علل گسترش کرونا از نگاه مبتلایان و جامعه‌شناسان

به گزارش ایرنا استفاده از ماسک و رعایت فاصله اجتماعی همچنان از مهمترین مولفه‌های پروتکل‌های بهداشتی و ارکان مقابله با کرونا است که این روزها در رفتارهای مردم کمتر دیده می‌شود از همین رو در مکان‌های عمومی همچون صف‌های نانوایی، ایستگاه اتوبوس، مغازه‌ها و سایر اماکن، دوران قبل از کرونا را به ذهن متبادر می‌سازد.

وضعیت بدتر، روزهای تعطیل است که شاهد تجمع شهروندان در باغ‌ها، پارک‌ها و تفرجگاه‌ها هستیم که چندین خانواده دور هم جمع شده و مشغول تفریح هستند؛ وقتی با آنان صحبت شود از خستگی و طولانی شدن شیوع بیماری کووید ۱۹ می‌گویند.

این در حالی است که به اذعان مقامات سازمان بهداشت جهانی، ویروس کرونا تا ماه‌ها و سال‌های بعد میهمان بسیاری از کشورها و جوامع است و هرچه میزان رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی کمتر شود، ماندگاری ویروس و شیوع آن بیشتر خواهد شد.

با وجود اینکه در پنج موج شیوع کرونا در کشورمان بارها اعلام شده که برگزاری مراسم عزا و عروسی به خصوص در شرایط قرمز کرونایی ممنوع است اما متاسفانه شاهد آن هستیم که مراسم عروسی و عزا به قوت خود برپاست و بدتر از همه اینکه حتی مراسم عزا برای فوت‌شدگان ناشی از کرونا نیز برگزار می‌شود.

آمنه دختر جوانی است که از سه روز پیش به همراه مادر و خواهر بزرگتر خود در بیمارستان ولیعصر (عج) بیرجند به خاطر ابتلا به ویروس کرونا بستری شده است.

وی درباره نحوه ابتلای خود در گفت و گوی تلفنی با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: یکی از بستگان با علایمی شبیه سرماخوردگی چند روز به منزل ما رفت و آمد داشت و از ما درخواست دمنوش و داروی گیاهی می‌کرد.

این بیمار کرونایی افزود: او بدون ماسک می‌آمد و علایمش شدید بود، از شدت سردرد و بدن درد چند ساعتی را میهمان ما می‌شد.

وی گفت: مدام به او تذکر می‌دادیم که شاید کرونا باشد و ماسک بزند اما او بی‌توجه بود و می‌گفت کرونایی وجود ندارد یک سرماخوردگی ساده است که خوب می‌شود.

آمنه افزود: بعد از حدود سه روز ابتدا خواهر بزرگم با سردرد شدید در بستر بیماری افتاد، بعد از او من مبتلا شدم و در آخر هم مادرم که مجبور شدیم هر سه نفر در یکی از اتاق‌های بیمارستان بستری شویم.

وی با بیان اینکه رسیدگی در بیمارستان بهتر است گفت: هیچ وقت فکر نمی‌کردم کرونا اینقدر سخت باشد و اصلا نمی‌دانم که آیا مثل قبل سلامتی خود را به دست می‌آورم یا نه؟

فرشته زن جوانی است که در مرکز بهداشت مهرشهر بیرجند با او هم‌صحبت می‌شوم.

وی که هشت ماهه باردار است با علایمی مثل سردرد، گلودرد و بدن درد به پزشک مراجعه کرد و گفت: چند روز است که این علایم را دارم و امروز پزشک گفت مشکوک به کرونا هستم ولی باید ۷۲ ساعت دیگر آزمایش بدهم.

وی افزود: حدود ۲ هفته قبل در بیمارستان بستری بودم و عید قربان هم مراسم سالگرد برای فوت عمویم داشتیم، نمی دانم از بیمارستان ویروس را گرفتم یا از دورهمی خانوادگی که به خاطر سالگرد فوت عمویم داشتیم اما به هر حال روزهای سختی را پشت سر می‌گذرانم.

