همکاری رضایت‌بخش ایران و ژاپن در حوضه آبریز دریاچه ارومیه

به گزارش روز شنبه ایرنا از سازمان حفاظت محیط زیست، مهری اثناعشری با اشاره به سفر اخیر سفیر ژاپن به دریاچه ارومیه افزود: همکاری دو کشور در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در سال ۲۰۱۴ میلادی (۱۳۹۳هجری شمسی) در دیدار با دکتر روحانی آغاز شد که در آن دیدار وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه مورد بحث قرار گرفت و دولت ژاپن جهت احیای این دریاچه اعلام همکاری کرد که بخش اجرایی مرتبط با آن در کشور ایران توسط سازمان محیط زیست در قالب طرح حفاظت از تالاب های ایران شکل گرفت.

وی اظهار داشت: با اجرای این طرح رابطه همکاری بین ایران و ژاپن برقرار شد،  در سال های اول تا هفتم سندی در قالب یکساله با بودجه سالانه حدود یک میلیون دلار تدوین و این بودجه صرف فعالیت احیای حوضه آبریز دریاچه ارومیه شد.

وی اهداف راهبردی این طرح را مدیریت منابع آب و خاک، حفاظت از تنوع زیستی و آگاهی رسانی و معیشت جوامع محلی عنوان کرد و گفت: فعالیت های راهبردی تعریف شده جهت اجرای این طرح توسط استانداران سه استان همجوار دریاچه و هیات وزیران مورد تصویب قرار گرفت.  

اثناعشری همچنین در خصوص معیشت سازگار با کم آبی و ترویج بهره‌وری افزود: با توجه به حوضه آبخیزداری دریاچه ارومیه بیش از ۸۰ درصد منابع آبی موجود در بخش کشاورزی مصرف می شود که با این شرایط تمرکز اصلی فعالیت های این پروژه بر بهبود راندمان آبیاری و اصلاح تکنیک های مرتبط با کشاورزی متمرکز می‌شوند.

وی ادامه داد: امیدواریم از طریق ترویج کشاورزی پایدار به صورت مشارکتی در سایت‌های پایلوت در این حوزه بتوانیم راندمان آبیاری را بالا ببریم و کاهش مصرف آب و کاهش مصرف سم و نهاده‌های شیمیایی را در مزارع داشته باشیم.

مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب های ایران با تاکید بر برنامه ریزی برای حفاظت مشارکتی و تنوع زیستی گفت: این اقدام صورت گرفت تا خانوارها بتوانند به منابع درآمدی تنوع ببخشند و با تمرکز بر این بخش وابستگی درآمدی و معیشت خانوارها به بخش کشاورزی کم شود، با این دیدگاه و برای این اتفاق رویکرد تکاملی و تحولی را در پیش گرفتیم که سعی کردیم با استفاده از تجارب سال های گذشته و بازبینی آنها و با برنامه ریزی دقیق و منسجم تر بتوانیم یک گام به جلو حرکت کنیم و شاهد تحول باشیم.

اثناعشری با تاکید بر این که تمرکز اصلی ما در حوضه احیای تالاب‌ها استفاده از امکانات نرم‌افزاری و تغییر شیوه‌های بهره‌برداری است اظهار داشت: در حوزه کشاورزی پایدار در پایان فاز ۷ از بین ۲۵۰ روستای پایلوت که در حوضه اکولوژیک آبریز دریاچه ارومیه فعالیت می کنند توانستیم ۱۸۳ روستای را وارد پایلوت کشاورزی پایدار کنیم که حدود  ۱۳ هزار و ۵۰۰ کشاورز به این برنامه معرفی شدند که به نحوی در معرض اطلاع رسانی ها وظرفیت گستری ها وتوانمند سازی ها قرار گرفتند و حدود ۴ هزار کشاورز مستقیما به صورت داوطلبانه در فعالیت های پروژه درگیر شدند.

وی ادامه داد: در بحث معیشت و صندوق اعتبارات خرد در روستاهای پایلوت بیش از ۸۰۰ نفر از زنان روستایی را در برنامه های توانمند سازی و آموزش ظرفیت گستری گنجاندیم، نکته قابل توجه این است که مدیریت این صندوق ها توسط جوانان محلی انجام گرفته و برنامه ما این است که دستاوردها در حوضه دریاچه ارومیه را به سایر تالاب‌های کشور تعمیم دهیم.

وی خاطر نشان کرد: همزمان با این اتفاقات تلاش شده است یک سری رویکردها و ابزارهای نوآورانه که می تواند به مدیریت تالاب ها کمک کند و به مدیران در تصمیم گیری و سیاست گذاری ها در سطح ملی و بین المللی شناسایی و پایلوت شوند، از جمله مطالعه ای در تالاب کانی برازان شهرستان مهاباد انجام داده بودیم که بر اساس نتایج بدست آمده توانستیم مواردی از جمله گردشگری مرتبط با تالاب و همچنین بهبود کیفیت و کمیت آب  تالاب ها را مورد بررسی قرار دادیم.

اثنا عشری در خصوص بازدید سفیر ژاپن از طرح ها مشترک در منطقه گفت: سفیر کشور ژاپن از اجرای طرح‌ها ابراز خرسندی و رضایت کرد چون با اجرای این طرح ها شاهد تغییر رفتار در نگاه جوامع محلی و جلب اعتماد آنان بودیم.  

وی اظهار داشت: معمولا فرایند این همکاری تا قبل از سال های ۲۰۲۰ به صورت یکساله انجام می شد که با توجه به روند رو به رشد پروژه و اعتماد سازی های صورت گرفته، زمان قرارداد ها از یک سال به مدت ۳ سال بین دولت ایران و ژاپن ارتقا یافت، همچنین این تعهد را داشته باشیم که علاوه بر پایدارسازی دستاوردهای پروژه در حوزه دریاچه ارومیه نتایج و خروجی آن را در دو تالاب شادگان استان خوزستان و تالاب بختگان استان فارس تعمیم دهیم.

چندی پیش کازوتوشی آیکاوا سفیر ژاپن در ایران، از اقدامات و طرح‌های مورد حمایت دفتر پیشرفت و توسعه سازمان ملل (یو. ان. دی. پی) و آژانس همکاری‌های بین‌المللی ژاپن (جایکا) برای احیای دریاچه ارومیه بازدید کرد.

وی همچنین در این بازدید با کشاورزان و بهره برداران در روستای زوارق شهرستان بناب دیدار و گفتگو کرد و از نزدیک با نحوه اجرای طرح کشاورزی پایدار و مسائل و مشکلات کشاورزان آشنا شد.

سفیر ژاپن در ایران با اظهار رضایت از اجرای این طرح و مشارکت خوب کشاورزان خواستار تداوم آن و همکاری همه روستاییان در اجرای این طرح شد.

طرح کشاورزی پایدار با راهبرد IPCM نوعی از کشت و زراعت است که مشارکت مردم را در کاهش میزان مصرف آب و افزایش تولید در واحد سطح در حوضه آبریز دریاچه ارومیه را مدنظر قرار می دهد.