طرح امنیت جمعی روسیه در خلیج فارس تحقق می یابد؟

مسکو - ایرنا - روسیه سالهاست که برای اجرایی شدن طرح امنیتی خود برای خلیج فارس که مفهوم آن اولویت دادن همکاری و مشارکت منطقه‌ای به جای تکیه بر بازیگران خارجی است، دغدغه دارد و به تازگی مسکو اعلام کرد که در حال بروزرسانی این طرح است.

به گزارش روز سه شنبه ایرنا، مسکو امیدوار است که کشورهای حوزه خلیج فارس از ابتکار امنیتی خود برای این منطقه که در سال ۲۰۱۹میلادی به روز شده و شامل گفت و گو بین ایران و کشورهای حاشه خلیج فارس است، حمایت کند. از نظر روسیه، ایده ایجاد یک نظام امنیت دسته جمعی در منطقه خلیج فارس می تواند نقشی اساسی در تحکیم فعالیت های سیاسی و دیپلماتیک منطقه داشته باشد.

به گفته مقامات روس طرح امنیتی آنها اجرای یک برنامه بلندمدت اقدام برای عادی سازی وضعیت، تقویت ثبات و امنیت، حل اختلافات، تعیین دستورالعمل ها و پارامترهای اصلی سیستم پس از بحران احتمالی و همچنین روش های اجرای وظایف مرتبط است. این ابتکار روسی براساس پیشنهادات مسکو در اواخر دهه ۱۹۹۰ است که در سال ۲۰۰۴ و ۲۰۰۷ نیز اصلاح شد.

دیپلمات های روسی معتقدند اکنون که فرصتی برای واشنگتن و تهران وجود دارد تا به اجرای کامل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در ارتباط با   «توافق هسته ای۲۰۱۵» بازگردند، ابتکار عمل مسکو در خلیچ فارس بسیار مهم است. لاوروف اخیرا با بیان اینکه کشورهای دوست ما به ابتکار روسیه در مورد طرح امنیت جمعی منطقه خلیج فارس علاقه نشان می دهند، گفت: با توجه به رویدادهای اخیر بر نسخه نوسازی شده طرح امنیت خلیج فارس کار می کنیم و برای ارائه آن به طرف های علاقه مند آماده خواهیم شد.

طرح امنیتی روسیه در خلیج فارس چه زمانی کلید خورد؟

روسیه روز هشتم مرداد ماه سال ۱۳۹۸ در نامه ای به شورای امنیت، طرح خود را برای تامین امنیت خلیج فارس را به این شورا و مجمع عمومی سازمان ملل ارائه کرد. روسیه در نامه خود به شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد که برای رفع بحران در منطقه خلیج فارس نیاز به اقدامات گسترده است. در نامه روسیه بر لزوم ایجاد نظام امنیت جمعی در خلیج فارس که در آن رایزنی کشورهای منطقه و نیز برخی کشورهای خارج از آن پیش بینی شده، تاکید می شود.  

میخائیل بوگدانف نماینده رئیس جمهوری روسیه در امور خاورمیانه نیز همان سال طی مراسمی در وزارت خارجه روسیه با حضور نمایندگانی از کشورهای منطقه خلیج فارس از جمله ایران، کشورهای عربی، اتحادیه عرب و پنج عضو دائمی شورای امنیت از این طرح رونمایی کرد.

طرح روسی چه می گوید؟

در این طرح بر قبول تعهدات متقابل، شفافیت در حوزه نظامی (گفت وگو در مورد دکترین‌های نظامی، جلسات منطقه‌ای وزرای دفاع، ایجاد خطوط داغ، تبادل اعلام های اولیه در مورد برگزاری رزمایش‌های نظامی و پرواز هوایی، تبادل ناظران، خارج ساختن دائمی گروه‌های فراملی، تبادل اطلاعات در مورد خرید تسلیحات و نیروهای مسلح) تاکید شده است.

در طرح امنیت جمعی خلیج فارس گفته شده بود: تأمین امنیت در خلیج فارس یکی از مهمترین مسائل حال حاضر جهان است و تحولات نظامی و سیاسی سال‌های گذشته در خاورمیانه و شمال آفریقا، باعث رشد سریع تهدیدهای تروریستی در این بخش از جهان که ذخایر زیادی از منابع هیدروکربنی در آن وجود دارد، شده است و عواقب فاجعه باری برای اقتصاد جهانی و به ویژه امنیت انرژی به همراه دارد.