این زن باردار با بیان اینکه قبلا در استفاده از ماسک حساس‌تر بوده است اظهار داشت: اخیرا به خاطر گرما و تنگی نفس زیاد ماسک نمی‌زدم و تصور می‌کردم اگر کرونایی بود حتما در این ۲ سال مبتلا شده بودم.

وی که بیشتر برای جنین خود نگران است گفت: مردم حتما دستورالعمل‌های بهداشتی به خصوص استفاده از ماسک را جدی بگیرند و در مراسم و دورهمی‌ها شرکت نکنند چون تا کسی به این بیماری مبتلا نشود، نمی‌تواند شدت درد را درک کند.

مرد جوان ۲۳ ساله نیز از روستاهای اطراف بیرجند با همسرش به مطب یکی از پزشکان مراجعه کرده است و هر ۲ نفر علایم شدید کرونا را دارند.

علی با بیان اینکه سه روز پیش تست کرونا داده و مثبت شده است افزود: با وجود استراحت کامل در منزل و استفاده از مایعات فراوان ولی هر روز حالمان بدتر می‌شود برای همین امروز به پزشک متخصص مراجعه کردیم.

وی اظهار داشت: دو سه روز قبل از عید قربان به عروسی یکی از دوستان صمیمی خود دعوت شدیم و به خیال اینکه چون در تالار برگزار می‌شود حتما شیوه‌نامه‌های بهداشتی رعایت خواهد شد، دعوت را پذیرفتیم.

این بیمار کرونایی گفت: آنجا هیچ کسی ماسک نداشت و ما هم مجبور شدیم ماسک خود را برداریم تا به قول معروف همرنگ جماعت شویم اما بعد از دو روز با سردرد شدید در بستر بیماری افتادیم!

وی افزود: چند نفر دیگر از اعضای خانواده ما هم مبتلا شدند که خوشبختانه آنها علایم شدیدی ندارند.

کاهش مسئولیت‌های اجتماعی در موج پنجم کرونا

برای بررسی رفتارهای شهروندان در مواجهه با همه‌گیری کرونا سراغ یک جامعه‌ شناس رفتیم و دکتر محمدعلی طالبی از کاهش مسئولیت‌های اجتماعی گفت.

وی اظهار داشت: مسئولیت اجتماعی بخشی از وظایف اجتماعی است که پیرو حقوق شهروندی شامل تکالیفی می‌شود و در جامعه باید رعایت شود پس از حقوقی هم برخوردار است.

عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور خراسان جنوبی گفت: کرونا به موج پنجم رسیده و متاسفانه به علت رعایت‌ نکردن‌ها مجددا آمار مرگ و میر روزانه به عدد ۴۰۰ رسیده و تعداد مبتلایان در شیوع ویروس دلتا آنقدر زیاد شده که به عنوان مخاطره جدی با آن روبه‌رو هستیم.

وی عنوان کرد: شاید باورهای نادرست افراد یکی از دلایلی باشد که زدن ماسک و رعایت نکات بهداشتی جدی گرفته نمی‌شود و یکی از دلایل این است که بخشی از اطلاعات خود را از افرادی دریافت می‌کنند که صلاحیت علمی ندارند.

طالبی گفت: برخی افراد که دچار بیماری شدند، به علت مقاومت بدنی خوبی که داشتند زیاد آسیب ندیدند لذا توصیه‌هایی به دیگران می‌کنند که جای تامل دارد اما متخصصان عفونی از کرونا به عنوان "بیماری هزار چهره" یاد می‌کنند که برای هر کسی یک جور بروز می‌کند لذا تجارب بهبودیافتگان قابل تعمیم به دیگران نیست.

