به گزارش ایرنا، آهنگری در تاریخ زندگی بشر قدمتی به اندازه دست یافتن به آتش دارد، آنجا که انسان نخستین بار شاهد ذوب شدن سنگ آهن در مجاورت آتش بود.
واژه شناسی و تبارشناسی آهن ریشه در ادبیات کهن ایرانی نشان می دهدکه در متون باستانی ایران «الین» به معنی آهن در سال‌های قبل از میلاد استفاده می‌شد و در حال حاضر نیز در زبان انگلیسی به آن (IRON) می‌گویند.
از نظر ساختاری و فرم نیز سنگ‌آهن در دمای ۱۹۰۰ درجه ذوب می‌شود که انسانها با ذوب آن در این دما به ساخت اجسام فلزی می‌پردازند.
بسیاری آثار تاریخی کشف شده در سطح دنیا نشان‌دهنده استمرار و تداوم استفاده از فلزات مختلف به‌منظور ساخت انواع وسایل مورد نیاز زندگی انسانها است که برای نسل امروزی و آینده به یادگار مانده‌اند.
علاقه انسان به استفاده از فلزات در ساخت انواع نیازهای بشری تا آنجا گسترش یافت که در دنیای کنونی نه تنها از اهمیت آن کاشته نشد بلکه یکی از مهم‌ترین رشته‌های صنایع‌دستی و هنرهای سنتی با عنوان "احجام فلزی" نام‌گذاری شد.
این روزها نیز در بخش صنایع دستی که از نسل های گذشته باقی و به یادگار مانده است،هنرمندان رشته احجام فلزی، با استفاده از آتش و گرم کردن فلز و سپس با ضربات چکُش، فولاد سخت را نرم می‌کنند و به آن فُرم می‌دهند تا بتوانند آثاری زیبا با الهام از نمادهای بومی و محلی خلق کنند.
وجود افزون‌بر ۱۲ هزار هنرمند صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در چهارمحال و بختیاری و فعالیت مستمر پنج هزار و ۵۰۰ تا ۶ هزار نفر از این هنرمندان در فصل‌های مختلف سال نشان از اهمیت جایگاه و تنوع انواع هنرصنعت‌ها در این استان دارد.
هم‌اکنون ۵۲ رشته صنایع‌دستی شهری، روستایی و عشایری در چهارمحال و بختیاری وجود دارد که بافته‌های داری مانند فرش‌بافی، گلیم‌بافی، جاجیم‌بافی و قالی‌بافی، چوخابافی، نمدمالی، کلاه‌مالی، گیوه دوزی، سرمه‌دوزی، منبت‌کاری، سفال‌گری، خورجین‌بافی، بافت سیاه چادر، قفل‌سازی، حجاری، گره‌چینی، احجام فلزی، خاتم و مشتقات آن‌ها از مهم‌ترین این رشته‌ها به‌شمار می‌رود.
تندیس‌های فلزی با بهره‌گیری از نمادهای مختلف بومی و محلی ساخته می‌شود
یکی از پیشکسوتان صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری در شته احجام فلزی گفت: بیش از ۳۰ سال است با ساخت تندیس‌های فلزی و زیرمجموعه‌های آن با نمادهای مختلف بومی و محلی فعالیت دارم.
همایون حیدری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: تمامی آثار تولیدی خود با نمادهای بومی و محلی استان را که در قالب تندیس ساخته‌ام را در نمایشگاه‌های مختلف ارائه داده‌ام.
وی رشته احجام فلزی را یکی از رشته‌های ایرانی و غیر از رشته‌های اروپایی دانست و افزود: با تلاش و خلاقیت در این حوزه و همچنین بهره‌گیری از نگاه ایرانی، توانستم برخی تندیس‌های مینیاتوری را طراحی و اجرا کنم.
حیدری تصریح کرد: در سال ۱۳۸۹ توانستم تندیس "ساز و دُهُل" را در سازمان یونسکو به نام استان چهارمحال و بختیاری ثبت و مٌهر اصالت یونسکو و نشان درجه یک هنر را دریافت کنم.