برجام و طرح امنیتی روسیه برای خلیج فارس

میحائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان های بین الملی مستقر در وین می گوید: «اگر توافق هسته ای  قابل احیا باشد این امید وجود دارد که  راه برای گفت و گوی منطقه ای در مورد مسائل امنیتی، که در آن همه کشورهای خلیج فارس شرکت می کنند، باز می شود. اگر احیای برجام عملی شود، راه برای گفت و گوی منطقه ای در مورد مسائل امنیتی  که در آن همه کشورهای خلیج فارس شرکت می کنند، باز می شود.»

وی تصریح کرد: اکنون اوضاع در آنجا متشنج است. اما توجه ما به علاقه روزافزون کشورهای حاشیه خلیج فارس برای مقابله با این مسئله است و تلاشی که برای کاهش تنش ها؛ برقراری روابط عادی و اعتمادسازی و امنیت وجود دارد.

مسکو امیدوار به تحقق امنیت جمعی در خلیج فارس
  
اولیانوف تصریح کرد: «تکرار می کنم؛ اگر توافقاتی در مورد بازگرداندن فرصت های برجام حاصل شود، شانس پیشرفت در این مسیر به وضوح افزایش می یابد.

او گفت: این برای ما مهم است، زیرا اگر ایالات متحده در آن سوی اقیانوس اطلس باشد، پس برای ما ایران همسایه است. خلیج فارس فاصله چندانی با مرزهای ما ندارد. طبیعتاً ما علاقه مندیم که شرایط در آنجا پایدار بماند. ما یک مفهوم امنیت جمعی در خلیج فارس داریم. این یک ایده قدیمی است، اما اکنون بیشتر و بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. و شاید واقعا بتوان حرکت در مسیر درست را شروع کرد.

سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز با اشاره به تلاش ها برای احیای برجام و اینکه مسکو امکان انجام اقدامات همزمان را که ایالات متحده و ایران برای بازگشت به برجام انجام می دهند، ممکن می داند گفت: مسکو آماده کمک به هر دو طرف در این زمینه است. وی گفت با احیای برجام راه برای تحقق طرح مفهوم امنیتی روسیه در خلیج فارس فراهم می شود.  

وزیر امور خارجه روسیه هفته گذشته گفته بود که کشورش بزودی طرح به روز شده خود برای امنیت خلیج فارس را ارائه می کند و  از ایران و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس درخواست کرد که گفت و گو درباره اعتمادسازی در منطقه را آغاز کنند.

آمریکا مانع اصلی اجرایی شدن طرح امنیتی خلیج فارس

مسکو معتقد است واشنگتن تمام تلاش های خود را بکار می گیرد تا بین ایران و کشورهای عربی منطقه خلیج فارس گفت و گویی صورت نگیرد سرگئی لاوروف می گوید ما علاقه مند هستیم که ایران و کشورهای عربی خلیج فارس مذاکرات را آغاز کنند و به توافقی برای تحکیم اعتماد و شفافیت در امور نظامی و درکل برای توسعه همکاریها دست بیابند. اما متاسفانه شرکای آمریکایی ما همه تلاش خود را بکار بستند تا این گفت وگوها آغاز نشود.

وی گفت: ما متقاعد شده ایم که اگر کنفرانس پیشنهادی در مورد امنیت در منطقه خلیج فارس، بر اساس اصول احترام و منافع یکدیگر، براساس برابری و نیاز به حرکت به سمت سازش های مشترک قابل قبول ایجاد شود، پس در چنین کنفرانسی هر مشکلی، هرگونه نگرانی را می توان مورد بحث قرار داد.

به گفته لاوروف، پیشنهاد روسیه برای اجرای طرح تامین امنیت جمعی منطقه خلیج فارس ازجمله برای پیشبرد گفت و گوها میان ایران و کشورهای عربی هدف گیری شده است. نکته مهم این است که مانع این تلاش ها نشوند و اقداماتی را برای ضربه زدن به تلاش ها برای ایجاد شرایط برقراری این گفت و گوها بکار نگیرند.  

