پیش‌بینی ابتلا به آلزایمر بر اساس حرکات ناخودآگاه

هنگام انجام فعالیت‌های روزانه به طور ناخودآگاه نوسانات پیچیده‌ای در حرکات افراد رخ می‌دهد که به عنوان تنظیم فعالیت حرکتی فراکتال (FMAR) شناخته می‌شوند. غییرات این نوسانات با چشم غیرمسلح قابل تشخیص نیست اما با استفاده از دستگاهی موسوم به خط‌نگار (Actigraph)  می‌توان الگوهای این نوسانات حرکتی را شناسایی کرد.

به گزارش روز دوشنبه گروه دانشگاه و آموزش ایرنا از ساینس، در این تحقیق که توسط پژوهشگران بیمارستان بریگهام و زنان( Brigham and Women’s ) وابسته به دانشگاه هاروارد با همکاری محققان بیمارستان عمومی ماساچوست و دانشگاه واشنگتن واقع در سنت لوییس آمریکا انجام شد، با تجزیه و تحلیل الگوهای  فعالیت حرکتی فراکتال FMAR در بزرگسالانی که از منظر توانایی‌های شناختی کاملا سالم هستند، نشانگرهای زیستی بیماری آلزایمر را پیش از ابتلا به این بیماری شناسایی کردند.
در این تحقیقات ۱۷۸ بزرگسال که دارای توانایی شناختی طبیعی بودند به مدت هفت تا ۱۴ روز با استفاده از دستگاه خط‌نگار تحت نظارت قرار گرفتند. در این مدت از مایع مغزی نغاعی ۱۴۹ داوطلب نمونه‌گیری شد و از مغز ۱۵۰ داوطلب تصویربرداری انجام گرفت.
در نتیجه این تحقیقات مشخص شد تغییرات فراکتاال با نشانگرهای مرحله پیش‌بالینی بیماری آلزایمر ارتباط دارد و می‌تواند یک نشانگر زیستی برای تشخیص این بیماری قبل از ظهور علایم شناختی آن باشد.
بسته به پیشرفت بیماری و شرایط بدنی و محیطی هر فرد، علایم و نشانه‌های بیماری متفاوت است. ولی به طور کلی می‌توان علایم آلزایمر و زوال عقل را در سه مرحله مورد بررسی قرار داد.
مرحله اولیه بیماری
در این مرحله معمولا علایم به تدریج نمایان می‌شوند، گرچه از جانب بیمار و اطرافیان جدی گرفته نمی‌شوند. مراحل اولیه این بیماری شامل فراموشی‌های روزمره، از دست دادن توانایی ردیابی زمان و گم‌شدن در مکان‌های آشناست.
مرحله متوسط
در این مرحله معمولا افراد با نشانه‌های زیر مواجه می‌شوند:
فراموش‌کردن رویدادهای اخیر و نام افراد
گمشدن در خانه
مشکل در مهارت‌های ارتباطی
نیاز به کمک افراد برای امور مختلف
تغییر رفتار از جمله سرگردانی و سوالات مکرر
مرحله پیشرفته بیماری
این مرحله معمولا با وابستگی کامل بیمار به افراد شروع می‌شود و مشکلات حافظه در این مرحله کاملا جدی است و بیمار کاملا کم‌تحرک می‌شود.

برخی از علایم دیگر عبارتند از:
غافل‌شدن از زمان و مکان
مشکل در شناختن اطرافیان
مشکل در راه‌رفتن
تغییرات رفتاری به ویژه پرخاشگری  

مطالعات محققان دانشگاه کالج لندن نشان می‌دهد تغییر سبک زندگی موجب تاخیر یا توقف زوال عقل می‌شود. بر اساس این تحقیق با کنترل ۱۲ عامل موثر بر سبک زندگی می‌توان در ۴۰ درصد از موارد، بروز زوال عقل را به تاخیر انداخت یا مانع آن شد.
در این تحقیقات اطلاعات به دست آمده در رابطه با اثرگذاری عوامل مختلف بر بروز زوال عقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مشخص شد علاوه بر عواملی مانند از دست دادن شنوایی، افسردگی، کمبود آموزش در کودکی، استعمال دخانیات، عواملی مانند مصرف الکل در میانسالی، آسیب‌دیدگی سر و قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا نیز سه عامل موثر بر ابتلا به زوال عقل هستند که به ترتیب یک، سه و دو درصد از موارد ابتلا به این بیماری را به خود اختصاص می‌دهند و می‌توان از آن‌ها اجتناب کرد.
بر اساس این تحقیقات با وجود این که برخی از عوامل را شخصا می‌توان کنترل کرد، جلوگیری از برخی دیگر مانند آلودگی هوا نیاز به سیاست‌گذاری و مدیریت دولت دارد. در صورتی که تمام عوامل مطرح شده در این تحقیقات به درستی کنترل شود، محققان پیش بینی می‌کنند که میزان ابتلا به زوال عقل به میزان ۴۰ درصد کاهش خواهد یافت.

جدیدترین یافته‌ها در زمینه آلزایمر و زوال عقل
میگرن احتمال بروز زوال عقل را افزایش می‌دهد
مطالعات محققان دانشگاه واترلو در کانادا نشان می‌دهد میگرن یک عامل خطر در ابتلا به زوال عقل است.

چاقی احتمال ابتلا به زوال عقل را افزایش می‌دهد
بر اساس این مطالعه احتمال ابتلای افراد چاق در مقایسه با افرادی با شاخص توده بدنی نرمال به آلزایمر، ۳۱ درصد بیشتر است.

تنهایی خطر ابتلا به زوال عقل را ۴۰ درصد افزایش می دهد
مطالعات محققان دانشگاه فلوریدا نشان می‌دهد تنهایی یکی از عوامل خطر ابتلا به زوال عقل است و احتمال این عارضه را ۴۰ درصد افزایش می‌دهد.

بر اساس این مطالعه انزوا و تنهایی می‌تواند از طریق افزایش احتمال ابتلا به افسردگی، دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا در بروز زوال عقل تاثیر گذار باشد. از طرفی این افراد تمایل بیشتری به استعمال دخانیات دارند. عدم تحرک و فعالیت فیزیکی از دیگر مشکلات این افراد است. در این مطالعه بیشتر تجربه ذهنی انزوای اجتماعی مدنظر محققان است که تاثیر قابل توجهی در زوال عقل دارد.

کاهش استرس، ورزش منظم، روابط اجتماعی قوی، خواب کافی، تبعیت از رژیم غذایی سالم، کاهش فشار و کنترل قند خون از جمله مهمترین راهکارهای مبارزه با آلزایمر هستند.

آخرین آمار منتشر شده از سازمان جهانی بهداشت در مورد زوال عقل (منتشر شده در تاریخ ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۰)
- زوال عقل سندرمی است که منجر به انحطاط تفکر، حافظه، ‌رفتار و انجام فعالیت‌های روزمره می‌شود.
-گرچه زوال عقل بیشتر در دوران سالمندی عارض می‌شود، ولی این اختلال یک بخش طبیعی از پیری نیست.
-در حال حاضر حدود ۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان به زوال عقل مبتلا هستند و هر ساله نزدیک به ۱۰ میلیون نفر به این آمار افزوده می‌شود.
-آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل است.
-زوال عقل یکی از مهم ترین دلایل ناتوانی و وابستگی سالمندان در سراسر جهان است.
-زوال عقل نه تنها تاثیر جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادی بر مبتلایان دارد، ‌ بلکه خانواده و جامعه را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Alzheimer’s & Dementia: Diagnosis, Assessment & Disease Monitoring منتشر شده است.