اثرگذاری واکسن‌ها بر گونه‌های ویروس کرونا

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا، این ویروس چنان در جهان رخنه کرده است که تمام دانشمندان جهان و متخصصان و جوانان دانشمند ایرانی نیز همه با هم در تلاش هستند تا بتوانند واکسن‌های متعددی را تولید کنند تا بر این ویروس غلبه کنند.
اینکه چه واکسنی بر چه نوعی از این ویروس‌ها اثرگذاری دارد، مورد نظر است که طبق گفته متخصصان انواع واکسن‌ها اثرگذاری خوبی روی انواع ویروس‌های شناخته شده کرونا دارد و در این زمینه نظرات مختلفی داده شده است.

چند دز واکسن در ایران تزریق شده است؟
به گزارش‌ وزارت بهداشت، تا پنجم مرداد، هشت میلیون و ۴۷۴ هزار و ۳۳۲ نفر دُز اول واکسن کرونا و ۲ میلیون و ۴۹۶ هزار و ۶۷۷ نفر نیز دُز دوم را تزریق کرده اند و مجموع واکسن های تزریق شده در کشور به ۱۰ میلیون و ۹۷۱ هزار و ۹ دُز رسید

انواع واکسن و اثربخشی آنها بر ویروس کرونا
تلاش‌ها در کشور ایران نیز روند خوبی را پیش گرفته است، مینو محرز، محقق و ناظر تولید واکسن کوویران برکت درباره تولید واکسن های کرونا در ایران گفت: همه واکسن های کرونای تایید شده در دنیا بر روی تمام انواع ویروس کرونا اثر نسبی دارند. حداقل این است که از بستری شدن بیماران و مرگ و میر آنها بر اثر بیماری کووید۱۹ جلوگیری می کنند و بیماری را خفیف می کند.
وی افزود: با وجود تحریم ها، اکنون امکانات تولید واکسن کرونا در کشور فراهم شده است. ارگان‌های مختلف مشغول ساخت واکسن هستند و امیدواریم به زودی به تعداد زیادی از مردم واکسن کرونا تزریق شود زیرا اکنون بهترین کار برای مهار همه‌گیری کرونا تزریق واکسن است.
محقق و ناظر تولید واکسن کوویران برکت ادامه داد: این واکسن اکنون در فاز سوم کارآزمایی بالینی است. نتیجه فاز دوم انسانی کارآزمایی بالینی این واکسن نشان داد که بین ۷۲ تا ۸۰ درصد اثربخشی دارد ولی فاز سه مطالعات بالینی هنوز تمام نشده است. بنابراین هنوز نمی‌شود به طور دقیق میزان اثربخشی این واکسن را اعلام کرد اما نتایج فاز دو خوب و قابل قبول بوده است. فاز سوم کارآزمایی بالینی روی ۲۰ هزار نفر در حال انجام است.  
وی ادامه داد: فاز یک نداشتن عوارض را بررسی می کند، فاز دو اثربخشی را در افراد محدود بررسی می‌کند و فاز سه نداشتن عوارض و اثربخشی را روی تعداد بیشتری مورد بررسی قرار می‌دهد، همه ۲۰ هزار نفر، دٌز اول و دوم واکسن برکت را گرفته اند ۴۲ روز بعد از تزریق دز دوم این واکسن می‌توانیم میزان آنتی بادی را در بدن افراد بسنجیم و میزان اثربخشی واکسن را اعلام کنیم. احتمالا یک ماه آینده می توانیم میزان اثربخشی واکسن برکت را اعلام کنیم.
محرز گفت: واکسن‌های دیگری هم در حال تولید است از جمله واکسن نورا در سپاه، واکسن فخرا نیز در وزارت دفاع، انستیتو پاستور هم با کمک شرکت کوبایی در کوبا با نام سابرانا۲ و در ایران با نام پاستوکووک برای تولید واکسن کار می‌کند. واکسن موسسه رازی هم در حال تولید و یک مقدار عقب‌تر است. شنیدیم که در یک شرکت خصوصی نیز واکسن اسپوتنیک قرار است تولید شود.
عاطفه عابدینی، دبیر کمیته علمی ستاد ملی کرونا درباره واکسن پاستور گفت: بررسی های انجام شده روی این واکسن نشان می‌دهد که واکسن مشترک تولیدی ایران و کوبا روی نوع آفریقای جنوبی ویروس کرونا نیز با تزریق دو دز حدود ۶۲ درصد اثربخشی دارد و ایمنی ایجاد می کند و در صورت تزریق سه دز اثربخشی آن روی این ویروس به ۹۲ درصد افزایش می‌یابد.

