آذربایجان غربی در مسیر خشکسالی

به گزارش ایرنا، آذربایجان غربی به رغم تغییرات اقلیمی و کم بارشی ها در کشور، در سال آبی ۱۳۹۷ - ۱۳۹۸ ترسالی را  با متوسط بارش ۴۸۶.۸ طی کرد اما شرایط در سال آبی ۱۳۹۸ -۱۳۹۹تغییر کرد و میزان بارشها به ۳۷۴.۹ درصد کاهش یافت.

این میزان بارندگی در سال ۱۳۹۸و ۱۳۹۹ حدود ۱۰ درصد کاهش نسبت به سال ماقبل و ۲۳ درصد نسبت به بلند مدت داشت که حکایت از حرکتی سریع به سمت خشکسالی و کم آبی بود.

طبق اظهارات محققان مرکز تحقیقات اداره کل هواشناسی آذربایجان غربی این استان در مدت زمان سپری شده در سال آبی ۱۳۹۹ - ۱۴۰۰ شاهد بارندگی هایی بود که نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته ۳۵ درصد کاهش یافته است و این موضوع زنگ خطری برای آغاز خشکسالی کشاورزی و درآمدی بر تبعات بسیار این عدم تعادل اکولوژیک و هیدرولوژیک و تغییرات اقلیمی است.

کارشناسان هواشناسی معتقد هستند هوای خنک، وزش نسیم دائمی، بارش های باران و برف و در فصل زمستان سرما و یخبندان در یک کلام سردسیر بودن از مهمترین ویژگی استان آذربایجان غربی بوده است که همواره در ذهن مردم ایران است.

اما به گفته آنان آمار امسال و تغییرات اقلیمی به ظاهر بیانگر خلاف عملکرد همیشگی آمارهای دمایی بوده و این طراوت به نوعی حسادت گرما را برانگیخته و مدتی است که شهروندان آذربایجان غربی با هوای گرم و طاقت فرسا مواجه هستند.

بارندگی در آذربایجان غربی کاهش ۳۵ درصدی دارد

اداره‌ کل ‌هواشناسی آذربایجان‌غربی دارای ۱۸ ایستگاه هواشناسی اصلی و تکمیلی و بیش از ۱۲۰ ایستگاه باران‌سنجی و اقلیم‌شناسی است که از ایستگاه‌های هواشناسی استان، ۹ ایستگاه اصلی (سینوپتیک) و ۹ ایستگاه هم تکمیلی هستند.

مدیر کل هواشناسی آذربایجان غربی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به داده های اخذ شده از این ایستگاهها گفت: میزان بارندگی ها در استان در سال آبی جاری ۲۳۶.۴ درصد بوده است که نسبت به پارسال ۳۵ درصد و نسبت به دوره بلندمدت ۲۹ درصد کاهش یافته است.

حبیب عبدلی گفت: در سال آبی جاری بیشترین بارش استان از شهرستان سردشت با۴۷۵.۶ میلیمتر و کمترین بارش از شهرستان چالدران با ۱۵۴.۸میلیمتر و ۵۳ درصد کاهش گزارش شده است.

وی بیان کرد: بارش در حوضه آبریز دریاچه ارومیه ۱۴۴.۸ در سال آبی جاری بوده و نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۳۳ درصد کاهش و نسبت به دوره آماری بلند مدت ۳۶ درصد کاهش را نشان می دهد.

گرمای بی سابقه در آذربایجان غربی استقرار یافته است

مدیر کل هواشناسی آذربایجان غربی گفت: همزمان با آغاز تابستان سال ۱۴۰۰، بررسی آمار بارندگی های خرداد ماه حاکی از فرا گیری گرمای شدید و بی سابقه در سراسر استان آذربایجان غربی بود.

 عبدلی در زمینه گرمای بی سابقه حاکم بر استان گفت: گرمای بی سابقه خرداد ماه نیز همچون ماه گذشته آن خصیصه های منحصر بفرد و خنکای این استان را کمرنگ کرده و برتبخیر ابهای سطحی افزوده است.

براساس نظرات وی و آمارهای دریافتی از ایستگاههای فعال هواشناسی شهرهای پلدشت، بوکان، شاهین دژ، خوی، مهاباد، میاندوآب، تکاب، ارومیه، اشنویه، ماکو و چالدران رکوردهای دمایی خود در خردادماه را امسال برخلاف سال های گذشته شکستند و این شهرها در تب گرمای بی سابقه در دهه های اخیر می سوزند.

عبدلی افزود: شهرستان پلدشت در شمال استان آذربایجان غربی برای چندمین بار متمادی در آخرین ماه بهار با مثبت ۴۱ درجه سانتی گراد دما رکورد شکنی کرد، اما ظاهرا و براساس پیش بینی ها قرار نیست این آخرین رکوردشکنی دمایی طی امسال باشد.

طبق اطلاعاتی که وی ارائه کرد در تابستان برخی از شهرها به بالاترین دمای خود در سال جاری و سالهای اخیر دست خواهند یافت.

وی اظهار داشت: کمبود آب و بحث تنش آبی در هر استان و شهری مطرح می شود، خطر کم آبی و خشکسالی کشورمان را تهدید می کند و موثرترین راه مدیریت مصرف و صرفه جویی آب  و سایر حاملهای انرژی از جمله برق توسط همه مردم می باشد.