چرا روسیه دغدغه امنیتی خلیج فارس را دارد؟

نظریه امنیت جمعی در منطقه خلیج‌فارس، برای نخستین بار نیست که از سوی روسیه مطرح می‌شود. مقامات مسکو در اواخر دهه ۱۹۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰ زمانی که خطر حمله آمریکا به عراق شدت یافته بود چنین پیشنهادی را مطرح کردند، اما مسکو نتوانست حمایت کشورهای منطقه را از این طرح به دست آورد.

در سال‌های گذشته نیز وزارت امور خارجه روسیه از سندی تحت عنوان «دکترین امنیتی خلیج‌فارس» رونمایی کرد که در آن پیشنهادهایی در جهت تقویت اعتماد و شفافیت در منطقه و ایجاد سازمان منطقه‌ای در عرصه تأمین امنیت خلیج‌فارس مطرح‌ شده بود.

لاوروف وزیرامور خارجه روسیه هفته گذشته نیز با بیان اینکه کشورهای دوست ما به ابتکار روسیه در مورد طرح امنیت جمعی منطقه خلیج فارس علاقه نشان می دهند، گفت: با توجه به رویدادهای اخیر بر نسخه به روز شده طرح امنیت خلیج فارس کار می کنیم و برای ارائه آن به طرف های علاقه مند آماده خواهیم شد.

روسیه برای تقویت امنیت در خلیج‌فارس، عدم حضور نظامی کشورهای فرامنطقه‌ای و جلوگیری از تنش در جهت تأمین امنیت جمعی در منطقه این طرح را ارائه کرده است. مسکو از همه نقش‌آفرینان در منطقه، ازجمله طرف‌هایی که با یکدیگر اختلافاتی دارند، می‌خواهد تا در جهت تقویت اعتماد متقابل و شفافیت، گام‌های مشخصی بردارند.

خلیج‌فارس و خاورمیانه به دلیل اهمیت ژئوپلیتیک در طول تاریخ مورد توجه قدرت‌های جهانی بوده است. امنیت جهانی با امنیت خاورمیانه پیوندی ناگسستنی دارد. موقعیت راهبردی و تأمین بخش زیادی از انرژی جهان موجب شده تا مداخله قدرت‌های جهانی در منطقه به بهانه امنیت‌سازی و در حقیقت تأمین منافع این قدرت‌ها در خارج از مرزهایشان و نیز تضمین انتقال سرمایه به کشورهایشان صورت گیرد.

در شرایطی که آمریکا تلاش می‌کند حضور نظامی خود را در منطقه افزایش دهد و در پی تشکیل ائتلاف مدنظر خود در منطقه است، قاعدتاً روسیه نمی‌تواند نسبت به یکی از مهم‌ترین نقاط جهان بی‌تفاوت باشد. هدف روسیه جلوگیری از افزایش نظامی‌گری آمریکا و ایجاد ائتلاف‌های نظامی جدید در خلیج‌فارس است.

علاوه بر اهمیت جهانی خلیج فارس، روسیه با توجه به روابط نزدیک اقتصادی و سیاسی که با ایران و از طرفی کشورهای حوزه خلیج فارس دارد علاقه مند است که برای تامین ثبات در این منطقه نقش آفرینی داشته باشد تا هم بتواند نقش خود را به عنوان یک قدرت جهانی ایفا کند و هم با رفع تنش در منطقه بتواند روابط مستحکمتری با کشورهای حوزه خلیج فارس داشته باشد.

لاوروف در دیدار های جداگانه ای که اواخر سال گذشته با وزیران خارجه جمهوری اسلامی و عربستان سعودی داشت ضمن تکرار طرح پیشنهادی خود برای امنیت خلیچ فارس پیشنهاد داد کنفرانسی در همین مورد با حضور مقامات کشورهای منطقه برگزار شود تا زمینه برای اجرایی شدن اندیشه طرح امنیتی خلیج فارس فراهم شود.

