هر چند شروع فعالیت‌های تئاتری و هنرمندان این عرصه در سال ۱۴۰۰ تا نیمه بهار به صبر و گذار زمان نیازمند داشت، اما با آغاز تابستان آخرین سال قرن، شاهد رونق گرفتن هرچه بیشتر اجراهای عمومی و حضور بیش از پیش مخاطبان در سالن‌های نمایشی همزمان با اطمینان حاصل کردن از رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و اصل فاصله‌گذاری اجتماعی جهت پاسخ‌دهی به نیاز روحی و روانی‌شان با محصولات هنری بودیم. تا بار دیگر سالن‌ها و تماشاخانه‌های حاضر در پایتخت روزهای پرجنب‌وجوشی را در حوزه اجرای عمومی و میزبانی از مخاطبان پشت سر بگذارند.
از سوی دیگر با شروع فصل تابستان همواره شاهد آغاز فعالیت‌های مدیران اجرایی، مسئولان و دست‌اندرکاران عرصه هنرهای نمایشی برای میزبانی از رویدادها و جشنواره‌های تئاتری کشور هستیم. رویدادهایی که اغلب آن‌ها در نیمه دوم سال برگزار می‌شوند.
همچنین با توجه به آغاز هفته قوه قضاییه شاهد رونمایی از نمایشنامه پژوهشی بر اساس تولد تا شهادت آیت‌الله دکتر بهشتی به قلم نصرالله قادری و از آثار انتشارات حوزه هنری بودیم. اتفاقی که با توجه به آثار معدود نمایشی با اقتباس از زندگی و زیست شخصیت‌های تاثیرگذار انقلاب شکوهمند اسلامی اثری در خور و شایسته در حوزه مکتوب کردن بخشی از تاریخ شفاهی معاصر کشورمان به شمار می‌رود.
همه این‌ها دست‌به‌دست همدیگر داده تا عرصه تئاتر کشور با آغاز تابستان ۱۴۰۰ شاهد رویدادها و اتفاقات مختلف و متعددی باشد که ازجمله مهمترین آن‌ها طی بازه زمانی ۵ تا ۱۰ تیرماه می‌توان به شنیدنی شدن تعریف تعهد در هنر نخستین بار از زبان شهید بهشتی، زبان نمایش بهترین بستر برای ارائه باور و نگرش شهید بهشتی، آغاز دومین دوره فعالیت قرارگاه جهادی تئاتر برای کودکان و نوجوانان، نیاز تئاتر امروز به هنرمندان جوان و تازه‌نفس، ورود «ناگهان همه برمی خیزند ...» و «نگاهم به دریاست تا کسی آب را نبرد» به تلویزیون تئاتر ایران، حضور خدای کشتار در تماشاخانه استاد مشایخی، رویکردی تازه برای اجرای نمایش در دوران کرونا و پساکرونا، اجرای نمایش محیطی «نترسک» در فضای باز مرکز تئاتر کانون، رونمایی از نشان جشنواره آموزشی تئاتر پنجمک، حضور «بَبو» در تئاتر شهرزاد و میزبانی تماشاخانه دیوار چهارم از «نئاندرتال‌ها» اشاره کرد.
تعریف تعهد در هنر نخستین بار از زبان شهید بهشتی شنیدنی شد
قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین رونمایی از نمایشنامه تنهاترین مظلوم، مظلوم‌ترین تنها، درباره حادثه تروریستی هفتم تیر و همچنین زندگی و شخصیت شهید آیت‌الله دکتر بهشتی، افزود: شهید بهشتی بر اساس تعریف سیاسی امام خمینی(ره) از اسلام، ساختاری را طراحی می‌کند که در نظام‌های سیاسی موجود دنیا بی همتا است، چرا که بدیل آن را نداریم. شهید بهشتی توانست ساختار جدیدی را ارائه کند که می‌توان وی را طراح اصلی ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران دانست.
آشنا در مورد نگاه هنری شهید بهشتی گفت: اولین کسی که در نظام جمهوری اسلامی ایران هنر متعهد و هنر غیر متعهد را بیان کرد، شهید بهشتی بود.