۴۰ درصد بارشهای آذربایجان غربی در فصل بهار رخ می دهد

آذربایجان غربی دارای زمستانهای تقریبا سرد است که بارشها در آن اغلب از آبان ماه آغاز می شود؛ از لحاظ رژیم بارش اغلب بارندگی ها در این منطقه بهاره است و بعد زمستان، فصلهای بارشی در جنوب استان پاییز و و در شمال تابستان هستند.

کل اقلیم آب و هوایی استان تحت تاثیر اب و هوای مدیترانه ای است بارندگی های پاییزه مختص شمال استان است و به ندرت در جنوب و مرکز بارشهای چشمگیر رخ می دهد.

براساس اظهارات رییس گروه تحقیقات اداره کل هواشناسی آذربایجان غربی ۴۰ درصد بارشهای استان بهاره، ۳۲ درصد زمستانه، ۲۵ درصد پاییزه و سه درصد تابستانه است.

طبق اظهارات آزاد توحیدی متوسط روزهای بارانی استان ۸۸ روز بوده است که به تفکیک بیشترین تعداد روزهای بارانی در ارومیه با ۷۵ روز، چالدران ۱۲۲ روز، سردشت ۹۶ روز بوده و حداقل روزهای بارانی در پلدشت با ۷۴ روز  به ثبت رسیده است.

وی گفت: فصل بارندگی امسال به پایان رسیده است هر چند بارشهای پراکنده در شمال آذربایجان غربی همچنان ادامه دارد، پیش بینی ها بیانگر این است که بارشها در سال آبی پیش رو و پاییز ۱۴۰۰ دیرهنگام آغاز می شود.

براساس گفته های این محقق حوزه آب و هوا، در ۱۰ سال گذشته عملا خشکسالی در استان تجربه شد هر چند در سال ۱۳۹۸ ترسالی مشاهده شد ولی نمی شود مسایل حاصل از انباشت سالها خشکسالی را با یک سال ترسالی رفع کرد.

توحیدی گفت: بیشترین میزان کاهش بارندگی ها در استان آذربایجان غربی در سال آبی گذشته در شهر چالدران با ۵۳ درصد، مهاباد با ۴۵ درصد و ارومیه با ۳۱ درصد است.

وی اظهار داشت: سردشت پر بارانترین شهر استان با ۴۷۵ میلیمتر بارش است که که نرمال بارش سردشت در بلند مدت یکساله ۶۸۱ میلیمتر در مدت زمان مشابه پارسال ۷۸۲ میلیمتر بوده است که نشانگر کاهش است.

حجم آب پشت سدهای آذربایجان غربی ۱۳ درصد کمتر از سال گذشته است

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی گفت: حجم آب پشت سدهای آذربایجان غربی ۲۱ درصد معادل ۲۸۳ میلیون مترمکعب کمتر از سال گذشته است که برای بهترین استفاده از آنها برنامه ریزی می شود.

یاسر رهبردین افزود: طبق آخرین برآورد، یک میلیارد و ۳۵ میلیون مترمکعب آب در پشت سدهای استان وجود دارد در حالی که این رقم در زمان مشابه سال گذشته یک میلیارد و  ۳۱۸ مترمکعب بود.

وی اضافه کرد: در حال حاضر ۱۴ سد شامل سدهای بوکان، مهاباد، حسنلو، ساروق، زولا، دریک، شهر چای، بارون، شهید قنبری، آغ چای، ارس ۲، قیقاج، کرم آباد و سیلوه در آذربایجان غربی فعال است.

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی اظهار کرد: میزان حجم آب ورودی رودخانه‌ها به دشت‌های استان نیز در هفت ماهه سال آبی جاری به میزان یک میلیارد و ۷۱۶ میلیون متر مکعب بوده است.

رهبردین گفت: در سال آبی گذشته این حجم ۲ میلیارد و ۵۲۷ میلیون متر مکعب بود که امسال ۳۲ درصد کمتر شده است.

وی افزود: کاهش ۸۱۱ میلیون مترمکعبی آورد رودخانه نشانه کاهش جدی بارش های برف و باران طی سال آبی جاری در استان است.

براساس امار شرکت اب منطقه ای استان سه حوضه آبریز دریاچه ارومیه و رودخانه‌های زاب و ارس در آذربایجان غربی وجود دارد و به طور متوسط در هرکدام از این حوضه‌ها به ترتیب ۲۷۶، ۵۹۷ و ۱۹۶ میلی‌متر بارش در سال آبی جاری گزارش شده که در هر سه حوضه بارش ها نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته کاهش یافته است.

این کاهش در حوضه زاب ۳۰ درصد، حوضه دریاچه ارومیه ۲۵ درصد و حوضه ارس ۲۸ درصد است.

با توجه به آمار و اطلاعاتی که ارائه شد، کاهش منابع آبی در آذربایجان غربی طی سال آبی جاری بسیار قابل توجه بوده و همین امر موجب شده که حتی بخشی از حق آبه دریاچه ارومیه نیز در اختیار این پهنه آبی قرار نگیرد.

همین امر نشان می‌دهد که توجه به مصرف بهینه آب هم در بخش شرب و هم در بخش کشاورزی که ۲ بخش عمده مصرفی هستند، باید در هفته ها و ماه های پیش رو بیشتر در دستور کار شهروندان قرار گیرد تا این دوره مشکل دار را تا پاییز ادامه دهیم و آماده بارش های سال آبی آینده باشیم.

البته طبق پیش بینی ها، سال آبی آینده که از اول مهر آغاز می شود، سالی پرآب تر خواهد بود که امیدواری ها را برای بهره مندی بیشتر بخش های مختلف از جمله دریاچه ارومیه زنده نگه می‌دارد.