به گزارش روز دوشنبه گروه دانشگاه و آموزش ایرنا، بر اساس گزارش برنامه محیط زیست سازمان ملل (UNEP)، سالانه پنج تریلیون کیسه پلاستیکی در سراسر جهان استفاده می‌شود.
جهان سالانه ۳۰۰ میلیون تن زباله پلاستیکی تولید می‌کند که معادل وزن کل جمعیت انسانی است. در ادامه این گزارش آمده است جمعیت پلاستیک در اقیانوس‌ها تا سال ۲۰۵۰ میلادی بیش از جمعیت ماهی‌ها خواهد بود.
به گزارش وال استریت ژورنال در سال ۲۰۱۲ میلادی، میزان پلاستیک تولیدشده طی دهه اخیر، به اندازه تمام قرن گذشته بوده است. حدود ۵۰ درصد از تولیدات پلاستیکی، یک بار مصرف هستند و فقط پس از یک بار استفاده به دور انداخته می‌شوند؛ جالب است بدانید که این زباله‌های پلاستیکی چهار بار وارد چرخه محیط زیست می‌شوند.
حدود هشت درصد از نفت تولیدشده در سراسر جهان صرف تولید محصولات پلاستیکی می‌شود و حدود ۹۰ درصد از زباله های شناور در اقیانوس ها پلاستیکی هستند.
تمام این آمار نشان می‌دهد وقت آن رسیده است گزینه‌های دوستدار محیط زیست را جایگزین کیسه‌های پلاستیکی کنیم.
بطری‌های ساخته شده از بامبو؛ جایگزینی سبز برای بطری‌های پلاستیکی
در حالی که آلودگی پلاستیکی یکی از مهمترین دغدغه‌های حامیان محیط زیست در سراسر جهان است، صنعتگران هندی بطری‌های ساخته شده از گیاه بامبو را جایگزین بطری‌های پلاستیکی کردند.
ایده ساخت بطری‌هایی از جنس بامبو برای اولین بار توسط یکی از حامیان محیط زیست در هند و از یک کارگاه خانگی آغاز شد و به تازگی توسعه یافته است و علاوه بر هند، به دیگر نقاط جهان نیز صادر می‌شود.
بامبو یک گیاه با رشد سریع است که نقش مهمی در امنیت غذایی استان‌های شمال شرقی هند ایفا می‌کند. در هند حدود ۱۳.۹۶ میلیون هکتار زمین زیر کشت بامبو قرار دارد و این کشور بعد از چین، دارای بیشترین تنوع این گیاه است.
سازندگان این بطری سبز امیدوارند به زودی بتوانند بامبو را جایگزین بسیاری از محصولات پلاستیکی کنند.
ضایعات پلاستیکی و اقیانوس
به گزارش مجمع جهانی اقتصاد، سالانه حدود ۸ میلیون تن ضایعات پلاستیکی وارد اقیانوس‌ها می‌شود. بر اساس مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۵ میلادی منتشر شده است، میزان این ضایعات تنها در سال ۲۰۱۰ میلادی بین ۴.۸ تا ۱۲.۷ میلیون تن تخمین زده شده است.
ضایعات پلاستیکی صرفنظر از میزان آن‌ها، یک مشکل جدی برای زیست‌بوم اقیانوس محسوب می‌شوند. برخورد با قطعات بزرگ پلاستیک می‌تواند موجب آسیب یا مرگ آبزیان شود و قطعات کوچک آن ممکن است وارد سیستم گوارش این موجودات شود.
برخی از ماهیان کوچک، ذرات کوچک پلیمری را که با عنوان میکروپلاستیک شناخته می‌شوند، به منابع غذایی طبیعی خود ترجیح می‌دهند و به دلیل خوردن میکروپلاستیک، عملا قبل از رسیدن به سن بلوغ از گرسنگی می‌میرند.
میکروپلاستیک در طبیعت تقریبا غیرقابل تجزیه است. هنگامی که ظروف یک بار مصرف، کیسه‌های نایلونی و سایر اشیای پلاستیکی دور ریخته می‌شوند، از طریق فاضلاب و سیستم‌های ناکارآمد دفن و بازیافت زباله، در نهایت سر از اقیانوس‌ها و دریاها در می‌آورند.
یکی دیگر از منابع تولید میکروپلاستیک، ذرات پلاستیکی هستند که در لوازم آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرند و پس از شست وشو از طریق فاضلاب به جریان آب‌های زیرزمینی و دریاها راه می یابند.
ارزیابی آثار مخرب میکروپلاستیک در طبیعت بسیار دشوار است، اما میکروپلاستیک در بدن پرندگان دریایی، ماهی‌ها، وال‌ها و بسیاری از آبزیان دیده شده است. این مواد غیرقابل هضم و تجزیه، پس از ورود به بدن جانوران در سیستم گوارش آن ها انباشته شده و بالاخره منجر به مرگ آن‌ها می‌شود.