مسکو امیدوار به تحقق امنیت جمعی در خلیج فارس

سرگئی لاوروف با اشاره به تلاش ها برای احیای برجام و اینکه مسکو امکان انجام اقدامات همزمان را که ایالات متحده و ایران برای بازگشت به برجام انجام می دهند، ممکن می داند گفت: مسکو آماده کمک به هر دو طرف در این زمینه است.  

وی افزود:  ما متقاعد شده ایم که اگر کنفرانس پیشنهادی در مورد امنیت در منطقه خلیج فارس، بر اساس اصول احترام و منافع یکدیگر، بر اساس برابری و نیاز به حرکت به سمت سازش های مشترک قابل قبول ایجاد شود، پس در چنین کنفرانسی هر مشکلی، هرگونه نگرانی را می توان مورد بحث قرار داد.

شباهت های طرح روسی با طرح ایرانی ابتکار صلح هرمز 

طرح روسیه دارای شباهت‌های زیادی با ایده‌هایی است که جمهوری اسلامی ایران برای ایجاد و حفظ امنیتی در منطقه ارائه کرده و می‌تواند منافع و اهداف راهبردی بازیگران مستقل منطقه‌ای را تا حد زیادی محقق سازد.

«حسن روحانی»  رئیس‌جمهوری اسلامی ایران ‌مهرماه دو سال پیش در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، از طرح «ابتکار صلح هرمز» یا «ائتلاف امید» رونمایی کرد که هدف آن، مشارکت کشورهای منطقه برای تأمین امنیت خلیج‌فارس است. روسیه نیز در مرداد همان سال از طرح امنیت جمعی خود برای ایجاد صلح و ثبات پایدار در خلیج‌فارس پرده برداری کرده بود.

اهداف ابتکار صلح هرمز ارتقای همبستگی، تفاهم متقابل و روابط صلح‌آمیز و همکاری بین کشورهای منطقه برای حصول اطمینان از تمامیت ارضی و استقلال سیاسی و همین‌طور همکاری در ریشه‌کن کردن تروریسم، افراط‌گرایی و تنش‌های فرقه‌ای و حصول اطمینان از امنیت انرژی، آزادی کشتیرانی و جریان آزاد نفت است. ایران همواره بر شکل‌گیری ترتیبات امنیتی در خلیج‌فارس با حضور همه بازیگران منطقه‌ای تأکید کرده است. روس‌ها نیز در طرح خود این مسئله را به‌وضوح مطرح کرده‌اند که امنیت منطقه باید به‌وسیله کشورهای منطقه تأمین شود و در این پروسه، همه کشورها حضور داشته باشند. در واقع، فقدان حضور هر یک از کشورهای منطقه می‌تواند به روند کلی برقراری امنیت در منطقه آسیب برساند. طرح روسیه با استقبال کشورهایی مواجه شده که آرامش و ثبات در منطقه را به ناامنی و تنش ترجیح می‌دهند.

مسکو امیدوار به تحقق امنیت جمعی در خلیج فارس

وزیران امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در اخرین نشستی که در مسکو با هم داشتند با تاکید بر اهمیت طرح صلح هرمز برای تامین امنیت منطقه خلیج فارس، امنیت این منطقه را در گرو مشارکت ایران و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس دانستند.

لاوروف در نشست مطبوعاتی با ظریف در مسکو و در پاسخ به سوال ایرنا که روسیه چه برنامه عملی برای کمک به ایجاد روابط متوازن در منطقه دارد، گفت: ما بیش از ۲۰ سال است که برای تامین امنیت خلیج فارس نظریه می دهیم. تلاش می کنیم که رویکرد خود را در این عرصه نوسازی کنیم و رویکرد جدید خود در مورد تامین امنیت خلیج فاس را یک و نیم سال پیش ارائه کردیم.

وی ادامه داد: در ماه اکتبر سال ۲۰۲۰ نشستی درباره رویکرد امنیتی روسیه برای خلیج فارس برگزار کردیم. اگر این طرح روسیه موفق شود و رویکرد امنیتی خلیج فارس تحقق بیابد منجر به تقویت صلح در این منطقه مهم جهان خواهد شد.

رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه با بیان اینکه چین نیز برای امنیت خلیج فارس طرحی را ارائه کرده است، اظهار داشت: ایران طرح صلح هرمز را مطرح کرده است و در سالهای گذشته برخی کشورهای منطقه ازجمله کویت نیز طرح هایی را در این عرصه ارائه کرده اند.

مسکو امیدوار به تحقق امنیت جمعی در خلیج فارس
وی یادآوری کرد: ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه در پاییز گذشته پیشنهاد برگزاری اجلاس سران پنج کشور عضو دائمی شورای امنیت و ایران و آلمان را مطرح کرد. اگر این ایده تحقق بیابد آماده ایم تا اقدام کنیم و صلح پایدار در منطقه خلیج فارس برقرار خواهد شد.

لاوروف همچنین گفت که برخی کشورهای منطقه معتقدند که برجام باید به وضعیت در کشورهای منطقه مرتبط شود.  

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز در پاسخ به همین سوال ایرنا در مسکو گفت: جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۹۸۵ نامه ای به خاویر پرز دکویار دبیرکل وقت سازمان ملل برای همکاری در منطقه خلیج فارس ارسال کرد که در قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت منعکس شود وی افزود: آخرین مورد طرح صلح ایران برای منطقه طرح صلح هرمز بود که حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران آن را اعلام کرد.

ظریف همچنین به مطرح شدن چند طرح از سوی ایران ازجمله بیمان عدم تجاوز متقابل در منطقه خلیج فارس اشاره کرد. ظریف همچنین به مطرح شدن چند طرح از سوی ایران ازجمله بیمان عدم تجاوز متقابل در منطقه خلیج فارس اشاره کرد.

وزیر خارجه ایران  گفت: همسایگان ما باید بدانند امنیت از خارج خریدنی نیست بلکه با همکاری و با دست دادن با یکدیگر بدست می آید. وی ادامه داد: آنهایی که امید داشتند تا آخرین سرباز آمریکایی می جنگند بدانند که این گونه اقدامات امنیت به منطقه نمی آورد. ما آماده آیم با چین و روسیه و دیگر کشورهای ذیربط برای امنیت منطقه خلیج‌فارس تلاش کنیم.

طرح های امنیتی ایران و روسیه برای خلیج فارس واقع‌گرایانه است

رئیس مرکز امنیت و انرژی روسیه اعلام کرد: طرح هایی که که از سوی ایران و روسیه برای تامین امنیت خلیج فارس پیشنهاد شده واقع‌گرایانه است و می‌تواند امنیت انرژی را در سطح بین‌المللی تقویت کند.

آنتون خلوپکوف از صاحبنظران روسیه در عرصه انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به تلاش ایران برای تامین شرایط امن برای تردد کشتی‌ها و نفتکش‌ها در خلیج فارس اظهار داشت: ایران طرحی واقع گرایانه ارایه داده است که باید از سوی کشورهای ذینفع در تامین امنیت این آبراهه شامل تولیدکننده نفت در منطقه و خریداران این منبع انرژی در عرصه جهانی مورد حمایت قرار گیرد.

مسکو امیدوار به تحقق امنیت جمعی در خلیج فارس

خلوپکوف با بیان اینکه طرح امنیتی ایران برای خلیج فارس در یک راستا با طرح روسیه قرار دارد، گفت: ایران نیز مانند روسیه می‌خواهد مشکلات این منطقه از راه‌های صلح آمیز برطرف شود و کشورهای منطقه همکاری‌های خود را گسترش دهند.

چالش های ابتکارات امنیتی ایران و روسیه در خلیج فارس 

تحلیلگران سیاسی می‌گویند هم طرح امنیتی روسیه برای خلیج فارس و هم طرح ابتکار صلح هرمز با چالش‌هایی رو به‌ رو است. چراکه ایران و عربستان دارای اختلافاتی در حوزه امنیت منطقه ای هستند.  

گفت و گوی قطر با عربستان و امارات به دلیل مسائل ایدئولوژیک دارای روندی چالشی است. نگاه برتری‌طلبانه ای که عربستان به کشورهای منطقه از جمله کویت، بحرین، امارات، قطر و عمان دارد، آن‌ها را از برگزاری هرگونه گفت‌وگوی برابری دور می‌کند.

