل حزب الله " داشت.

سفیر آمریکا در بیروت در مصاحبه خود با شبکه الجدید به دخالت در امور داخلی لبنان از جمله در امر تشکیل دولت پرداخت و گفت که دولت متبوعش همسو با دیدگاه «امانوئل مکرون» رئیس جمهور فرانسه در خصوص تشکیل دولت لبنان است.

او همچنین گفت که یک دولت توانمند، هرچه که باشد، باید آماده سازی خود را برای انتخاباتی که قرار است کمتر از یک سال برگزار شود، آغاز کند.

سفیر آمریکا در بخش دیگری از سخنان خود مدعی حمایت از ارتش لبنان در طول سالهای گذشته شد و گفت که واشنگتن بر حجم کمک های امسال خود خواهد افزود.

وی همچنین ناراحتی خود از کمک ایران به لبنان در زمینه سوخت رسانی به این کشور در سایه شرایط دشوار اقتصادی و معیشتی مردم لبنان را پنهان نکرد و مدعی شد که چنین اقدامی عملا راه حل نیست.

سفیر آمریکا همچنین مدعی شد که آنچه ایران بدنبال آن است، نوعی کشور وابسته است که می تواند از آن برای اجرای برنامه کاری خود بهره برداری کند و راه حل های بسیار بهتری از پناه بردن به ایران وجود دارد.

درپی اتهام زنی برخی جریان های سیاسی علیه حزب الله و ایران و ادعاهای سفیر آمریکا، دبیرکل حزب الله لبنان به تشریح اوضاع داخلی و رابطه ایران و لبنان پرداخت و گوشه ای از نقشه آمریکا برای ایجاد شکاف داخلی در لبنان را برملا و درباره انفجار اوضاع هشدار داد.

سید حسن نصرالله جمعه شب در سخنان خود، اتهام برخی گروه ها مبنی بر کارشکنی حزب الله در تشکیل دولت لبنان را مردود و آن را نوعی فرافکنی دانست و گفت: برخی در لبنان از هر حادثه ای برای خدشه دار کردن چهره دیگران و تسویه حساب های سیاسی بهره می برند.

نصرالله خاطر نشان کرد: این افراد دنبال منافع ملی نیستند و دنبال منافع حزبی هستند.

وی افزود: ما منتظر کمک های خارجی نیستیم، ما باید خودمان در داخل دست به دست هم بدهیم تا کابینه تشکیل شود و کشور از خلا موجود رهایی یابد. ما مشتاق تشکیل دولت هستیم.

نصرالله اظهارات آمریکایی ها مبنی بر حمایت لجستیکی از ارتش لبنان را مقابله با حزب الله دانست و گفت که هدف آمریکا تحریک مقاومت، با ایجاد تردید در تقویت ارتش است.

دبیر کل حزب الله لبنان ارتش کشورش را ضامن واقعی امنیت، ثبات و وحدت لبنان دانست و گفت: ارتش در فرهنگ ما بخشی اساسی معادله طلایی قدرت کشور یعنی: ارتش، مردم و مقاومت است، دولت آمریکا نگران این است که ارتش لبنان در موضعی واقعی و جدی برای مقابله با رژیم صهیونیستی باشد.

وی گفت: با وجود اینکه آمریکایی ها ادعا می‌کنند برای حمایت تسلیحاتی از ارتش لبنان پیشقدم شده اند، اما در واقع خودشان هستند که جلوی پیشرفت ارتش لبنان را گرفته اند و اجازه نمی‌دهند ارتش از طریق کشورهای منطقه‌ و فرامنطقه ای به تسلیحات پیشرفته دست یابد.

نصرالله افزود: واقعیت این است که آمریکایی‌ها از ارتش لبنان و تسلیح آن هراس دارند. آنها می‌ترسند ارتش لبنان پس از تسلیح و  قدرت یافتن، در برابر دست پروده آنها یعنی رژیم صهیونیستی بایستد.

وی در باره تشکیل دولت لبنان گفت: برخی در باره پرونده دولت همچنان اصرار دارند که حزب الله و ایران را مسئول عدم تشکیل دولت بدانند و گمان می کنند که ما منتظر مذاکرات وین یا مذاکرات ایران و عربستان هستیم.

دبیرکل حزب الله تاکید کرد: ایران در وین جز در باره پرونده هسته ای در باره هیچ  پرونده دیگری گفت وگو نمی کند و تهران مخالف گشودن هرگونه پرونده دیگری بین خود و آمریکاست که (واشنگتن) سعی در گشودن آن دارد.

وی همچنین  گفت: برخی ادعا می‌کنند که ایران از حزب الله خواسته است تا زمان مشخص شدن نتایج مذاکرات وین و مذاکرات ایران و عربستان با فرایند تشکیل دولت جدید لبنان همراهی نکند. این ادعایی است که از سوی برخی طرف‌ها مطرح می‌شود.

نصرالله افزود: واقعیت این است که مذاکرات ایران و عربستان تنها روی روابط دوجانبه متمرکز بوده و هیچ ارتباطی به پرونده تشکیل دولت لبنان نداشته است.

وی با استقبال از ابتکارعمل نبیه بری برای تشکیل دولت جدید این کشور گفت: طرح ابتکاری نبیه بری که طرف‌های مختلف را به یک نقطه بسیار مهم رسانده، توافق بر سر تعداد وزرای دولت است و طرف‌های مختلف توافق کرده اند تا تعداد وزرای دولت ۲۴ وزیر باشد.

نصرالله برون رفت طبیعی از بحران سیاسی موجود در کشورش را تشکیل هرچه سریع تر کابینه ای دانست که قادر به تصمیم گیری های سخت و دشوار باشد.

دبیرکل حزب الله همچنین به بحران سوخت در لبنان اشاره کرد و با بیان اینکه این موضوع باید حل شود گفت: اگر دولت قادر به تامین بنزین و گازوئیل نیست ما آن را از ایران وارد خواهیم کرد.

نصرالله با بیان اینکه ما باید از این فرصت استفاده کنیم خاطرنشان کرد که مقدمات برای آوردن بنزین از ایران آماده است.

سفارت ایران در لبنان نیز در توییتی پاسخ دخالت های سفیر آمریکا در روابط دوجانبه بین ایران و لبنان را داد و نوشت که سوخت کمک ایران به لبنان در زمینه سوخت ربطی به یاوه گویی های سفیر آمریکا ندارد و او نباید در روابط بردارانه دو کشور و ملت ایران و لبنان دخالت کند.

به عقیده شماری از ناظران سیاسی، تحولات داخلی لبنان بویژه ابتکارعمل نبیه بری و تلاش بی وقفه وی برای نزدیک کردن دیدگاههای میشل عون، جبران باسیل و سعد حریری و اظهارات دبیرکل حزب الله نشان می دهد که گروهها و احزاب لبنانی در صورت عدم مداخله برخی بازیگران خارجی می توانند با کمک یکدیگر این بحران را حل کنند اما نگاه برخی ها در داخل به بیرون از لبنان و تلاش آنها برای سوق دادن این کشور به سمت انفجار اوضاع در کنار دخالت های سفارتخانه های آمریکا و عربستان و کارشکنی های امارات و فشارهای آنها مهمترین عامل تداوم این بحران سیاسی است که لبنان را در آستانه فروپاشی همه جانبه و آینده ای نامعلوم قرار داده است.