وی یادآور شد: اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی همکاری خوبی در هماهنگی امور مرتبط با هنرمندان دارد اما باید در سطح ملی تسهیلات و کمک‌هایی برای ارتقای این رشته و رسیدن آن به جایگاه واقعی خود به فعالان این رشته ارائه شود.
مدرس سابق دانشکده هنر چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: تاکنون هیچ تسهیلاتی در قالب وام‌های بانکی و کمک‌های بلاعوض به هنرمندان رشته احجام فلزی در این استان ارائه نشده و هر آنچه هزینه شده از محل آورده هنرمندان بوده است.
وی گفت: تمامی رشته‌های صنایع‌دستی و هنرهای سنتی برگرفته از روح هنر و همانند سرودن یک قطعه شعر است که باید برای آیندگان به یادگار بماند.
حیدری تاکید کرد: مواد اولیه مورد نیاز بری تولید انواع صنایع‌دستی و هنرهای سنتی مرتبط با رشته احجام فلزی ۱۰۰ درصد ایرانی است و در درون استان از محل ضایعات دورریز فلزی تامین می‌شود.
وی افزود: تولیدات مختلف مرتبط با رشته احجام فلزی و زیرمجموعه‌های آن مورد توجه گردشگران و هنرمندان خارجی قرار دارد.
دارنده مٌهر اصالت یونسکو و نشان درجه یک هنر تصریح کرد: اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کارگاه‌هایی را تاسیس کند و در اختیار هنرمندان پیشکسوت و فعالان این عرصه دهد تا بتوان بخش آموزش را فعال کرد.
وی یادآور شد: هم‌اکنون رشته "نمد" در استان مورد حمایت قرار گرفته و خوشبختانه به پیشرفت‌های قابل توجهی رسیده است و به‌همین علت باید در سایر رشته‌های صنایع‌دستی و هنرهای سنتی مانند احجام فلزی نیز، توجه بیشتری از سوی مسوولان در سطح ملی و استانی شود.
حیدری اظهار داشت: امروزه هنرمند به‌عنوان یک تولیدکننده، محصول خود را در بازار عرضه می‌کند اما حمایت و کمک جدی از سوی مسوولان امر، مورد انتظار هنرمندان فعال، به‌ویژه در میان جوانان است.
وی گفت: اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هم‌اکنون نسبت به راه‌اندازی بازارچه صنایع‌دستی و هنرهای صنعتی در میدان قدس شهرکرد اقدام کرده است این مکان در شأن هنرمندان نیست و باید راه‌اندازی مکانی مناسبت‌تر در دستور کار مسوولان باشد.
این پیشکسوت فعال در رشته احجام فلزی تاکید کرد: در این صورت می‌توان نسبت به جذب بیشتر توریست‌های داخلی و خارجی و فروش گسترده‌تر تولیدات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اقدام کرد.
وی افزود: البته انتظار می‌رود شهرداری‌ها نیز در این راستا از هنرمندان رشته‌های مختلف صنایع‌دستی و هنرهای سنتی به‌ویژه فعالان رشته احجام فلزی حمایت کنند و ساخت برخی نمادهای بومی و محلی در قالب احجام فلزی را سفارش دهند.
حیدری تصریح کرد: تربیت هنرمندان، فقط به‌صورت تئوری بی‌اثر است و برای ارتقای کمی و کیفی رشته‌های صنایع‌دستی و هنرهای سنتی، باید آموزش‌های عملی در کنار مباحث تئوری، به‌صورت توامان مورد توجه قرار گیرد.
وی یادآور شد: برخی شهرداری‌ها در استان‌های تهران، اصفهان و خراسان رضوی نمادهای بومی و محلی را برای ساخت تندیس‌های احجام فلزی سفارش داده که آن‌ها ساخته و نصب کرده‌ام.
احجام فلزی یکی از رشته‌های خاص صنایع‌دستی و هنرهای سنتی است
یکی دیگر از فعالان رشته احجام فلزی چهارمحال و بختیاری نیز گفت: این رشته یکی از رشته‌های خاص صنایع‌دستی و هنرهای سنتی است که با گرم کردن ورق و چکش‌کاری روی ورق تولید می‌شود.
مجید جمالی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: گران شدن مواد اولیه مانند اکسیژن، ورق و تجهیزات دیگر باعث شده محصولات این رشته به‌صورت انبوه تولید نشود.