وی افزود: دلیل دیگری که بار مسئولیت اجتماعی در جامعه رو به کاهش است این بوده که اخبار ضد و نقیض توسط رسانه‌ها به مردم ابلاغ می‌شود و مردم هم به باورهای دقیق و درست در خصوص این موضوع نمی‌رسند.

عضو انجمن جامعه شناسی ایران اظهار داشت: ساخت ۶ مورد واکسن کرونا در کشور را شاهد هستیم در حالی که سرعت واکسیناسیون کُند بوده و در برخی موارد حداقل‌های دارویی یافت نمی‌شود لذا اینها باعث کاهش اعتماد اجتماعی می‌شود.

وی گفت: بسیاری از افراد جامعه که بیماری را تجربه کردند افرادی هستند که بنا به دلایلی هم مراقبت بیشتری داشتند و هم رعایت می‌کردند لذا به علت خستگی و فرسایشی که به وجود آمده چون دیگران رعایت نکردند به بیماری مبتلا شدند.

انتقام‌گیری اجتماعی مبتلایان از دیگران

عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور خراسان جنوبی افزود: لذا در این مواقع شاهد انتقام‌گیری اجتماعی هستیم که افراد سعی می‌کنند انتقام خود را از دیگران با بیمار کردن آنها بگیرند یا اینکه تصور می‌کنند همانطور که من بیمار شدم و هزینه کردم، دیگران هم باید بیمار شوند.

وی گفت: از سوی دیگر شرایط اقتصادی جامعه مانع از خانه نشینی و تعطیلی فراگیر می‌شود و در نهایت بسیاری از افراد جامعه خسته شده‌اند چون بحران‌های روحی متعددی را تجربه می‌کنند، حاضر هستند کرونا و تبعات آن را بپذیرند اما افسردگی و ناخوشایندی‌های حاصل از آن را تجربه نکنند.

طالبی گفت: عدم تعادلی که در جامعه وجود دارد، منجر می‌شود که افراد ناچار به تداوم فعالیت اقتصادی هستند لذا در طول روز به خاطر گرمای هوا یا شرایط دیگر از ماسک استفاده نکنند که این به استمرار بیماری کمک می‌کند.

وی افزود: بسیاری از افراد عزیزان خود را در دوران شیوع کرونا از دست داده‌اند لذا تصور می‌کنند که کرونا دیگر سراغ آن خانواده نخواهد رفت پس رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی را رها کرده‌اند.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: مهمترین مساله در موج پنجم آن است که افراد از زیر بار مسئولیت اجتماعی خودشان نسبت به یکدیگر شانه خالی می‌کنند.

وی گفت: علیرغم اینکه بارها شاهد بودیم، مردم در جریان‌های اجتماعی کنار هم بوده‌اند اما متاسفانه خستگی‌های ناشی از مراعات کردن، اخبار ضد و نقیض و وعده‌های انجام نشده، جامعه را به سمت این شرایط بی‌مسئولیتی کشانده است.

طالبی گفت: این بیماری به وضوح نشان می‌دهد که برای ابتلا نشدن باید مراقب سلامت دیگران باشیم به روایتی سلامت ما وابسته به سلامت دیگران است که باید با مراعات کردن آن را حفظ کنیم.

وی افزود: لذا در بحث کاهش مسوولیت اجتماعی نمی‌توان همه تقصیر را به گردن مردم انداخت و آنها را محکوم کرد که چرا دستورهای بهداشتی را رعایت نمی‌کنند یا چرا از تصمیمات مدیریت بحران تبعیت نمی‌کنند زیرا همین نبود یکصدایی در مدیریت بحران نشان دهنده شرایط فعلی است که مردم را دچار سردرگمی کرده تا ظرفیت پذیرش نکات مختلف را نداشته باشند.