واکسن برکت بر دلتا موثر است
محمدرضا صالحی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص عفونی هم گفت: خوشبختانه نتایج بررسی‌ها نشان دهنده موثر بودن واکسن کوو ایران برکت بر ویروس جهش یافته دلتا است. اثربخشی واکسن برکت روی واریانت‌ ویروس دلتا کرونا در تست خنثی‌سازی (cVNT) مورد ارزیابی قرار گرفت و مشخص شد سرم افرادی که در فاز یک و دو واکسن کووایران برکت شرکت و واکسن دریافت کرده بودند، دارای آنتی‌بادی به میزان موثری در برابر کرونای دلتا است.
این ناظر کارآزمایی بالینی واکسن کووایران برکت افزود: نخستین واکسن ایرانی کرونا، پیش از این هم واریانت‌ انگلیسی و آفریقای جنوبی را شکست داده بود که در حال تهیه مقاله آن هستیم.  اکنون ویروس دلتاکرونا واگیری زیادتری دارد و خیلی سریع‌تر ریه را درگیر می‌کند، این ویروس میانگین سنی پایین‌تری را درگیر می‌کند لذا افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند، مراقبت بیشتری کنند.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران همچنین با یادآوری اینکه بعد از واکسیناسیون هم نیاز به احتیاط است، افزود: دو تا چهار هفته بعد از تزریق دز دوم واکسن به مرور ایمنی در فرد ایجاد می‌شود اما حتی بعد از این زمان هم شاید ایمنی ایجاد نشود. هیچ کدام از تست‌هایی که برای ایمنی‌سنجی واکسن‌ها انجام می‌شود، مورد تایید ما و سازمان جهانی بهداشت نیست، بحث ایمنی زایی واکسن بسیار پیچیده است.
محمد مخبر رییس ستاد اجرایی فرمان امام (ره) نیز گفت: طی یک‌ ماه پس از صدور مجوز تزریق عمومی واکسن بیش از سه میلیون دز واکسن برکت را تولید کردیم که به صورت هفتگی بعد از تست کنترل کیفیت درحال تحویل به وزارت بهداشت است. بیش از سه میلیون دز واکسن در خط اول شفافارمد تولید شده است.
وی از آماده شدن خط دوم تولید واکسن در کارخانه شفافارمد خبر داد و یادآور شد: این خط در حال گذراندن تست‌های نهایی است و با راه‌اندازی آن از اوایل مرداد، هفته‌ای بیش از ۲ میلیون دز واکسن برکت تحویل وزارت بهداشت خواهیم داد. همچنین خط سوم تولید واکسن نیز تا پایان مردادماه راه‌اندازی می شود که می تواند هفته ای ۶ میلیون دوز واکسن تولید کند و همانطور که وعده دادیم تا پایان شهریور ماه حداقل ۵۰ میلیون دوز واکسن کوو ایران برکت تولید خواهیم کرد.

تاثیر واکسن پاستوکووک روی گونه‌های آفریقای جنوبی و هندی
علیرضا بیگلری رییس انستیتو پاستور ایران به ایرنا گفت: نتایج اولیه بررسی‌ها در کوبا نشان می‌دهد که واکسن پاستوکووک روی گونه‌های آفریقای جنوبی، هندی و سویه‌های مرتبط با این جهش‌ها بسیار خوب عمل کرده و به عبارتی آنها را خنثی می کند. نتایج اولیه این بررسی نشان داد که واکسن پاستوکووک در مقابل جهش آفریقای جنوبی که بیشترین شیوع در کوبا را دارد و گونه نیویورکی که ترکیبی از چند سویه از جمله هندی است، بسیار خوب عمل کرد.