عملاً طرح ارائه‌شده ایران و روسیه با استقبال لازم از سوی همه بازیگران مواجه نشده است، زیرا بیشتر کشورهای عربی حاشیه جنوبی خلیج‌فارس که از لحاظ امنیتی و نظامی دارای وابستگی‌های زیادی به آمریکا هستند، موضع شفاف و صریحی درباره این طرح اتخاذ نکردند و یا با سکوت از کنار آن گذشتند.

ابتکار امنیت جمعی روسیه در منطقه خلیج فارس 

وزارت امور خارجه روسیه مفهوم امنیت جمعی را در منطقه خلیج فارس ارائه کرد که برای تسهیل ایجاد سازوکاری برای همکاری در منطقه طراحی شده است.

وزارت خارجه در سایت خود نوشت: تأمین امنیت در منطقه مهم استراتژیک خلیج فارس یکی از مهمترین مشکلات منطقه ای زمان ما است. تحولات نظامی - سیاسی سالهای اخیر در خاورمیانه و شمال آفریقا، رشد سریع تهدیدات تروریستی در این منطقه از جهان، که در آن ذخایر عظیم منابع هیدروکربن متمرکز شده است، پیامدهای فاجعه باری برای سیستم بین المللی به همراه دارد.

طی دهه های گذشته، تنش ها در منطقه خلیج فارس فروکش نکرده اند. این امر بر امنیت، ثبات سیاسی و اقتصادی در منطقه و جهان تأثیر منفی می گذارد. موارد جدید به کانون های تنش موجود اضافه می شوند. بزرگترین مرکز شبکه تروریستی فراملی در نزدیکی منطقه خلیج فارس تشکیل شده است.

شرایط فعلی برای اصلاح و متعاقباً بهبود وضعیت منطقه خلیج فارس، غلبه بر مرحله بحران طولانی مدت و حرکت به سمت صلح، حسن همجواری و توسعه پایدار، مستلزم اقدام پرانرژی و موثر در سطح بین المللی و منطقه ای است. از نظر روسیه، ایده ایجاد یک نظام امنیت دسته جمعی در منطقه خلیج فارس می تواند نقشی اساسی در تحکیم فعالیت های سیاسی و دیپلماتیک در این منطقه داشته باشد.  

مفهوم روسی تأمین امنیت در منطقه خلیج فارس 

-ادغام، به عنوان بخشی از یک ائتلاف ضدتروریستی، برای تمام نیروهای علاقه مند به از بین بردن کانون گرم افراط گرایی و تروریستی در خاورمیانه، حصول اطمینان از یک حل و فصل سیاسی پایدار در سوریه، یمن و سایر کشورهای منطقه از اولویت برخوردار است.


-اقدامات ضد تروریستی باید بر اساس بنیادی مستحکم از حقوق بین الملل تحت نظارت شورای امنیت سازمان ملل بنا شود. بر این اساس، باید از روش های سیاسی و دیپلماتیک برای حل شرایط درگیری و سایر موارد بحث برانگیز استفاده شود.  

-لازم است که افکار عمومی مسلمانان و سایر کشورها برای مقابله مشترک با تهدید تروریستی، از جمله با استفاده از تلاش های گسترده در زمینه اطلاعات، بسیج شود.

-همه طرفین باید متعهد به قوانین بین المللی و مهمتر از همه منشور ملل متحدو قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل باشند. هدف مشترک ما یک خاورمیانه دموکراتیک و مرفه است که صلح و همزیستی بین ادیان را ترویج می کند.

-انجام عملیات صلح فقط بر اساس مصوبات مربوطه شورای امنیت سازمان ملل متحد یا به درخواست مقامات قانونی کشوری که قربانی تجاوز شده است امکان پذیر است. استفاده از استانداردهای دوگانه در این موارد غیرقابل قبول است.

-سیستم امنیتی در خلیج فارس باید جهانی و جامع باشد و بر اساس احترام به منافع همه طرف های منطقه ای و سایر طرف های درگیر در تمام حوزه های امنیتی از جمله نظامی، اقتصادی و انرژی ساخته شود. این امر باید نیاز به کمک های بشردوستانه به کشورها و مردم منطقه نیازمند را به منظور حل وضعیت درگیری و ایجاد ثبات در جوامع کاملاً در نظر بگیرد.

