اقتصاد چین در سال ۲۰۲۰

این آمار ۳۰ درصد کمتر از آمریکا (۲۱ تریلیون دلار) می باشد که نشانگر سرعت نزدیک شدن اقتصاد چین به آمریکا است.  در سال ۲۰۰۰ این فاصله ۱۰ تریلیون دلار بود و هم اکنون به ۶ تریلیون دلار رسیده است.  در سال ۲۰۲۰ بر اساس آمار صندوق بین المللی پول، اندازه اقتصاد جهان ۸۴ تریلیون دلار بوده که ۲۵ درصد متعلق به آمریکا و ۱۷ درصد متعلق به چین بوده است. در ۲۰۲۰ تولید ناخالص داخلی چین ۳/۲ درصد رشد داشت و تنها اقتصاد با رشد مثبت در ۲۰۲۰ بود.

اگر اقتصاد چین رشد متوسط سالیانه ۵/۵ درصدی را حفظ کند، پیش بینی می شود در سال۲۰۳۰ از اقتصاد آمریکا پیشی بگیرد و تبدیل به بزرگترین اقتصاد جهان شود که در این صورت ساختار سیاسی، اقتصادی و حاکمیتی جهان وارد فصل جدیدی خواهد شد. هر چند آمریکا هم به رشد خود ادامه می دهد و بر اساس جدیدترین پیش بینی صندوق بین المللی پول، رشد آمریکا در سال جاری ۷ درصد خواهد بود که از ۱۹۸۴ بی سابقه است.

چین برای جهان علاوه بر چالش، فرصتهای جدیدی نیز بوجود آورده است. پر جمعیت ترین کشور جهان با ۱.۴ میلیارد نفر جمعیت، دارای بزرگترین طبقه متوسط جهان یعنی ۴۰۰ میلیون نفر است، روند شهر سازی در چین ۲۰ درصد از سایر کشورهای پیشرفته عقب است. چین ۹۰۰ میلیون نفر نیروی کار، ۷۰۰ میلیون کارمند و ۲۰۰ میلیون با تحصیلات عالی دارد و سالانه ۸ میلیون نفر از دانشگاها فارغ التحصیل می شوند که نشانگر سرعت ارتقاء کیفیت نیروی کار است.

از دیگر سو جنگ تجاری بین آمریکا و چین در حال ورود به نقاط تعیین کننده ای است که نتیجه این جنگ سر نوشت جهان را تغییر خواهد داد. سرانه تولید ناخالص داخلی در چین ۱۰ هزار دلار است و اگر بتواند از دام در آمد متوسط عبور کرده و رشد ۵/۵ درصدی را حفظ کند، در ۲۰۲۴ با در آمد سرانه پیش از ۱۲ هزار و ۴۰۰ دلار وارد باشگاه کشورهای با در آمد سرانه بالا خواهد شد. با این حال این عدد با سرانه در آمد آمریکا که  ۳۰ هزار دلار است فاصله زیادی خواهد داشت.

رشد صنایع سنتی در ۲۰۲۰ کند بود اما صنایع جدید و با ارزش افزوده بالا و های تک رشد بیش از ۷ درصد داشتند. سرمایه گذاری در نوآوری و تحقیق و توسعه موجب کاهش شکاف بین چین و سایر کشورهای پیشرفته شده است. در ۲۰۲۰ چین ۳۵ پرتاب موفقیت آمیز به فضا داشت از جمله چانگ E۵ به ماه، تیانوان ۱ بر فراز مریخ و سیستم ناوبری ماهواره جهانی بیدو ۳. چین با هزینه ۴/۲ درصد از تولید ناخالص داخلی، در رتبه ۱۴ شاخص نوآوری جهانی قرار گرفته است.

در سال ۲۰۲۰ سرمایه گذاری در دارایی های ثابت مانند املاک و مستغلات و زیر ساخت ها افزایش یافت. افزایش سرمایه گذاری در تولید ۲/۲ درصد نسبت به سال قبل از آن بود. بسیاری از شرکت ها در مراحل اولیه همه گیری کرونا با مشکلات عدیده ای مواجه شدند و تمایل آنها برای سرمایه گذاری کاهش یافت اما به تدریج اقتصاد چین بهبود یافت و صادرات به سرعت رشد کرد که این موضوع منجر به تسریع در سرمایه گذاری تولید شد.