زبان نمایش بهترین بستر برای ارائه باور و نگرش شهید بهشتی بود
کوروش زارعی مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری ضمن توضیحاتی در خصوص نمایشنامه خوانی اجرا شده و کتاب نمایشنامه تنهاترین مظلوم، مظلوم‌ترین تنها گفت: شهید مظلوم بهشتی گفتار زیبایی با این مضمون دارند که «اسلام زیباست و هنر برای بیان زیبایی، چرا دشمنان خدا از این حربه استفاده می‌کنند ولی دوستان خدا برای ارائه مفاهیم اسلام از زبان هنر استفاده نمی‌کنند»، که ما هم در مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری با هدف ارائه باورها و نگرش‌های استاد شهید، زبان هنر «نمایش» را انتخاب کردیم.
وی با بیان اینکه این نمایشنامه در واقع سوگنامه شهید بزرگوار آیت‌الله بهشتی است، افزود: این اثر با قلم آقای نصرالله قادری، از نمایشنامه‌نویسان و کارگردان‌های مطرح تئاتر کشور روایت می‌شود.
این نمایشنامه در خصوص حادثه تروریستی سرچشمه و همچنین زندگی و شخصیت شهید بهشتی است که تمام وقایعی که در نمایشنامه روایت می‌شوند مستند به کتاب‌هایی است که درباره ایشان نوشته شده و یا برگرفته از اسنادی است که در رابطه با حادثه تروریستی سرچشمه وجود دارد.
آغاز دومین دوره فعالیت قرارگاه جهادی تئاتر برای کودکان و نوجوانان
حسین عالم‌بخش رییس پردیس تئاتر تهران با اعلام خبر فعالیت مجدد قرارگاه جهادی تئاتر کودک از روز جمعه (۱۱ تیر ماه) در تشریح جزییات این برنامه با اشاره به سخنی از مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) که جز با کار جهادی و کار انقلابی نخواهیم توانست این کشور را به سامان برسانیم، تصریح کرد: ارائه خدمات فرهنگی در خور و مناسب به تمام اقشار جزو وظایف ماست و بر همین اساس دومین دوره فعالیت قرارگاه جهادی تئاتر برای کودکان و نوجوان شکل خواهد گرفت.
این برنامه با هدف بسط و توسعه عدالت فرهنگی و بالا بردن سرانه اجرای نمایش در مناطق کم برخوردار شهر تهران، تقویت روحیه و فرهنگ کار جهادی، افزایش روحیه نشاط و شادابی کودکان و نوجوانان و افزایش توجه عمومی کودکان و نوجوانان به اجرای شیوه نامه‌های بهداشتی در راستای مقابله با کرونا برگزار می‌شود.
رییس پردیس تئاتر تهران خاطرنشان کرد: اجرای نمایش های کودک با موضوعات مختلف، نمایش عروسکی، قصه‌گویی، مسابقه و اهدای جوایز بخش های مختلف این برنامه در عصر آدینه‌های تابستان ۱۴۰۰ است.
نیاز تئاتر امروز به هنرمندان جوان و تازه‌نفس
اجرای نمایش تن ها به نویسندگی و کارگردانی علیرضا معروفی شامگاه دوشنبه (هفتم تیر) با حضور ابراهیم گله‌دارزاده رییس تئاترشهر و فرهاد قائمیان بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون در تالار سایه این مجموعه آغاز شد.
قائمیان پس از تماشای این نمایش گفت: تئاتر ما نیازمند هنرمندان جوان و تازه نفس است و گروه نمایش تن ها یکی از مجموعه های تازه نفس تئاتر ماست که از استان البرز اجرای خود را در تئاتر شهر پیش روی مخاطبان قرار داده است. مسئولان باید به هنرمندان استان‌ها که با حداقل امکانات فعالیت و تلاش می‌کنند، توجه ویژه داشته باشند. استعدادهایی که با هدایت درست و آموزش صحیح می‌توانند شکوفا شده و آینده تئاتر کشور را بسازند.
وی با ابراز خرسندی از اجرای این اثر نمایشی در تالار سایه مجموعه تئاتر شهر گفت: خیلی خوب است در مجموعه‌ای مثل تئاتر شهر به این گروه امکان اجرا و کسب تجربه‌ای ارزشمند داده شده است. امیدوارم امکانی مهیا شود که هنرمندان فعال همه شهرستان‌ها بتوانند هم برای اجرا به تهران بیایند و هم در شهر خودشان سالنی استاندارد داشته باشند تا با اجراهایی تائیرگذار، تئاتر را درشهرشان رونق بدهند و برای سایر جوانان هنرمند نیز ایجاد انگیزه کنند.
