این آیین‌ها امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا و روند صعودی شیوع به این ویروس در شهرستان بن برگزار نمی‌شود.
فرو بردن عَلَم در آب از سنت‌های دیرین مردم بن است که قدمت آن به حدود ۹۰ سال قبل باز می‌گردد و از مراسم پُر شور اهالی بن همزمان با عاشورای حسینی است.
علاوه بر حرکت دادن این عَلَم‌ها در روز تاسوعا و اجرای مراسم عَلَم‌کِشی، این عَلَم‌ها بر اساسی سنتی دیرینه در شهر بن برای فرو بردن در قدمگاه گردابی که در نزدیکی این شهر قرار دارد، به محل گرداب حمل می‌شدند و مردم این شهر در عصر تاسوعا با حضور در این مکان ضمن عزاداری و قرائت دعا تا سپیده‌دم عاشورا بیدار مانده و پیش از طلوع آفتاب روز دهم محرم، سر عَلَم‌ها را یک به یک و با فریاد یاحسین و حیدر حیدر، سه مرتبه در آب فرو می‌کردند.
عزاداران شهر بن پس از اجرای این آیین، عَلَم‌ها را به سمت شهر حرکت داده و آماده برپایی مراسم روز عاشورا می‌شوند.
فرو بردن عَلَم در گرداب بن حدود ۹۰ سال قدمت دارد
معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری در این باره گفت: آیین عَلَم‌گردانی و فرو بردن عَلَم در گرداب بن از حدود ۹۰ سال قبل برای نخستین‌بار از سوی شخصی به‌نام سید ذبیح‌الله موسوی پایه‌گذاری شد که این عَلَم به‌نام برپاکننده آن در زبان ترکی به «بُیوک عَلَم» شهرت دارد.
کوروش بابائیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: در گذشته بستن عَلَم از سوی خانواده سادات مرسوم بود، اما با گذشت زمان بستن عَلَم در بین عوام نیز رایج شده است.
بابائیان تصریح کرد: آب در فرهنگ عاشورا از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و واقعه شهادت حضرت ابوالفضل (ع) به‌عنوان عَلَمدار کربلا و جانبازی‌های وی هم در نظر عموم مردم، نشانه‌ای از فضایل اخلاقی به‌شمار می‌آید و در میان ساکنان بن، رساندن عَلَم به آب و فرو بردن آن در چشمه، به معنای رفع تشنگی و پیروزی نهایی حق بر باطل تعبیر می‌شود.
معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: آیین بستن عَلَم در شهر بن در گذشته با آداب و رسوم ویژه‌ای همراه بود که در گذر زمان این آداب به فراموشی سپرده شده است، یکی از این آداب نذر درخت از طرف صاحبان باغ‌ها و کشاورزان برای استفاده در بستن عَلمَ نیز از مواردی است که در گذشته، گاهی وجود داشته و امروزه کمتر دیده می‌شود.
وی گفت: مقدمات تهیه عَلَم از چند هفته پیش از آغاز ماه محرم در شهر بن شروع و پس از تهیه چوب و تیرک مناسب برای تنه علم، اتصال آنها به یکدیگر به ترتیب ضخامت با استفاده از سیم‌های فلزی، میخ، طناب و چند تکه چوب کوچک انجام می‌شود.
بابائیان تاکید کرد: پس از آماده شدن بدنه عَلَم که ارتفاع آن بین پنج تا ۲۵ متر است، یک یا سه طناب بلند را به‌منظور حفظ تعادل عَلَم در زمان جابه‌جایی و حمل آن به میانه تنه علم بسته با پارچه‌های نذری پوشانده می‌شود.
وی افزود: دعوت از همسایگان و اهالی محله، قربانی کردن، پخت نذری، ذکر صلوات و خواندن دعا در زمان آماده کردن عَلَم از جمله رسومی بوده که هم‌اکنون اجرای آنها به‌طور کامل به فراموشی سپرده شده است.
معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: البته تغییراتی در اجرای مراسم عَلَم‌گردانی شهرستان بن نسبت به گذشته به‌وجود آمده است.
وی یادآور شد: با حرکت هیأت‌های عزاداری در عصر تاسوعا، حمل عَلَم‌ها در پیشاپیش این هیأت‌ها آغاز می‌شود و با پایان یافتن مراسم عزاداری در نیمه‌های شب، صاحبان علم و هیأت‌ها خود را برای انتقال عَلَم‌ها به گرداب بن آماده می‌کنند.
بابائیان اظهار داشت: انتقال عَلَم‌ها که در سال‌های گذشته با کمک افراد مختلف به‌صورت ایستاده انجام می‌شد، در سال‌های اخیر به‌دلیل ارتفاع زیاد عَلَم‌ها و احتمال برخورد آنها با کابل‌های برق و ایجاد آتش‌سوزی با کامیون و با خودروهای سنگین حمل می‌شود.
وی گفت: هیات‌های عزاداری در نیمه‌های شب تاسوعا با نوحه‌سرایی، مداحی و فریاد "حیدر، حیدر" عَلَم‌ها را به سمت گرداب که در قسمت جنوب غربی و در فاصله حدود نیم کیلومتری از شهر واقع شده، منتقل می‌کنند.
معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری تاکید کرد: پس از انتقال عَلَم‌ها به گرداب، آنها را به‌صورت ایستاده به دامنه کوه واقع شده در نزدیکی چشمه‌ای که در فاصله چند متری گرداب قرار دارد، تکیه می‌دهند و در فرصت باقی‌مانده به زمان فرو بردن عَلَم‌ها در آب، مراسم عزاداری و خواندن زیارت عاشورا با حضور تعداد بسیاری از عزاداران انجام می‌شود.
وی افزود: زمان به آب زدن عَلَم‌ها قبل از اذان صبح است که قسمت سر عَلَم‌ها را یک به یک و با فریاد یاحسین و حیدر حیدر، سه مرتبه در آب فرو می‌کنند.
بابائیان تصریح کرد: خواندن نماز جماعت صبح، زیارت عاشورا و پخش نذری مانند هلیم و شیرگرم در میان عزاداران پس از پایان یافتن مراسم فرو بردن عَلَم در آب چشمه انجام می‌شود و با طلوع سپیده صبح، عزاداران و هیأت‌های مذهبی با حمل عَلَم‌ها به سمت شهر حرکت می‌کنند.
گِل‌زَنی از سنت‌های مردم بن در صبح عاشورای حسینی است
وی همچنین در خصوص آیین گِل‌زَنی یا گِل‌مالی مردم بن یادآور شد: این آیین از دیگر سنت‌های مردم بن در صبح عاشورای حسینی است.
معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: اهالی بن در این آیین با گِل‌زَنی یا گِل‌مالی بر سر خود، برای امام حسین (ع) عزاداری و سوگواری می‌کنند.
وی گفت: در این آیین عزاداران بنی پس از اقامه نماز صبح روز عاشورا در محل سرچشمه گرداب، پس از گِل‌زَنی یا گِل‌مالی بر سر خود به سمت شهر حرکت می‌کنند.
بابائیان تاکید کرد: پس از آن دسته‌های عزاداری برای دریافت هلیم نذری با سابقه‌ای افزون‌بر ۲۰۰ سال حرکت می‌کنند.
عزاداران بن مراسم "آقا سلام" را مقابل منزل چهار سید معروف این شهر برگزار می‌کنند
وی در ادامه درخصوص آیین آقا سلام مردم بن افزود: عزاداران سید و سالار شهیدان (ع) بعد از مراسم گِل‌زنی (گِل‌مالی)، مقابل منزل مرحوم "سید محمد مرتضوی بنی" از سادات این شهر، مقابل منزل "مرحوم سید شجاع مرتضوی بنی"، مقابل منزل "مرحوم سید حسین مرتضوی بنی" و مقابل منزل "مرحوم سید علی‌اکبر موسوی" حضور می‌یابند و مراسم "آقا سلام" را بر برپا می‌کنند و به روضه‌خوانی و مداحی می‌پردازند.
تمامی مردم بن برای برگزاری آیین‌ها عاشورای حسینی مشارکت دارند
یکی از اهالی بن گفت: تمامی مردم این شهر برای برگزاری آیین‌های مرتبط با ماه محرم به‌ویژه در روز عاشورای حسینی مشارکت می‌کنند.
حمید آذری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: مردم بن هر ساله برای برگزاری آیین‌های عزاداری عاشورای حسینی مانند "ٰفرو بردن عَلَم در آب"، "گِل‌زنی (گِل‌مالی)" و "آقا سلام" لحظه‌شمار می‌کنند.
وی افزود: متاسفانه در سال‌جاری با توجه به شیوع ویروس کرونا در جامعه، توصیه مسوولان و کادر سلامت، بهداشت و درمان و لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی این آیین‌ها کم‌رنگ‌تر برگزار می‌شود.
وی یادآور شد: عشق و علاقه قلبی اهالی بن به امام حسین (ع) بی‌نهایت است اما در شرایط کنونی شیوع ویروس کرونا، حضور فیزیکی در مکان‌های عمومی و تجمع در آیین‌های مذهبی امکان به‌خطر افتادن سلامت و جان مردم را افزایش می‌دهد.
به گزارش ایرنا، در چهارمحال و بختیاری بیش از یک‌هزار و ۷۰۰ هیات مذهبی فعالیت می‌کند که از این تعداد ۵۲۲ هیات در سامانه بیرق به ثبت رسیده‌اند و در محرم امسال با توجه به لزوم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی مربوط به مقابله با ویروس کرونا ۴۵۰ نقطه برای برگزاری مراسم عزاداری در نظر گرفته شده است.
از ابتدای شیوع کرونا تا ۲۷ مردادماه، ۱۷۸ هزار و ۵۶۹ تست مولکولی تشخیص کرونا در چهارمحال و بختیاری گرفته شده که بر اساس آن ابتلای ۶۴ هزار و ۳۸۹ نفر به این ویروس قطعی شده است.
براساس آخرین رنگ‌بندی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تمامی ۱۰ شهرستان چهارمحال و بختیاری در وضعیت قرمز (خیلی پُرخطر) شیوع ویروس کرونا قرار دارد.
تمامی تخت‌های بیمارستانی ویژه بیماران کرونایی چهارمحال و بختیاری که حدود ۷۰ درصد ظرفیت تخت‌های بیمارستانی استان را شامل می‌شود، تکمیل شده و بیمارستان صحرایی در شهرستان‌های شهرکرد و فارسان برای خدمات‌رسانی به بیماران برپا شده است.
بن در ۱۸ کیلومتری مرکز چهارمحال و بختیاری واقع شده است.
نظر شما