اپیدمی باعث افزایش مصرف و سفارش آنلاین شد. خرده فروشی آنلاین نزدیک ۱۲ تریلیون یوان بود که نسبت به سال ۲۰۱۹ حدود ۱۱ درصد افزایش یافت. به منظور مقابله با پیامدهای اقتصادی اپیدمی کرونا سیاست های پولی و مالی به صورت قابل ملاحظه ای حمایتی شد، نرخ بهره کاهش یافت و عرضه پول سرعت گرفت، در پایان سال ۲۰۲۰ عرضه پول نسبت به سال قبل ۱۰ درصد افزایش یافته بود و مانده وام ها نیز ۱۳ درصد رشد داشت.

در سال ۲۰۲۰ میلادی ۱۲ میلیون شغل جدید ایجاد شد که ۶/۱ میلیون شغل کمتر از سال ۲۰۱۹ بود و در پایان سال نیز نرخ بیکاری حدود ۵ درصد شد. تعداد کارگران مهاجر ۲۸۶ میلیون نفر بود که نسبت به سال قبل ۲ میلیون نفر کاهش داشت اما وضعیت در کسب و کارهای کوچک متمایز بود. ۲۵ میلیون واحد تجاری تازه تاسیس شد و بطور متوسط روزانه ۲۲ هزار شرکت تاسیس گردید. در پایان سال سود شرکتهای صنعتی ۴ درصد نسبت به سال ۲۰۱۹ افزایش یافت و تولید مواد غذایی نیز به ۷۰۰میلیون تن رسید که نسبت به سال قبل یک درصد افزایش یافت.

نبرد علیه فقر با جدیت در جریان است و صرفه جویی در مصرف انرژی و کاهش گازهای گلخانه ای به موفقیت های چشمگیری دست یافته است. در سال۲۰۲۰ مجموع صادرات و  واردات ۶۵/۴ تریلیون دلار بود که با ۵/۱ درصد افزایش رکورد تاریخ چین شکسته شد. از این میزان صادرات ۶/۲ تریلیون دلار بود که با رشد ۶/۳ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۹ همراه شده است. سرمایه گذاری در طرح کمربند جاده ۱۸ میلیارد دلار شد که با ۱۸ درصد رشد همراه بود.

نرخ شهر نشینی در پایان سال ۲۰۲۰ از ۶۰ درصد فراتر رفت اما هنوز تا رقم ۸۰ درصد شهر نشینی در کشورهای توسعه یافته فاصله دارد. در چهار دهه گذشته جمعیت شهر نشینی در چین از ۱۷۰ میلیون نفر به ۸۵۰ مییلیون نفر افزایش یافته و در دو دهه آینده حدود ۲۰۰ میلیون نفر به جمعیت شهری چین اضافه خواهد شد. طبق برآورد سازمان ملل، نرخ شهر نشینی چین در سال ۲۰۳۰ میلادی به ۷۱ درصد و در سال ۲۰۵۰ به ۸۰ درصد خواهد رسید. جمعیت جدید شهرنشین تقاضا در بسیاری زمینه ها مانند زیر ساخت ها، املاک، خرده فروشی، بهداشت و پزشکی و فرهنگ و سرگرمی بوجود می آورد و پیش بینی می شود این موضوع نه تنها تهدیدی برای اقتصاد چین نباشد بلکه تبدیل به موتور محرک اقتصاد برای دور جدید توسعه اقتصادی باشد.

هم زمان چین طی سال های آینده با دو چالش جدی روبرو است. اول جنگ اقتصادی با آمریکا که از سال ۲۰۱۸ آغاز شده و پیش بینی می شود طولانی مدت و فزاینده باشد که نتیجه این جنگ بر سرنوشت جهان تاثیر خواهد گذاشت. دوم پیر شدن جمعیت قبل از ثروتمند شدن و افزایش درآمد سرانه مردم چین.

در ۲۰۱۹ تعداد زاد و ولد به ۷/۱۴ میلیون نفر کاهش یافت و جمعیت  سالخورده ۶/۱۲ درصد بوده که این رقم در حال شتاب گیری است به طوری که در سال ۲۰۲۲ تعداد سالخوردگان به ۱۴ درصد خواهد رسید، در سال ۲۰۳۳ به ۲۰ درصد و در سال ۲۰۶۰ حدود ۳۵ درصد جمعیت را سالخوردگان تشکیل خواهند داد.

کشورهای دیگر مثل آمریکا و ژاپن هم با پدیده پیر شدن جمعیت مواجه هستند اما در این کشورها تولید نا خالص داخلی برای سرانه جمعیتی، بیش از ۲۴ هزار دلار است در حالی که این رقم برای چین هم اکنون تنها ۱۰ هزار دلار است. بر آورد می شود نسبت جمعیت چین به جمعیت جهان از میزان ۱۸ درصد کنونی به ۷ درصد در سال ۲۱۰۰ تقلیل یابد.