وی ادامه داد: یکی از نگرانی های مردم از شیوع سویه های آفریقایی و هندی این بود که آیا این گونه ها تاثیر واکسن ها را خنثی می کنند، این بررسی ضمن نشان دادن تاثیر واکسن مشترک ایران و کوبا از نگرانی مردم هم کاست.
رییس انستیتو پاستور ایران توضیح داد: به طور مثال واکسن آسترازنکا در حالت عادی حدود ۷۰ درصد کارایی دارد اما در مقابل سویه آفریقای جنوبی کارایی آن به ۱۰ درصد تنزل پیدا کرد،  اما واکسن پاستوکووک می تواند در مقابل این سویه ها تا حد ۶۲ درصد محافظت را ایجاد کند که این موضوع خبر بسیار خوبی است.

آنتی بادی حاصل از واکسن کووایران برکت سه گونه ویروس را خنثی می‌کند

اصغر عبدلی فناور پروژه واکسن کوو ایران برکت هم به ایرنا گفت: همه ویروس های جهش یافته کرونا که وارد کشور می‌شوند بررسی می‌شوند، تاکنون سه واریانت (گونه) نگران کننده بود که آنتی بادی حاصل از واکسن "کوو ایران برکت" همه آنها را خنثی می کند.
وی افزود: بررسی ها نشان داد این محصول ایرانی در مقابله با گونه هایی مانند دلتا (هندی)، آفریقای جنوبی و انگلیسی موثر است. واکسن برکت در مقابل ویروس جهش یافته هندی موثر است، مطالعات در این زمینه به پایان رسید و مشخص شد این واکسن ایرانی می تواند ویروس جهش یافته هندی را هم خنثی کند.
عضو هیات علمی انستیتو پاستور ایران ادامه داد: اگر این واکسن، جوابگوی گونه‌های جدید نباشد؛ به دلیل این که روند تولید در اختیار خودمان است به راحتی می‌توان واکسنی تولید کرد که پوشش گونه‌های جدید را داشته باشد. اولویت کار همه محققان سلامت مردم است، ما فرزند این ملت هستیم و نهایت سعی خود را می کنیم تا به دور از سیاست زدگی، عین واقعیت را به هموطنان ارایه کنیم.
وی خاطرنشان کرد نتایج بررسی مقایسه "کوو ایران برکت" با واکسن های وارداتی موجود در کشور، نشان می دهد واکسن برکت آنتی بادی بیشتر ایجاد می کند و نسبت به واکسن های موجود، ایمن تر و موثرتر است. مطالعاتی که تاکنون در این زمینه انجام شده، این موضوع را تایید کرده است، واکسن برکت نسبت به پلتفورم های مشابه موجود در کشور آنتی بادی بالاتری را ایجاد می کند.
مطالعات بالینی مرحله سوم واکسن ایرانی کرونا به نام "کوو ایران برکت" پنجم اردیبهشت در هتل ارم تهران آغاز و طی آن این واکسن به سه داوطلب، دکتر مینو محرز عضو ستاد ملی مقابله با کرونا و متخصص بیماری های عفونی، حسینعلی شهریاری نماینده مردم سیستان و بلوچستان و رییس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی و محمدعلی امیرزرگر ایمونولوژیست و استاد بازنشسته دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی تهران تزریق شد.
فاز سوم مطالعه بالینی روی جمعیت ۲۰ هزار نفری در ۶ شهر انجام شد. از مجموعه داوطلبان مرحله سوم تست بالینی ۱۱ هزار و ۵۰۰ نفر درشهرهای تهران و کرج و مابقی از چهار شهر بوشهر، اصفهان، مشهد و شیراز هستند.
حال که با تلاش دانشمندان و متخصصان کشور، انواع واکسن در حال ساخت است و تلاش‌های زیادی صورت می‌گیرد که اثرگذاری انواع واکسن بر گونه‌های جدید کرونا هم به بهترین شیوه مشخص شود، ما همه در قبال این همه تلاش مسوول هستیم که با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، پرهیز از حضور در اجتماع به این تلاش‌های شبنه‌روزی احترام بگذاریم و شاهد ابتلا یا مرگ عزیزان نباشیم.