این جامعه شناس گفت: راهکار این است که در شرایط فعلی گروه‌های مردمی و سازمان‌های مردم نهاد چه در بخش آگاهی‌بخشی و چه در بخش همکاری با سازمان‌های متولی بهداشت و سلامت باید دست به دست هم دهند تا مسوولیت اجتماعی مردمی و دولت را به آنها یادآوری کرده و هر یک در قبال این مسئولیت مورد نظارت و بازخواست قرار گیرند.

گسترش تبلیغات محیطی برای مقابله با کرونا

مدیر کمیته اطلاع‌رسانی ستاد مدیریت کرونا خراسان جنوبی هم از گسترش تبلیغات محیطی مقابله با کرونا خبر داد و گفت: هشت دستگاه نسبت به نصب تبلیغات بنری در سطح شهر اقدام کردند.

ناصر نبی‌زاده در هفتاد و هفتمین نشست کمیته اطلاع‌رسانی و تبلیغات شورای اطلاع‌رسانی استان خراسان جنوبی افزود: هفته گذشته هشت دستگاه شامل آموزش و پرورش، بهزیستی، صنعت، معدن و تجارت، شرکت گاز، امور مالیاتی، حفاظت محیط زیست، شهرداری و دانشگاه علوم پزشکی نسبت به تبلیغات محیطی مقابله با کرونا اقدام کردند.

وی از نصب ۷۶۰ متر مربع تبلیغات محیطی در شهرستان‌های استان نیز خبر داد و گفت: بازنشر محتواهای تولید شده در گروه‌های شهرستانی و اطلاع‌رسانی چهره به چهره از دیگر اقدامات انجام شده طی هفته گذشته در شهرستان‌ها بوده است.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی ضمن تقدیر از فعالیت رسانه‌های استان در راستای اطلاع‌رسانی و پاسخ به ابهامات و شایعات تاکید کرد: برای اطلاع‌رسانی باید از تمامی ظرفیت‌های موجود، روابط عمومی‌ها، ساختارهای مردم نهاد، پایگاه‌های بسیج در محلات و کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد بهره بگیریم.

وی با اشاره به مباحث مطرح شده در جلسه اخیر ستاد استانی مدیریت کرونا افزود: بحث اصلی جلسه وضعیت گسترش بیماری بخصوص سویه جدید ویروس دلتا در کشور و استان و شکنندگی وضعیت فعلی بود.

نبی‌زاده گفت: میزان بالای ابتلا به کرونا نشان از گسترش بیماری دارد و تنها راه مقابله، رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی، فاصله‌گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک است.

وی با اشاره به اینکه براساس گزارش ارائه شده میزان رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی در سطح کشور تا ۴۵ درصد کاهش داشته است اضافه کرد: خوشبختانه خراسان جنوبی بالاترین میزان رعایت در کشور را دارد با این حال تا رسیدن به میزان مطلوب بالای ۹۰ درصدی فاصله زیادی است.

مدیر کمیته اطلاع‌رسانی ستاد استانی مدیریت کرونا با تاکید بر اینکه تذکرهای عمومی، اطلاع‌رسانی، توجیه مردم و اقناع عمومی در اولویت قرار گیرد گفت: طبق مصوبات قبلی، اخطارهایی به تالارها، سفره‌خانه‌ها و باغ‌های خصوصی داده شده و چندین تالار نیز در قاین و بیرجند پلمب و اطلاع‌رسانی این مسئله نیز انجام گرفته است.

وی با بیان این که در حال حاضر ۶ شهرستان استان قرمز، ۳ شهرستان نارنجی و ۲ شهرستان در وضعیت زرد قرار دارد عنوان کرد: متاسفانه چندی پیش به دنبال برگزاری مراسم عروسی در یکی از روستاهای درمیان از جمعیت ۹۳ نفر شرکت کننده، ۲۵ نفر به کرونا مبتلا شدند و سه نفر نیز فوت کردند.