وی افزود: تاکنون سازه‌های احجام فلزی مانند فرش چالشتر، مرد چوپان و نقش انگور را بنا بر سفارش شهرداری شهرکرد و مدرسه معارف چهارمحال و بختیاری در شهرکرد ساخته و نصب کرده‌ام.
جمالی تصریح کرد: برای راه‌اندازی هر شغل مستقیم در رشته احجام فلزی به افزون‌بر یک میلیارد ریال سرمایه‌گذاری نیاز است و در همین راستا ضرورت دارد تا تسهیلات ارزان‌قیمت در اختیار هنرمندان و تولیدکنندگان این رشته قرار گیرد.
۱۰ هنرمند چهارمحال و بختیاری در رشته احجام فلزی فعالیت دارند
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری نیز گفت: ۱۰ هنرمند از این استان در رشته احجام فلزی و زیرمجموعه‌های آن فعالیت دارند.
مهرداد رئیسی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: با توجه به استفاده از ضایعات فلز در تولیدات مرتبط با رشته احجام فلزی، گرانی‌های اخیر باعث کاهش تولید در محصولات این رشته نشده است.
وی افزود: سفارش برخی شهرداری‌ها و مشتریانی از استان‌های بزرگ برای هنرمندان رشته احجام فلزی در حال افزایش است.
رئیسی تصریح کرد: اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری برای پرداخت تسهیلات کم‌بهره، معافیات از مالیات در صورت فعالیت کارگاهی و بازاریابی و فروش تولیدات هنرمندان رشته‌های نصایع‌دستی و هنرهای سنتی مانند فعالان احجام فلزی همکاری می‌کند.
وی یادآور شد: همچنین می‌توان از محل تفاهم‌نامه پارک علم و فناوری با اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری برای استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان استان برای گسترش رشته‌های صنایع‌دستی و هنرهای سنتی مانند احجم فلزی بهره‌گیری کرد.
رئیسی اظهار داشت: همچنین برای ارائه آموزش‌های لازم به فعالان و هنرمندان این رشته می‌توان از ظرفیت تفاهم‌نامه این اداره‌کل با فنی و حرفه‌ای چهارمحال و بختیاری استفاده کرد.
کارشناس توسعه و ترویج بازرگانی معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان نیز گفت: فعالان رشته احجام فلزی در استان از بازار فروش مطلوبی برخوردارند.
جهانبخش ترکی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: هنرمندان فعال در این رشته می‌توانند از بیمه روستائیان و عشایر بهره‌مند شوند.
وی با اشاره به استفاده از ضایعات فلزات به‌عنوان مواد اولیه در تولید احجام فلزی افزود: گرانی‌ها و نوسانات اقتصادی اخیر بر روری میزان تولیدات و فروش این رشته تاثیر چندانی نداشته است.
ترکی تصریح کرد: برخی از هنرمندان رشته احجام فلزی از تسهیلات بانکی بهره‌مند شده‌اند و بقیه فعالان این عرصه نیز می‌توانند برای دریافت تسهیلات مورد نیاز به بانک معرفی شوند.
وی یادآور شد: اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زمینه حضور هنرمندان رشته‌های مختلف صنایع‌دستی و هنرهای سنتی مانند احجام فلزی برای حضور در نمایشگاه‌های استانی، ملی و بین‌المللی را فراهم کرده است.
ترکی گفت: این اداره‌کل زمینه حضور هنرمندان رشته‌های صنایع‌دستی و هنرهای سنتی برای حضور در نمایشگاه‌های مجازی در دوران شیوع ویروس کرونا را فراهم کرده است و این اقدام در بازاریابی و افزایش فروش انواع تولیدات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی مانند احجام فلزی نقش مثبت دارد.
به گزارش ایرنا، ۵۴ رشته صنایع‌دستی و هنرهای سنتی چهارمحال و بختیاری نشان ملی مرغوبیت صنایع‌دستی و نشان یونسکو دارد که از این تعداد ۴۷ رشته دارای نشان ملی مرغوبیت و هفت رشته دارای نشان یونسکو است.
نظر شما