نفت مغان در صورت موفقیت عملیات اکتشاف و رسیدن به مرحله استخراج می‌تواند زمینه ایجاد تحول در استان اردبیل و حتی منطقه را فراهم سازد، البته این به شرطی است که سیاست گذاری‌ها در این زمینه با دوراندیشی و مطابق با علم روز بوده و به جز موضوع استخراج نفت خام به توسعه صنایع جنبی و تبدیلی آن نیز در منطقه توجه شود.
مغان در منطقه قیرلو و خلیفه لو از توابع شهرستان بیله‌سوار دارای ۲ بلوک نفتی است که ذخایر این ۲ بلوک بیش از چهار میلیارد بشکه نفت برآورد شده است، نفت این بلوک‌ها سبک بوده و از نظر کیفیت و پالایش فرآوری و فرآورده‌های نفتی خوب و با ارزش است.
اکتشاف نفت در مغان به ۶۰ سال قبل توسط یک شرکت فرانسوی باز می‌گردد که تعداد تاقدیس‌های منطقه را ۳۷ مورد عنوان کرده بود که چند سال بعد شرکت روسی اعلام کرد با وجود برخورداری از ۳۷ تاقدیس، تعداد قابل بهره‌برداری ۱۷ مورد است
نخستین اقدامات برای به حقیقت پیوستن رؤیای نفت مغان در سال ۱۳۸۷ عملیاتی شده و مجوز عملیات اکتشافی آن از سوی وزارت نفت صادر شد.
در ابتدای دهه ۹۰ یک تیم ۴۵ نفره به منظور بررسی و مطالعه در منطقه مغان حاضر شد، این تیم در قالب چند گروه مجزا، عملیات مطالعه، بررسی و اکتشاف نفت را در مناطق مختلف شهرستان گرمی آغاز کردند و قرار شد نتایج بررسی‌های تیم اکتشاف نفت گرمی مغان که از مدت‌ها آغاز شده بود برای تصمیم‌گیری نهایی در زمینه برآورد ذخیره احتمالی نفت و مقرون به صرفه بودن یا نبودن اکتشاف آن به وزارتخانه مربوطه ارائه شود.
مطالعات کارشناسان نشان داده که دشت مغان نیز جزو مهم ترین مناطق دارای ذخایر نفتی کشور است و استخراج و صدور نفت از این حوزه به لحاظ شرایط جغرافیایی و دسترسی آسان به دریای خزر از موقعیت و امتیاز ویژه ای برخوردار است.
منطقه مغان به علت همجواری با جمهوری آذربایجان از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و اکتشاف و استخراج نفت مغان علاوه بر توسعه مراودات با کشورهای آسیای میانه و حوزه قفقاز توسعه و رونق اقتصادی منطقه را بدنبال خواهد داشت.
دشت مغان با ۲۰۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی یکی از حاصلخیزترین مناطق ایران در تولید محصولات کشاورزی است اما مطالعه اکتشافات نفتی که از ابتدای دهه ۸۰ به صورتی غیر رسمی آغاز شده نشان داده که مغان علاوه بر منابع و محصولات کشاورزی، دارای ذخایر سرشار نفتی نیز است.
مهم ترین تاثیر طرح اکتشاف نفت ، ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی در دشت مغان است و بنابراین اکتشاف نفت در منطقه علاوه بر ایجاد اشتغال اصلی شغل‌های جانبی بیشتری را برای ساکنان منطقه بوجود آورده و باعث رونق اقتصادی در منطقه می شود.
توسعه صنایع جانبی نظیر صنایع پتروشیمی، احداث پالایشگاه و سایر تاسیسات و فرآورده نفتی از عوامل تاثیرگذار اقتصادی دیگر در وضع معیشتی و اشتغال مردم منطقه خواهد بود.
یکی دیگر از مزایای استخراج نفت مغان بهره‌مندی مناطق محروم استان از درآمدهای حاصله است که بنا به مصوبه مجلس شورای اسلامی، دولت موظف است ۲ درصد درآمد حاصل از صادرات نفت خام و گاز طبیعی به استان های نفت خیز و شهرستان ها و بخش های محروم اختصاص دهد تا صرف امور عمومی همانند گازرسانی روستایی ، آبرسانی ، راه روستایی ، بهسازی روستایی و برق رسانی روستایی شود.
با توجه به اجرای طرح اتصال خط آهن به جمهوری آذربایجان و توافق های اولیه مسئولان ۲ طرف در این ارتباط ، طرح ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی و اتمام پروژه بزرگ پایاب خدا آفرین در مغان ، افزایش یک میلیون تن بر تولیدات کشاورزی منطقه، سرمایه گذاری بخش خصوصی در اکتشاف نفت مغان بسیار ضروری و تحقق آن موجب گسترش روابط اقتصادی و تجاری با کشور های همسایه خواهد بود .
در هر حال چشم انداز روشنی برای توسعه اقتصادی و تجاری در منطقه مغان با توجه به مرزی بودن منطقه قابل ترسیم است به شرطی که ضمن اعمال مشوق های لازم ، جلب و جذب سرمایه گذاران در اولویت باشد.
بنا به اعلام مسئولان اجرایی، استخراج و اکتشاف نفت مغان فرصت اشتغال برای بیش از یک هزار نفر را در منطقه مغان فراهم می‌کند و مقرر است با همکاری مسئولان محلی تسهیلات لازم و دسترسی مناسب به این منطقه و همچنین تامین زیرساخت‌های مورد نیاز انجام شود تا امکان اکتشاف و استخراج نفت در این منطقه تسهیل شود.
ساکنان منطقه مغان به ویژه کشاورزان باید شرایط مناسبی را در عملیات استخراج نفت منطقه انجام دهند تا با تعامل و همفکری فرصت خوبی برای این کار ارزشمند ایجاد شود.
فعالان اقتصادی و تجاری استان اردبیل بر این باورند که استخراج نفت در این منطقه نه تنها به تحول اقتصادی و درآمد مردم کمک خواهد کرد بلکه زمینه حضور سرمایه‌گذاران در صنایع مرتبط به ویژه پالایشگاه نفت و پتروشیمی را به وجود می‌آورد.
آنها معتقدند میدان نفتی مغان از این جهت دارای اهمیت است که می‌تواند نفت پالایشگاه تبریز را تأمین کرده و دیگر نیازی به انتقال نفت از جنوب به شمال کشور نباشد.
برای ایجاد طرح های بزرگی چون پایاب سد خداآفرین ،منطقه آزاد تجاری و صنعتی،اکتشاف نفت؛بارانداز ریلی و اتصال راه آهن اردبیل به جمهوری آذربایجان باید زیرساخت های لازم در منطقه ایجاد شود و علاوه برآن باید به فکر ایجاد کارخانه های صنایع تبدیلی و تکمیلی و ایجاد طرح های آبیاری مدرن بود چرا که توسعه مراودات اقتصادی و تجاری با کشورهای همسایه مستلزم تامین زیر ساخت ها و جلب و جذب سرمایه گذاری های بخش خصوصی می باشد.
* خبرنگار ایرنا اردبیل
نظر شما