نبی‌زاده بر ضرورت خودداری از برگزاری مراسم با تجمعات بالا و دورهمی‌ها تاکید کرد و افزود: فعالیت تالارها، باشگاه‌های بدنسازی، استخرهای سرپوشیده و رستوران‌ها نیز ممنوع شده است.

شکسته شدن رکورد شناسایی بیماران کرونایی در خراسان جنوبی

هفته جاری تعداد بیماران جدید شناسایی شده در خراسان جنوبی رکورد زد و ۴۶۶ بیمار مبتلا به کرونا در شبانه‌روز منتهی به ۱۱ مرداد شناسایی شدند که از زمان شیوع کرونا در این استان بی‌سابقه بوده است.

دانشگاه علوم پزشکی بیرجند روز گذشته هم اعلام کرد طی ۲۴ ساعت اخیر مجموع موارد مثبت کرونا براساس تست‌های سریع (RT) و مولکولی (PCR) ۴۵۴ مورد بوده است و شهرستان‌های بیرجند و قاینات به ترتیب با شناسایی ۱۶۷ و ۷۳ مبتلا به کرونا بیشترین تعداد مبتلایان در ۲۴ ساعت را ثبت کردند.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند روز سه‌شنبه گفت: در حال حاضر ۳۳۵ بیمار با علائم تنفسی در بیمارستان‌های خراسان جنوبی بستری هستند که ۲۱۴ نفر دارای تست کرونا مثبت بوده‌اند و از این تعداد ۲۲ نفر در بخش مراقبت‌های ویژه بستری هستند که حال پنج نفر وخیم است.

کامبیز مهدی‌زاده افزود: در شبانه‌روز گذشته ۸۲ بیمار با علائم تنفسی در بیمارستان‌های استان پذیرش شدند و در همین مدت ۸۰ بیمار شامل ۴۶ بیمار کرونا مثبت با حال عمومی خوب از بیمارستان‌ها ترخیص شدند.

وی گفت: تا روز گذشته ۶۸ هزار و ۱۳۵ تست مولکولی کرونا در استان انجام شد که منجر به شناسایی ۲۴ هزار و ۳۸۶ بیمار مبتلا به کرونا شده است.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند اظهار داشت: تاکنون ۲۳ هزار و ۲۰۶ بیمار مبتلا به کرونا بهبود یافتند یا در قرنطینه خانگی به سر می‌برند.

وی گفت: در شبانه‌روز گذشته با ثبت سه مورد فوتی جدید در استان تعداد فوتی‌های کرونا در خراسان جنوبی به ۹۶۶ نفر رسید.

خراسان جنوبی که اردیبهشت امسال از پیک چهارم کرونا عبور کرد بار دیگر از تیر ماه در شروع خیز پنجم قرار گرفت و روند شناسایی و بستری‌ بیماران کرونایی در این استان صعودی است.

مردم این استان از ابتدای همه‌گیری جهانی ویروس کرونا در اسفند ۹۸ تا اوایل سال جاری چهار موج بیماری را پشت سر گذاشتند و موج سوم در پاییز سال گذشته به گونه‌ای بود که وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آذر ۹۹ در سفر به بیرجند از آن به عنوان "پیک نفس‌گیر کرونا" یاد کرد.

براساس آخرین رنگ‌بندی شهرستان‌های کشور که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرد، شهرستان‌های بیرجند، نهبندان، زیرکوه، قاینات، فردوس و طبس در وضعیت قرمز (خیلی پرخطر)، شهرستان‌های سربیشه، درمیان و بشرویه در وضعیت نارنجی (پرخطر) و شهرستان‌های سرایان و خوسف در وضعیت زرد (متوسط خطر) هستند.

بنابر اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکنون سه میلیون و ۹۷۹ هزار و ۷۲۷ نفر در کشور به بیماری کووید ۱۹ مبتلا شدند و شمار فوتی‌های کرونا در کشور به ۹۱ هزار و ۷۸۵ نفر رسید.