گرما ، آفت کرم ابریشم‌باف را در جنگل‌های شرق مازندران افزایش داد

شرق مازندران سه شهرستان گلوگاه ، بهشهر و نکا را شامل می شود که دارای بکرترین مناطق جنگلی هیرکانی هستند.

فتح‌الله غفاری روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : افزایش دمای هوا و تنش خشکسالی به صورت جدی جنگل های هیرکانی شمال کشور بویژه در شرق استان مازندران  را دچار چالش کرده است و بررسی ها نشان می دهد که برگ درختان این مناطق علاوه بر هجوم این آفت ، در حال خزان زودهنگام هستند.

وی با اظهار این که در حال حاضر اداره کل منابع طبیعی هیچ کار عملیاتی را نمی تواند  برای حل این معضل انجام دهد ، گفت : تنها را ه مقابله با این آفت علاوه بر بارندگی و سرمای هوا ، شکار کرم ابریشم توسط  پرندگان جنگلی بویژه  « سار » ها است که متاسفانه به خاطر شکار بی رویه این نوع پرندگان ، عملا مبارزه بیولوژیکی علیه این آفت نیز دچار چالش شده است.

 غفاری تغییرات اقلیمی را دلیل اصلی و اولیه بروز مشکلات طبیعی در جنگل های شمال برشمرد و شیوع  آفت کرم ابریشم باف ناجور را عامل ثانویه دانست و توضیح داد : آنچه در چنین شرایطی می تواند میزان اثرگذاری آفت را کاهش داده و سریع  آن را جمع کند ، مقابله بیولوژیک خود طبیعت است و به همین دلیل هم هرگونه دست اندازی به زنجیره طبیعی محیط زیست سبب می شود تا مشکلات تشدید شود.

این کارشناس ارشد جنگل و منابع طبیعی گفت : اکو سیستم در طبیعت بسیار پیچیده است و شرایط اقلیمی تاثیر اصلی را بر محیط می گذارد ، اما اگر بشر دست اندازی های بی رویه داشته باشد ، زنجیره دچار آسیب و پیامدهای آن نیز دامنگیر خواهد شد.

غفاری آخرین سابقه شیوع آفت کرم ابرشم باف ناجور در جنگل های شمال را مربوط به منطقه پارک جنگلی نور در اردیبهشت ماه سال جاری عنوان کرد و بیان داشت : خوشبختانه با بارندگی های  مناسب اواخر اردیبهشت ، این آفت از بین رفته است و امیدواریم با بارش هر چه سریع تر باران ،مشکل جنگل های شرق مازندران نیز حل شود.

معاون امور جنگل اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری منطقه ساری مبارزه با این آفت از طریق ترکیبات شیمیایی را  به دلیل خطراتی که برای سایر گونه‌ها درختی یا جانوری به همراه دارد ، تقریبا غیر ممکن دانست و گفت : علاوه بر خطرات ، هزینه انجام این نوع مبارزه و مقابله نیز بسیار سنگین است.

کرم ابریشم باف ناجور که با نام آفت بیدکولی هم شناخته می شود به شکل پروانه و کرم از درختان جنگلی تغذیه می‌کند. این آفت به دلیل توان تخمگذاری بالا به سرعت تکثیر می‌شود.

تغذیه سریع این حشره از درختان فرآیند رشد و چوب‌دهی آن‌ها را با اختلال مواجه می‌کند و در نهایت سبب خشکیدگی و از بین رفتن درخت می‌شود. این آفت نخستین بار سال ۱۳۸۰ در محوطه جنگلی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس شهرستان نور طغیان کرد ولی تاکنون به صورت فراگیر در شرق مازندران مشاهده نشده بود. این کرم سال ۱۳۹۱ نیز در بخش‌هایی از جنگل‌های غرب مازندران مشاهده شده بود که تأثیر تخریبی خود را بر جای گذاشت. سال ۱۳۹۲ نیز بید کولی در جنگل‌های کجور فعالیت خود را آغاز کرد و در سال ۱۳۹۴ نیز بخشی از جنگل‌های ساری، بهشهر، قائمشهر و نوشهر را تحت تأثیر قرار داد.

نکته قابل توجه در مورد این حشره علاقه آن به درختان ارزشمند جنگل‌های هیرکانی است. این حشره عمدتا از درختان بلوط، راش، انجیلی، توس، توسکا، صنوبر، بید، افرا و نارون تغذیه می‌کند. گفته می‌شود که این حشره می‌تواند در صورت رسیدن به مزارع روی محصولات این زمین‌ها نیز تأثیر بگذارد.

پژمردگی نهال‌های دست کاشت 

وی با بیان این که گرمای بیش از حد هوا و کاهش شدید بارندگی نهال های دست کاشت را هم در جنگل ها پژمرده کرده است ، ا فزود : هم اکنون سرانه فضای سبز در ایران ۲ دهم هکتار و در جهان هفت دهم هکتار است و این تفاوت سرانه نشان می دهد که ما در یک کشور خشک و نیمه خشک زندگی می کنیم و ضروری است همه تلاشمان را به کار بگیریم تا در چنین وضعیتی از منابع بدرستی استفاده کنیم . 

غفاری با تاکید بر این که حفظ جنگل به مردم در عبور از مشکل کمبود آب کمک می کند ، گفت : اصولا یک هکتار جنگل حدود ۲ هزار و ۵۰۰ متر مکعب آب ذخیره می کند بنابراین ما باید با کمک هم در حفظ جنگل موفق عمل کنیم.

استان مازندران ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار مساحت دارد که ۸۷ درصد ازاین مساحت را اراضی منابع طبیعی و مراتع تشکیل می دهند. حوزه منابع طبیعی مازندران منطقه ساری حدود ۷۰ درصد از اراضی ملی و جنگل های استان را زیر پوشش مدیریتی خود دارد.