طالبان به آمریکایی‌ها چه قولی داده اند؟

 این جمله در بطن خود یک توافق را فاش می سازد که میان آمریکایی ها و طالبان صورت گرفته است. در  بطن این عبارت مطرح شده از زبان اعضای هیات افغان در روسیه، این واقعیت مستتر است که میان طالبان و مقام های آمریکایی در جریان مذاکرات مستمر دو سال گذشته که به قرارداد صلح میان طرفین در اسفند ۹۸ منجر شد، توافقی صورت گرفته و طالبان وعده هایی داده است، البته اینکه بیان این مساله از سوی طالبان خواسته و شاید ناخواسته بوده باشد، مساله دیگری است.

اگرچه نقش اختلافات جریان های سیاسی، بازی بد برخی همسایگان، نبود نیروی منسجم بسیج مردمی و همچنین ارتش ناکارآمد ساخت آمریکا در پیشروی های طالبان در سراسر افغانستان بی تاثیر نبوده است، اما آنچه بیش از همه تردیدآمیز به نظر می آید،  رابطه خروج شتابزده و غیرمسئولانه آمریکایی ها از افغانستان با حرکت طوفانی طالبان است که در کمتر از ۱۰ روز باعث تسلط این گروه بر بیش از ۸۵ درصد خاک افغانستان شده است و این همزمانی نشان می دهد که قطعا یک توافقی میان طرفین وجود داشته است.

علاوه بر این، نسبت به وعده های تبلیغاتی اخیر طالبان نیز تردیدها جدی است، هم در بعد داخلی و هم در بعد خارجی و از جمله در ارتباط با همسایگان افغانستان!

طالبان طی روزهای گذشته بارها درارتباط با رفتارهای خشن دهه ۹۰ میلادی قرن گذشته اش اطمینان داده است که آن رفتارها دیگر تکرار نخواهد شد، از جمله کشتار نظامیان و افراد عادی و قوانین سختگیرانه نسبت به زنان!

این درحالی است که تا همین چند ماه پیش برای چندین بار اخبار تاسف باری از کشتار غیر نظامیان توسط طالبان در رسانه انتشار یافت، هرچند این گروه گزارش های واصله را مردود دانسته است، اما طی همین چند روز گذشته نیز ویدئوهایی در فضای مجازی منتشر شده که نشان می دهد نیروهای طالبان دست به کشتار سربازان افغان زده اند، آن هم بعد از آنکه خود را تسلیم کرده بودند.

طالبان تاکنون نتوانسته افکار عمومی را متقاعد کند که این فیلم ها و یا جنایات صورت گرفته ربطی به این گروه ندارد و اگر هم رفتارهای اخیر واقعا ربطی به فرماندهی و رهبری این گروه نداشته باشد، این امر نشان می دهد که بی نظمی و بی ثباتی می تواند کنترل اوضاع را از دست همه طرف های اصلی خارج کند و بازیگران سومی را به اوضاع مشرف نماید؛ شاید القاعده ،داعش و شاید نامی دیگر!

به علاوه ، از طالبان این انتظار وجود داشت که به فوریت به تلاش های صلح در منطقه پاسخ مثبت دهد، اما شاهد بودیم که همزمان با نشست هایی در تهران و مسکو بر حملات خود به نیروهای دولتی برای تصرف شهرها و روستاها افزوده اند.

این رویه، تردیدها را نسبت به طالبان در روزهای اخیر افزایش داده است، حتی در ارتباط با کشورهای همسایه، تا جایی که «یوری شویتکین» رئیس کمیته دفاع مجلس روسیه، اقدامات طالبان را کودتا دانسته و در مورد وعده های نمایندگان طالبان افغانستان مبنی بر عدم تهدید برای قلمرو کشورهای سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) و نپیوستن داعش به آنها ابراز تردید کرده است.

رئیس کمیته دفاع دومای دولتی روسیه گفته که با وعده های نمایندگان طالبان افغانستان (ممنوع در روسیه) مبنی بر عدم تهدید برای قلمرو کشورهای سازمان پیمان امنیت جمعی باید با احتیاط برخورد کرد.

این مقام روس می گوید، «من از اینکه طالبان شرایط تأمین امنیت و جلوگیری از نفوذ داعش را تحقق می بخشند تردید دارم.»

‌از طرفی، تردیدها نسبت به طالبان زمانی جدی تر می شود که برخی عملکردهای این گروه در صحنه های جنگ جاری در افغانستان، خلاف حرف ها و وعده هایی است که در رسانه ها درج می شود؛ مانند کشتار جمعی تعدادی از نظامیان افغان که ویدئوهای آن در رسانه ها و شبکه های اجتماعی به گردش در آمده است.

همچنین گزارش هایی از آتش زدن خانه های برخی مناطق توسط نیروهای طالبان و ترک اجباری آنان از محل های سکونت خود که اینها نیاز به شفاف سازی از سوی طالبان دارد، آن هم پاسخ هایی که باور پذیر و مستند باشد و آن هم تنها از طریق حضور خبرنگاران رسانه های مستقل منطقه و جهان ممکن است.

درحقیقت از طالبان انتظار این بود که با آغاز خروج آمریکا از این کشور، صحنه را برای آغاز فوری مذاکرات بین الافغانی فراهم کند تا کشور از تهدید فروپاشی ساختارهای اجتماعی و نهادهای نظم و امنیت در امان بماند.

اما می بینیم که این گروه با بالابردن سطح تنش تا جایی که افغانستان بر لبه پرتگاه قرار بگیرد، بر بی اعتمادی ها به خود افزوده است، بویژه پس از اظهارات مقام های این گروه در مسکو که بطور غیر مستقیم بر وجود یک توافق پنهانی با آمریکایی ها صحه می گذارد و خبر از یک ماموریت احتمالی برای طالبان در منطقه دارد و در عین حال گفته نشده جزییات این توافق چه بوده است، اگر برای عدم حمله به مراکز استان ها قولی نداده اند، پس چه قول های دیگری به طرف آمریکایی داده اند؟

بی اعتمادی به طالبان همچنان بیشتر می شود، بخصوص به این دلیل که رفتارهای جاری هیچ تناسبی با شعارهای صلح طلبانه این گروه ندارد و ادامه این روند افغانستان را به سمت خارج شدن کنترل امنیتی سوق می دهد و زمینه را برای ورود تروریست های اجاره ای از سایر نقاط جهان به افغانستان آماده می کند.