بر اساس این تحقیقات نوزاد برخی از انواع ماهی که در محیط‌های مملو از میکروپلاستیک سر از تخم در می‌آورند، به جای پلانکتون که غذای طبیعی آن‌ها محسوب می‌شود، تنها میکروپلاستیک می‌خورند. بدین ترتیب پیش از بلوغ و رسیدن به باروری جان خود را از دست می‌دهند.
ظاهرا این ماهیان کوچک، به دلیل تغذیه غلط، توانایی واکنش به سیگنال‌های شیمیایی هشداردهنده را که موجب نجات جان آن‌ها از دست شکارچیان طبیعی می‌شود، از دست می‌دهند. همچنین بر اساس این تحقیقات، در چنین محیط‌هایی درصد کمتری از تخم‌ها به ماهی بدل می‌شوند. علت تغییر رفتار ماهی و عدم واکنش آن‌ها به محرک‌های طبیعی، مبهم باقی مانده و هنوز در دست بررسی است.
بر اساس این تحقیقات میکروپلاستیک خسارات جبران ناپذیری را به محیط زیست دریاها و اقیانوس‌ها وارد کرده است و اقدام فوری برای جلوگیری از ورد مقادیر بیشتر میکروپلاستیک به آب‌های کره زمین، یک ضرورت جهانی محسوب می‌شود.
میزان پلاستیک واردشده از رودخانه‌ها به اقیانوس‌ها
در تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۵ میلادی انجام شد، محققان دریافتند سالانه بین ۵ تا ۱۲.۷ میلیون تن پلاستیک از مرداب‌ها، مراکز دور ریز زباله روباز و زباله‌های خانگی وارد دریاها و اقیانوس‌ها وارد می‌شود. سپس محققان مطالعه جدیدی را به انجام رساندند که در آن میزان و دلایل تفاوت مقدار زباله‌هایی که از رودخانه‌های مختلف به دریاها وارد می‌شوند را مشخص می‌کند.
محققان این کار را با گردآوری اطلاعات جمعیتی، نحوه مدیریت زباله‌ها، ساختار و موقعیت جغرافیایی مناطق مختلف انجام دادند. سپس این داده‌ها با مقدار زباله ورودی از هر رودخانه مقایسه شد و محققان توانستند مدلی از مقدار زباله‌ای که توسط هر رودخانه به اقیانوس ها وارد می‌شود، بسازند.
این مدل نشان می‌دهد که در میزان زباله وارد شده به اقیانوس‌ها در فصول مختلف تفاوت زیادی وجود دارد. این تفاوت ناشی از میزان زباله‌هایی است که در فصول مختلف توسط انسان‌ها در ساحل رودخانه‌ها ریخته شده و توسط آب شسته می‌شوند. بر اساس این تحقیقات بیشترین میزان زباله در ماه‌های می و اکتبر وارد روخانه‌ها می‌شود.
بر اساس نتایج این تحقیقات سالانه بین ۱.۱۵ تا ۲.۴۱ تن پلاستیک از طریق رودخانه‌ها وارد اقیانوس ها می‌شود. در این تحقیقات مجموعا ۴۰.۷۶۰ رودخانه که به اقیانوس می‌ریزند، مورد مطالعه قرار گرفتند. با وجود این محققان معتقدند بیش از دوسوم این میزان زباله تنها از ۲۰ رودخانه در قاره آسیا وارد اقیانوس‌ها می‌شوند.
محققان به منظور ایجاد امکان دسترسی عمومی، اطلاعات مربوط به این تحقیقات را روی یک نقشه آنلاین به آدرس اینترنتی https://www.theoceancleanup.com/sources/ گردآوری کردند.
راهکار مبارزه با آلودگی ناشی از پلاستیک
محققان حوزه محیط زیست معتقدند اگر روزانه هر فرد یک کیسه پلاستیکی کمتر وارد چرخه طبیعت کند، کمک بزرگی به محیط زیست می‌شود. استفاده از کیسه‌های کاغذی و قابل بازیافت راه حل مناسبی برای جایگزینی با کیسه‌های پلاستیکی است.
محققان توصیه می‌کنند که برای خرید، ساک‌های پارچه‌ای به همراه داشته باشیم و آن را جایگزین کیسه‌های پلاستیکی کنیم. برخی از راهکارهای دیگر عبارتند از :
۱-همراه داشتن فنجان‌های سرامیکی و استفاده از آن به‌جای لیوان‌های پلاستیکی
۲-استفاده از ظروف شیشه‌ای به جای ظروف پلاستیکی برای تولید آب و سایر نوشیدنی‌ها
۳-پیچیدن مواد غذایی مانند گوشت، میوه و سبزیجات در کاغذ به جای پلاستیک، هنگام خرید
راهکارهای حل این مشکل، بیشتر متوجه تولید کنندگان است؛ چراکه بسته بندی محصولات را به عهده دارند. به طور یقین بسته بندی های غیر پلاستیکی و با کیفیت، بسیار جذاب‌تر هستند و به فروش و بازاریابی محصولات کمک می‌کند.
نظر شما