نمایش تن ها به نویسندگی و کارگردانی علیرضا معروفی و بازی فرزاد تجلی، امیررضا حشمی پور، محمد جواد حشمی پور، امیر ارسلان خالویی، فردین شاه حسینی، هادی شیخ الاسلامی ،حسین عارف، آرمان میرزایی، حامد نساج بخارایی و محمد نیازی هر روز غیر از شنبه ها ساعت ۱۸:۴۵ در تالار سایه تئاتر شهر میزبان تماشاگران خواهد بود.
ورود «ناگهان همه برمی خیزند ...» به تلویزیون تئاتر ایران
نمایش «ناگهان همه برمی‌خیزند ... به آوازی دیگر» که نویسندگی و کارگردانی آن نیز توسط سعیده آجربندیان انجام‌شده، روایتگر داستان مردی است که با صورتی نیمه‌سوخته وارد حمام متروکه‌ای می‌شود که پیرزنی در آنجا زندگی می‌کند. قصه این مرد چنان با قصه پیرزن ساکن در حمام درهم‌آمیخته می‌شود و شرایط آن‌قدر برای شخصیت‌های روایت سخت می‌شود که هریک تلاش می‌کنند تا از موقعیتی که در آن قرار دارند، بیرون رفته و به گوشه امنی بروند اما راهی برای فرار از تقدیر نمی‌یابند.
این نمایش در بهمن سال ۱۳۹۶ در تماشاخانه نوفل‌لوشاتو تهران و دوم اسفند ۱۳۹۷ در سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در سالن سایه مجموعه تئاتر شهر اجرا شد.
در این نمایش که بر مبنای رئالیسم جادویی شکل‌گرفته، فاطمه سرلک، پرستو آل رسول، ناصر عاشوری، پیمان محسنی و زهرا پرهون بازی می‌کنند.
«نگاهم به دریاست تا کسی آب را نبرد» دومین اثر جدید تلویزیون تئاتر ایران
در ادامه برنامه پخش نمایش‌های تازه در تلویزیون تئاتر ایران، پخش «نگاهم به دریاست تا کسی آب را نبرد» با طراحی و کارگردانی حسن سبحانی از این بستر فضای مجازی آغاز شد.
بر اساس گزارش اداره کل هنرهای نمایشی، این نمایش که رضا گشتاسب متن آن را نوشته، در سال ۱۳۹۹ در جشنواره سی و نهم تئاتر فجر و در تماشاخانه ایرانشهر تالار استاد سمندریان روی صحنه رفته است.
در خلاصه روایت این نمایش می‌خوانیم: قاسم در گیرودار جنگی نامعلوم، وظیفه دارد تا در جزیره‌ای دورافتاده، تک و تنها از دکلی نفتی مراقبت کند. اینکه چطور تنها شده را نمی‌داند و همچنین این را که بیشتر باید نگهبان دکل باشد یا مراقب مم‌سیاه دریا که می‌خواهد آب را بدزدد. او باور دارد که اگر آب کم شود بلایی بر سر معصوم، زنش خواهد آمد. در همین حین زنبوری به نام موک معصوم را نیش می‌زند و باور بر این است که معصوم باید قبل از موک خودش را به آب برساند تا جان سالم به در ببرد.
ابوالقاسم احدیان، جعفر قاسمی، داوود رمضان‌زاده، هما برازنده، شیوا قاسمی، رومینا احمدی‌پور، حسن اصیلی، فرشاد اسماعیلی بازیگران این اثر نمایشی را تشکیل می‌دهند
علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به تارنما (وب‌سایت) تلویزیون تئاتر ایران به تماشای هر دوی این نمایش‌ها بنشینند.
حضور خدای کشتار در تماشاخانه استاد مشایخی
نمایش خدای کشتار به نویسندگی یاسمینا رضا، مترجمی پویا وکیل‌زاده و کارگردانی شاهین چگینی در تماشاخانه استاد جمشید مشایخی به صحنه رفت.
بعد از اتمام خدای کشتار، نمایش‌های زندگی ضربدر سه و نمایش اسپانیایی که از دیگر آثار یاسمینا رضا، نمایشنامه‌نویس صاحب‌نام فرانسوی است در تماشاخانه استاد مشایخی اجرا خواهند شد. همچنین نمایش بلافیگورا به تازگی به اجرای خود خاتمه داده است.