-چند جانبه گرایی به عنوان مکانیزمی برای مشارکت ذینفعان در روند ارزیابی مشترک وضعیت، تصمیم گیری و اجرا دیده می شود.

-پیشرفت به سمت ایجاد یک نظام امنیتی به صورت مرحله ای و با حل حادترین و فوری ترین مشکلات آغاز می شود. اول از همه، این مربوط به مبارزه با تروریسم بین المللی، حل و فصل بحران های عراق، یمن و سوریه، اجرای توافق هسته ای ایران است.

-اصل مرحله بندی نیز در مورد اتخاذ تدابیر اعتماد سازی توسط کشورهای حاشیه خلیج فارس و جامعه بین المللی و ارائه تضمین های امنیتی متقابل در منطقه اعمال می شود.

-با در نظر گرفتن ارتباط نزدیک مشکلات منطقه ای، ایجاد یک سیستم امنیتی در منطقه خلیج فارس به عنوان بخشی از راه حل مشکلات تأمین امنیت در کل خاورمیانه تلقی می شود. در عین حال، موارد اصلی احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی، حل مشکلات سیاسی داخلی بدون دخالت خارجی، در چارچوب قانون اساسی، از طریق گفت و گوی ملی خواهد بود.

-کار عملی در زمینه راه اندازی روند ایجاد یک نظام امنیتی در منطقه خلیج فارس را می توان از طریق مشاوره به صورت دو جانبه و چندجانبه بین ذینفعان، از جمله کشورهای منطقه ای و غیر منطقه ای، شورای امنیت سازمان ملل و شورای همکاری خلیج فارس آغاز کرد.

-در طی این تماس ها، باید یک گروه ابتکاری برای تهیه کنفرانس بین المللی امنیت و همکاری در منطقه خلیج فارس تشکیل شود.  

در این زمینه، روسیه به عنوان ایده های اولیه که نیاز به بحث و بررسی بیشتر دارند، ملاحظات زیر را در مورد بسته اقدامات امنیتی، اطمینان و کنترل ارائه می دهد.

-تأیید کلیت تعهدات قانونی بین المللی آنها: به ویژه، امتناع از استفاده از زور و تهدید به زور برای حل مشکلات بحث برانگیز، احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورهای منطقه، تعهد به حل و فصل اختلافات ارضی و مرزی منحصراً از طریق مذاکره یا استفاده از سایر روش های مسالمت آمیز، انجام وظیفه خود با توجه به تعهدات بین المللی.

-پذیرش تعهدات متقابل شفافیت در زمینه نظامی 

-انعقاد توافق نامه هایی در زمینه کنترل تسلیحات، از جمله ایجاد مناطق غیرنظامی، منع تجمع بی ثبات کننده سلاح های متعارف، از جمله سلاح های ضد موشکی و کاهش متعادل نیروهای مسلح توسط همه طرفها؛

- برداشتن گام هایی در چارچوب وظایف تقویت رژیم منع گسترش سلاح های هسته ای در خاورمیانه، بر اساس «ان پی تی» (NPT)، رای تبدیل منطقه به منطقه ای عاری از سلاح های کشتار جمعی؛

-انعقاد توافق نامه هایی مربوط به مبارزه با تروریسم بین المللی، قاچاق و مهاجرت غیرقانونی اسلحه، قاچاق مواد مخدر، جرایم سازمان یافته 

- پیشرفت در طراحی سیستم امنیتی باید با کاهش حضور نظامی خارجی در منطقه و توسعه اقدامات مشترک با اعتماد سازی بین کشورهای منطقه و سایر کشورها 

و سرانجام برای نتیجه گیری این گزارش می توان نوشت: طرح روسی برای ایجاد و حفظ امنیتی در منطقه با وجود چالش هایی که با آن مواجه هست  شباهت‌هایی با ایده جمهوری اسلامی ایران با عنوان ابتکار صلح هرمز دارد و می‌تواند منافع و اهداف راهبردی بازیگران مستقل منطقه‌ای را تا حدی محقق سازد.

اخبار مرتبط

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha