حسن علی حسین زاده روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بر اساس گزارش سازمان هواشناسی، کاهش ۴۶ درصدی بارش از ابتدای سال زراعی تا امروز نسبت به آمار بلند مدت موجب شد تا ۸۲ درصد از مساحت خراسان شمالی درگیر خشکسالی باشد و این روند در ۱۴ درصد مساحت استان حادتر است.
وی تصریح کرد: زمانی که خشکسالی روی می دهد به ناچار برداشت آب افزایش و نسبت برداشت از تغذیه آبخوان های زیرزمینی بیشتر می شود و پدیده افت آب اتفاق می افتد.
نماینده سازمان زمین شناسی در شمالشرق کشور با بیان این که متوسط افت آبهای زیرزمینی در کشور ۴۰ سانتیمتر است، افزود: هر چند که اندازه گیری متوسط افت آبهای زیرزمینی در اواخر شهریورماه انجام می شود، ولی بر اساس پیش بینی ها، این میانگین امسال در خراسان شمالی بالاتر از ۶۰ سانتیمتر باشد.
وی عنوان کرد: فرونشست زمین در بیشتر استان‌های خشک کشور اتفاق افتاده و استان ما هم متاثر از این پدیده در دشت قاضی مانه و سملقان و سنخواست اسفراین شاهد این پدیده بوده ایم و با وجود خشکسالی های اخیر احتمال فرونشست در سایر دشت ها نیز وجود دارد.
حسین زاده در مورد آسیب های این پدیده نیز اظهار داشت: افت آب زیرزمینی در آبخوان ها موجب می شود تا منافذ خالی خاک متراکم شوند و مخزن آب زیرزمینی دیگر برگشت ناپذیر نمی شود، ضمن اینکه این پدیده موجب تغییر ناهمسان در ارتفاع و شیب رودخانه ها، آبراهه ها و سازه های انتقال آب و کاهش بازدهی یا ایجاد تخریب در شریان های حیاتی و سازه های مهم می شود.
مدیریت منابع آبی
نماینده سازمان زمین شناسی در شمالشرق کشور در مورد راهکار مدیریت این بحران گفت: مدیریت منابع زیرزمینی تنها راه حل مقابله با پدیده فرونشست زمین است و بایستی نقاط آسیب پذیر را شناسایی و نحوه برداشت آب را مدیریت کنیم.
وی تصریح کرد: مسدود کردن چاه های غیرمجاز، حفر چاه به صورت علمی و آبیاری مدرن کشاورزی باید در خراسان شمالی در اولویت قرار گیرد و اگر این نوع از طرح ها در استان اصلاح نشود در سال‌های اخیر با پدیده فرونشست در سطح وسیعتری در استان مواجه خواهیم شد.
بر اساس گزارش رسمی اداره کل هواشناسی خراسان شمالی حدود ۵۹ درصد از پهنه این استان ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار هکتاری واقع در شمال شرق کشور درگیر خشکسالی و تحت تاثیر این پدیده است به طوری که بر اساس شاخص اس.پی.آی (ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺎرش اﺳﺘﺎﻧﺪارد شده) در بازه ۱۰ ساله تا پایان اسفند ماه سال گذشته، بیش از نیمی از مساحت استان تحت تاثیر خشکسالی قرار دارد.
هم اکنون ۱۳.۱ درصد از گستره استان درگیر خشکسالی بسیار شدید، ۱۳.۹ درصد تحت تاثیر خشکسالی شدید، ۱۶.۱ درصد خشکسالی متوسط و ۱۵.۶ درصد خشکسالی خفیف دارد و در بین هشت شهرستان این خطه شمالشرق کشور شهرستان های مانه وسملقان به عنوان قطب کشاورزی بیشترین پهنه تحت تاثیر از خشکسالی را دارد و پس از آن شهرستان اسفراین و راز و جرگلان درگیر با این پدیده شدند.
بررسی ها نشان می دهد که خشکسالی استان خراسان شمالی نه تنها باعث ایجاد تنش آبی در حدود ۳۰۰ روستا و چند شهر ایجاد کرد که حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از حجم آبدهی قنات ها را نیز کاهش داد به طوری که نیمی از مزارع کشاورزی این خطه شمال کشور را نیز خشکاند و هشت دشت از ۱۱ دشت این استان نیز در زمره دشت های بحرانی قرار گرفتند و با تداوم این روند احتمال قطعی آب نیز در کنار خاموشی برق در استان به عنوان راهکار دم دستی تکرار خواهد شد.
نظر شما