مجری طرح این نمایش‌ها، مرکز آفرینش‌های هنری تئاتر مان است که سعی کرده با حمایت از دانشجویان توانمند و علاقه‌مند به تئاتر، این آثار را به صورت کارگاهی و با کیفیت بالا به مرحله اجرا برساند.
نمایش خدای کشتار، ماجرای نخستین دیدار دو زوج فرانسوی است که فرزندانشان در مدرسه دعوا کرده‌اند. یکی از پسرها همکلاسی‌اش را با چوب مورد ضرب و جرح قرار داده، دندانش را شکسته و آنطور که مادرش می‌گوید «صورتش را از ریخت انداخته» است.
والدین می‌کوشند متمدنانه با این درگیری برخورد کنند. این دیدار با توافق دو زوج بر سر واژه به واژه گزارش دعوای تهیه شده آغاز می‌شود. تفاهمی که نمایشی است از احترام به گفت و گو در تمدن دنیای مدرن امروز. اما هر چه این دیدار طولانی‌تر می‌شود اختلافات میان والدین بالاتر می‌گیرد.
رویکردی تازه برای اجرای نمایش در دوران کرونا و پساکرونا
اَپ-اجرای نمایش سیّاره، یک بستر مجازی در قالب اپلیکیشن (نرم‌افزار کاربردی) بوده که در آن گونه‌ای از نمایش‌های محیطی قابلیت اجرا دارند. سیّاره توسط گروه هنری نوآر به سرپرستی هادی کمالی مقدم و مینا بزرگمهر طراحی شده است.
مینا بزرگمهر و هادی کمالی مقدم، زوج هنری-تئاتری و فیلمساز هستند که پیش از این نمایش‌های مختلفی را در مکان‌های نامتعارف با مخاطبان به اشتراک گذاشته‌اند.
این زوج هنری در تازه‌ترین فعالیت خود، به سراغ گونه‌ای از اجرا رفته‌اند که پیشنهاد تازه‌ای برای اهالی هنر و شهرگردی و به خصوص تئاتر در شرایط کرونایی و پساکرونایی است.
اَپ-اجرای سیّاره از علاقه مندان به هنر اجرا دعوت می‌کند که برای شنیدن داستان مکان‌های مهم و تاریخی شهر، در آن مکان حاضر شده و با روشن کردن اپ و گذاشتن هدفونی در گوش خود، در آن مکان قدم بزنند و داستان آنجا را در قالب یک نمایش شنیداری بشنوند.
سیّاره در اولین قدم، به سراغ خیابان ارباب جمشید رفته و داستان این خیابان را در روایتی تاریخی-نمایشی، توسط بازیگران و صداپیشه‌گان مختلف در مدت زمان یک ساعت بازآفرینی کرده است.
علی عمرانی، اصغر پیران، فرناز تبریزی، آرش نعیمیان، جوانشیر بنیاب، علی تاجمیر، مجید نیرومند، مهسا شیخی، صادق حسین، اشکان لاهیجی و مینا بزرگمهر بازیگران و صداپیشه‌گانی هستند که در نقش شخصیت‌های تاریخی در این اجرا به ایفای نقش می‌پردازند. هادی کمالی مقدم نیز راوی داستان خیابان ارباب جمشید است.
همچنین این اجرا با صداهایی ماندگاری هچون هوشنگ ابتهاج و خان‌بابا معتضدی همراه شده و سلیمان راستکار و اصغر همت نیز فرازهایی از قصۀ خود را در این خیابان روایت می‌کنند.
این نمایش در هر ساعتی از شبانه‌روز می تواند تجربه شود و افراد با یک بار خریدن بلیت می‌توانند حضور در این اجرای تعاملی را درساعات دیگر نیز تجربه کنند.
اجرای نمایش محیطی «نترسک» در فضای باز مرکز تئاتر کانون
نمایش نترسک به کارگردانی مژگان رضائیان ویژه کودکان بالای ۶ سال است که از ساعت ۱۸:۳۰ در محوطه بیرونی و فضای باز مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری اجرا می‌شود.
در خلاصه این نمایش آمده است: در مزرعه‌ای بی آب و علف مترسکی تنها زندگی می‌کند که با پرنده‌ای زخمی مواجه می‌شود، مترسک به پرنده کمک می‌کند تا سلامت خود را به دست بیاورد. در نهایت پرنده برای قدردانی از محبت مترسک، پیشنهاد رفتن به سرزمین دیگری را می‌دهد.
بازیگران این نمایش الهام دارابی و سیما رحمانی هستند. این نمایش همه‌روزه به جز شنبه‌ها ساعت ۱۸:۳۰ در محوطه بیرونی مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واقع در پارک لاله تهران به صورت رایگان برای عموم علاقه‌مندان اجرا می‌شود.
همچنین نمایش «آرزوهای یک موش کور» به نویسندگی سعید ابک و کارگردانی وحید نفر نیز از روز دهم تیر ۱۴۰۰ ساعت ۱۹:۱۵ در سالن بوستان مرکز تئاتر کانون پرورش فکری اجرا می‌شود.
نشان جشنواره آموزشی تئاتر پنجمک رونمایی شد
نشان جشنواره آموزشی تئاتر پنجمک با الهام از نشان گروه تئاتر مستقل، طراحی و رونمایی شد. این لوگو که قرار است از این پس به عنوان نشان اختصاصی جشنواره آموزشی تئاتر پنجمک شناخته شود، تصویر گربه‌ای را نشان می‌دهد که روی چند کتاب نشسته و کتاب دیگری را گشوده و می‌خواند.
سمیرا جنیدی طراح این نشان درباره طرح لوگو جشنواره به سه عنصر اصلی که در طراحی مورد توجه قرار گرفته پرداخت و توضیح داد: سه عنصر بازی، آموزش و نمایش از سوی مریم کاظمی، مدیر این فستیوال مورد تاکید قرار داشت. از سوی دیگر می‌خواستیم به لوگو گروه تئاتر مستقل و آموزشگاه گروه نیز نزدیک باشد تا یکپارچگی طرح‌ها حفظ شود.
اولین جشنواره آموزشی تئاتر پنجمک با مدیریت مریم کاظمی تابستان ۱۴۰۰ و با حضور هنرجویان و هنرمندان تئاتر برگزار می‌شود.
«بَبو» در تئاتر شهرزاد
نمایش بَبو به نویسندگی و کارگردانی مهیار شیروانی از نیمه دوم تیرماه در سالن گلایل پردیس تئاتر شهرزاد روی صحنه می‌رود.
مهیار شیروانی که در کارنامه خود نویسندگی و کارگردانی نمایش «یه هفته بعد هفته قبل» و همچنین نویسندگی و کارگردانی فیلم کوتاه «جنگل آسفالت» را دارد، از زمستان سال ۱۳۹۸ و پیش از آغاز پاندمی بیماری کرونا به همراه گروه بازیگرانش تمرینات نمایش ببو را آغاز کرده بود.
در خلاصه این نمایش که ژانری کمدی دارد، آمده است: در یکی از روزهایی که خانه خالیست و مادر کامبیز در خانه حضور ندارد، او همدستان کلاه‌بردارش را در حین سرقت اشیا باستانی، در زیر زمین خانه شان گروگان گرفته. ناگهان مادرش به خانه باز می گردد و با این صحنه گروگان‌گیری روبرو می‌شود. کاراکترهای داستان در موقعیتی که اعتماد کردن، سخت‌ترین کار است باموانع شخصیتی‌شان برای مورد اعتماد قرار گرفتن مواجه می شوند ...
تماشاخانه دیوار چهارم میزبان «نئاندرتال‌ها»
نمایش کمدی سیاه نئاندرتال‌ها به نویسندگی و کارگردانی متین اوجانی از ۱۳ تیرماه ۱۴۰۰ هر شب ساعت ۲۱ در تماشاخانه دیوار چهارم روی صحنه می رود.
در خلاصه داستان این نمایش آمده است: صادق، فیلمنامه نویس جوان، در زندگی برای همه چیز، حتی بارداری همسرش، برنامه ریزی کرده است. ولی این بار ماجرا جور دیگری رقم می خورد.
متین اوجانی پیش از این چندین فیلم ویدئویی برای شبکه نمایش خانگی به تولید رسانده است. او همچنین اولین نمایش خود را با نام «رهایی از شائولین» در سال ۹۸ به صحنه برد.
زهره بختیاری، وحید الهویی، محمدمهدی توکلی زاده، روناک برخوردار، امیر مرشدزاده، محمدحسین رمضانی، ماهان رهشناس، شهیاد غفوری بازیگران این اثر نمایش هستند.
نظر شما